به لحاظ حکم اولیه تفاوت جدی بین دیدگاه مراجع نسبت به انقلاب وجود ندارد و تفاوت موضعگیری آنها را باید به لحاظ احکام ثانویه و زمینههای پیدایش حکم ثانویه که به شناخت از شرایط سیاسی ـ اجتماعی و ظرفیتها و نیز برخی ویژگیهای شخصیتی برمیگردد، دنبال نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه قم در قبال انقلاب اسلامی با رویکرد فقه سیاسی (سالهای ۱۳۴۱-۱۳۵۷)» با حضور اساتید و فضلای حوزوی و دانشگاهی شنبه گذشته در سالن کنفرانس دبیرخانه انجمنهای علمی حوزه برگزار شد. حجتالاسلام دکتر حسین ارجینی ارائهدهنده بحث و حجج اسلام آقایان …
توضیحات بیشتر »بررسی تغییرات اندیشه اجتماعی فقهای امامیه
سید مرتضی علم الهدی و شیخ مفید، هر دو در عصر غیبت قائل به ولایت فقیه در امور دینی بوده و به تناسب آن، مجموعهای از دانشها را جهت استنباط احکام شرعی تدوین کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله دکتری محمدرضا قائمینیک با موضوع «بررسی تغییراتاندیشه اجتماعی فقهای امامیه»، چندی پیش در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشکیل شد و با حضور دکتر محمدتقی کرمی، دکتر محمد صفر جبرائیلی و دکتر ابراهیم فیاض به عنوان اساتید داور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. قائمی نیک: دانش فقهی، معطوف به عمل مسلمانان مکلف بوده و بنابراین در حوزه حکمت …
توضیحات بیشتر »«ولایت فقیه» از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی
اعتقاد به ولایت فقیه از اندیشههایی نیست که فقط مذهب امامیه اثناعشریه در دورههای اخیر فقهی به آن اعتقاد یافته باشد؛ بلکه از اعتقادات اصیل و ریشهداری است که از دورههای اولیه اجتهاد و استنباط احکام به کتابهای فقهی راه پیدا کردهاند و فقیهان بزرگ مذاهب اسلامی آن را به عنوان دیدگاه اسلام مطرح کرده و به آن معتقد بودهاند. شبکه اجتهاد: یکی از اصیلترین فکرهای اسلامی که همه مذاهب فقهی به آن باور دارند، اعتقاد به «ولایت فقیه» است. ریشه این باور مشترک اصل دیگری است که در همه مذاهب فقهی مطرح شده و آن این است که شرعیت …
توضیحات بیشتر »نگاهی به مقالات ششمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»
ششمین شماره دوفصنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینه مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، با سرمقالهای از دکتر عابدین مؤمنی با عنوان «فقه مقارن راهی برای کشف حقیقت» چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ششم دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی به همراه چکیده عربی و انگلیسی بهعنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن چاپ و روانه بازار نشر شد. «ولایت فقیه از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی»، «رابطه استفاده از قیاس و دلیل عقل در استنباط …
توضیحات بیشتر »تضاد ولایت فقیه با حاکمیت ملی و تعدد مراکز قدرت!
