استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به فتوای تاریخی حضرات آیات مکارم شیرازی و نوری همدانی در حمایت از رهبر معظم انقلاب، آن را برآمده از عمق اندیشه فقه شیعه دانست و تاکید کرد: فتوای این دو مرجع تقلید، مسئلهای شخصی نیست؛ بلکه چیزی است که از بنیانها و نهاد حوزههای علمیه بر میخیزد و کسانی که …
Read More »Tag Archives: ابوالقاسم علیدوست
حادثه عاشورا باید توسط فرهیختگان و نظریهپردازان «تحلیل نو» شود/ عاشورا مشمول مرور زمان نمیشود
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است حادثه عاشورا باید روز بروز توسط فرهیختگان و نظریه پردازان «تحلیل نو» شود و رسانهها این تحلیلها را به جامعه منتقل کنند، چون رسانهها تنها اسباب امواج ضلالت نیستند بلکه اسباب امواج هدایت هم هستند و این امواج اینگونه میتواند به جامعه راه پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست …
Read More »چهار نکته درباره جنایات و تجاوزات اسرائیل
شبکه اجتهاد: بار دیگر دستان پلید، پست و پلشت صهیونیزم غاصب و کودک کش و حامیان استکباری آن، با حمله به ایران اسلامی و قتل زنان، کودکان، دانشمندان و نظامیان، جنایتی بزرگ آفرید؛ جنایتی که عمق استخوان بشریت را میسوزاند و انسان از اینکه در این مقطع از زمان زندگی میکند، احساس خسران دارد. ایرانِ سربلند از این حوادث کم …
Read More »فقه بدون منظومه، شریعت بدون کرامت!/ با فقه تکهتکه نمیتوان در دنیا سربلند بود/ فقه بدون عقلانیت، شایسته شریعت پیامبر(ص) نیست
الآن فضا بهگونهای شده که بعضی تلاش میکنند اثبات کنند: نه «عقل» توانایی درک دارد، نه «مقاصد» باید لحاظ شود، نه خداوند در تشریعش عادل است، نه نظام فقهی داریم؛ فقط با احکام اتمیکِ بریده بریده مواجهایم که باید به هر قیمتی به آنها عمل شود! به گزارش خبرنگار اجتهاد، در سنت فقهی امامیه، استنباط احکام شرعی بر پایه متون …
Read More »نقد برخی جریانهای فقهی در پرتو پیام رهبری/ فقه شیعه رمق خود را از دست میدهد اگر عقل و مقاصد شرعی کنار گذاشته شوند/ «فقه باید فقه بماند» به معنای توقف، حمله و هجمه نیست!
استاد ابوالقاسم علیدوست در واکنشی تحلیلی به پیام رهبر معظم انقلاب پیرامون یکصدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم، با طرح سهگانهی جریانهای فقهی در حوزه، از غلبهی قرائتهای سطحی و تحجرگرایانه بر گفتمان اجتهادی انتقاد کرد و خواستار احیای عقلانیت، نشاط علمی و اجتهاد منضبط شد. او با تأکید بر ضرورت پیوند میان هویت فقه جواهری و مواجههی نو با …
Read More »بازخوانی فقه قضاء در پرتو هوش مصنوعی؛ از چالش مشروعیت تا معیار اطمینان/ فقه هوش مصنوعی میدان شتاب نیست
استاد ابوالقاسم علیدوست در بیستوششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با تمرکز بر چالشهای فقهی و اخلاقی هوش مصنوعی، نسبت به شتابزدگی در تحلیلهای فقهی هشدار داد و خواستار رویکردی روشمند، عمیق و احتیاطآمیز در مواجهه با این پدیده نوظهور شد. ایشان با نقد برخی استدلالهای رایج در مقالات همایش، تأکید کرد که ورود فقه به عرصه هوش مصنوعی، نه …
Read More »تصلب در برابر فقاهت معاصر به دین ضربه میزند/ نباید از نوآوری و نظریهپردازی فاصله بگیریم
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: تصلب و تجمد در برابر معاصرت در برخی وجود دارد. بنده فکر نمیکنم این جریان از درون حوزه باشد، البته نباید انگی به دیگران بزنیم ولی اگر فقه ما ضد عدالت و ضد اخلاق قلمداد شود چه آسیبی خواهد زد؟ چطور از دین دفاع خواهیم کرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در …
