اینکه در آیه میفرماید: «لیتفقهوا فی الدین» یعنی فهمی که به عمق مطلب برسد نه اینکه ظاهر عبارت را بگیرید و یک معنای تحتاللفظی بگیرید و بعد بگویید از این ظواهر، نمیتوان به نظام رسید و ما بحثی به نام نظامات نداریم و شما باید به قیاس و استحسان روی بیاورید. البته من این حرفها را حمل بر شوخی علمی …
Read More »Tag Archives: فقه نظام
پنهان شدن در پشت آرای شهید صدر/ نیازمند بازسازی نظامات براساس فقه هستیم
استاد سطح خارج حوزه علمیه تأکید کرد: باید مرزها روشن شود و مطالب خود را به شهید صدر منتسب نکنیم؛ گذر از فقه موضوعات به فقه نظامات ربطی به آرای شهید صدر ندارد. برخی چون میخواهند حرفی بگویند ولی از گفتنش واهمه دارند آن را به شهید صدر نسبت میدهند؛ در حالی که حرف خود را میزنند. لذا اگر گفته …
Read More »ظرفیت استخراج فقه نظامات از مکاسب شیخ اعظم/ در فقه نظامات باید سراغ مقاصد و نصوص مبین مقاصد برویم
استاد علیدوست با اشاره به اینکه مکاسب شیخ انصاری را میتوان با دو نگاه متفاوت تحلیل کرد، گفت: یکی نگاه بالفعل و دیگری نگاه ظرفیتی است؛ به نظر ما از مکاسب میتوان فقه نظامات را هم درآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «روش شناسی فقه و اجتهاد» به همت فرهنگستان علوم برگزار شد. آنچه در ادامه میخوانید مشروح مطالب …
Read More »چیستی و بررسی رویکردهای فـقـه نظام
برای رسیدن به نظامات اجتماعی و آن ساختارهایی که مجموعه جامعه را اداره میکنند، ما نیاز به نظام اقتصادی، نظام تربیتی، نظام اقتصادی و نظام سیاسی داریم و آن نظام از همان فقه اکبر و مجموعه شریعت استفاده میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین نشست از سلسه نشستهای علمی مؤسسه احیای حیات طیبه با موضوع «فقه نظام» (چیستی و رویکردها) …
Read More »هیچ تلاش مدونی برای بحث «فقه نظام» دیده نمیشود/ تبارشناسی «فقه نظام» با تأملی بر اندیشههای شهید صدر
فقه نظامی که امروزه طرح میشود، یک نوع عقبگرد نسبت به دوره شهید صدر است. شهید صدر ادعا کرد و تمامی تلاشش را هم کرد برای اینکه این مکتب را درست بکند؛ اما این آقایان حتی برنگشتند یک بازخوانی داشته باشند و ایرادات وارده به شهید صدر را پاسخ دهند!. به گزارش شبکه اجتهاد، چهاردهمین نشست علمی پژوهشکده اندیشه دینی …
Read More »نگاهی گذرا به نگرش آیتالله هاشمی شاهرودی به «فقه نظام»
شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد اساسی شخصیت علمی شهید صدر، توجه ایشان به فقه نظامهای اجتماعی است. از دیدگاه این فقیه شهید، فقاهت نباید محدود به سطح فردی افعال مکلفان آن باشد، بلکه لازم است نظام و مکتب اجتماعی اسلام کشف شود و مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد تا درنتیجه آن، از حکمفرمایی مکاتب غربی و شرقی بر تنظیم …
Read More »مخاطرات و آسیبهای انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیبهای معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کردهایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه میبریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان میتازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشههای خویش را به خاطر …
Read More »نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد
شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمیدانست ولی فقه را کافی میداند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوریهای فراوان داریم، افقهای زیادی در فقه باز میشود منتهی همین فقه …
Read More »فقه نظامات، تخریب فقه حکومتی امام خمینی و نظریه شهید صدر است
استاد فاضل لنکرانی معتقد است: نظریه فقه نظامات، هم فقه حکومتی امام را خراب کرده، هم نظریه مرحوم آقای صدر را، نه ارتباطی با فقه حکومتی امام دارد، نه نظریه آقای صدر. نظریه مرحوم شهید صدر در اقتصادنا و بحث مکتب اقتصادی اسلام یک چیز دیگری است و ارتباطی به این نظریه ندارد ولی این دوستان نظریه خودشان را متصل …
Read More »فقه به پایان راه نرسیده است/ لزوم عزم فقها برای تحقق فقه نظامساز
سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) با بیان اینکه مصلحت، عرف و مقاصد الشریعه میتوانند به منزله منابع جدید فقهی در استنباط مطرح شوند، اظهار کرد: با به کارگیری سیره متشرعه و توجه بیشتر به قرآن کریم میتوانیم تحول فقهی روزآمد ایجاد کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین خالد الغفوری، سردبیر مجله فقه اهل بیت(ع) در گفتگویی با بیان اینکه …
Read More »فقه فردی، منتج به سکولاریسم میشود!