آیتالله طاهری خرم آبادی با اشاره به حدود و اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی مینویسد: از نظر اسلام محدودیتی در اختیارات ولی فقیه وجود ندارد و آنچه در قانون اساسی به عنوان وظائف رهبری مطرح شده بر اساس ضرورتی است که در نظام جمهوری اسلامی احساس میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، مسأله ولایت فقیه از مهمترین مسائل اسلامی است که در طول تاریخ شیعه مورد توجه فقها و اندیشمندان قرار گرفته است که اهمیت و ضرورت بحث از آن را تردید ناپذیر کرده است ولی پارهای از اشکالات و ایرادها که در اذهان عدهای از طرف مخالفین وارد شده …
توضیحات بیشتر »ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه
احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد واقعیاند که کشف ملاکات احکام، تابع قواعد و روشهای فقهی خاصی است؛ حکم حکومتی هم که پاسخگوی بخش زیادی از مسائل مستحدثه اجتماعی سیاسی است، از این قاعده مستثنا نیست. شبکه اجتهاد: بر اساس مبانی دینی همە احکام شریعت تابع مصالح و مفاسد واقعیاند؛ بنابراین احکام حکومتی نیز به عنوان بخشی از شریعت تابع مصالح و مفاسدیاند که فقیه حاکم تشخیص میدهد؛ از جمله موضوعات برای فهم بهتر ابعاد احکام حکومتی بحث از ملاک این احکام میباشد. براساس یافتههای این مقاله، حکم حکومتی از یکسو از ملاک عام برخوردار است، مانند مصلحت که زمینە …
توضیحات بیشتر »بررسی نظریه «ولایت فقیه»، برنامه یکساله آیتالله علمالهدی
آیتالله سید احمد علمالهدی در اولین جلسه درس خارج فقه حکومتی، که همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، بررسی نظریه ولایت فقیه از نگاه مجتهدان اعصار مختلف را، به عنوان یک مسئله فقهی برای مباحث پیشروی سال جدید تحصیلی انتخاب کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سیداحمد علمالهدی، امام جمعه مشهد و استاد حوزه، در جلسه درس خارج فقه که صبح امروز، سوم مهرماه در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، ضمن یادآوری مباحث مطرح شده در سال گذشته گفت: بحث مشروعیت اقامه حکم و قیام در عصر غیبت را در ۷۰ جلسه …
توضیحات بیشتر »تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیتالله سیستانی
گرچه آیتالله سیستانی قائل به مطلقه بودن ولایت فقیه نیست، اما با توسعه گستره دایره امور حسبیه و نظر به إعمال ولایت در امور عامه، که نظم جامعه اسلامی بر آنها متوقف است، بسیار به نظریه ولایت مطلقه فقیه نزدیک میشود. تأکید این مقاله کنکاش در آثار فقهی و اقدامات عملی آیتالله سیستانی در اینباره است. شبکه اجتهاد، آیتالله سیستانی، از جهت مبنای نظری معتقد به پیوند دین و سیاست، و قائل به ولایت فقیه، در سه حوزه افتاء، قضاء و امور حسبیه به معنی موسّعآن، بلکه برخی دیگر از شئون امام معصوم و حاکم اسلامی است. ازاینرو، در زمینه …
توضیحات بیشتر »وظیفه فرد مسلمان در احیای «حکومت اسلام»
این کتاب که مجموعه شش سخنرانی مرحوم علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی، بهضمیمه «رساله دولت اسلام» ایشان است از سوی محسن سعیدیان تنظیم و گردآوری شده و «مؤسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام» تحقیق و حاشیهنویسی آن را انجام داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ویرایش دوم کتاب «وظیفه فرد مسلمان در احیای حکومت اسلام» از سوی انتشارات علامه طباطبایی منتشر شده است. در این کتاب، مبارزات و مجاهدت علما و مراجع عظام تقلید بیان و اقدامهای رژیم پهلوی برای از بین بردن دین و فرهنگ اسلام و فعّالیت علما و مراجع عظام تقلید در مقابله با …
توضیحات بیشتر »نشست «حاکمیت قانون و بررسی تعارض آن با ولایت فقیه» برگزار شد