Read More »کاربردیسازی علوم اسلامی؛ از استنباط فقهی تا حکمرانی تمدنی
در چهارمین و پنجمین هماندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، اساتید حاضر به بررسی فرآیندهای کاربردیسازی علوم اسلامی پرداختند. مباحث نشست دوم این هماندیشی، از الزامات و روشهای تبدیل معارف اسلامی به کاربستهای عملی تا چالشها و راهکارهای تحقق حکمرانی دینی در بستر تمدن نوین اسلامی را در بر گرفت. سخنرانان با تأکید بر نقش زیستبوم علمی، نظام روششناسی و …
Read More »نظارهای بر یک مناظره
اختصاصی شبکه اجتهاد: جریان مناظره روز هفده بهمنماه ۱۴۰۳ در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم، بین دو تن از اساتید خارج فقه و اصول، اساتید معظم علیدوست و اسلامیان، با عنوان «بررسی نقش استقلالی عقل و تاثیرگذاری مقاصد شریعت در استنباط احکام»، با برخی حواشیِ خارج از موضوع، به ویژه در ده دقیقه پایانی همراه بود، که توقع …
Read More »استقلال عقل در کشف ملاکات احکام شرعی؛ تحلیل مبانی، استدلالها و چالشها
محور اصلی گفتگوی دو استاد برجسته خارج فقه و اصول، استاد اسلامیان و استاد علیدوست، بررسی استقلال عقل در استنباط احکام شرعی بود. این مناظره در فضایی علمی و با حضور اساتید و فضلای حوزه شکل گرفت و مباحث مطرح شده دارای جنبههای استدلالی بود که در ادامه بهتفصیل بررسی میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین کرسی گروه اصول فقه …
Read More »ارتش یک نفره!/ علیاصغرهمایون
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست، بازیگری غیرقابل چشم پوشی و عنصری تأثیرگذار در حوزه علمیه قم است. چه او را دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، نمیتوان از تأثیرگذاری او بر حوزه علمیه قم و دانش فقه، چشم پوشی کرد. او سالهاست که با سلاح دانش و راهبرد گفتگو، به بیان نظرات خویش پرداخته است. استاد قدیمی …
Read More »«فقه مقاصدی» یا «مقصدبسنده» مورد تایید ما نیست/ امام (ره) و آیتالله سیستانی در برخی موارد از رویکرد مقاصدی در استنباطات فقهی خود بهره بردهاند/ ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد در کنار سایر ادلهی شرعی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: در فقه امامیه، نه نظریهی «مقاصد بسنده» (که نصوص را کنار گذاشته و صرفاً بر مقاصد تکیه میکند) مورد پذیرش است، و نه فقه مقاصدی به معنای رایج در اندیشهی برخی اهل سنت، بلکه آنچه مورد تأکید است، ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد و استنباط احکام در کنار سایر …
Read More »نظریه خطابات قانونیه توانست تحولی اساسی در فقه ایجاد کند/ پویایی فقه در گرو تقویت گفتمان اصالت و معاصرت
نظریه خطابات قانونیه امام خمینی(ره)، تأثیر شگرفی بر فقه و اصول داشته و بسیاری از مسائل را بازتعریف کرده است. این نظریه، با تبیین ماهیت قوانین الهی بهعنوان قوانین ثابت و عام، شبهات مربوط به انطباق احکام اسلامی با زمان و مکان را پاسخ داده و چارچوبی محکم برای فهم صحیح از شریعت ارائه میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست …
Read More »درباره مناظره با آقای عبدالکریم سروش/ ابوالقاسم علیدوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست درباره مناظره خود با دکتر عبدالکریم سروش در مهرماه ۱۴۰۳ طی یادداشتی به نکات مهمی درباره تراثستیزی و تعریض بر فقه، فقیهان و حوزویان پرداخته است. ۱. سه موضع در قبال تراث روایی: دفاع متعصبانه برخی از اخباریان امامیه از تراث روایی که منجر به معتبرانگاری همه احادیث موجود میشد، و یورش افراطی برخی …
Read More »منهج فقیهی که در مطالعات علمی دورش دیوار نمیکشید!
