بایگانی برچسب: محمد عندلیب همدانی

شبکه اجتهاد: تبویب کنونی فقه، ترتیب دقیق و کارآمدی است، و استمرار همین شیوه چه در دروس خارج حوزه و چه درتألیف، بسیار لازم و مفید است. اگر چه ادامهٔ این روش منافات با اتخاذ شیوه‌های دیگر در کنار همان روش سنتی ندارد. چنانکه به عنوان نمونه فقیه بزرگوار یحیی بن سعید حلی کتاب «نزهه الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر» را نگاشته است و نیز در این زمینه می‌توان به کتاب‌هایی که به قواعد فقهی پرداخته‌اند،‌ اشاره داشت. آنچه به نام فقه مضاف نامیده می‌شود: اولا: حاصل تتبع مسئله محور در سراسر فقه است. ثانیا: نتیجهٔ استکشاف و …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: در مجالس امروزی خطابه و وعظ حرف اول را نمی‌زند، بلکه منبری را می‌آورند تا مجلس را آماده کند و سپس مداحی و سینه‌زنی آغاز می‌شود. البته در این میان برخی منبرها حاوی خرافات، مطالب ساختگی و عوام‌فریبانه است. به گزارش شبکه اجتهاد، در دو دهه اخیر شیوه و روند برگزاری مجالس حسینی دچار تغییراتی شده و در یک نگاه کلی، جایگاه منبر رونق و قدرت قبلی را ندارد و نوحه‌خوانی و شور پررنگ‌تر شده است. در این راستا و برای شناخت شیوه علمای گذشته در منبر و مسیری که باید این روزها طی …

فقهی، اخلاقی است که تمام اثر سیئه و زشتی را در عقاب قراردادی اخروی نبیند، که اگر در جایی، عقاب قراردادی اخروی، وعید داده نشده بود، حکم به جواز کنیم، بلکه در کنار نگاه به این عقاب قراردادی اخروی برای سیئات، دو نکته ملاحظه گردد؛ برای این‌که فقه دچار تجویز سیئات نشود، باید در کنار عقاب قراردادی اولاً عقاب را در تجسم اعمال هم ببینیم؛ ثانیاً بازتاب عمل در خروج از جاده عدالت را هم ملاحظه کنیم. شبکه اجتهاد: در ابتدا چند عبارت از سه فقیه بزرگوار می‌خوانم و آنگاه در مورد موضوع «فقه اخلاقی و اخلاق فقهی» بحثی ارائه …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: تعقل فقیهانه یعنی جایگاهی که شایسته عقل است در تفقه به آن عطا شود؛ نه محلی بیش از آن چه عقل توانایی دارد به او بدهیم و نه برای عقل کم بگذاریم و عقل در مسند تضییق و توسیع ادله می‌نشیند و عقل می‌تواند جلوی اطلاق و عموم ادله را بگیرد غیر از آنکه می‌تواند در مسند دلیلیت یا تأیید بنشیند.آنچه نامش را تعقل فقیهانه گذاشته‌ام به ادله جزئی بسنده نمی‌کند یعنی بگوید این روایت دلالت تام و سند صحیح دارد و فتوا باید داد؛ نگاه خرد دارد ولی در عین   حال نگاه کلانی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: این روز‌ها مباحثی توسط اساتید درباره «کرامت انسانی» مورد گفتگو واقع شده است که بعضاً به برداشت اشتباه از عبارات علمی آیت‌الله سیستانی در برخی رساله‌ها از جمله «تعادل و تراجیح» اشاره می‌شود. استاد شهیدی که مسلط بر آراء فقهی آیت‌الله سیستانی می‌باشد، معتقد است از اشاره مختصری که ایشان به مسئله کرامت انسانی در دروس‌شان فرموده‌؛ چنین مطلبی فهمیده نمی‌شود و آن عبارات، دالّ بر مقصود مدعیان نیست‌. از این رو استاد محمد عندلیب همدانی برخی مستندات را که به آیت‌الله سیستانی نسبت داده، ارائه و توضیح داده است. حضرت آیت‌‌الله سیستانی قاعده الزام را به …

در بیانیه پایانی اجلاسیه ضمن تقدیر و تشکر از اقدامات اخیر مدیر محترم حوزه‌های علمیه آورده شد: حوزه آزاد به علت مشکلاتی از جمله برنامه‌ریزی غلط و غیر متناسب، با ماهیت حوزه آزاد رو به اضمحلال است. از جمله مواردی که در وضعیت فعلی حوزه آزاد تأثیرگذار بوده، می‌توان موارد ذیل را برشمرد: رشد بی‌رویه و غیر منطقی مؤسسات حوزوی و برگزاری دروس در محیط‌های خوابگاهی (کانون‌ها) و شهرک‌های اطراف قم. همچنین تعدد طرح‌های تحصیلی و غیر کارشناسی که موجبات تحیر طلاب را فراهم نموده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و پنجمین اجلاسیه نشست دوره‌ای اساتید سطوح عالیه و …