مدرس فقه سیاسی میگوید: ما در فقه متناسب با موضوع و مساله روز صحبت میکنیم. مساله امروز ما اداره جامعه است. یا ما باید بگوییم میتوانیم جامعه را اداره کنیم، یا بگوییم دین ما جامعیت ندارد و این یعنی سکولاریسم!. شبکه اجتهاد: ماه گذشته در رسانهها و در مجامع حوزوی و دانشگاهی گفتوگو درباره «فقه نظامات» پررنگ بود. البته این …
Read More »غایات و کارویژههای «فقه سیاسی»/ فقه حکومتی؛ متکفل اداره انواع نظامات
حجتالاسلام ایزدهی با اشاره به استدلالهای مختلف در زمینه وجوب تشکیل حکومت اسلامی، گفت: یک استدلال این است که ما یک غایتی داریم و این غایت به گونه حداکثری است که جز به واسطه تحقق حکومت قابل جریان نیست؛ بنابراین فقه باید وارد مسائل حکومت شود و تشکیل نظام اسلامی دهد. حال اگر نظام اسلامی تشکیل شد، باید با رویکرد …
Read More »دینی که «فقه نظام» نداشته باشد، ناقص است
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی میگوید: اگر بگوییم دین چیزی به نام نظام ندارد، آیا این به معنای خلوّ دین از یک موضوع ضروری جامعه است که اگر اینطور باشد، ما دین را امری جامع نخواهیم دانست. شبکه اجتهاد: هفته گذشته در رسانهها و در مجامع حوزوی و دانشگاهی گفتوگو درباره «فقه نظامات» پررنگ بود. البته این موضوع جدیدی …
Read More »نتوانستهایم رویکرد فقهیمان را به سطح «فقه نظام» ارتقاء دهیم/ سهگانه باورهای کلامی، نیازهای عینی اجتماعی و روشهای معتبر فقهی، پایگاه شکلگیری «فقه نظام»
به نظر میرسد فقه موجود، به تنهایی پایگاه خوبی برای دستیابی به فقه نظام و بررسی و ارزیابی موضوع فقه نظام نیست. البته این درست است که در فقه نظام، از دل فقه موجود رشد مییابد، اما به نظر میرسد سهگانه باورهای کلامی، نیازهای عینی اجتماعی و روشهای معتبر فقهی پایگاه شکلگیری فقه نظام میباشند. در واقع از پیوندی که …
Read More »فقه نظام یا نظام فقهی!/ حسین الهی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث و گفتگو بر سر امکان یا تحقق فقه نظام هم چنان ادامه دارد. در این جا به تمام سخنانی که اساتید و اندیشمندان در این چند هفته اخیر در این باره گفته اند، نمیپردازم و تنها بر خلط دو تعبیر و سوء تفاهمهای زبانی تمرکز دارم. فقه و هر دانشی میتواند به موضوع مورد مطالعه خود …
Read More »دعوت اندیشمندان حوزوی به تأمل عالمانه پیرامون «اصول نظام»
«حسینیه اندیشه» در بیانیهای تحلیلی پیرامون مباحث مطرحشده درباره «فقه نظام» از اندیشمندان حوزوی به تأمل عالمانه پیرامون «اصول نظام» به عنوان عامل اصلی برای تعمیقِ «فقه نظام» دعوت کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانیه تحلیلی «حسینیه اندیشه» پیرامون مباحث مطرح شده درباره «فقه نظام» برگرفته از اندیشه استاد سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی به شرح ذیل میباشد. بسمالله الرحمن الرحیم …
Read More »وجود نظام در شریعت و فقه در کشاکش اثبات و نفی
استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: معتقدم فقیه باید به کشف نظام در فقه پرداخته و فرایند آن را هم باید توضیح دهد. همچنین معتقدم فقیه برای رسیدن به فرایند باید مقاصد را مد نظر قرار دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، هماره تاکید بر برگزاری کرسیهای نظریه پردازی در واقع شاهراهی است به سمت و سوی رسیدن به مرحله …
