«کلید فهم عاشورا» کتابی است که به شرح و تفسیر وصیتنامه امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه میپردازد و توسط دکتر محسن اسماعیلی به رشته تحریر درآمده است. این اثر در ده گفتار تنظیم شده و هر گفتار به یکی از ابعاد مهم وصیتنامه و اهداف قیام امام حسین(ع) میپردازد. این وصیتنامه و شرح آن، نه تنها ابعاد اعتقادی و …
Read More »Tag Archives: محسن اسماعیلی
تئوری ثابت و متغیر در الهیات حکمرانی
این نظریه را اکثراً به شهید مطهری (ره) یا شهید صدر (ره) نسبت میدهند، اما منشأ این نظریه اینجا نیست؛ چرا که از نظر کلامی، پیامبر و ائمه معصومین، جایگاه و شأنشان سه چیز بوده: نبوت و تبلیغ احکام، امارت و مدیریت جامعه و در آخر قضاوت. اولین نفر که تصریح کرده و این نظریه را صورتبندی کرده، شهید اول …
Read More »آسیبهای جایگزین شدن فقه اصطلاحی با فقه واقعی/ چهار تحول اساسی اصطلاح «فقه» در فرهنگ اسلامی
مرحوم نایینی کسی است که تا آخر رفته و صاحب مکتب است، ایشان به حوزههای علمیه کنایه میزند و میگوید امام صادق(ع) یک جمله فرمود «لاتنقض الیقین بالشک» از این یک عبارت چند جلد کتاب نوشته شده است، ولی این همه آیه راجع به عدالت و حریت داریم، ولی هیچ استفادهای از آن نشده است؛ لذا ما هیچ کتابی نداریم …
Read More »استاد مطهری؛ یک مصلح اجتماعی با خاستگاهی دینی/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: مطهری را به عنوان یک روحانی و اسلام شناس برجسته، به عنوان یک فیلسوف و متفکر ژرف اندیش، به عنوان یک استاد و نویسنده نمونه و به عنوانهای دیگری از این قبیل شناختهایم. اما شناخت او به عنوان یک مصلح اجتماعی، نیاز مغفولی است که به دو دلیل ضرورت مضاعفی یافته است. نخست آنکه مطهری از معدود متفکرانی …
Read More »علی را «چه» کشت؟/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: شهادت امیرمومنان، حضرت علی علیهالسلام، از دردناکترین فجایعی است که در تاریخ بشر اتفاق افتاده است. او نه تنها برای شیعیان و مسلمانان، که برای تمام دلهای حقطلب، عدالتخواه و جویای فضایل اخلاقی، اسطورهای دوستداشتنی بوده و هست. برای همین است که همه جانهای پاک، شیفته و سوگوار شهادت مظلومانه اوست و هنوز هم این پرسش در برابر …
Read More »عدالت اجتماعی و انقلاب اسلامی؛ چه باید کرد؟/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: انقلابی که این روزها را به عنوان سالگرد پیروزیاش گرامی داشتهایم خجسته و پر برکت تر از آن است که بتوان توصیف کرد. امام عزیز و به حق پیوسته ما در آغاز وصیت نامه سیاسی- الهی خود شهادت دادهاند که: «اهمیت انقلاب شکوهمند اسلامی که دستاورد میلیونها انسان ارزشمند و هزاران شهید جاوید آن و آسیب دیدگان عزیز، …
Read More »آیندهسازی، معرفتیابی و انحرافزدایی از آثار عزاداری/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: شاید هیچ عمل مستحبی به اندازه اقامه عزا بر حضرت سیدالشهدا علیهالسلام مورد تاکید پیشوایان دینی ما نبوده است. تاکید و تشویقی که نسبت به بزرگداشت قیام عاشورا و یادآوری حوادث کربلا صورت گرفته است، هم از نظر کمّیت و شمار توصیهها و هم از نظر کیفیت و مفاد وعدهها، شگفتانگیز است. گذشته از سیره عملی پیامبر و …
Read More »چالش دین و قانون؛ از انقلاب مشروطه تا جمهوری اسلامی/ در چالش شرع و قانون باید کدام سو ایستاد؟
چالش دین و قانون در دوران جدید و با تغییر ساحت قانونگذاری از دین به ارادهی جمعی یا فردی، جدیتر شده است. با گذشت نزدیک به ۱۱۵ سال از انقلاب مشروطه به نظر میرسد مسائل و چالشهای تازهای نیز در سالهای اخیر مورد توجه بوده است. چنان که برخی از جریانات خواستار عبور از عدم مغایرت با دین به قانونگذاری …