شبکه اجتهاد: در دهه‌های اخیر برخی یادداشت‌ها و تحلیل‌ها در مورد واقعه عاشورا وجود داشته و قبلا هم بی‌سابقه نبوده است. برخی با یک نگاه صرفاً عرفانی، حادثه عاشورا را تجزیه و تحلیل می‌‌کنند مخصوصا برخی از شعرای عارف‌مسلک با یک بُعد و نگاه خاص به تحلیل این حادثه می‌پردازند و گویا این حادثه فقط عرفان دارد و بس، کتاب‌هایی هم در این مورد نوشته‌اند؛ به گونه‌ای که خواننده گمان می‌کند چیزی غیر از عرفان در آن یافت نمی‌شود. ما در حادثه عاشورا، عرفان را در اوج خودش می‌بینیم اما همه‌اش این نیست و این تحلیلی یک جانبه است. برخی …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم تاکید کرد: حضرت آقای سیستانی در رساله خبر واحد در تعادل و تراجیح و در جاهای دیگر، تصریح می‌کنند به این‌که هر روایتی که مخالف روح شریعت باشد، قابل قبول نیست. ایشان در این دو صفحه صریحاً و واضح می‌فرماید روح شریعت مثل کرامت انسان و عدالت. هر روایتی با کرامت انسان، با عدالت سازگاری نداشت، حجیّت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، محمد عندلیب همدانی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم، به سؤالات کسانی پاسخ داد که کرامت ذاتی انسان و لزوم برخورد تند با پیروان سایر ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی جز اسلام …

تقیه راهکاری عقلانی، عقلایی و دینی، برای حفظ جان، مال و آبرو است و تا هنگامی که تقیه به وسیلهٔ کتمان و‌ توریه ممکن باشد نوبت به تقیه به معنای خاص نمی‌رسد. تقیه سیاسی و تعایش سلمی در عصر عدم بسط ید معصوم و به ویژه در عصر غیبت، حیرت و اضطرار یک تبصره و استثناء نیست؛ بلکه شیوه‌ای اساسی و راهبردی بنیادین در مقام تعامل و همزیستی مسالمت آمیز است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی، مباحثی در مورد «تقیه» را در درس فقه و آنگاه با نگاه اصولی در درس اصول، طی حدود سیصد جلسه در جمع …

استاد علیدوست در خصوص «طرح اصلاح محدوده کتب درسی و آموزش حوزه‌‌‌های علمیه» گفت: نظر من این است که اگر به هر دلیلی اصرار بر اجرای این طرح هست، نباید حوزه را دچار شقاق و اختلاف کرد، طلاب باید طبق برنامه پیش بروند و بدون دغدغه خاطر درسشان را بخوانند. از سوی دیگر استاد عندلیب همدانی بیان داشت: ما هیچ تعصبی نسبت به تغییر و تکامل متون درسی نداریم؛ کتاب‌‌‌های الآن از دوران قدیم که نبوده، آرام‌آرام کتابی رفته و کتاب دیگری جایگزین شده است. اما این کار نظم و نظام خاصی دارد و نمی‌شود این را با دستور حل …

استاد عندلیب همدانی ضمن اشاره به این نکته که تعمیق و توسعه کیفی استنادات فقهی به قرآن به توسعه کمی آیات الاحکام می‌انجامد، به ارائه شش پیشنهاد و راهکار در این زمینه پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مبانی، اصول و راهکارهای گسترش ظرفیت قرآن کریم» با سخنرانی استاد محمد عندلیب همدانی، استاد دروس خارج حوزه علمیه در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد که گزیده آن را به نقل از «ایکنا» در ادامه می‌خوانید؛ آنچه برای این جلسه در نظر گرفتم حول اصطلاح آیات الاحکام نیست چون این پرسش از قبل بوده که تعداد آیات الاحکام چندتا است. …

