اختصاصی شبکه اجتهاد: در گفتمان انقلاب اسلامی، مسئله حجاب به عنوان مفهومی اسلامی و ضرورت شرعی مورد تأکید و توجه است؛ هرچند در عرصه روش و اجرا، اختلاف نظرهایی بین صاحب نظران وجود داشته و دارد. استاد ابوالقاسم علیدوست بهتازگی در گفتگویی به ابعاد مسئله حجاب و میزان مداخله حاکمیّت در این زمینه پرداخت که با واکنشهایی روبرو بود (اینجا بخوانید). …
Read More »Tag Archives: ابوالقاسم علیدوست
حجاب یک ضرورت شرعی است؛ باید درباره آن بحث و گفتوگو شود/ اگر نهی از منکر عدهای را روی دنده لج بیندازد، دیگر نهی از منکر نداریم/ باید روی اعتقاد مردم خیلی حساب کرد
به عنوان یک طلبه احساس میکنم که باید روی اعتقاد مردم خیلی حساب کرد. اشتباه نشود نمیگویم که جامعه یله و رها باشد، متأسفانه یله و رها بودن مفاسدی دارد؛ عرض من این است که برای یک بار هم که شده عقلا را دعوت کنیم، اندیشمندان را بخواهیم تا برای موضوع حجاب طرح بدهند و به لوازم کار دقت کنیم. …
Read More »استادی: حل مسائل مستحدثه، باید با فقه جواهری باشد؛ تحول درونی در حوزه را دنبال کنیم/ علیدوست: تکثیر شاخهها و تراشیدن عناوین انتزاعی در فقه، از آسیبهای بحث تحول است/ نباید دائماً بار اضافه بر دوش فقه بگذاریم
استاد رضا استادی گفت: امام خمینی فرمود ما حوزه را لازم داریم و اهمیت حوزه به فقه و مقدمات فقه است؛ فقه هم فقه جواهری است یعنی در قم اگر تحولات در این مسیر و برای ترویج فقه و ملاشدن باشد، خوب است؛ لذا کسانی که دنبال تحول هستند، در هر تحولی باید یادشان باشد که آیا به فقه جواهری …
Read More »فتوایی کارآمد است که سومندی اجتماعی داشته باشد
استاد دانشگاه شهید مطهری ضمن اشاره به دو راهکار برای ایجاد پیوند میان فقه و قانون تاکید کرد: فتوایی کارآمد است که سومندی اجتماعی داشته باشد و مصالح عامه در آن لحاظ شده باشد و تناسبش با ضروریات انسان معاصر بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «فقه، حقوق و پیشرفت با محوریت فقه و تقنین» در روزهای پایانی بهمنماه، …
Read More »آیندهپژوهی فقه و پیشرانهای توسعه، تعمیق و تهذیب آن
دو نگاه نسبت به آینده فقه وجود دارد، یک نگاه معتقد است فقاهت موجود سنتی با شاخصههایی چون تقلید و تعبد، جای خود را در آینده باز خواهد کرد که این نگاه خوشبینانه است؛ اما نگاه دوم که شاید قدری بدبینانه باشد میگوید ما در آینده با غولهای بدیلی مثل بحثهای حقوق بشری یا فقههای غیر منضبط مواجه خواهیم شد. …
Read More »آیتالله صافی برای پرکردن حفرههای تئوریک نظام شخصاً وارد میشود و دیگران را هم دعوت میکند/ ایشان نظام جمهوری اسلامی را «رکن شدید» میدانست/ امامت در نظر آیتالله صافی یک عقیده تاریخی نیست
وقتی آیتالله صافی گلپایگانی از اراک رأی میآورند، پیشنهاد میشود که علما پیشنهاداتی برای قانون اساسی ارائه دهند. ایشان در یک مقدمهای طولانی، ۱۳ فصل و ۱۹۱ اصل، قانون اساسی موردنظر خود را پیشنهاد میدهد و با آن قاعده ذهنی وارد مجلس خبرگان میشود و از آن استفاده میکند. ایشان نهتنها خود وارد پرکردن حفرههای تئوریک نظام میشود بلکه دیگران …
Read More »به برخی فتاوا، حتی در بازار قم هم عمل نمیشود!/ ابوالقاسم علیدوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد مقاصدی اگرچه در میان اهلسنت، قدیمی است؛ اما در میان فقهای شیعی، سابقه چندانی ندارد. این رویکرد به مناسبت خاستگاه سنی خود، از اقبال زیادی در میان فقهای سنتی شیعه نیز برخوردار نیست. در این میان اما برخی همچون استاد ابوالقاسم علیدوست، سالهاست که به ضرورت ملاحظه مقاصد شریعت بهعنوان یکی از ادله استنباط حکم فقهی …
Read More »نگاه اَتُمیک یکی از آسیبهای جدی پژوهشهای فقهی است/ اگر امروز میخواهید کسی را به زمین بزنید، بگویید فلانی علامه ذوالفنون است!/ شرط لازم را جای شرط کافی نشاندیم!