Read More »شیخ فضلالله نوری؛ شهید پیوند دین و قانون/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: «تاریخ معلم انسانها است». این جمله کوتاه و آزموده شدهای است که امام خمینی (ره) بر اساس قرآن، احادیث و تجربه بشری به یادگار نهاده است. یکی از دورانهای مهم تاریخی که باید بسیار مورد مطالعه و عبرت آموزی واقع شود، جریان مشروطیت است؛ انقلاب بزرگی که به ثمر هم رسید، اما با دسیسههای دشمنان و اختلاف و …
Read More »بعثت پیامبر و رسالت ما/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: برانگیخته شدن حضرت محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) به پیامبری در بیست و هفتم ماه رجب، یادآور فرخندهترین حادثه تاریخ و بزرگترین موهبتی است که به بشریت عنایت شده است. بعثت آن بزرگوار را باید نشانه رسیدن انسان به عالیترین مراحل استعداد معنوی و بلوغ فکری دانست؛ چیزی که میتواند در سایه عمل به رهنمودها و دستورهای پیامبر …
Read More »در جست و جوی «روحانی معیار» و «معیار روحانیت»/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: «علامه محمدتقی جعفری» است؛ روحانی خودساخته و دانشمند برجستهای که به رغم تواضع و شهرتگریزیاش، چون ستارهای درخشان در آسمان فضیلت و دانش ماندگار شد. این نوشتار کوتاه نه در پی بازگویی سجایای نفسانی آن مرد خدا است، و نه در صدد یادآوری گستره علم او. آنچه اکنون مورد توجه است، تنها اشاره به یکی از ویژگیهای آن …
Read More »نزاع اسلام برانداز شیعه و سنى
شبکه اجتهاد: ایام ولادت پیامبر اعظم (ص) به نیکویی و از سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان «هفته وحدت» نامیده شد؛ چنانکه همگرایی شیعیان و اهل سنت از ابتدا راهبرد بنیادین معمار فقید نظام اسلامی بود و آثار و برکات بی انتهای آن را نیز همگان شاهد بوده ایم؛ همان گونه که دشمنان زخم خورده نیز هیچگاه از دسیسه …
Read More »رویکرد اجتماعی و نظاموارگی؛ عامل تمایز فقه و فتاوای امام(ره)
محسن اسماعیلی با بیان اینکه فقه امام(ره) برخلاف فقه رایج فردی و فرعی نبود، اظهار کرد: امام(ره)، فقه را از فردی به اجتماعی و از فرعی به یک سیستم و نظام تبدیل کردند. در واقع ایشان فقه را نظاموارهای برای اداره جامعه دیدند که این نگاه باعث شد نظر امام نسبت به بسیاری از احکام متفاوت باشد و در مباحث …
Read More »امام حسن (ع)؛ الگوی سکوت و فریاد/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: امام دوم ما شیعیان بزرگ مردی است که دوست و دشمن در مورد فضلیتهای اخلاقی و صفات انسانی وی تردید ندارند؛ به گونهای که همه مورخان، حتی آنان که آشکارا مواضعی خصمانه علیه اهل بیت پیامبر داشتهاند، ناچار به اعتراف در مقابل بزرگی و کرامت او شدهاند. مسعودی در مروج الذهب از عبد الله بن عباس نقل میکند …
Read More »حقوق ارتباطات و تعامل آن با دین و اخلاق
جدیدترین کتاب دکتر محسن اسماعیلی (حقوقدان، استاد و عضو هیئتعلمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، در زمینه «حقوق ارتباطات و رسانهها» منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فصل اول کتاب جدید دکتر محسن اسماعیلی عضو مجلس خبرگان و استاد دانشگاه تهران که تحت عنوان «حقوق ارتباطات و تعامل آن با دین و اخلاق» روانه بازار نشر شده است، …
Read More »فقه شهید صدر کاربردی و مهندسی است/ ایشان معتقد است فقها به کارآمدی قانون توجه کنند و نظر بدهند