شبکه اجتهاد: تاکنون تعدادی از اساتید بزرگوار و صاحب‌نظر حوزه انتقاداتی را دربارهٔ طرح تغییر در متون‌ آموزشی مطرح کرده‌اند، بنده هم به تأسی از آنان مطالبی را تقدیم می‌دارم. ۱. تاکنون سنت زیبای حوزه‌ها بر پایهٔ نقد و بررسی دقیق و عمیق مطالب علمی بوده است نه صرف برخورداری از اطلاعاتی سطحی و بدون قدرت بر تحلیل و نقد، شیوه‌های پسندیده‌ای چون: مطالعهٔ پیش از درس، مباحثه، انتخاب آزاد استاد توسط طلبه و دو مرحله‌ای شدن دروس حوزه (= سطح و خارج) و… همگی در راستای رسیدن به عمق و دوری از ساده‌اندیشی علمی است. ۲. وظیفهٔ ما طلاب …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: امام خمینی در کتاب «الطهاره»، دایره را برای فتوادادن محدود به روایات کتب اربعه و امثال آن نمی کند، می گوید همین شهرت عظیمه کافی برای فتواست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی در نشست علمی «جایگاه تراث روایی در مبانی مکتب قم – از حاج شیخ عبدالکریم حائری تا امام خمینی» که از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) برگزار شد، اظهار داشت: بزرگان شیعه از ابتدا تاکنون، مبانی متفاوتی در مواجهه با حدیث دارند،‌ می‌توان این دیدگاه‌‌ها را به ۶ قسم تقسیم کرد گرچه خود گرایش‌‌های …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه، گفت: شریعت مقدس اجازه دخل و تصرف هر عمل جراحی را بدون در نظر گرفتن لزوم و اضطرار به انسان نمی‌دهد و تطبیق جنسیت فقط در صورت اضطرار مجاز خواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی چندی قبل در سلسله نشست علمی «بررسی فقهی و روان‌شناسانه اختلال جنسی» با طرح این پرسش که آیا انسان سالم بدون ملال جنسی، می‌تواند بدون هیچ توجیه و حکمتی، تغییر جنسیت بدهد؟ بیان داشته: چنین تغییر جنسیتی ازنظر عقل و عقلا قابل قبول نیست و هم روح حاکم بر شریعت مقدسه اجازه چنین کاری …

استاد سطح خارج حوزه علمیه با تاکید بر حرمت تغییر جنسیت در بیشتر موارد به تقسیم‌بندی هشت‌گانه اختلالات جنسی براساس نگاه فقهی پرداخت و گفت: ناکارآمدی در اعمال جنسی یا انحراف جنسی و یا اختلال در هویت جنسی، سه عنوانی است که نباید با همدیگر خلط شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی، در ادامه سلسله نشست علمی «بررسی فقهی و روان‌شناسانه اختلال جنسی»، که توسط هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در حال برگزاری است، گفت: آنچه نتیجه مباحث مفصل گذشته بود این است که خداوند انسان را به صورت یک موجود زیبا …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه گفت: ما برای حکم شناسی نباید از این عناصر غافل باشیم: ۱. روح حاکم بر شریعت مرتبط با مساله ۲. احکام عقلانی و عقلایی برای خروج از بن بست‌‌ها ۳. نگاه مجموعی و کلان به ادله عقلیه و نقلیه. لذا وارد گود مسائل مستحدثه شدن با همان اسلوبی که در مسائل معمولی وارد می‌شویم چندان نتیجه بخش نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی در مدرسه رمضانیه فقه سلامت که توسط هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در حال برگزاری است، ضمن بررسی فقهی موضوع تغییر جنسیت …

شبکه اجتهاد: آنچه از مطالب مسلم در سیرۀ امام زمان است این که او برای اجرای قسط و عدالت قیام می‌کند و در رفتار و گفتار او به جز عدالت همراه با رحمت چیز دیگری نیست، بنابراین بدیهی است هر آنچه به او در روایات منتسب شود و از جاده عدالت خارج باشد، جعلی و کذب است. امام برای برپایی احکام قرآن و سنت قیام می‌کند پس هر روایتی که انجام خلاف احکام مسلم قرآن و سنت را به او نسبت داد مجعول و غیر قابل قبول است. دشمنان مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) برای زشت و کریه نشان دادن چهره زیبای …

شبکه اجتهاد: در مورد ازدواج کودکان مطالب مهمی است که از نظر فقهی باید مورد توجه قرار بگیرد، این بحث را حول چند محور تبیین می‌کنیم که بعضی از این محورها جنبه مقدماتی برای مدعای ما دارد و برخی استدلال است. مدعی این است که با تعریفی که از کودک خواهد شد، اولا هرگونه اجرای عقدی دائما یا موقتاً برای صغیر یا صغیره باطل است وضعا، مگر موردی را که استثنا خواهیم کرد و ثانیاً هرگونه استمتاع و بهره برداری جنسی از کودک حرام است تکلیفا. برای اثبات این دو مدعی عرض کردم که محورهایی از بحث هست: ۱. اساس …