استاد علیدوست معتقد است یکی از آسیبهای جدی در تحقیقات و مسائل فقهی تجزیه و اتمیک دیدن دین و دین را در یک نظام و سیستم ندیدن است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت هفته پژوهش طی نشستی در جمع پژوهشگران پژوهشگاه فقه معاصر پیرامون بایستهها و مراحل پژوهشهای فقهی به ارائه بحث پرداخت و گفت: ما …
Read More »ملاحظاتی پیرامون سخنان اخیر جناب استاد علیدوست/ علی محمدی
شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست در همایش «فلسفه فقه نظام ساز» سخنانی ایراد داشتند که خلاصه آن در «شبکه اجتهاد» منتشر شده است (بخوانید). دغدغه جناب استاد در تدقیق اصطلاحات و عناوین بسیار ستودنی است و استواری بخش زیادی از مباحث نوین ایشان نیز مرهون همین تدقیقهای مفهومی است. شاید انتخاب عنوان «همهدانها بار سنگین بر دوش فقه نگذارند!»، این …
Read More »رشاد: جوهره فقه نظامساز، ارتباطات و روابط و مناسبات است/ علیدوست: «همهدانها» بار سنگین بر دوش فقه نگذارند/ میرباقری: فقهی میخواهیم که سرپرستی تکامل اجتماعی را برعهده بگیرد
همایش ملی فلسفه فقه نظامساز «با تاکید بر افکار و آرای شهید آیتالله محمدباقر صدر(ره)» از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری برخی نهادهای علمی و فرهنگی کشور و با حضور فرهیختگان، دانش پژوهان، طلاب و سخرانی اساتید رشاد، میرباقری، علیدوست، میرمعزی و ایزدهی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دبیر علمی همایش ملی …
Read More »اگر فتوای یک فقیه جواب نداد او باید در روش استنباطش تجدید نظر کند
استاد علیدوست بیان داشت: شهیدصدر وقتی نمیتواند خودش از ادله حکمت حرمت احتکار را درآورد و کراهت را بیرون میآورد سراغ فتاوای صاحب جواهر رفته و حکم حرمت را از او میگیرد. این در حالی است که اگر فتوای یک فقیه جواب نداده او باید در روش استنباط خودش تجدید نظر کند نه اینکه سراغ مجتهد دیگر برود لذا بنده …
Read More »عندلیب: رسائل و مکاسب، با دستور کتاب درسی نشده که دستوری آنها را برداریم/ علیدوست: اگر اصرار بر اجرای طرح هست، نباید حوزه را دچار شقاق و اختلاف کرد
استاد علیدوست در خصوص «طرح اصلاح محدوده کتب درسی و آموزش حوزههای علمیه» گفت: نظر من این است که اگر به هر دلیلی اصرار بر اجرای این طرح هست، نباید حوزه را دچار شقاق و اختلاف کرد، طلاب باید طبق برنامه پیش بروند و بدون دغدغه خاطر درسشان را بخوانند. از سوی دیگر استاد عندلیب همدانی بیان داشت: ما هیچ …
Read More »درس خارج مقتلخوانی در واقع لوث کردن درس خارج است/ خروجی درس خارج باید اجتهاد باشد/ درس خارج بیش از ۱۰ سال بیمعناست
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با بیان اینکه نباید عنوان درس خارج را با طرح مباحثی مانند فقه مقتلخوانی لوث کنیم، گفت: اینکه کسی که ۳۰ سال درس خارج برود و مجتهد نشود یا خودش مشکل دارد یا استادش یا هر دو؛ وگرنه درس خارج بیش از ده تا دوازده سال زمان لازم ندارد. به گزارش …
Read More »پاسخ به منتقدان بیانیه «ادب تحول»/ ابوالقاسم علیدوست
اختصاصی شبکه اجتهاد: چند روز قبل، بیانیهای از اینجانب با عنوان «ادب تحول» منتشر شد. در ضمنِ آن بیانیه، طرح خاصی که بنابر اجرای آن در سال تحصیلی جدید در حوزه است، مورد نقد قرار گرفت. البته بر حفظ حرمت ارائه دهندگان طرح، شورای عالی حوزههای علمیه، مدیریت محترم حوزه و موافقان آن تأکید شد. چنانکه بر جایگزینی حلقه ثالثه …
Read More »ادب تحول !/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: قبل از ورود به اصل بحث به مناسبت تحولات اخیر در برنامههای درسی حوزههای علمیه، یادکرد از نکاتی ضروری مینماید: ۱. تحوّل در هر امری به تحوّل مثبت و منفی تقسیم میشود. ایجاد تحوّل آدابی دارد که اگر آن آداب رعایت نگردد، ارتجاعی مضّر بهحساب میآید. در ادامه به بخشی از این آداب با محوریت ایجاد تحول در …
