اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
ریشه کارهای حدیثی معاصر به مستشرقان برمیگردد/ مسأله مطرح در نقل به معنای حدیث در قرون اولیه فقط جواز نیست بلکه رواج است/ خیلی وقتها میخواهیم مسائل تاریخی را هم با اصول عملیه حل کنیم!
حجتالاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث در یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت»، بحث خود را با عنوان «تأثیر مطالعات نوین حدیثی در استنباط» ارائه کرد و به جریانهای حدیثی مختلف معاصر و پیش از آن در شیعه و اهل سنت اشاره نمود، سپس انواع مختلف فعالیتهای حدیثی و تأثیر آن در استنباط فقهی را بیان کرد. …
Read More »برخورد فیزیکی در امر به معروف و نهی از منکر/ معنای ید در مراتب امر به معروف و نهی از منکر/ اصل حرمت ایذاء قدر متیقن در اقدام عملی
اجرای نیمهکاره یک قانون (امر به معروف و نهی از منکر) اثر عکس دارد. باید مساحت اجرای قانون را با توان خود بسنجیم؛ مثلاً قانون بستن کمربند ایمنی طرف شاگرد، جدی گرفته نشد. همچنین با بررسی فقهی، میشود اعمال زور توسط افراد در قانون ممنوع گردد که این کار آثار اجتماعی فراوانی خواهد داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »مفهوم شناسی مخالفت کتاب در روایات ترجیح
استاد تبادکانی، در نشست «گفتمان معرفت» که در مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به دفتر آیتالله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی برگزار شد، معنای مخالفت با کتاب در روایات باب ترجیح را در قالب سه نظریه و سه نکته تبیین و مطرح کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سیدحسن تبادکانی در ابتدای صحبتهای خود جایگاه پدیده تعارض را تبیین کرد و گفت: …
Read More »تحقیق و اثبات قواعد فقهی، ضروری و ارزش علمی فراوانی دارد/ سیره و سیمای فرزانگان فقاهت و اجتهاد/ حقیقت ماجرای دیدار پسر آیتالله میلانی با شاه
آیتالله رضازاده از علماء و مدرسین عالی حوزه علمیه خراسان در نشستی علمی با عنوان «سلوک و زیّ طلبگی» به بیان مباحث و نقطه نظرات فقهی و اخلاقی پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله رجبعلی رضازاده در این نشست که در ادامه سلسله نشستهایی با عنوان «گفتمان معرفت» در شبهای ماه مبارک رمضان در مرکز تحقیقات اسلامی حوزه علمیه مشهد …
Read More »رسالت حوزه و نیازهای انسان معاصر
امروزه در فقه جای بحث و بررسی و کار تحقیقی بسیاری هست. تشکیلات حوزوی باید قوی شود. آشیخ هاشم آملی میگفتند دوست دارم مدرسهای بسازم که یک عده طلبه متمحّض در اصول و فقه بشوند و درس بخوانند، حتی به تبلیغ هم مشغولیت نداشته باشند. یا مثلا آیتالله وحید قبل از انقلاب منبر میرفت. آشیخ ابوالحسن اصفهانی به ایشان امر …
Read More »زمانی: روایات کراهت لُبس السواد اطلاق دارد و تنها استثناء آن لباس زنان در عزای امام حسین(ع) است/ رمزی: ردع و کراهت لبس السواد بهدلیل عارضه نهی از تشبه به اعداء است
حجتالاسلام رمزی گفت: صاحب وسائل دو روایت آورده که در آن لباس سیاه با عنوان لباس اعداء، نفی و ردع شده است؛ بنابراین لبس سواد برای عزای اهل بیت تخصصا از موارد کراهت خارج است. وی بدین ترتیب خصوصیت نساء در جواز استفاده از لباس سیاه را نفی و الغاء کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یکی دیگر از نشستهای …
Read More »نقش ترکیب و تعویض سند در حجیت روایات