استاد عندلیب همدانی با بیان اینکه با یک نگاه فقهی باید به آنچه در نظام سلامت جسم و روح که در قرآن و روایات آمده وارد شد، اظهار کرد: من به جد معتقدم که در فقه ما طب اسلامی معنا ندارد، گزاره‌هایی داریم اما نظام طب اسلامی نداریم اما هم در قرآن و هم در روایات که فقیه باید به آن‌ها نظر داشته باشد تا بتواند در بررسی‌های فقهی خود حل مساله را ارائه کند نظام سلامت داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت هفته پژوهش، نشست «جایگاه استنباط فقهی در عرصه طب با رویکرد حل مساله» از سوی هیئت …

محقق، مؤلف و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، نقادی و پرسشگری و پیش مطالعه از سوی طلاب، شیوه تدریس اساتید، تقویت روابط اساتید با طلاب را از جمله موانع و کاستی‌های رسیدن دروس خارج به وضعیت مطلوب دانست و گفت: تأثیر عنصر زمان و مکان در امر اجتهاد قابل انکار نیست، اما تأثیر زمان و مکان را به علم فقه منحصر نکنیم بلکه پیش از علم فقه به اصول رسیدگی کنیم. در اصول هم باید عنصر زمان و مکان دیده شود چه بسا پس از اینکه این دو عنصر در علم اصول نیز گنجانیده شود، نظریات اصولی نیز تغییر …

شبکه اجتهاد: گر چه بحث در مورد حوزهٔ مستقل و ویژگی‌های آن نیازمند شرح و بسط مفصلی است، ولی شاید ذکر چند نکته در این باره مفید باشد: ۱- وقتی صحبت از استقلال حوزه مطرح می‌شود، اختصاصی به حوزه‌های ایران ندارد، بلکه مقصود استقلال حوزه‌های شیعه در هر زمان و هر کشور و در هر حکومت و هر دولت است. ۲- استقلال حوزه به معنای گریز از قانون و عدم پایبندی روحانیون به مقررات و قوانین قابل قبول یک‌ کشور نیست، بلکه آنان هم خود به برقراری نظم اجتماعی معتقدند و‌ هم‌ دیگران را سفارش به آن می‌کنند. بله پیشنهاد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: «حجیت خبر واحد» یکی از بحث‌های علمی کاربردی مهم در حوزه استنباط احکام دین است که آیت‌الله سیدعلی حسینی سیستانی به تدریس آن پرداخته است و نیز تقریر ارزشمند آن به همت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی ربانی از اساتید و فضلای حوزه علمیه به رشته تحریر در آمده است. استاد محمد عندلیب همدانی از شاگردان حضرات آیات میرزاجواد تبریزی، فاضل لنکرانی و وحید خراسانی و عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. او که اکنون به تدریس خارج فقه اصول و تألیف کتب علمی در حوزه علمیه مشغول است در گفتگویی با «موسسه به سوی اجتهاد»(۱) به …

گروهی از فوق متخصصان در یک مسئله، هر شش ماه یا هر یک سالی البته مانده به تناوب مسائل، بنشینند مهم‌ترین مسائل چالشی و قابل مناقشه را مطرح کنند و از انظار یکدیگر مطلع بشوند و نظریه‌ی خودشان را در معرض نقد دیگران قرار بدهند. این می‌شود‌ شورای اجتهاد و الآن شدنی است و خیلی مشکل عمده‌ای نخواهد داشت. آن چیزی که مشکل دارد و چالش هست شورای افتاء است، این آقایان مرجع تقلید هم باشند و نظر هر کدامشان برای مقلدینشان حجّت است، منتها خودشان در این جمع، نظرات خود را مورد بازبینی قرار بدهند، این در مورد شورای …

استاد عندلیب همدانی با بیان اینکه سقط جنین در فرض تحقق حرج مشروط به احراز عدم ولوج روح است، گفت: باید فرهنگ‌سازی کافی درباره حرمت سقط جنین در جامعه انجام شود و بر این نکته تأکید گردد که سقط جنین منحصراً در موارد ضرورت جائز است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از موضوعات مهمی که در ماه‌های اخیر مورد توجه دغدغه‌مندان مسائل فرهنگی و شرعی قرار گرفته است مساله «اصلاح و تغییر قانون سقط درمانی» است. بدین منظور هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در جهت پاسخگوئی به نیازهای جامعه اسلامی، اقدام به برگزاری نشست‌های تخصصی پیرامون …

