ارتباط با حاکمان بعد از تفوق علمی بوده است؛ همه مناصب، آنچه را که از ارتباط با حکام بوده یا پذیرش احکام و پذیرش منصب از حاکمان را قبول کرده است. در اصفهان در کنار علامه مجلسی، علامه مجلسی را بهعنوان مرجع مردم اصفهان پذیرفته و خودش را نه مطرح کرده و نه عهدهدار مسئولیتی، تنها عهدهدار تدریس بوده است. …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
مبانی و الگوهای فقهی مواجهه با بدپوششی در سیره سیاسی و فرهنگی معصومین(ع)
مروری بر سیره معصومین(ع) درباره نحوه مواجهه ایشان با پدیده بدپوششی، بیانگر چند نکته اساسی است. اینکه ائمه معصوم(ع) بر خلاف پندار برخی، نسبت به این پدیده بیتوجه نبوده، از طرق گوناگونی با این معضل دینی و اجتماعی به مقابله برخاستهاند. همچنین نوع مواجهه معصومین(ع) با این پدیده در دو ساحت و دو قالب «نرم» و «سخت» و به تعبیر …
Read More »مشخص نبودنِ ماهیت مخدرات، موجب شده فقها حکم آن را از باب تعزیر بدانند نه حد/ تعریف ماده مخدر روشن نیست!
مشکل اساسی ما در فقه مخدرات همین است که نمیتوانیم به نقطه عطفی برسیم که موضوعشناسی و مفهوم شناسی را عمیقاً درک کنیم و بر اساس همان حکم کنیم. به همین جهت هم است که این مسئله را در حوزه تعزیرات میبرند نه حدود. خیلی از فقها تلاش میکنند که این را در بحث حدود نیاورند و جدا بکنند. فکر …
Read More »بحث اهدای عضو، احساسی و عاطفی نیست/ انسان مالک اعضای بدنش نیست، ولی علقهای با آنها دارد/ برای پیوند عضو، نیازی به اذن از اولیا نیست!
وقتی شخصی به سلمانی میرود میتواند موهای خود را پس بگیرد. الآن موهای انسان را میفروشند. پس گرفتن مو از سلمانی معنایش مالکیت نیست. یا دست و عضوی که قطع شده است را فرد میتواند بگیرد و نمیتواند بگوید این میته است و تو مالک میته نمیشوی. هر عضوی از انسان که جدا میشود تعلق آن یا به اولویت یا …
Read More »اگر میراث فرهنگی حفظ نشود، اختلال نظام پدید میآید/ میراث فرهنگی، انفال و ملک عمومی است/ حکم به لزوم حفظ میراث فرهنگی، نیازمند نص خاص نیست!
ما اساساً نیازی به حکم شرعی نداریم بلکه ضرورت عقلائی ما را بس است. حال اگر اصرار بکنیم بر اثبات حکم شرعی میتوان به قاعده ملازمه و یا اختلال نظام تمسک جست. در مثل رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، دلیل شرعی خاصی وجود ندارد. اینکه مرحوم امام میفرمایند «تخلف حرام است» دلیلش چیست؟ همان اختلال نظام و حرج و مرج …
Read More »احوال، افکار و آثار «علامه کاشف الغطاء» به بازار نشر راه یافت + فهرست
معرفی جامع و دقیق همهٔ آثار، اعم از کتابها، مقالهها، نامهها، اجازهها، تقریظها، تصحیحها و تعلیقهها، نیز نسخهها، چاپها و ترجمههای آثار و سالشمار تفصیلی زندگی علامه محمّدحسین کاشف الغطاء از ویژگیهای این کتاب است و تاکنون کتابی با این شرح و تفصیل در سرگذشت این بزرگوار منتشر نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از طرحهای گسترده مؤسسهٔ کتابشناسی …
Read More »مراقب هستیم حوزه به وادی خطوط سیاسی نیفتد/ حوزه باید حامی و ناصح نظام باشد/ به بهانه استقلال حوزه، شواری عالی را میکوبند
آیتالله سید احمد خاتمی با تاکید بر اینکه «حوزه باید حامی ناصح و نظام باشد»، گفت: حوزه علمیه باید خوبیها را ببینید و تجلیل کند و نسبت به نارساییها تذکر دهد. ما در شورای عالی حوزه به شدت مراقب این مطلب هستیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ حیات حوزههای علمیه شیعی «استقلال» و عدم وابستگی به دولتها، موضوعی حیاتی …
Read More »چرایی گفتگو از حوزههای حدیثی، بیان سرفصلها
اختصاصی شبکه اجتهاد: در مطالعات تاریخ حدیث، بحثی تحت عنوان «مکاتب و حوزههای حدیثی» مطرح شده است. برای مقدمه باید گفت حدیث، تولید شده امروز و دیروز نیست که بتوان به سادگی جوانب آن را رهگیری کرد. عمر حدیث به حدود ۱۴۰۰ سال میرسد و در این مدت از نقاط جغرافیایی مختلفی عبور کرده است؛ مناطقی با شرایط خاص خویش. …
Read More »اقتصاد سیاسی، مهمترین عامل رونق تولید است/ فقه حداقلی، نافی ولایتفقیه و پایمالکننده خون شهدا است!
