شبکه اجتهاد: در نوشته کوتاهی که دوباره در فضای مجازی با عنوان «فقیه قرن هشتم! اولین قائل به پوشش مو» و به نام امیرحسین ترکاشوند منتشر شده، آمده است که پیشینه بحث از موی سر زنان و وجوب پوشش آن به قرن هشتم برمیگردد و سابقه بیشتری ندارد. نخستین فقیهی که نوآوری کرده و به آن پرداخته و به پوشش آن، به تعبیر این نویسنده محترم «نگاه مثبتی» داشته شهید اول است که سال ۷۸۶ق به شهادت رسیده است. فقهای پس از او نیز تا نزدیک قرن سیزدهم به این موضوع نپرداختهاند و اگر هم درباره آن بحث کردهاند، گاه …
توضیحات بیشتر »تسالم فقهی در پوشش شرعی بانوان و نقد برداشتهای متفاوت/ هادی محبی
اختصاصی شبکه اجتهاد: وجوب پوشش زن از نامحرم در غیر از وجه، کفین و قدمین از مسلمات فقهی بوده و هیچ اختلافی در آن از صدر اول تا به حال وجود ندارد که از آن به تسالم و ضررت فقهی تعبیر میشود. تسالم از ادله غیر لفظی فقهی است که سبب قطع به حکم شرعی میگردد و ارزش آن به مراتب بیتشر از ظنون معتبره است. این تسالم، راه بر هر گونه تفسیر به رأی و القاء اجمال از نصوص میبندد، همان طور که دلالت بدوی هر گونه دلیل بر عدم وجوب را، بر نتافته و سبب شک در استقرار …
توضیحات بیشتر »اصل اینکه اهلبیت(ع) الزام به حجاب اسلامی نمیکردند، ثابت نیست/ حق شهروندی فقط در چهارچوب حدود و احکام الهی مشروع است و الّا مشروعیت ندارد/ روند الزام به حجاب اسلامی باید در مدت معین طی شود
استاد سیفی مازندرانی معتقد است: اصل اینکه رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) الزام به حجاب اسلامی نمیکردند ثابت نیست. ولی برفرض عدم ثبوت، باید گفت: ترک فعل از جانب معصوم همانند فعل ایشان محاملی دارد؛ و در مفروض محاملی وجود دارد، مانند: عدم آمادگی و تحمل الزام به حجاب از جانب عموم زنان؛ لذا خوف بر کیان و بیضۀ اسلام وجود داشت؛ چون زمان حکومت رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین(ع) اوائل عهد اسلام بوده است؛ و اما سائر امامان معصوم(علیهمالسلام) مبسوط الید نبودهاند و یا اینکه بیحجابی – بهگونهی مبتذل و فساد انگیز با انواع آرایش – در آن زمان شایع و …
توضیحات بیشتر »رونمایی از کتاب حجاب در صدر اسلام/ شبهه حجاب حداقلی هیچ پایه و اساسی ندارد
برخی از روشنفکران معتقدند حجابی که اکنون به عنوان حجاب رسمی در جمهوری اسلامی ایران از آن یاد میشود، با حجابی که پیامبر اسلام(ص) پس از بعثت و توسط آیات وحی به مسلمانان معرفی کرده تفاوت داشته و بسیار سختگیرانه تر است!. به گزارش شبکه اجتهاد، برخی روشنفکران بر این باورند که در دوران جاهلیت، زنان جامعه فاقد حجاب کامل بودهاند و تنها به صورت حداقلی مقداری از بدن خود را میپوشانده اند. به همین دلیل پس از بعثت، خاتم الانبیا(ص) قادر نبوده است که این فرهنگ را به طور کامل ریشه کن کند و به حجاب حداقلی بسنده کرده …
توضیحات بیشتر »افزایش اعتماد عمومی به حاکمیت میتواند در بهبود وضعیت حجاب مؤثر باشد/ راهکارهای ایجابی و سلبی تقویت حجاب
حکومت تا جایی که امکان دارد ولو با اجبار باید حدود الهی را اجرا کند و در مواقعی که دخالت حکومت باعث اختلال در نظم اجتماعی و ایجاد مفسده میشود، فقط به همان اندازهای که قدرت دارد و مفسده ایجاد نمیشود باید مداخله کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نهادینه سازی فرهنگ حجاب و عفاف به عنوان یکی از ضرورتهای باورهای دینی مستلزم برنامهریزی صحیح در سه حوزه فرد، خانواده و جامعه است. نقش حکومت اسلامی در ایجاد و ترویج این باور انکارناپذیر بوده و در نگاهی عمیقتر، ضروری و اساسی است. پیش از برنامهریزی صحیح باید عناصر مفهومی چون فرد …