نشست علمی با موضوع «حاکمیت قانون و بررسی تعارض آن با ولایت فقیه» با حضور دکتر کدخدایی در دبیر خانه خبرگان رهبری در قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تحقیقات علمی حکومت اسلامی وابسته به دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، نشستی علمی با موضوع «حاکمیت قانون و بررسی تعارض آن با ولایت فقیه» را با حضور جمعی از طلاب ممتاز حوزه علمیه قم و سخنرانی دکتر عباسعلی کدخدایی؛ عضو حقوقدان و سخنگوی محترم شورای نگهبان در سالن اجتماعات دبیرخانه این مجلس در قم برگزار کرد که در پایان نیز برنامه پرسش و پاسخ صورت پذیرفت. بر اساس این گزارش: …
توضیحات بیشتر »آخوند خراسانی شرایط اجتماعی را برای تحقق ولایت فقیه مناسب نمیدید
باید دید صحبت آخوند دقیقا چیست؟ او اصل ولایت فقیه را قبول ندارد و یا میگوید نمیتوانیم آن را اجرا کنیم؟ باید دید حرف آن موقع آخوند در زمان کنونی کاربرد دارد یا نه؟ استدلالهای آخوند در حاشیه مکاسب و یا دیگر کتابها صریح است و حد وسط را امور حسبیه میداند. شما اگر اختیارات فقیه را در حد امور حسبیه هم در نظر بگیرید آیا میتوان منکر حکومت اسلامی شد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «حکومت اسلامی، آخوند خراسانی، موافقت یا مخالفت؟» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا استاد دانشگاه تهران و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و …
توضیحات بیشتر »مبانی ولایت فقیه آیتالله صالحی مازندرانی مکتوب شد
این کتاب که به همت سیدکمالالدین عمادی عضو هیأت علمی بنیاد بین المللی اسراء قم تدوین شده است مباحث درسهای خارج فقه آیتالله صالحی مازندرانی(ره) درباره «ولایت فقیه» طی ۷۸ جلسه در سالهای ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ در جمع فضلای حوزه علمیه قم است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مبانی ولایت فقیه» از مجموعه آثار آیتالله اسماعیل صالحی مازندرانی(ره) از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد. این کتاب در هفت فصل تنظیم و تدوین شده است: تبیین مفاهیم، ضرورت حکومت، ضرور حکومت و ولایت در فقه سیاسی، قیام در عصر غیبت (بررسی روایاتی که به ظاهر دلالت بر حرمت تشکیل حکومت …
توضیحات بیشتر »نقد نامه منسوب به آخوند خراسانی در ردّ ولایت فقیه
اخیراً کسانى بر این نکته پاى فشردهاند که آخوند خراسانى چندان به تصدى حکومت توسط فقیهان و به اصطلاح، ولایت فقیه و بهویژه در شکل مطلقهاش باور نداشته و تنها چون در موقعیت خاص مشروطه قرار گرفته، به عنوان مناسبترین رویکرد، از آن پشتیبانى کرده است. مستندِ اینان، ادلهاى است که مرحوم آخوند در یک «سندِ گزارشى» منتسب به او، بر ناممکن بودن حکومت دینى اقامه کرده است. شبکه اجتهاد: همه تاریخنگاران دوران معاصر، اتفاق نظر دارند که آخوند خراسانى، نه تنها در روند شکلگیرى و پیروزى جنبش مشروطه سهم سترگى دارد، بلکه از استوانههاى آن به شمار میرود. پرسش …
توضیحات بیشتر »مبانی فقهی آیتالله بروجردی و اقدامات ولایی
آیتالله بروجردی بحث از ولایت فقیه را با تکیه بر زیر ساختهای حکومتی آغاز کرده است: بحث از ضرورت حکومت، بحث از تعطیل ناپذیری حکومت در هیچ عصر و زمانی، بحث از بافت حکومتی احکام و قوانین اسلامی و…. ولی در نظریه نهایی ایشان و در استنتاج پایانی از آن مبانی و مقدمات، چه اثری از آنها، دیده میشود؟ آیا آیتالله بروجردی به اتکای آن اصول، به یک نظریه حکومتی در عصر غیبت رسیده است؟ و یا توانسته است نشان دهد که بر طبق آن مبانی، حکومت مشروع در این زمانه چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش …
توضیحات بیشتر »آیتالله بروجردی «حکومت مطلقه فقیه» را باور دارد؟
نظریه فقهی آیتالله بروجردی درباره ولایتفقیه، یکی از مضیقترین نظریات در این موضوع است. در نظر ایشان، ولایتفقیه، از آنچه شیخ انصاری پذیرفته است، فراتر نمیرود و بیش از ضروریات را دربر نمیگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیتالله بروجردی، طی مقالهای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تأملی بر مبنای حکومتی آیتالله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبتهایی که به ایشان داده شده را نقد میکند. بخش اول و بخش دوم چندی …