فقه نظام اقتصادی در سه حوزه اهداف و غایات، قواعد و سیاستها، ساختارها و سامانههای اقتصادی در رونق تولید نقش منحصر به فردی دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: از سال ۱۳۷۳ که با ابتکار رهبر معظم انقلاب اسلامی اولین شعار سال اعلام شد تا امسال که شعار «رونق تولید» توسط ایشان بهعنوان شعار سال برگزیده شد، با توجه به شرایطی که …
Read More »اگر عقد بیمه مشکل فقهی داشته باشد، با هیچ رویکردی قابل تصحیح و تجویز نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: عقد بیمه به طور عموم و بیمۀ تأمین اجتماعی به طور خصوص علاوه بر جنبههای فقهی از جنبههای اخلاقی و کلامی نیز قابل بحث و بررسی هستند. جهت روشن شدن این جنبهها گفتگویی با استاد شیخ مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه، اصول، تفسیر و فلسفه در حوزۀ علمیّه مشهد مقدّس داشتیم که تقدیم میشود: اجتهاد: …
Read More »اصول فقه استظهاری داریم اما هنوز اصول فقه استنطاقی نداریم/ سیر تکاملی فقه فردی تا فقه نظاممند اجتماعی/ اهل سنت میگویند شما بعد از چندین قرن به نظریه ما رسیدهاید
استاد سید منذر حکیم در یکی دیگر از سلسله نشستهای «گفتمان معرفت» بحث «فقه و نظاممندی» را ارائه نمود و فقه فتوایی رسالههای عملیه را فقه فردی خواند و نبود فقه اجتماعی نظاممند را از چالشهای معاصر و حکومت اسلامی دانست. او جامعیت دین اسلام را نشانه وجود نظامهای مختلف زندگی انسان در دین معرفی نمود و بر لزوم استنباط …
Read More »طرفداران پردهنشینی، اجازه حضور زن را جلوی استاد مرد یا ورود زن به جامعه را نمیدهند/ اگر وضعیت حوزه خواهران همینگونه باشد، در آینده خروجی در مقطع اجتهاد نخواهیم داشت/ نمیخواهیم طلبه را فقط برای مشهد و ایران تربیت کنیم
الان ما حوزههایی در مشهد داریم که اینها اصلا اجازه حضور زن را جلوی استاد مرد یا ورود زن به جامعه را نمیدهند. یعنی همیشه میخواهند در عین اینکه درس میخواند، عقب باشد و یک چشمش بیشتر دیده نشود و زیر پوشیه باشد و حرف زیاد نزند و هنوز میبینیم که طرفدار پردهنشینی هستند و نتیجهاش این میشود که آقایان …
Read More »مهندسی معکوس در بحث مالکیت معنوی استثناء است/ سیره عقلا نمیتواند دلیل مالکیت معنوی باشد/ حکم مالکیت معنوی مستحدث ولی موضوع آن ثابت است
باید گفت شرعی بودن سیره وابسته به تقریر شارع است. تقریر غیر از سکوت است و باید در زمان حضور امام باشد؛ بنابراین سیره نمیتواند دلیل بر حجیت سیره عقلاء بر احکام نوپیدای کنونی باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت»، استاد محمد قائینی بحث «فقه و مالکیت معنوی» را مطرح نمود. وی بحث خود …
Read More »ساختار و ماهیت فقه «محیط زیست»
در مرحله بعدی وارد مصادیق شده که خود به چند بخش قابلتقسیم است؛ بخش آلودگیها، بخش جنگلها و مراتع، بخش آبها و انفال، بخش حیوانات و تنوع زیستی و همینطور. برای دستیابی به ریز موضوعات مباحث فقهی محیطزیست نیز باید از ابتدای فقه تا انتهای آن تفحص کرده، در کنار آن مباحث جدید را نیز برشمرده و مجموع آنها را …
Read More »دلیل محکم حجیت ظن در موضوعات، بناء عقلا است/ قاعده بناء عقلاء در حجیت ظن در مطلق موضوعات
آیتالله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی استاد مدعو یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت» بود. وی بحث خود را با عنوان «بررسی حجیت ظن در موضوعات» ارائه نمود و در آن موارد بسیاری از عمل به ظن در موضوعات را بیان کرد. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با طرح چهار دلیل از جمله بناء عملی عقلاء، حجیت عمل به ظن …
Read More »باید عروۀالوثقی محیط زیست را بنویسیم/ مخالفان فقه سنتی، یا غرض دارند یا مرض!