کتابهای اصل نزد شیخ و صدوق بوده است، هر چند برخی از طرقی که به آن کتابها دادهاند علیالتحقیق ضعیف است، اما چون خودشان آن کتابها را داشتند میتوان با طریق صحیح دیگر به آن کتاب، مشکل صحت سند و آن طریق ضعیف را حل کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته …
Read More »در اسناد بالادستی حوزه خراسان جایی برای خواهران باز شود/ در حوزههای علمیه، نگاه مردانه نسبت به علم وجود داشته و الان هم حاکم است/ اساساً برنامهای که برای حوزه خواهران طراحی شده، مجتهدپرور نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: بانوی فرهیخته حاجیهخانم صدیقه مقدسی به نقلقولی مستقیم از بانو صفاتی پرداخت که مقام معظم رهبری به من (بانو صفاتی) فرمودهاند: «مسائل زنان را باید زنان حل کنند و زنان باید در مسائل خودشان اجتهاد کنند». برخی از مسائل زنان است که آقایان نمیتوانند مثل زنان بر آن اشراف داشته باشند. لذا اگر منویات مقام معظم رهبری …
Read More »رویکرد حدیثی تقریب گرایانه مغنیه در الکاشف
مسئله اساس این پژوهش این است: با توجه به تاثیر شرایط اجتماعی فرهنگی و دینی روزگار مغنیه در شکل گیری تفسیر الکاشف، وی چگونه از حدیث بهره گرفته است؟ همچنین فراز و فرود حدیث در این تفسیر، از چه جایگاه برخوردار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «حدیث پژوهی» به صاحب امتیازی دانشگاه کاشان، مدیر …
Read More »تأسیس فقه حقوق بشر ضروری است/ حق برخوداری از حاکمیت امام عادل میتواند به حقوق بشر افزوده شود
مبحث فقه و حقوق بشر، اعم از مبحث فقهِ حقوق بشر است. فقهِ حقوق بشر یعنی بحثهای فقاهتی پیرامون آنچه حقوق بشر شمرده میشود گرچه ما اکنون رشته مدون فقهِ حقوق بشر نداریم که تأسیس آن ضروری و بایسته است اما حقوق بشر، زیر مجموعه حقوق است و فلسفه حقوق بشر زیر مجموعه فلسفه حقوق است و مباحث حقوق بشر …
Read More »سه گلوگاه برای گسترش قلمرو اجتهاد
مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به همین مقدار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و دومین شماره فصلنامه تخصصی «مبانی فقهی حقوق اسلامی» به صاحبامتیازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و مدیرمسئولی سیدمحمدرضا آیتی و سردبیری علیرضا فیض در ۲۴۸ صفحه چاپ و …
Read More »خانمها قرار نیست مجتهد شوند!/ آقایان نگاه خاصی به اجتهاد بانوان طلبه دارند/ ضرورت حضور خانمها در جلسات شورای عالی حوزه
اختصاصی شبکه اجتهاد: سرکار خانم سکینه بیک خورمیزی، را بهحق باید یکی از بانوان فعال، عالمه و خوشسابقه در امر تعلیم و تربیت در مشهد محسوب کرد. ایشان از سن ۱۲ سالگی وارد حوزه علمیه شد و پس از انقلاب، همزمان با آموختن دروس حوزوی موفق به اخذ مدرک کارشناسی از رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه فردوسی …
Read More »تفقه در شاخههای علوم اسلامی از دروازه «تفقه در احکام» میگذرد/ سه رسالت مهم حوزه و حوزویان
اگر کسی در تحقیقات فقه و اصول رشد نکند، امیدی به محقِّقشدن در رشتههای دیگر هم نداشته باشد؛ زیرا که منطق استنباط را باید از طریق تحقیقات فقهی و اصولی آموخت. طلبه باید تجربه عملی استنباط و کارورزی فهم استدلالی معارف را در کار فقاهتی تجربه کند. تفقه در هرکدام از شاخههای علوم اسلامی از دروازه تفقه در احکام میگذرد. …
Read More »کارگردانان ناآشنا، تصویری کلیشهای از روحانیت ارائه میدهند/ حوزه، ملاکهای روحانی رسانهای را معرفی کند/ ادله لزوم احترام پیامبر، در مورد روحانیون هم صادق است!