فقه شهید صدر کاربردی است و ایشان از فقه برای بهبود زندگی بشر کمک میگرفت. شهید صدر در پاسخ به این مسئله که چگونه میتوان زندگی مدرن را با توجه به فقه و راهحلهای قدیمی پیش برد؟ نظراتی بسیار جامع و کاربردی میدهد که به اسم ایشان ثبت و مطرح میشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و …
Read More »سومین قسمت از «مصیرِ صدر» با حضور دکتر محسن اسماعیلی به روی آنتن میرود
قسمت بیستویکم برنامه مصیر «ویژه برنامه بررسی آرا و اندیشههای شهید محمدباقر صدر» با حضور دکتر محسن اسماعیلی، یکشنبه ۲۲ تیر ماه ساعت ۲۱ از شبکه چهار سیما به روی آنتن میرود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. وی از اعضای مجلس خبرگان رهبری است …
Read More »در فرهنگ اسلام، نه جنگ اصالت دارد و نه صلح/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: درتقویم شیعی بیست وششم ربیع الاول، روز امضای پیمان صلح میان امام حسن مجتبی علیه السلام با معاویه است؛ حادثه بسیار مهم و درس آموزی که نه تنها چنانکه باید شناخته نشده است، که حتی متاسفانه دچار کج فهمی و قدر ناشناسی تاریخی هم گردیده است. این اشتباه بزرگ ازمردمِ زمان خود آن بزرگوار آغازشد و هم اکنون …
Read More »اجتهاد شیعی؛ پاسدار حقوق عامه/ محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: حقوق عامه تعبیر دیگری از حقوقی است که همه مردم از آن برخوردارند و امروزه حقوق بشر و شهروندی نامیده میشود. میگویند: همهی افراد، فارغ از اینکه چه دین و چه مرامی داشته باشند، چه سن و جنسی داشته باشند، و مثلاً از کدام طبقهی اجتماعی و سیاسی باشند از حقوق مشترک و اولیهای برخوردارند که حکومت موظف …
Read More »توضیحالمسائلها نیازمند بازنگری است؛ تبیین ضابطههای اخلاقی به جای احکام کمکاربرد
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر ضرورت بازنگری مجدد در رسالههای عملیه، اظهار کرد: باید مسائلی را که کاربرد کمتری دارند جدا و در رسالههای سطح بالاتری بیاوریم و به جای آن ضابطههای اخلاقی را به صورت شفاف به مردم آموزش دهیم. همچنین مسائل مستحدثی را که روزمره به آن نیازمندیم باید در رسالههای عملیه بگنجانیم. به گزارش شبکه …
Read More »حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی در «مهر و ماه»
کتاب «مهر و ماه» رسالهای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی تألیف دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و عضو هیئتعلمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در ۵۴۸ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مهر و ماه» رسالهای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی، سی و یکمین اثر محسن اسماعیلی، استاد دانشگاه تهران و عضو …
Read More »با نهجالبلاغه انقلاب کردیم ولی با آن ادامه ندادیم/ نگاه ما به دین کاریکاتوری شده است
محسن اسماعیلی ضمن تأکید بر ضرورت بازگشت به مبانی اخلاقی، بیان کرد: با نهجالبلاغه انقلاب کردیم ولی با آن ادامه ندادیم. باید به مبانی اخلاقی بازگردیم، خودمان را ارزیابی و مطالبهگری کنیم. مهمترین مشکل جامعه مشکل اخلاقی است؛ رنجی که کشور از چاپلوسی میبرد از چیزهای دیگر نمیبرد. رنجی که میبریم از این است که حرف حق را چون هزینه …
Read More »بیانیه گام دوم؛ سند فقه سیاسی/ محسن اسماعیلی
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بیانیه مهمی است که به نظر من میتواند یکی از اسناد فقه سیاسی در آینده به شمار رود و در صورتی که اهتمام لازم به آن صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر انقلاب اسلامی در بیانیهی «گام دوم انقلاب» با مرور تجربهی ۴۰ سالهی انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دوّمین مرحلهی خودسازی و …