توضیحات بیشتر »پاسخی به سوء استفاده کنندگان روایات «پوشش کنیزان»/ محمد عشایری
شبکه اجتهاد: حجاب به عنوان واجب دینی، برکات زیادی برای زنان و دختران اجتماع دارد، ولی متأسفانه در کنار سایشی که از دهه هفتاد درباره خود حجاب در بُعد اجتماعی ایجاد شد، در سالهای اخیر یک سایش معرفتی نیز در مورد مقوله حجاب اتفاق افتاده که میخواهد متکفلان معرفت دینی را مبتلا به تردید یا بی اعتقادی به حجاب بکند. به همین دلیل اکنون باید در دو عرصه درباره حجاب تلاش کنیم؛ عرصه «اجتماعی» و عرصه «معرفتی»؛ عرصه اجتماعی فعالان خود را دارد و در عرصه معرفتی هم باید خود مسأله حجاب و هم مسأله الزام حکومتی به آن بحث …
توضیحات بیشتر »رنگ مشکی برای چادر بانوان مستحب نیست/ استفاده از رنگهای غیر از مشکی در حجاب، فینفسه محذوری ندارد/ ساتریت حجاب هم به رنگ و هم به نوع پارچه بستگی دارد
به طور خاص به لحاظ شرعی نمیتوان حکم وجوبی یا حکم تحریمی نسبت به چادر مشکی داشته باشیم. با توجه به عناوینی که ذکر شد، در برخی موارد، در مواقعی که یکی از عناوین ذکر شده صادق باشد، چادر مشکی ترجیح دارد؛ و در برخی موارد محدود چادر مشکی شاید مورد توصیه نبوده و اگر در حد لباس شهرت نیز باشد، شاید استفاده از آن حرام باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: پوشش از ابتدای خلقت همواره از مسائل روزمره و مهم جامعه به شمار آمده است. پوشش و حجاب در هر اجتماع عقلایی انسانی، دارای اهمیت بوده ولی حد و مرز …
توضیحات بیشتر »«حجاب اجباری» یا «حجاب قانونی»؟
حجتالاسلام حسین سوزنچی با بیان اینکه طرح بحث حجاب اجباری یک مغالطه است، گفت: عدم رعایت قانون حجاب برای دیگران مزاحمت ایجاد میکند. قانون حجاب برای عرصه عمومی است. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث حجاب از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد توجه اندیشمندان و علمای کشور بوده است و گفتگوهای بسیاری در مورد الزام به شریعت توسط حکومت و مبنای عقلی و دینی آن صورت گرفته است. در سالهای اخیر کلیدواژه دیگری به بحثهای معطوف به حجاب وارد شده است و آن کلیدواژه «حجاب اجباری» است که کارشناسان آن را یک مغالطه میدانند. شبهه دیگری که معطوف به مسئله …
توضیحات بیشتر »پوشش زنان و مصالح نظام
شبکه اجتهاد: یکی از مسائل مهم پیشرو در سالهای اخیر، کیفیت پوشش زنان و نقش دولت در این زمینه است. این مسئله هم برای مردم و نظام جمهوری اسلامی مهم و سرنوشتساز است، هم برای کسانی که از بیرون به مسائل داخل کشور مینگرند. در این نوشته، ابتدا صورت مسئله تبیین میشود، و سپس به سناریوهایی که در این خصوص احتمال وقوع دارد، اشاره خواهد شد. روش بررسی این موضوع، ترکیبی از مبانی فقهی، آیندهپژوهی و برنامه سناریویی است. گام نخست آن است که بین اصل وجوب حجاب و وجوب حجاب اجباری (به عنوان وظیفه دولت) تمایز قائل شویم. بر …
توضیحات بیشتر »نمیتوانیم بگوییم کمحجابها و یا بیحجابها، ولایی نیستند/ حجاب برای پاکزیستن و زیست عفیفانه یک راهبُرد است/ بیحجابیهای سازمان یافته، غالباً اغراض سیاسی دارند