آیتالله فاضل لنکرانی (ره) مثل بسیاری از بزرگان، دارای منهج فقهی است. اگر کسی منهج فقهی ایشان را پیدا کند به یک سلسله از گزارهها، شاخصها و مؤلفهها میرسد که در یک نظام حلقوی کاملاً معنا میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ایام ارتحال آیتالله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی (ره) ابعاد ناگفتهای از مبانی علمی …
Read More »نگاهی به سه مناظره استاد علیدوست و دکتر سروش
اختصاصی شبکه اجتهاد: قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درباره غیراخلاقی و ناکارآمدی فقه شروع شد. استاد علیدوست با تفکیک برخی از گزارههای فقهی (مانند شروط صحت نماز و صحت وضوء) از بنیاد دانش فقه و نظام فقاهت که اخلاقگرا است، بطلان اتهام تهی بودن نظام فقه از اخلاق را تبیین کرد. او با ذکر گزارههای اخلاقی دانش فقه …
Read More »اجتهاد بدون روششناسی نابسامان است/ محققان حاشیه محقق ایروانی را بر شیخ اعظم انصاری بخوانند/ ویژگی مکتب فقهی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با بیان اینکه اجتهاد بدون روششناسی به سامان نخواهد رسید، اظهار کرد: کسی که بخواهد در تفسیر، کلام، معارف و فقه قلم بزند نیازمند روششناسی و منهج است وگرنه بیراهه رفته وسعی نامشکور از او صادر خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در …
Read More »آیتالله جوادی: نه حرف غیر عالمانه بزنید و نه حرف غیر عالمانه را بپذیرید/ علیدوست: فقه معاصر، نیازمند گفتمان، اطلاعات، ادبیات و مدیریت معاصر است/ نائینی: ما نگران سنتهای اصیل حوزه هستیم؛ نه نگران درسهای خودمان/ محمدی: اتاق فکر «احیای سنتهای موفق حوزوی» تشکیل شود
«راهکارهای تقویت دروس آزاد حوزه علمیه» موضوع بیستوششمین اجلاسیه نشست دورهای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم بود که با حضور جمع کثیری از علما و اساتید در مسجد امام حسن عسکری (ع) شهر قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در اجلاسیه نشست دورهای اساتید، حضرت آیتالله جوادی آملی و اساتید ابوالقاسم علیدوست، محمدرضا نائینی، سید محمدصادق …
Read More »جمهوری اسلامی از حق دفاع پیشگیرانه استفاده کرد/ فقها جهات فقهی جنگ و دفاع را برجسته کنند
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به حقوق بین الملل، حمله نظامی پیشدستانه در مقابل تهدیدهای دشمن را اقدامی مشروع دانست و گفت: از نظر فقهی در شرایطی که رژیم صهیونیستی کارنامهای سیاه در جنایت دارد، بر کسی که میتواند از مظلوم دفاع کند لازم است که اقدام کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در خصوص …
Read More »خطر فعالسازی گسلهای مذهبی و قومیتی توسط برخی چهرههای سیاسی
شبکه اجنهاد: بزرگوارانی که حقیر را میشناسند میدانند که اگر حرفی میزنم و اگر رفتاری دارم واقعا به هیچ وجه نمیخواهم سوگیرانهِ سیاسی باشد، این را هر کسی ما را میشناسد میداند. چنانکه در مورد صحبت جناب آقای ظریف به هیچ وجه نمیخواهم از بعضی از بداخلاقیهایی که شاید ضرورت نداشت و بلکه قابل توجیه نبود، دفاع کنم اما نکتهای …
Read More »نگاه حماسی صرف به زندگی امام حسین (ع) ناکافی است/ در بیان فضیلتهای اخلاقی ائمه (ع) نباید دست روی یک جهت خاص بگذاریم/ بسیاری از عزاداران ما افراد ارزشمندی هستند ولی اخلاق را مراعات نمیکنند
رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزههای علمیه گفت: بسیاری از عزاداران ما افراد ارزشمندی هستند ولی اخلاق را مراعات نمیکنند. بنظر میرسد که اگر عاشورا از این جهت (توجه به حق الناس) تحلیل شود، بسیاری از مشکلات کشور حل میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتوگویی به سه دیدگاه و …
Read More »نقش گستره شریعت در ترابط میان اجتهاد و علوم انسانی اسلامی
استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج میشود. شبکه اجتهاد: دو عنوان …
Read More »مگر فقیه میتواند بگوید من به مصلحت نگاه ندارم؟/ امام در عمل بحث «مصلحت» را در تشخیص مصلحت نظام پیش برد/ با بعضی از فضاها آینده روشنی نمیبینم!