مشکل این است که برنامهسازان، تهیهکنندگان و کارگردانان با زندگی روحانیت آشنا نیستند و یا مشاورهای با افراد روحانی ندارند. لذا وقتی یک مشاور روحانی خبره داشته باشند و سبک و سیره زندگی روحانی را به آنها معرفی کنند، در آن صورت هم شخصیت روحانی حفظ میشود و هم برای مردان جذابیت خواهد داشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: نمایش دادن چهره …
Read More »درنگی در چیستی شناسی و رواییِ استصحاب از منظر محقق اردبیلی
نظر به اینکه محقق اردبیلی اثر اصولی شاخصی ندارند، شناخت دیدگاه ایشان در خصوص موضوع استصحاب، از واکاوی متون فقهی ایشان امکان پذیر است. این نوشتار تلاش میکند دیدگاه این فقیه نوآور را در ارتباط با حجیت استصحاب، از رهگذر آثار فقهی او رصد کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سیزدهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب …
Read More »عدم رونق تولید، ناشی از عمل نکردن به فقه است/ تقسیم فقه به حداقلی و حداکثری را هیچ فقهی نگفته و نپذیرفته است
اگر فقهی که میگویند به معنای اعم از اصول و فقه باشد، حرفشان درست است که فقه نظامساز است. به این صورت بحث شود که آیا کلاً دستگاه تشریع دین میتواند نظامساز باشد؟ در جواب میگوییم بله میتواند نظامساز باشد؛ اما برای پاسخ به این پرسش که آیا خصوص فقه، نظامساز است یا نه، باید ابتدا واژه نظام را معنا …
Read More »«برنده باش» نه قمار است و نه حرام!/ به خاطر «برنده باش»، کسی کار و کسبش را تعطیل نکرده است!/ مسابقات علمی، نه «لعب» است نه «اکل مال بالباطل»
اختصاصی شبکه اجتهاد: مسابقه «برنده باش» و حاشیههای تعطیلیاش، هرچند رو به پایان گذاشته است، اما نظرات مختلف فقها در رابطه با آن، نیازمند بحث جدی است تا در موارد مشابه با آن، این اختلافات کمرنگتر شود. از یکسو، یک فقیه قم، حکم به حرمت و قمار بودنِ این مسابقه میدهد و از سوی دیگر، مرجع نجف، با بیانِ خروج …
Read More »اگر جوایز «برنده باش» را اسپانسر میدهد، مصداق قمار نیست/ برخی بازیهای فکری را مصداق «لعب» نمیدانند/ خروج از مصداق قمار، به معنای حلیت پول حاصل از آن مسابقه نیست
اما در رابطه با بازیهای فکری، از آنجا که تحرک عضلانی در آنها صورت نمیپذیرد، عنوان «لعب» از اساس صادق نیست، بلکه به قول عربها، «ترفیه» (از ماده رفاه) یا «تسلیه» (از ماده آسایش) است. من در بحث «فقه بازیهای رایانهای» نتوانستم این مطلب را بپذیرم، ولی به هر حال، اگر کسانی این مطلب را بپذیرند، مسابقات علمی، از معنای …
Read More »روش مکتب قم به فقه جواهری اقرب از نجفیهاست/ رقیب فقه جواهری، فقه ژورنالیستی و فقه یخزده است
استاد فاضل لنکرانی میگوید: اگر بیاییم فقه مرحوم آقای بروجردی، شیخ عبدالکریم حائری، حاجآقا مرتضی حائری، آقای داماد، فقه مرحوم امام و فقه مرحوم والد ما را با معاصرین و اقران خود آنها در نجف مقایسه بکنم ادعا میکنم روش مکتب قم به فقه جواهری اقرب از نجفیهاست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام» تألیف …
Read More »اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا بر مبنای فقه شیعه
صفحه ویژه «ماه رمضان» برای اوّلین بار در فضای مجازی، با سه بخش «اوقات شرعی»، «استفتائات روزه» و «نرمافزار تلفن همراه» بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفتهاست. اختصاصی شبکه اجتهاد: با آغاز ماه مبارک رمضان سال ۱۴۴۰ قمری، صفحه ویژه «ماه رمضان» شامل سه بخش «اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا بر مبنای فقه شیعه»، «استفتائات روزه» و «نرمافزار تلفن همراه» …
Read More »در فقه سنتی، ضمان خسارات سیل، به عهده شخص حاکم است!
اگر دولت را بهعنوان شخصیت حقوقی لحاظ کنیم، حکومت در قبال واقعه قابلکنترل ضامن است؛ اما اشخاص، یعنی کارگزاران ضامن نیستند؛ اما اگر حکومت را بهعنوان شخصیت حقیقی تحلیل کنیم، شخص حاکم ضامن است و اگر ارتباط بین کارگزاران را با حاکم تفویض ولایت از ناحیه حاکم بر اساس سلسلهمراتب حکومتی به اینها بدانیم و هر پست و موقعیتی از …
Read More »وظیفه فقه سیاسی مدل سازی نیست/ اجتهاد شورایی برای زیست مؤمنانه
اگر قرار باشد حکومت داری اسلامی داشته باشیم و فقه به متن زندگی سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کند لازمه اش این است که یک اجتهاد شورایی در حکومت شکل بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتوگو با عصراندیشه در بخشی از گفتگوی خود به موضوع …
Read More »فقه و درس خواندن را کاملاً جدی بگیرید و گفتمانهای انقلابی را تقویت کنید/ بزرگان حوزه در مقابل طلاب جوان، حلم و تحمل داشته باشند
حضرت آیتالله خامنهای جهت دادن به نحوه استفاده از علوم طبیعی در جامعه را از دیگر وظایف حوزهها خواندند و در بیان چند نکته به طلاب تأکید کردند: فقه و درس خواندن را کاملاً جدی بگیرید. اجتهاد، روش نظام مند درک و استنباط معارف از منابع نقلی و عقلی است، عالم دین باید بداند معارف و حقایق دینی را چگونه …
Read More »اعتماد مطلق به «طب اسلامی» به باورهای دینی آسیب میزند/ مدعیان طب اسلامی بگویند چرا ائمه(ع) به طبیب مراجعه می کردند؟!/ با تقدیس طب اسلامی، مخالفین خود را به عنوان مخالف اسلام جلوه میدهند!