Read More »اجماع فقها بر نظاممند بودن شریعت/ تنها فقه اکبر میتواند محل نزاع فقه النظام باشد
رییس پژوهشکده نظام اسلامی با بیان اینکه فقه به معنای استنباط احکام قابل اضافه به نظام نیست، گفت: دعوای فقه نظام به معنای فقه اصغر، دعوای درست نیست، اما به معنای فقه اکبر دعوای درستی بوده و فقه در این معنا میتواند اضافه به نظام شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی فقه و نظام از سلسله نشستهای «احیای حیات …
Read More »انتقاد به بخشی از مقاله در مورد «فقه نظام»، نافی اصل فقه نظام نیست/ نظامات فقهی در آثار و اندیشه امام خمینی و شهید صدر کاملاً مشهود است
نشست هماندیشی «ماهیت فقه نظام؛ نقد و بررسی شبهات مطرح درباره فقه نظام» از سلسه نشستهای فلسفه «فقه پیشرفت» با سخنرانی حجتالاسلام امینرضا عابدینژاد و با حضور و هماندیشی اساتید و محققان فقه پیشرفت در سالن کنفرانس «انجمنهای علمی حوزه» برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام عابدی نژاد از محققین حوزوی و مؤلف کتاب «ماهیت و الزامات فقه پیشرفت؛ …
Read More »احکام برگرفته از عقل قطعی حجتآور است
جامعیت دین به ویژه جامعیت اسلام به کتاب، سنت و عقل است؛ یعنی همان طوری که خداوند به طور مستقیم از طریق وحی و رسول اکرم (ص) صحبت میکند، به همان شیوه از طریق عقل صحبت میکند؛ یعنی همان طور که احکام برگرفته از قرآن برای ما حجتآور است، احکام برگرفته از عقل قطعی هم حجتآور است؛ یعنی اگر امروز …
Read More »استنباط فقیه در چارچوب اصول معصومین(ع) به فقه نظاممند میرسد
آیتالله سیفی مازندرانی با بیان اینکه مقصود از عبارت «علینا القاء الاصول» قواعد علم اصول نیست، بلکه به این معناست که برای شما قواعد کلی القاء کردیم و شما در چارچوب این نظام و قواعد کار کنید، اظهار کرد: استنباط فقیه چه در باب فقه حکومت و سیاست، چه در جمیع مسائل مستحدثه امروزباید در چارچوب قواعد و اصولی باشد …
Read More »دعوای امام و شاه بر سر فقه نظامات بود نه فقه فردی/ از ادبیات شهید صدر استفاده میکنم اما در نگاه کلان، با امام (ره) هم نظرم/ نیازهای نظام برای برخی هنوز روشن نشده است
اقامه صلاه یک تکلیف اجتماعی است. جامعه مقیم صلاه با جامعهای که نمازخوان دارد فرق میکند. بحث در این است که جامعه باید صالح باشد و این جامعه صالح با حاکمیت صالح ایجاد میشود و حاکمیت صالح با نظم صالح ایجاد میشود. اگر جامعهای داشته باشم که در احکام فردی به تمام احکام الهی عمل میکند؛ ولی در رفتار جمعی …
Read More »فقه نظام جدای از فقه موجود نیست/ اگر میترسید پردهی سیاست پای شما را بگیرد بگویید فقه اجتماعی
بعضیها استیحاش دارند که بگویند فقه نظام، خب نگویید فقه نظام و بگویید فقه حکومتی؛ استیحاش دارید بگویید فقه حکومتی و میترسید پردهی سیاست پای شما را بگیرد بگویید فقه اجتماعی. بعضیها استیحاش از بعضی از واژهها دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب …
Read More »فقه نظام، منظومهای دیدن فقه است و با ابواب فقه سنتی منافاتی ندارد/ نظامسازی حلقه وصلی میان اندیشه و کنش و رابط بین ایده و عمل/ نگاه منظومهای ما را از تناقضگویی مصون میدارد