در مجموعه فقه سنتی، مسائل خوبی در مورد محیطزیست مطرح شده است؛ مانند برخی مسائل بیع، برخی مسائل جهاد، احیاء موات، انفال که در ذیل خمس آمده است، حتی مسائلی که در غسل و وضو آمده است؛ مانند اسراف در آب. من معتقدم ابتدا باید خانهتکانی کنیم؛ ببینیم در فقه چه داریم؛ در هر یک از ابواب فقه سنتی، در …
Read More »قول منجم حجت نیست/ ملاک، رؤیت ماه است نه تولد/ منجمین هم مثل فقها اختلافنظر دارند
نظر فقهای قدیم این بود که اینها اختلافنظر دارند و اشتباه زیاد میکنند. شیخ در مکاسب داستانی را نقل میکند که منجمی به امیرالمؤمنین گفت: اگر اینجا بروی شکست میخوری. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: نه، اتفاقاً پیروزی است. این معنایش این است که این آقایان دقیق نیستند. البته ازنظر ابزار و ادوات زمان ما با سابق خیلی فرق کرده و قابلمقایسه …
Read More »روایت رؤیت؛ گزارش دفاتر مراجع از هلال ماه شوال ۱۴۴۰ قمری
برای بسیاری از مراجع شیعی رؤیت هلال ماه شوال به اثبات رسیده است و فردا چهارشنبه ۱۵ خرداد ماه را عید سعید فطر اعلام کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای در اطلاعیه ای اعلام کرد فردا ۱۵ خرداد ماه ۱۳۹۸ روز اول شوال المکرم و عید سعید فطر است. متن اطلاعیه به این شرح …
Read More »هیچ راهی برای وحدت نظرات در مسئله هلال وجود ندارد!
راهی برای وحدت رؤیت هلال نیست و اختلاف آن ناشی از اختلاف در رؤیت و عدم رؤیت هلال است. با توجه به اینکه مناطقی از کره خاکی اتحاد در افق دارند و مناطقی اختلاف در افق دارند، لذا با وجود اختلاف روزها و شبها و طلوعها و غروبها در منطقهها و کشورهای مختلف نمیتوان مسئله را ضابطهمند کرد. اختصاصی شبکه …
Read More »اخبار منجمین حجت است اما حکم آنها به رؤیت پذیری هلال، چون حدسی است، حجت نیست/ تقویم کشورهای اسلامی باید یا شمسی و یا قمری باشد
برخی وظایف شرعی مقرر در ازمنه براساس ماه قمری است، اینها را که نمیشود جور دیگری عمل کرد، لذا معیار باید همان عنوان قمریاش باشد یعنی ماههای عربی معهود مقرر که البته اینها هم از ابداعات اسلام نیست. ماه قمری هم ماهی بوده که در جاهلیت وجود داشته است به همین نام. ماه رمضان و ماه رجب و ماه حج …
Read More »امام در مصاف با چالشها و پرسشها، فقه را توانمند و پاسخگو کرد/ ناگفتههای شاگرد امام از حوزه نجف
از جهت کیفیت، درس امام، مقداری با نجفیها فرق میکرد. نظر فقها را زیاد متعرض میشدند خود ایشان خیلی در درس مطالعه و کار میکرد. نظر فقها را در درس بررسی و نقد میکرد این شیوه در نجف خیلی مطرح نبود. تنها درسی که خیلی به اشکال و استشکال اهتمام و مجال میداد، درس مرحوم امام بود.