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر فرجالله هدایتنیا، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. با او در مورد حجاب و چراییِ لزومِ مراعات آن، صحبت کردیم. این روحانیِ خوش برخورد، در چرایی و دستهبندی از بانوانِ کم حجاب، سه گونه از این بانوان را بر میشمارد و میگوید: بهطور کلی بانوانی را که حجاب را رعایت نمیکنند در سه دسته میتوان تقسیمبندی کرد. گروهی از بانوانی که حجاب را رعایت نمیکنند، بر این باورند که اینطور، ما بیشتر مورد توجه و احترام هستیم که البته این هم جای تعجب دارد که …
توضیحات بیشتر »نگاههای شبهروشنفکرانه بهدنبال عادیسازی پوشش زن در محیط اجتماعی است/ این رویکرد خدمت به جامعه نیست
شبکه اجتهاد: دیدگاههای متفاوتی در مورد محدوده و نوع پوشش زنان و مردان در قالب مفهوم عام «حجاب» وجود دارد و همین امر موجب شده تا اظهارنظرهای متفاوتی از وضعیت حجاب جامعه و چارچوب و اصول آن به گوش برسد. حجتالاسلام و المسلمین ذوعلم عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در گفت وگویی وضعیت امروز حجاب مردان و زنان کشور، نوع برخورد با بدحجابان، تأکید اسلام بر رنگ پوشش و عفت ظاهری و باطنی را مورد بررسی قرار داده است. متن گفت وگوی شفقنا با حجتالاسلام و المسلمین ذوعلم را میخوانید: پرسشهای متفاوتی مطرح میشود از جمله اینکه چرا …
توضیحات بیشتر »مبنای پوشش، تنظیم صحیح روابط جنسی است/ برای حل مساله حجاب نیازمند عزم ملی هستیم
زمینه سازیهای اختلاط در جامعه یکی از عوامل شیوع انحرافات جنسی یا بی حیایی است؛ وقتی ما در جامعه زمینهای را فراهم میکنیم که زن ومرد کنار هم اختلاط مکرر داشته باشند، طبعا این انگیزه خودنمایی بیشتر میشود. البته عوامل گسترده دیگری همچون فرهنگ سازی دستگاههای فرهنگ ساز، رسانهها، افراد تاثیر گذار و سیاستهای فرهنگ ساز هستند که همگی زمینه بدحجابی را در جامعه فراهم میکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیدجعفر حق شناس پوشش را فصل مشترک زن و مرد دانست و معتقد است: حجاب ضابطه مندی در روابط زن و مرد است که با توجه به مصلحت اجتماع …
توضیحات بیشتر »فقه برای کارایی نیاز به پیوست فرهنگی دارد/ تأخر در بیان حکم حجاب دلیل بر کم اهمیت بودن آن نیست
فقه ما وقتی استوار است که پیوست فرهنگی و تربیتی آن به خوبی در جامعه شکل گرفته باشد و در غیر این صورت هرچند شما قانون در مجلس شورای اسلامی یا در رسالههای عملیه بنویسید تأثیر عملی نخواهد داشت و فایدهای ندارد، بنابراین باید روی آن فکر کنیم که چگونه زمینههای اجرایی شدن قوانین فقهی یا حقوقی را در جامعه فراهم کنیم والا احکام اجرا نمیشود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی فلسفه و سیر تشریعی حجاب در اسلام عصر شنبه دوم تیرماه ۹۷ از سوی پایگاه فقه حکومتی وسائل در سالن نشستهای خبرگزاری رسا برگزار شد. سخنرانان این نشست …
توضیحات بیشتر »خانهها در زمان پیامبر(ص)، علاوه بر پرده، در هم داشتهاند/ توصیف برخی از عدم حجاب در زمان پیامبر، نادرست و مبالغهآمیز است