مرحوم امام خمینی (ره) بحث مصلحت را در فقه، چه در بعد نظری و چه در بعد عملی توجه کرد و در عمل مثل تشخیص مصلحت نظام پیش برد. اما سوگمندانه این نگاه رشد خودش را نداشته است … این مسئله درست مثل چیزی است که گویا پایین کوه بود و مرحوم امام یکباری آن را چند متری بالا برد، …
Read More »روششناسی اجتهاد؛ مطالعه ۲۰ مکتب اجتهادی معاصر
کتاب «روش شناسی اجتهاد» که به معرفی مکاتب اجتهادی معاصر میپردازد، اثر جدید استاد ابوالقاسم علیدوست میباشد که بهتازگی در ۵۱۶ صفحه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از جمله حوزههای تمحض استاد ابوالقاسم علیدوست حوزه فلسفه فقه است که آثاری چون «فقه و عقل»، «فقه و عرف»، «فقه و مصلحت» و …
Read More »پرسش و پاسخهای صریح در باب «نظریه مقاصد شریعه»
استاد علیدوست گفت: آن کسی که میگوید نماز صبح برای این بوده که مردم ساعت ۷ سر کار بروند و هکذا، او دارد یک فلسفهی حکم برای یک حکم شرعی درست میکند. این فلسفهبافی برای یک حکم خاص است و ربطی به مقاصد ندارد. ما اصلا به این مقاصد نمیگوییم. البته بعد در یک نظام حلقوی میگوییم. یعنی باید مجموعهی …
Read More »شیوه صحیح برخورد با اندیشههای مخالف/ مبارزه با اندیشه، گاه تبدیل به مبارزه با صاحب اندیشه میشود/ جمع کردن کتب ضلال، گاهی اثر عکس دارد!
استاد علیدوست گفت: متأسفانه مشکل کشور ما است این است که مبارزه با اندیشه، گاهی تبدیل میشود به مبارزه با صاحب اندیشه؛ یعنی اگر من بخواهم کسی را نقد کنم، نمیآیم کتابش را نقد کنم، نمیآیم پایاننامهاش را نقد کنم، بلکه میآیم خودش را نقد میکنم، در حالی که این کار بسیار بد است. حالا یک کسی کتاب ضلالی دارد. …
Read More »امام علی (ع) «قاطعیت» در اجرای قانون دارند/ حضرت تلاش میکردند حاکمان خود را تافته جدابافته نبینند/ امام وقتی به حکومت میرسند به گذشته هم نگاه میکنند
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم گفت: برخی تعابیری راجع به حضرت علی (ع) کردند که کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل میکرد. حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست با بیان اینکه «عدالت» یک مفهوم …
Read More »بایستههای پژوهش در فقه و حقوق/ مدگرایی در پژوهش یک آسیب است/ مباحث هرمنوتیک ضرورت دانش اصول نیست
یکی از بایستههای پژوهش در فقه و حقوق «منصوص شرعی یا تعلیمی؟» است. موضوعی که میخواهیم پژوهش کنیم باید بررسی شود که از موضوعات منصوص شرعی است و یا اینکه موضوع تعلیمی (لیس بمنصوص فی القرآن و الروایات) میباشد. مثلا “بیع” منصوص شرعی(احل الله البیع) بوده اما “معاطات” عنوان تعلیمی است که فقها به جهت مفاهمه، بیع را به بیع …
Read More »کسانی که خیرخواه نظام هستند به شرکت در انتخابات به شدت توصیه میکنند/ با توجه به عناوین ثانویه میتوان حکم به وجوب داد/ امیدوارم حاکمان حضور مردم را قدرشناسی کنند
استاد علیدوست با بیان اینکه میتوان با استفاده از عناوین ثانویه و طبق مبانی فقهی «حفظ نظام» و «نفی سبیل» حکم به وجوب شرکت در انتخابات داد اما مردم باید در خصوص شرکت اقناع شده و بدانند که وظیفه اسلامی و انسانی آنها مشارکت است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، با بیان اینکه دو نگاه را میتوان به …
Read More »نیمنگاهی به چهارمین همایش ملی «فقه هنر» در مشهد + تصاویر
چهارمین همایش ملی فقه هنر با عنوان «فقه هنر و حکمرانی» در روزهای پایانی بهمنماه در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد. این همایش دو روزه با حضور جمعی از علما، اساتید، دانشگاهیان، فرهیختگان و فقهپژوهان در محل تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برپا شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مراسم افتتاحیه ضمن پخش خلاصه …
Read More »