توضیحات بیشتر »قلمرو ولایت و محدوده اختیارات فقها از منظر آیتالله بروجردی
محمد سروش محلاتی معتقد است با تحلیل آیتالله بروجردی، قلمرو ولایت فقها، از ولایت ائمه، محدودتر است و نمیتوان همه اختیارات معصوم را برای فقها، اثبات کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیتالله بروجردی، طی مقالهای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تاملی بر مبنای حکومتی آیتالله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبتهایی که به ایشان داده شده را نقد میکند. بخش اول چندی قبل ارائه شده و اینک قسمت دوم این مقاله، …
توضیحات بیشتر »تأملی در مبنای حکومتی آیتالله بروجردی
نظریه حکومتی آیت الله بروجردی چیست؟ آیا او مانند استادش آخوند خراسانی فکر می کند و یا به تشکیل حکومت اسلامی باور دارد و یا …؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیتالله بروجردی، طی مقالهای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تاملی بر مبنای حکومتی آیتالله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبتهایی که به ایشان داده شده را نقد میکند. مقدمه ۱- پس از آنکه ملا احمد نراقی یک فصل از «عوائد» خود …
توضیحات بیشتر »توجه ویژه آیتالله سیستانی به نقش مردم در تشکیل حکومت
یکی از نکات ابتکاری مباحث آیتالله سیستانی توجه به نقش مردم در تشکیل حکومت است. ایشان استدلال میکند که: «اقامه قسط و برپایی عدالت از وظایف عموم مردم است، و چون چنین وظیفهای را مردم نمیتوانند به شکل مستقیم انجام دهند، لذا آنان باید فرد یا افرادی را برای آن انتخاب کنند. از این رو هر فقیهی ولایت ندارد، بلکه فقیه منتخب مردم ولایت دارد». به گزارش شبکه اجتهاد، در پی بحثی که در روزهای اخیر در فضای مجازی درباره دیدگاه آیتالله سیدعلی سیستانی پیرامون ولایت فقیه مطرح گردیده است، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول …
توضیحات بیشتر »آیتالله سیستانی قائل به آزادیهای مشروع فقهی برای مردم است
استاد حوزه علمیه قم ابراز داشت: رویکرد آیتالله سیستانی در مسائل سیاسی و اجتماعی، رویکرد مردمی است و قائل به یکسری آزادیهای مشروع فقهی برای مردم هم هست که جا دارد در یک همایش فقهی به آن پرداخته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگویی به بیان ابعاد شخصیتی آیتالله سیستانی پرداخت و اظهار داشت: آیتالله سیستانی از شاگردان زبده مرحوم آیتالله خویی هست که خود دارای مکتب فقهی است که امروزه به نام مکتب خویی شناخته میشود. او ادامه داد: مرحوم خویی از نظر فقهی، اصولی، رجال و درایه و آشنایی …
توضیحات بیشتر »میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی جستجو کرد
آیتالله احمدی فقیه یزدی، تدوین اصول فقه مناسب با فقه حکومتی را از لوازم کار در این حوزه دانست و بیان داشت: لازم است یک اصول جداگانهای، جدای از اصول فقه معاملات و عبادات تدوین شود. البته میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی هم جستجو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم، با اشاره به مبانی فقه حکومتی به «وسائل» گفت: یکی از مبانی فقه حکومتی که بقیه مباحث مطروحه در این زمینه به آن ارجاع داده میشود، اصل حاکمیت داشتن حکم حکومتی بر سائر احکام است. …
توضیحات بیشتر »وحدت یا تعدد حکومت در نظریه «ولایت فقیه»
جستجوی در منابع و ادله به ما میگوید که نظریه ولایت فقیه در هر دو قرائت انتخاب و انتصاب الزاماً اقتضای وحدت یا تعدد را ندارد بلکه به حکم عقل و شرع برای حفظ وحدت و قوت امت اسلامی حکومت یکپارچه مسلمانان ارجحیت دارد البته تعدد حکومت به حکم ثانوی منع نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین پیش شماره دوفصلنامه علمی تخصصی «فقه حکومتی» که حاوی پژوهشهای فقهی، حقوقی و آسیب شناختی در موضوع مردم سالاری دینی و حکومت اسلامی است منتشر شد. بنابراین گزارش، در این شماره شش مقاله از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه که در این …