اختصاصی: نگارش کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» توسط امیرحسین ترکاشوند، اگرچه سالها پیش صورت گرفت، اما بحث از آن، هیچ گاه کهنه نشد و هرازگاهی سخنانی در دفاع یا نقد گفتههای وی به گوش میرسد. نشست «معماری شبه جزیره و ارتباط آن با حجاب شرعی در عصر پیامبر» نیز واکنشی از منظر تاریخی به این کتاب است. در این نشست علمی، ابتدا حجتالاسلام محمد عشایری، استادیار جامعهالمصطفیالعالمیه طرح بحث کرد و در ادامه دکتر مهران اسماعیلی، استادیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی به نقد مطالب ارائهشده پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع معماری شبهجزیره …
توضیحات بیشتر »امروزی شدن از دلایل بد حجابی است
عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه فردوسی معتقد است: با اشاره به این مطلب که اگر هیچگونه ملاحظه اجتماعی وجود نداشته باشد، برخی افراد بی حجاب خواهند شد، گفت: از مهمترین دلایل بی حجابی بهانههایی مانند امروزی شدن، زیبایی و هماهنگ شدن با محیط است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا صدیق اورعی، جامعهشناس و پژوهشگر اجتماعی در نشست «تفسیر خانمهای مشهدی از پوشش خودشان و دلایل کم حجابی و بی حجابی» که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد گفت: سوء تفاهم نسبت به پوشش به صورت عینی در جامعه وجود دارد چرا …
توضیحات بیشتر »حجاب اجباری مضر است/ در تبلیغ حجاب به سمت مصداق اعلای آن مثل چادر نروید!
محدوده شرعی حجاب از آن دسته مفاهیم بحث برانگیز دینی میباشد که برخی از بانوان و دختران نسبت به اجبار این حکم اعتراض دارند. برخی دیگر هم معتقد هستند که حجاب مانع از فعالیت اجتماعی بانوان میشود، در این مصاحبه به نقد و بررسی این مسائل پرداخته ایم.
توضیحات بیشتر »فقهِ پوشش کاملاً همراه با عقلانیت است
آنچه که در فقه اسلامی در خصوص پوشش آمده است به طور کامل با عقلانیت همراه است که اگر کسی منصفانه این موضوع را بررسی کند متوجه خواهد شد که آنچه اسلام و متخصصان دینی در حوزه حجاب گفتند موجب صیانت جامعه و بانوان در مسیر زندگی اجتماعی است.
توضیحات بیشتر »شاخصههای «حجاب و عفاف» در سیرۀ فاطمی
چیستی مفهوم حجاب و عفاف؛ سیرۀ فاطمی و شکوه امنیت و آزادى در محیط خانه؛ ارمغان رعایت حدود ارتباط و پوشش در برابر نامحرم؛ حجاب، حیا و عفاف حضرت زهرا(س) در برابر مرد نابینا؛ تجلی قانونمندی روابط زن و مرد درسیرۀ فاطمی و دامنه عفت حضرت زهرا (س)؛ از سرفصلهای این نوشتار میباشد. شبکه اجتهاد: دین مبین اسلام برای همه مسائل زندگی برنامه و دستور دارد و به جزئیات و ریزه کاریها نیز توجه میکند. [۱] در این بین مسئلهی حجاب و عفاف در اسلام مسئلهی بسیار مهمی است. [۲]حجاب در اسلام امنیت فوق العادهای دارد و آیات فراوانی نیز …
توضیحات بیشتر »جزییات پروژه علمی «پوشش در اسلام»
امروزه پوشش خاصی میان مسلمانان جهان وجود دارد که دارای ویژگیهای مشترکی بوده و از فتوای فقیهان در مذاهب مختلف اسلامی اثر گرفته است. این پوشش را به اختصار پوشش فقهی مینامیم. مطابقت این پوشش با پوششی که اسلام آن را در شبهجزیره رواج داد، هم بین فقهای اسلامی مسلم است و هم از باورهای نهادینهشده در فرهنگ مسلمانان است. با این وجود در سالیان اخیر این مطابقت از سوی برخی محققان با چالشهایی مواجه شده است. شبکه اجتهاد: حجاب، همیشه و همواره از واجبات اسلامی بهشمار میرفت. از اساسیترین آمورزههای اسلام به زنان صدر اسلام حجاب بود؛ امری که …
توضیحات بیشتر »پاسخ به مقلدان آیتالله خامنهای درباره احکام پوشش و آرایش