شبکه اجتهاد: اخیراً طرحی تحت عنوان: «جوانی جمعیت و حمایت خانواده» به تصویب مجلس محترم رسیده و برای اظهار نظر نهایی به شورای محترم نگهبان ارسال شده است. از آنجا که‌ موادی در این طرح اختصاص به غربالگری و سقط درمانی دارد، و از آنجا که در همین سال تحصیلی، در حد‌ توان ناچیز علمی خود، این بحث و نیز مسائل پیرامونی آن را از دیدگاه فقهی بررسی کرده‌ام، لازم دیدم نکاتی را عرض کنم: ۱-‌‌‌ لزوم‌ رعایت کرامت انسانی و پاسداری از حق حیات آدمیان و نیز حرمت اولیه سقط جنین (حتی در مراحل نخستین و پیش از ولوج روح) …

سوال این است، آیا مادر توانایی حضانت از فرزند را پس از ازدواج مجدد دارد؟ در اینجا استاد موسویان بیان دارد که عنوان ارفق و خیر، در مورد مادر صادق است و معیار و ملاک این حکم قرار می‌‌گیرد، لذا اگر در تعارض قرار گرفتیم، بین اینکه مادر را کنار بگذاریم یا نامادری را بپذیریم، طبیعتاً باید مادر را بپذیریم، چراکه بهتر از نامادری از فرزند خود مراقبت خواهد کرد. اما استاد عندلیب همدانی می‌گوید همه این‌ها اثبات مقتضی برای حضانت مادر است. در اصل مقتضی کسی حرفی ندارد که احق مادر است، بلکه آنچه گفته‌اند این است که ازدواج …

شبکه اجتهاد: موافقین محترم و مخالفین بزرگوار جناب آقای سید کمال حیدری  هرکدام مطالبی را پیرامون دیدگاه‌های ایشان ابراز داشته‌اند، حقیر با توجه به آشنایی نسبی با آثار ایشان مطالبی را در جلسهٔ درس اصول بیان کردم که رئوس آن مطالب از این قرار است: ۱- حوزه علمیه میدان طرح و بررسی نظریات علمی در بارهٔ مسائل گوناگون کلامی، فلسفی، اصولی، فقهی و…است، و مهم این که در عصر کنونی که عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات است دیگر چیزی به نام راز علمی وجود ندارد. ۲- پویایی علمی وقتی محقق می‌شود که نظریات مطرح شده در بوتهٔ نقد و بررسی …

شبکه اجتهاد: هر از چند گاه کلیپی از یکی از سخنرانان مذهبی پخش می‌شود که موجب استهزاء و انکار و حداقل باعث پرسش‌هایی می‌شود؛ در این موضوع توجه به نکته‌های زیر مفید است: ۱- باید منبع روایت معتبر باشد، یعنی کتابی باشد که: اولاً: انتساب کتاب به مؤلف قطعی باشد. ثانیاً: نویسنده حدیث‌شناس مورد وثوق باشد. ثالثاً: کتاب او نزد متخصصین فن دارای جایگاه والایی باشد، پس نقل روایت از هر کتابی صحیح نیست. ۲- علاوه بر اعتبار منبع باید سند روایت جداگانه از نظر علم رجال بررسی شود. ۳- آنگاه نوبت به بررسی معنای روایت می‌رسد که در این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمد عندلیب همدانی از شاگردان حضرات آیات میرزاجواد تبریزی، فاضل لنکرانی و وحید خراسانی و عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. او که اکنون به تدریس خارج فقه اصول و تألیف کتب علمی در حوزه علمیه قم مشغول است در گفتگویی به شبهات فقهی و کلامی در رابطه با موضوع عزاداری در شرایط موجود پاسخ داده است. این استاد حوزه علمیه معتقد است وثاقت علمی کسانی که در ستاد ملی کرونا حضور دارند ثابت هست و همین مقدار برای حجیت قول آن‌ها کفایت می‌کند و این یک مسئله اجتماعی است، نمی‌توان گفت تشخیصش بر …

سلسله نشست‌های «فقه سلامت» در شبهای ماه مبارک رمضان، به همت هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با حضور اساتید محمد قائنی، محمد عندلیب همدانی و حسین شوپائی به صورت آنلاین برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی، با هدف استفاده طلاب و پژوهشگران دوره فقه پزشکی، و همچنین عموم طلاب و علاقه مندان، برنامه‌های علمی و پژوهشی ویژه‌ای با عنوان «مدرسه رمضانیه فقه سلامت» در نظر گرفته است، که با توجه به گسترش ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن، این برنامه‌ها به صورت آنلاین و در …