توضیحات بیشتر »نقش «ولایت فقیه» در توسعه تمدن اسلامی
اولین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» با آثار و نوشتاری از آیات عظام و حججاسلام جوادی آملی، حائری شیرازی، سیدصمصامالدین قوامی، احمد رهدار و دیگر اساتید، به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی عباسعلی مشکانی و سردبیری احمد رهدار چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره «دوفصلنامه اندیشه تمدنی اسلام» (پاییز و زمستان ۱۳۹۴)، با آثار و نوشتاری از آیات عظام و حججاسلام: جوادی آملی، حائری شیرازی، سیدصمصامالدین قوامی، احمد رهدار، عباس محسنی، سیدصادق حقیقت، عبدالعلی رضایی، محسن ملک افضلی، علی محمدی، یحیی عبداللهی، مهدی نیکبین، سیدمحمدحسین متولی امامی، عباسعلی مشکانی سبزواری، مصطفی سیاسر، عطاالله بیگدلی، سید علیاکبر روحانی، …
توضیحات بیشتر »هنوز اصل ولایت فقیه برای عمده حوزویان جا نیفتاده است
استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: هنوز اصل ولایت فقیه برای عمده حوزویان حتی حوزه علمیه قم جا نیفتاده است؛ اصل ولایت فقیه به این معنا است که حکم فقیه بر اساس مصلحت اسلام و مسلمین، حکمی الهی برای تضمین سعادت مسلمین و عزت و شکوه اسلام و مذهب تشیع است؛ چرا که حقیقت این اصل مبتنی بر حفظ مصالح اسلام و مسلمین است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیاکبر سیفی مازندرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در جمع شماری از طلاب و فضلای حوزه در مدرسه علمیه فیضیه، به ارائه مباحثی پیرامون راهکارهای تحقق حوزه انقلابی پرداخت …
توضیحات بیشتر »ادله امام خمینی(ره) در نفی شبهه مشروعیت حاکمان جائر
به گفته سیدسجاد ایزدهی، امام خمینی(ره) با ادله خویش شبهه مشروعیت حاکمیت حاکمان جور را نفی میکنند و میفرمایند: «اینها… دو تا روایت از این طرف از آن طرف میگردند پیدا میکنند که خیر «با سلاطین مثلاً بسازید، دعاکنید به سلاطین» این خلاف قرآن است». به گزارش شبکه اجتهاد در دیدگاه شیعه حکومت مشروع تنها حکومت پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و درزمان غیبت امام عصر(عج) حکومت نائبان آن حضرت است و حکومتهایی غیر از این، نامشروع هستند، با این حال حاکمانی بر اساس برداشتهای ناصحیح از مبانی دینی و فقهی و القای آن در سطح جامعه توانستند حکومت خود را …
توضیحات بیشتر »فقه منهای ولایت فقیه در خدمت سکولار است و هیچ ارزشی ندارد
نایب رییس مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر این که درک ولایت فقاهت هدف اصلی علم فقه و اصول است، از کسانی که در حوزه ولایت فقیه را جدای فقاهت میدانند انتقاد کرد و گفت: فضلای حوزه بفهمند اگر خود را سرباز امام زمان(عج) و شاگرد مکتب امامین صادقین(ع) میدانند فقه منهای ولایت فقیه در خدمت سکولار است و هیچ ارزشی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از طلاب، اساتید و فضلای حوزه علمیه در جهت تلاش برای تحقق فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص انقلابی ماندن حوزههای علمیه، دوشنبه شب با حضور در بیت آیتالله سید محمودهاشمی شاهرودی با …
توضیحات بیشتر »ولایتفقیه، حاکمیت ارزشهاست/ در نظام فقهی شیعه دیکتاتور صالح نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در فقه شیعه ولایتفقیه حاکمیت فرد نیست، بلکه حاکمیت ارزشهاست؛ یعنی فرد باید این ارزشها را در جامعه اجرا کند. آن شخص باید هم آگاه به ضوابط و ارزشها باشد و هم قدرت مدیریت و رهبری داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، با تلاش نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی، جمعه شب کارگاه آموزشی پویایی با حضور اعضای تشکلها و کانونهای دانشجویی جمعهشب در مشهد برگزار شد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با شرح مفهوم ولایت مطلقه فقیه و مقایسه آن با حکومت مطلقه فردی در این کارگاه آموزشی، گفت: این …