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین فلاحزاده عضو دفتر استفتائات حضرت آیتالله خامنهای و رئیس مرکز موضوعشناسی احکام فقهی، به پرتکرارترین سؤالات مطابق با فتاوای رهبر انقلاب پاسخ داده است که متن پاسخها همزمان با ۲۱ تیرماه، روز عفاف و حجاب به شرح زیر منتشر میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مباحث مهم فقهی که مورد نیاز آحاد افراد جامعه میباشد احکام «پوشش و آرایش» است. «پوشش» یک امر طبیعی برای انسانها و از ممیزات او نسبت به دیگر موجودات است. «آرایش» هم رفتاری است که از تمایل انسان به خودآرایی نشئت میگیرد. اسلام در احکامی که در مورد پوشش و آرایش …
توضیحات بیشتر »حدود شناسی حجاب و پوشش از منظر آیتالله مکارم شیرازی
بعد از آنکه مسئله حجاب را به عنوان دستورى قاطع و مورد اجماع مسلمین بلکه ضرورت دینى پذیرفتیم میتوانیم به شورا بنشینیم که طرز پوشیدن حجاب چگونه باشد بهتر است؟ و باید پذیرفت بخشى از مشکلاتى که امروز دامان مسلمین را گرفته براى این است که جایگاه واقعى مشورت را فراموش کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیتالله ناصر مکارم شیرازی، با توجه به فتوای اخیر ایشان پیرامون حجاب دختران در خارج برای تحصیل، یادداشتی را با عنوان «حدود شناسی حجاب و پوشش از منظر آیتالله مکارم شیرازی» منتشر کرده است که در ادامه میآید. بدون شک …
توضیحات بیشتر »تناسب بین حکم و موضوع از دیدگاه آیتالله شبیری زنجانی
در این نوشتار، بعد از تعریف تناسب بین حکم و موضوع به «رابطهای بین حکم و موضوع مناسب آن که باعث میشود ذهن انسان از لفظ موضوع به موضوع متناسب با حکم متبادر شود»، به تبیین کاربردهای تناسب بین حکم و موضوع پرداخته که از جمله این کاربردها میتوان موارد ذیل را برشمرد: تضییق موضوع، توسعه موضوع، تعیین نوع دخالت عنوان در حکم، کشف ملاک و تعیین طریقی یا نفسی بودن عنوان. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهاردهمین پیششماره فصلنامه علمی- تخصصی «تا اجتهاد» به مدیر مسئولی محمدمهدی گلشن و سردبیری مهدی همتی توسط مدرسه فقهی امام محمدباقر(ع) چاپ و منتشر …
توضیحات بیشتر »بررسی حکم حجاب عمومی زنان بر اساس آیه ۵۹ سوره احزاب
کرسی ترویجی «بررسی حکم حجاب عمومی بانوان بر اساس آیه ۵۹ سوره احزاب» با حضور جمعی از اساتید و فضلای حوزه، پژوهشگران و صاحبنظران عرصه زن و خانواده، پنجشنبه گذشته در مرکز تحقیقات زن و خانواده برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهاجر میلانی، عضو هیئت علمی این مرکز در این کرسی ترویجی به ارائه مقاله و یافتههای علمی خود در رابطه با آیه شریفه ۵۹ سوره احزاب پرداخته و سپس حجتالاسلام والمسلمین سیدعلی حسینی اشکوری، مدرس عالی حوزه علمیه قم این نظریه را مورد نقد و بررسی قرار دادند. شش دیدگاه مهم در رابطه با آیه ۵۹ …
توضیحات بیشتر »تشریع حجاب در اسلام و حدو فقهی آن
حجاب دستوری قرآنی و تکلیفی دینی است که به واسطه ماهیت اجتماعی آن، فراتر از ادای تکلیف فردی توسط دین مداران، هنجاری لازم الاجرا در جامعه دینی محسوب میشود. تتبع در منابع نشان میدهد که زنان در عموم ادوار و جوامع داشتن پوشش را رعایت می کردهاند؛ اما حجاب (به معنای پوشش زن در برابر نامحرم با ملاحظه اعلام شده آن) از احکام تاسیسی اسلام است.
توضیحات بیشتر »