Read More »احکام امضایی را باید باتوجه به نحوه تنفیذ شارع ملاحظه کرد/ احکام امضایی صرفاً عرفی و عقلایی را نباید به شارع نسبت داد
اینکه احکام امضایی صرفاً امور عرفی یا عقلایی است اگر به این معنا باشد که این احکام را نباید به شارع مقدس نسبت داد. احکام امضایی گاه فرازمان و فرامکان است نظیر وفای به پیمانها مشروعیت معاملات تشکیل خانواده و صدها تعین دیگر و عموم گزارههای اخلاقی متعلق حکم. اصل اینگونه احکام تابع تکامل یا انحطاط جوامع نیست. لکن شکلهای …
Read More »هیچ فقیهی با هنر مخالف نیست/ شجریان اگر دویست و دهمرتبه هم قرآن را میخواند، به حرمت موسیقی نمیرسید/ اندیشهای که هر غنایی را قول زور بداند و آن را حرام تلقی کند، صحیح نیست
مشکل دیگر، این است که غیر از فقها، افرادی که هیچ تخصص مرتبطی با حوزه موسیقی و هنر ندارند یا اگر تخصص دارند، در زمینه فقه، فهم درستی از اسلام ندارند، در این زمینه اظهارنظر میکنند. برای مثال مدتی قبل، فردی با استناد به گفتههای مرحوم دکتر شریعتی که گفته بود: «هیچ سند، آیه و روایتی مبنی بر حرام بودن …
Read More »علیدوست: در دوران «تراث سوزی» و «حدیث سوزی» مدرن قرار داریم/ مختاری: کتب حدیثی شیعه نیاز به باببندی مجدد دارد/ طباطبایینژاد: باید برای تک تک احادیث شناسنامه نوشت
دومین همایش «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه» به همت موسسه امامهادی (ع) در سالن همایشهای مرکز مدیریت حوزههای علمیه برگزار شد. در این همایش علاوه بر سخنرانی اساتیدی چون ابوالقاسم علیدوست، رضا مختاری و سید محمدکاظم طباطبایی، از کتاب «زیارت عاشورا از آغاز تا امروز» رونمایی شد. همچنین تقریظ مرحوم آیتالله العظمی صافی گلپایگانی که گفته میشود ۲۰ روز قبل …
Read More »مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است/ در صدسالگی حوزه سخن گفتن از «شدن» بیمعناست/ آینده به نفع مرجعیت است
استاد علیدوست گفت: مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است؛ ما دوره سنتز را در پیش داریم. دوره تز دوره اثبات است؛ یعنی حاکمیت به آن میپردازد، ولی چون برخی انتظارات برآورده نمیشود، نوعی آنتیتز رخ میدهد که ما الان در آن قرار داریم، ولی خیلی چیزها در آینده روشن خواهد شد و در پرتو این روشنی وضعیت به …
Read More »انفتاح باب اجتهاد به معنای بیبنیانی و بیضابطگی نیست/ با تناقض و ناهمسویی در گفتار، هیچ مفاهمهای برقرار نمیشود
جناب عابدینی از انفتاح باب اجتهاد در شیعه گفتهاند. به ایشان باید گفت انفتاح باب اجتهاد به معنای بیبنیانی و بیضابطگی نیست؛ انفتاح باب اجتهاد به معنای پویایی اجتهاد اما در قالب انضباط و هنجارهای فقه است. آیا میتوان انکار کرد که هر علمی باید با ابزارهای خودش پیش برود؟ برای مثال فردی هر روز ۹ صبح نمازی را خلق …
Read More »مواجهه با موضوع آب براساس مباحث عقلی و به زبان عقلانی باشد، نه صرفاً زبان فقهی و حقوقی/ مقاصد شریعت میتواند باعث ایجاد گفتمان بینالمللی در مسئله «حقوق آب» شود
استاد علیدوست اظهار کرد: نگاه به موضوع آب را، نباید تنها با پیگیری روایات اسلامی پیش برد، بلکه ادبیات عقلی مانند مقاصد شریعت میتواند باعث ایجاد گفتمان بین المللی در این مسئله شود، بر همین اساس پیشنهاد میشود، نسبت به موضوع آب، یک پرونده در دو قسمت سنتی (نگاه فقهی و روایی) و غیر سنتی (نگاه عقلی) تشکیل شود. به …
Read More »با نوآوری و اظهار نظر منضبط فقهی مخالف نیستم/ دعوت از آقای عابدینی برای طرح نظرات خود در کرسیهای نظریهپردازی حوزه + پاسخ به برخی نظریات فقهی
استاد علیدوست مطرح کرد: بنده به عنوان «مسئول کرسیهای نظریهپردازی و نوآوری» و همچنین «مسئول انجمن فقه و حقوق حوزه» از آقای احمد عابدینی دعوت میکنم مراحل درخواست برای ارائهی نظریه را از طرق رسمی طی کرده و در این محافل علمی و تخصصی نظرات خود را ارائه دهند تا مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. شبکه اجتهاد: مدتی است …
Read More »پدیده سیاهنمایی علیه حوزههای علمیه