حجتالاسلام احمد مروارید گفت: مدعیان طب اسلامی بر این باورند اساس اینکه رشتهای به نام طب سنتی توسط وزرات بهداشت پایهگذاری و اجرا شده است به این هدف است که طب اسلامی را کنار بگذارند؛ درحالیکه این نوع بینش اشتباه است که انسان تنها خود را حق مطلق ببینند و عملکرد دیگران را توطئه بینگارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای …
Read More »بهرهمندی از ابزارهای جدید در رؤیت هلال، فواید مهمّی در تشخیص حکم و پرهیز از اختلافات دارد / تشریح مبانی مراجع شیعه در بحث رؤیت هلال
حجتالاسلام علوی گفت: بهرهمندی اصولی از دستاوردها و ابزارهای جدید در بحث رؤیت هلال فواید مهمی برای فقها در تشخیص دقیق حکم و پرهیز از اشتباهات و اختلافات در بردارد اکنون انجام بسیاری از محاسبات و مسائل مرتبط با رؤیت شرعی هلال راحتتر شده است لذا اگر بتوانیم پا بهپای مسائل علمی روز حرکت و از فناوریهای زمانه استفاده کنیم …
Read More »مسابقه «برنده باش» مصداق قمار است/ نظریه مقاصد شریعت ممکن است بتواند حرمت قمار را بردارد/ تحصیل مال بدون عمل، مخالف تعلیمات دین است
اگر بتوانیم از روایات علت را بیابیم و فرض کنیم علت، رواج تندرستی و حفظ دین و جامعه و مصالحی از این قبیل است، میتوان این نوع قمار را جایز دانست؛ اما بنابر نظر مرحوم نائینی و خویی که علل احکام برای ما دستنیافتنی است و شارع باید بهصورت صریح و قطعی علت را بیان کند. در غیر این صورت …
Read More »پارسانیا: نیازهای جدیدی داریم که باید در امتداد نوآوری شهید صدر مطرح شود/ الهی: تفکر شهید صدر شبکهای است/ حکیم: شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی دارد
موضوع یابی، مسأله شناسی و روششناسی سهگام مهم در شناخت مباحث اجتماعی شهید صدر است، متأسفانه در حوزه و دانشگاه بر روی این مسائل یا کار نشده و یا اگر هم شده بسیار کم است. شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان با «بازخوانی اندیشههای اجتماعی شهید صدر» چندی …
Read More »حوزه علمیه اساساً نمیتواند سکولار باشد/ فقه و عناصر موقعیتی و جهانشمولِ زمانه ما
در حوزه علمیه چه کسانی که در مطالعات خودشان از روش سیستمی بهره میگیرند و چه کسانی که بخواهند با روش سنتی استنباط کنند، چون این اصل که اسلام حوزه عمل اجتماعی ما را در برمیگیرد، یک اصل پذیرفته شده است، عملاً تحقیقات آنها منجر به تحقیقات سکولار نخواهد شد، سکولاریزم از غرب به دنیای اسلام و ازجمله ایران وارد …
Read More »زمینه برای تدریس و بروز استعدادهای طلاب خواهر فراهم نیست، برادران زودتر شناخته میشوند تا خواهران/ ظرفیت برگزاری درس خارج اختصاصی برای خواهران وجود دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر رضا حقپناه، دارای دکترای علوم قرآنی و حدیث و استادیار این گروه در دانشگاه علوم اسلامی رضوی میباشد. ایشان ضمن تدریس در مدارس و مراکز حوزوی و دانشگاهی، بهصورت اختصاصی، مدرس «درس خارج فقه زنان» در مدرسه اسلامشناسی حضرت زهراسلاماللهعلیها مشهد میباشند. استاد حقپناه، ریاست کمیسیون فرهنگ و اخلاق شورای عالی حوزه علمیه خراسان …
Read More »