توضیحات بیشتر »استبدادگریزی و استبدادستیزی «ولایت فقیه»
این نوشتار میکوشد با توجه به دو شاخصهی استبداد یعنی «قانون گریزی» و «نظارت ناپذیری»، و مقایسه آن با «قانونمندی» و «نظارت پذیری» موجود در تئوری ولایت فقیه، در خصوص منازعهی فوق به داوری بنشیند. شبکه اجتهاد: از نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و طرح مسألهی «ولایت فقیه» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برخی منتقدان یا مخالفان آن را استبدادی خوانده و خواستار حذف آن شدهاند. با وجود گذشت بیش از سه دهه از تأسیس نظام جمهوری اسلامی در ایران بر مبنای تئوری ولایت فقیه، همچنان بعضی منتقدان بر موضع خود پافشاری کرده و هر از گاهی …
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی دیدگاه مشروعیت تلفیقی ولایت فقیه در قالب ثبوت الهی و اثبات مردمی
موضوع ولایت سیاسی فقیه در تشکیل حکومت اسلامی از دیرباز میان فقیهان امامیه مطرح بوده است و آنان مشروعیت حکومت فقیه را بر مبنای نصب، از سوی امامان معصوم: تبیین کرده اند. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آراء و نظریات جدیدی در تحلیل مبانی مشروعیت ولایت فقیه مطرح گردید که در پی تأثیرآفرینیِ بیشترِ آرایِ عمومی در مشروعیت تشکیل حکومت فقیه اند. یکی از این دیدگاه ها، دیدگاه تلفیق است که مدعی نقش مردم به عنوان شرطِ مشروعیت بخش در حکومت اسلامی است؛ بدین بیان که هر چند ثبوتاً فقیهان از سوی خدای متعال برای اجرای احکام و تشکیل حکومت نصب گردیده اند، وانگهی شرط اعمال این ولایت در عالم اثبات، متوقف بر آرای عمومی مردم است. این دیدگاه برای اثبات مدعای خود، به دلایلی؛ مانند قیاس اولویت از قاعده تسلیط، بدبینی مردم نسبت به حکومت اسلامی و عدم تحقق اهداف آن، در صورت فقدان آرای عمومی، استدلال کرده است؛ چنانکه برخی از روایات را در این زمینه، دست مایه خود ساخته است. این دلایل، در برابر دلایل دیدگاه انتصاب، یارای استقامت ندارند. در صورت تسامح از این امر و تردید در شرطیت آرای عمومی برای تنجّز تکلیف فقیه در تشکیل حکومت، دلیل فقاهتی در علم اصول، اصل برائت را در مکلف به جاری می سازد.
توضیحات بیشتر »ضرورت و پیشینه فقه سیاسی شیعه
آنهایی که اجازه میدادند علماء شیعه در بستر اجتماع عرض اندام کنند اگر مطلع و مواجه میشدند با فقهی که داعیه اداره اجتماع را دارد، قاعدتاً اصلاً مجال بحث علمی را به او نمیدادند، چه برسد به اینکه بخواهند در عرصه اجتماع دخالت کنند، این سابقه را باید بدانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیشروی گفتاری از حجتالاسلام والمسلمین رضائیان استاد درس «مبادی فقه سیاسی» میباشد که در جمع طلاب به تبیین «ضرورت و پیشینه فقه سیاسی» پرداخته است. اهمیت فقه سیاسی حوزه فقه سیاسی عملاً چارچوبه خاصی دارد، گرچه از حیث ساختار خیلی به آن پرداخته نشده است، امّا …
توضیحات بیشتر »کسانی که طعم دین و فقه را نچشیدهاند!
فاضل لنکرانی: این همه آیات محکم برای لزوم امر به معروف و نهی از منکر در قرآن داریم، یعنی خدای تبارک و تعالی راضی به این است که احکام اسلامی پیاده نشود تا قیام حضرت حجت (عج)؟ به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در درس خارج اصول که در مدرسه آیتالله گلپایگانی برگزار شد، با تبریک به مناسبت روز معلم به ویژگیهای اخلاقی و سیره شهید مطهری اشاره کرد و اظهار داشت: مرحوم شهید مطهری از عمر خودش کمال استفاده را کرد یعنی وقتی در حوزه علمیه قم بود، خودش را محصور به …
توضیحات بیشتر »