Read More »مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالتهای آن در زمان حاضر
همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالتهای آن در زمان حاضر» به منظور تکریم جایگاه و نقش تربیتی امام صدر، به مثابه الگویی نظری و عملی در سالروز حضور ایشان در کلیسای کبوشیین برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالتهای آن در زمان حاضر» با حضور و سخنرانی آیتالله سید مصطفی محقق داماد، …
Read More »امام(ره) هیچگاه در زمان مبارزه علیه طاغوت با قیام مسلحانه موافقت نکرد/ هر اقدامی در جهت کمرنگ کردن نقش مردم برخلاف دستور اسلام است
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه وقوع انقلاب اسلامی مبتنی بر آموزههای شیعی و معارف نهجالبلاغه بود، گفت: «میزان رأی ملت است» از محکمات آرای امام و رهبری است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محسن اسماعیلی در یکصد و چهل و ششمین جلسه شرح و تفسیر نهجالبلاغه در محل مجموعه فرهنگی سرچشمه، نفی نظریه «تغلّب» را به عنوان یکی …
Read More »آنچه واجب است نهی و مقابله با «منکر» است؛ نه انزجار از مرتکب آن/ برخی فقها بُغض نسبت به مومن را حرام دانستهاند
بدانیم آنچه باید از آن بیزار بود، عمل زشت و منکر است؛ نه عامل آن. آنچه واجب است نهی از «منکر» و مقابله با «منکر» است؛ نه انزجار از مرتکب آن. روایات بسیاری داریم که طبق آنها باید مسلمان و دوستدار اهل بیت را دوست داشته باشیم؛ گرچه از عملکرد آنها بیزار باشیم. حتی برخی فقها بغض نسبت به مومن …
Read More »باید از بسیاری کارهایی که به نام امر به معروف و نهی از منکر انجام میگیرد، استغفار کنیم
محسن اسماعیلی در جلسه شرح و تفسیر نهجالبلاغه گفت: درد بزرگ جامعه ما این است که نه جای امر به معروف و نهی از منکر را درست تشخیص میدهیم و نه لحن و شیوه مناسب و موثر برای آن انتخاب میکنیم. کار به جایی رسیده است که باید از بسیاری کارهایی که به نام امر به معروف و نهی از …
Read More »ملاک وجوب اطاعت از ولیّامر حجیت قول اوست
محسن اسماعیلی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: یکی از کارکردهای اصلی حکومت و رهبری، همراه و همدل کردن مردم و جلوگیری از پیدایش تنازع است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محسن اسماعیلی، در یکصد و سی امین جلسه شرح و تفسیر نهجالبلاغه در مجموعه فرهنگی سرچشمه، اظهار کرد: هرگاه تفاوتها با گفتوگو و مدارا قابل تحمل نبود و عملاً زمینه …
Read More »امام خمینی، از فقه فردنگر تا فقه نظاممند/ دکتر محسن اسماعیلی
شبکه اجتهاد: درباره حضرت امام خمینی (ره) هم دوستان و هم دشمنانشان اظهارات خواندنی و شنیدنی زیادی دارند و آنچه که از مجموع آنها برداشت میشود، این است که حضرت امام یک جامعیت کم نظیر دارد. حضرت امام قبل از هرچیز یک فقیه است؛ با اینکه رژیم شاه تلاش کرد جایگاه فقهی ایشان را فرو بکاهد، اما هرگز موفق نشد …
Read More »توسعه آموزشهای دینی وظیفه حکومت است/ تاکید بر آموزش دشمنشناسی و افشای چهرههای نفوذی و خائن
عضو مجلس خبرگان رهبری با برشمردن تکلیف ویژه حاکمان و نخبگان در تبیین چهره دشمن، گفت: توسعه آموزشهای دینی وظیفه حکومت است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محسن اسماعیلی در یکصد و بیست و دومین جلسه شرح و تفسیر نهجالبلاغه در محل مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه)، با بیان اینکه «دشمن از طریق نفوذیهای منافقی که سنگ دلسوزی برای …
Read More »