Read More »مرحوم امام وقتی فقه جواهری را مطرح کردند، هرکسی آن را براساس ظن خودش تفسیر کرد/ امام فقه جواهری را منافی با فقه پویا نمیدانست
سه جریان در این قسمت به وجود آمد. گروه اول بر خصوص صاحبجواهر و نظرات ایشان تکیه کردند. فقیهی است که مثلاً اینگونه میگوید: اگر کسی ختنه نشده بود، باید برویم و او را یافته و ختنه کنیم! گروه دوم بر مشی و مبانی صاحبجواهر تکیه داشتند. اینها نیز طبعاً مباحثی مانند مصلحت، مناط، تنقیح و ملاک را نمیپذیرفتند، بلکه …
Read More »فقه سنتی ماهیتاً میتواند با فقه پویا یکی باشد/ امام میفرمود: نمیدانم آمریکائیها چه زمانی بر عروه، حاشیه میزنند؟!
فقها ۵۰۰ سال میگفتند: آب چاه، حکم آب قلیل را دارد و مثلاً در صورت برخورد با نجاست نجس میشود. مرحوم علامه حلی با بررسی مجدد ادله، نظر جدیدی ارائه دادند. حال ما فتوای مرحوم حلی را جزو فقه سنتی میدانیم. یا مثلاً اکثر فقها هدیه یا فروش قرآن کریم به کافر را حرام دانسته و آن را مصداق سبیل …
Read More »مصاف سهمگین امام با جریان شبه روشنفکر و بدعت آفرین
تأثیری که امام در حوزه گذاشت، هیچ یک از مراجع دیگر این جور تأثیر نگذاشتند. امام با دو خطری که حوزه شیعه را تهدید میکرد یکی تفکر اسلام منهای روحانیت و از بین بردن قداست روحانیت شیعه و دیگری تخلیه علمی حوزهها مبارزه کرد و غیر از ایشان کس دیگری نمیتوانست مقابل این جریان بایستند.
Read More »نظریه خطابات قانونیه، بارقه الهی است/ بسیاری مبنای امام را متوجه نشدند
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی، علاوه بر اینکه یکی از شاگردان بزرگ امام است، خود نیز به تدقیق و پژوهش در آثار امام شهره است. با او درباره روش تدریس امام و مبانی خاص فقهی و اصولی ایشان گفتگو کردیم.
Read More »امام خمینی؛ فقیه نوپرداز و کرامتمند
اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله میرزا علی علمی اردبیلی، از شاگردان برجسته آیات عظام امام خمینی، خوئی، میلانی و شهید صدر بود که تالیفات متعددی در زمینههای مختلف فقهی، اصولی و فلسفی از او منتشر شده است. ایشان در این گفتگوی منتشر نشده به زوایای شخصیت علمی حضرت امام خمینی(ره) میپردازد که فرا رویتان قرار میدهیم
Read More »مراد امام خمینی از فقه جواهری چه بود؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: سالروز رحلت حضرت امام، فرصت مناسبی برای واکاوی یکی از مهمترین اصطلاحات فقهی بهجامانده از ایشان است: فقه جواهری؛ اصطلاحی که هم نواندیشان دینی با تمسک به آن، به نواندیشی میپردازند و هم سنتی با علم کردن آن، به مخالفت با جریان نواندیشی دینی میپردازند. استاد سید مجتبی نورمفیدی اما علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول …
Read More »حدیث رفع بنا بر نظریه خطابات قانونی معنا دارد/ راه حل و تکمله نظریه خطابات قانونی
حجتالاسلام درایتی در یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت»، نظریه اصولی«خطابات قانونی» امام خمینی(ره) را توضیح داد و بحث خود را با موضوع «نگاهی نو به خطابات قانونی» ارائه کرد و در آن تکملهای برای حل مسأله انحلال تکلیف مطرح نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد درایتی در ابتدای بحث به جایگاه نظریه خطابات قانونیه پرداخت و گفت این نظریه …
Read More »احیای مبنای وثوق صدوری، مرهون امام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: مبانی فقهی و اصولی امام، همواره تحت مواضع سیاسی و حکومتی وی قرار گرفته است. در این میان، به مبانی غیر فقهی و اصولی، مانند مبانی رجالی امام، بسیار کم پرداخته شده است.
Read More »میزان پرداخت زکات فطریه و کفاره ۹۸ اعلام شد + نظر ۱۰ مرجع تقلید
زکات فطریه امسال طبق نظر اکثر مراجع، برابر با ۸ تا ۱۲ هزار تومان معادل ۳ کیلوگرم گندم یا معادل ۳ کیلوگرم برنج اعلام شده است که خانوادهها بر اساس قوت غالب خود آن را پرداخت میکنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، زمان وجوب زکات فطریه از غروب شب عید فطر است و مراجع تقلید، تأخیر پرداخت آن را بعد از …
Read More »