تفریط آنجاست که شما بگویید نگاه و نظم شبکهای در احکام وجود ندارد و نمیتوانیم از اینها یک تصویر هوایی به دست بیاوریم. تفریط این است که کسی بگوید این که امامخمینی(ره) آمده و حکومت تشکیل داده است نظام نیست. البته منظورم از نظام حکومت نیست. منظور همان تلقی است که ما از نظام داریم. نظام مردمسالاری دینی یک نظام …
Read More »چهار مؤلفه اثرگذار در استنباط فقه نظام از نگاه شهید صدر/ محسن اراکی
وقتی میگوییم فقه نظام، مرادمان فقه سیستمی که از حاکم و محکوم تشکیل میشود است. رفتارها در این فقه، رفتارهای به هم پیوستهای است که این پیوستگی ناشی از حاکمیت حاکم است و زمانی که چنین شد، رفتار جمعی پیدا میکنیم و این رفتار جمعی، نیاز به فقه مربوط به رفتار جمعی دارد و این فقه رفتار جمعی، یک فقه …
Read More »هفتمین نشست هماندیشی «فقه حکومتی» برگزار میشود
هفتمین نشست هماندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی» و با همکاری «پژوهشگاه فقه نظام» با حضور آیتالله اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری، پنجشنبه ۲۲ آذرماه ۱۳۹۷ در سالن کنفرانس مرکز همایشهای غدیر واقع در شهر مقدس قم برگزار میگردد. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست در ادامه سلسله نشستهای هماندیشی …
Read More »الگوی مواجهه نظام فقهی با سیستم غربی
شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از فقهای بزرگوار، فرمودهاند که فقه نیازی ندارد که خودش را بهصورت «نظام» عرضه کند و معنا ندارد بگوییم فقه نظام میخواهیم و ما باید رویکرد مسألهای داشته باشیم. به نظر حقیر رویکرد حداقلی و بلکه رویکرد غلطی است. رویکرد مسألهای که نمیخواهد به جامعه خودش و جامعه رقیب رویکرد سیستماتیک داشته باشد، در بهترین حالت، …
Read More »فرصتی برای تکمیل و تقویت «ادبیات فقه نظام»/ احمدعلی یوسفی
شبکه اجتهاد: پساز نقدهایی ناظر به سخنان اول آیتالله محمدجواد فاضل، ایشان درباره نظام و فقه نظام مطالب دیگری فرمودند. همانطوری که پس از سخنرانی اول ایشان در برخی نشستهای علمی عرض کردم اگر الفاظ استعمال شده درست توضیح داده شوند ممکن است بسیاری از این نزاعها برطرف گردد. به همین جهت این یادداشت در چند بند ارائه میشود: ۱- …
Read More »پاسخ تفصیلی به دیدگاه «نفی فقه نظامات»/ عبدالحسین خسروپناه
شبکه اجتهاد: در پی اظهارات اخیر آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در نفی فقه نظامات، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران پاسخی داده است که مشروح آن از منظرتان میگذرد. «آیا اسلام نظام اجتماعی دارد یا نه؟» این سؤال را آقای شیخ جواد فاضل لنکرانی در یک سخنرانی که در تاریخ ۹۷/۹/۸ در دانشگاه مفید به …
Read More »نمیشود به امام خمینی(ره) نسبت داد که قائل به نظام نبود/ امام با فقه سیاسیات انقلاب کرد نه فقه فردی
حجتالاسلام غرویان با بیان اینکه امام خمینی(ره) نظام سیاسی اسلام را طراحی کردند و این چنین نبود که بگوییم با فقه فردی کشور را سروسامان دادند، گفت: امام(ره) در نجف درس دادند و ولایت فقیه را تبیین کردند و فرمودند که ولایت فقیه فلسفه فقه ماست و با همین فقه سیاسیات اسلام انقلاب کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش …
Read More »