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه سفید نمایی حوزههای علمیه به این معنی که همه چیز در حوزه علمیه خوب و مطلوب است و مشکلی نیست هم اشتباه است، ولی سیاه نمایی و بد نمایی به مراتب بدتر است، گفت: دغدغههای بزرگان و مراجع حوزوی در این زمینه قابل اهمیت است و باید همه آنچه که در …
Read More »فقیه نمیتواند در حوزههایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد/ پدیده دروس «سه ضلعی» در حوزه مورد توجه قرار گیرد
استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمیتواند در حوزههایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیدهای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع …
Read More »برداشت جانبدارانه از نهجالبلاغه «راستِ ناقص» است/ هشت اصل انسانی در نهجالبلاغه
استاد ابوالقاسم علیدوست در برنامه «سوره» با بیان اینکه بسیاری از وقتها جانبدارانه درباره نهجالبلاغه و امیرالمؤمنین(ع) سخن گفتهایم، گفت: مطالعات جانبدارانه بد نیست، اما «راستِ ناقص» است. این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در تبیین رازهای ماندگاری نهجالبلاغه، به تبیین هشت اصل انسانی در کلمات حضرت المومنین(ع) پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در برنامه تلویزیونی …
Read More »آیا اصول فقه موجود در فقه اجتماعی کارایی دارد؟
استاد ابوالقاسم علیدوست ضمن اشاره به سه دیدگاه پیرامون کارایی اصول فقه موجود در فقه اجتماعی تصریح کرد: در مسائل اجتماعی نباید درگیر الفاظ نصوص بود مخصوصا آنجایی که میخواهیم از عقل استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «اصول فقه اجتماعی» صبح امروز هفدهم اسفندماه با سخنرانی آیتالله ابوالقاسم علیدوست، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در مرکز …
Read More »توجیه نکاح معاطاتی در نهایت به همباشی منجر خواهد شد/ دختران؛ قربانی ازدواج سفید
استاد ابوالقاسم علیدوست، گفت: قطعا از این تفکر توجیه نکاح معاطاتی که در نهایت هم به همباشی منجر خواهد شد، هیچ کسی سود نمیبرد مخصوصا دختران؛ در اینجا بازی باخت باخت است و بیشترین ضرر را خانمها خواهند کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در میزگرد نکاح معطاتاتی که چندی قبل در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار …
Read More »اختلاف دیدگاه سه فقیه در مسئله حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن
استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به نظر علامه طباطبایی، آیتالله خویی و آخوند خراسانی پیرامون حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن اظهار کرد: وقتی میگوییم که در اصول دین دستیابی به یقین میسر نیست صرف گمان کافی است و خبر واحد قابل پذیرش است، خبر واحد در تفسیر قرآن به طریق اولی قابل پذیرش است. به گزارش شبکه …
Read More »نواندیشان با عدول از تراث، زمین بازی را سوزاندند/ اینکه جریان نواندیشی همواره باید همراه با حاکمیت باشد، محل بحث است
امروزه با عدهای از نواندیشان دینی مواجه هستیم که تخصص آنها، دندانپزشکی، معماری یا مهندس راه و ساختمان است. این مسخره است. کدام فیزیکدان را میشناسید که معروف باشد به فیزیک، ولی رشته تخصصی او، این نباشد و با مطالعه چند کتاب متخصص شود؟ بعد وقتی اعتراض میکنیم میگویند شما انحصارطلب هستید. بعضاً هم یک الفاظ دیگری استفاده میشود، ولی …
Read More »آیتالله صافی در امتداد مرجعیت سلف صالح/ سیاسی بود اما جناحی نبود
استاد علیدوست گفت: آیتالله صافی گلپایگانی در امتداد مرجعیت سلف صالح بود؛ ایشان از نظر سیاسی با اینکه صاحب فکر و خط سیاسی بود اما هرگز خود را منحصر در یک خط خاص نکرد. در واقع سیاسی بود اما جناحی نبود، مشی زاهدانه و عدم اقبال به دنیا در حالات ایشان مشاهده میشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست …
Read More »