در این گزارش، نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب «حلقات» را از نظر میگذرانیم تا خبر از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه دهیم. شبکه اجتهاد: تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیتالله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
هنوز «مصرف مطابق شأن» مبهم است!
اختصاصی اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۶) مراد از روحیهی مصرفگرایی چیست؟ آیا وجود این روحیه در افراد، فی نفسه مذموم است؟ پاسخ به این سؤال، تابع این است که ما مصرفگرایی را چهگونه معنا کنیم. باید دقت بیشتری در مفهوم مصرفگرایی داشته باشیم. شاید بعضی از سوء تفاهمها و اختلاف نظرها در این موضوع به همین مفهومشناسی برگردد. …
Read More »انتشار نخستین شماره فصلنامه موضوع شناسی فقهی
اولین شماره فصلنامه تخصصی موضوع شناسی فقهی به صاحب امتیازی حجتالاسلام محمدحسین فلاحزاده، بهار ۱۳۹۵ در قم چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره فصلنامه «موضوع شناسی فقهی» با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه به همراه چکیده عربی و انگلیسی در ۱۸۱ صفحه روانه بازار مطبوعات شد. «ساحتِ قدسی فتوا» به قلم مجتبی …
Read More »حق آیندگان از منابع زیرزمینی
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف»(۵) از لحاظ فقهی، منابع زیرزمینی هر کشور متعلق به مردمان و ساکنان همان کشور است یا آنکه محدودههای قراردادی سرزمینی منجر به اختصاص آن به کشور خاصی نشده و متعلق به تمام مردم جهان است؟ یکی از چیزهایی که معلوم نیست مبدأ آن از کجاست، همین منابع زیرزمینی است. مثلاً فرض کنید …
Read More »تلاش های فقهی برای مقابله با مصرف گرایی
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۴) نمونههایی از ارائهی الگوی مصرف در باب الگوی مصرف، نمونههایی هم از روایات و فقه ذکر می شود. اولاً روایاتی داریم مثل روایت داود رقی از امام صادق علیه السلام: «ان القصد امر یحبه الله عزّوجلّ و ان السرف یبغضه الله عزّوجلّ حتی طرحک النواه فانها تصلح لشیء و حتی صبک …
Read More »فقهالاقتصاد مهجور است
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۳) چرا بحث از اسراف و تبذیر در فقه شیعی کمرنگ است و در باب مشخصی از آن سخن گفته نشده است؟ آیا نمیتوان همین امر را موجب بی انگیزگی فقها در ارائهی الگویی از مصرف از میان ادلهی شرعی دانست؟ ما بحث اقتصاد اسلامی را به طور دقیق و ریز در …
Read More »تفاوت فتوا در «اسراف» و «تبذیر»
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۲)/ در این نوشته، امور زیر بررسی خواهد شد: معنای اسراف و تبذیر ۲- اقوال فقها در مصادیق اسراف و تبذیر ۳- بررسی مصادیق خفی اسراف و تبذیر. یکم: معنای لغوی اسراف و تبذیر الف) اسراف اسراف در لغت به چهار معنا بهکار رفته است: خروج از اعتدال (ضدالقصد) غفلت و جهل …
Read More »انتشار نخستین شماره دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی»
شماره نخست دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید مطرح حوزه علمیه و پژوهشگران حوزه فقه حکومتی روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی(بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با گفتار و آثاری آیات و حججاسلام سید احمد مددی، ابوالقاسم علیدوست، سیدمحمدمهدی میرباقری، سعید …
Read More »نقد نامه منسوب به آخوند خراسانی در ردّ ولایت فقیه
اخیراً کسانى بر این نکته پاى فشردهاند که آخوند خراسانى چندان به تصدى حکومت توسط فقیهان و به اصطلاح، ولایت فقیه و بهویژه در شکل مطلقهاش باور نداشته و تنها چون در موقعیت خاص مشروطه قرار گرفته، به عنوان مناسبترین رویکرد، از آن پشتیبانى کرده است. مستندِ اینان، ادلهاى است که مرحوم آخوند در یک «سندِ گزارشى» منتسب به او، …
Read More »امام صادق (ع) را توصیه به زهد نکنید!
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱): ارتکازات شرعی در موضوعات مختلف، اگر با تلاش و تدقیق فقهی همراه نباشد، گاه نتیجهی عکس میدهد. برای فقهپژوهان، بارها اتفاق افتاده است که پس از بررسی یک مسألهی فقهی، به نتیجهای عکسِ مرتکز متشرعی در آن مسأله دست یافتهاند؛ امری که روشن میکند ارتکاز متشرعه در آن مسأله، ناشی از …
Read More »از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی
عقل کاشف است و شریعت و دین مکشوف البته عقل خالق نیست از این رو نمیتواند قانون خلق کند بلکه آنچه را که قانون است و اراده شارع به آن تعلق گرفته عقل کشف میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، سالهاست به منقح کردن عرصههای نوپدید فلسفه فقهی و فلسفه …
Read More »نکته مفقوده در حاشیههای فتوای حجاب
مشکلی که اینگونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئلههای بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده میشود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهمترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیتالله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در …
Read More »گزارشی از سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی
سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی با حضور مهمانان داخلی و خارجی آیات و حججاسلام اعرافی، فاضل لنکرانی، رشاد، علیدوست، خلیلی، دکتر اسماعیلی، دکتر میمول احسن خان، دکتر حافظ عباس در قم برگزار شد و مهمانان حاضر دیدگاههای خود را پیرامون حقوق بشر اسلامی، در قالب سخنرانی علمی ارائه دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی …
Read More »تأمّلاتی پیرامون فتوای تجویز ترک حجاب در موارد خاص
لزوم توجّه به تأثیرات یک حکم فقهی و فتوا و نحوۀ تبیین آن در نگرش افراد به شبکۀ احکام شرعی و حتّی اعتقادات و اخلاق است. گاهی یک فتوا باعث میشود نگاه افراد به منظومۀ آموزههای دینی تغییر نماید. این نکته صحیح است که نباید پیش ذهنیهای مقلّدین موجب رد فتوا و حکم مرجع تقلید شود، ولی بحث در آن …
Read More »قلمرو ولایت و محدوده اختیارات فقها از منظر آیتالله بروجردی
محمد سروش محلاتی معتقد است با تحلیل آیتالله بروجردی، قلمرو ولایت فقها، از ولایت ائمه، محدودتر است و نمیتوان همه اختیارات معصوم را برای فقها، اثبات کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیتالله بروجردی، طی مقالهای که در روزنامه جمهوری اسلامی با …
Read More »پرونده «فقه اجتماعی» و «شهید صدر» در شماره ۱۷ فصلنامه صدرا
هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پروندههای ویژهای چون «فقه اجتماعی» و «مغز متفکر اسلامی»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیتهای مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا، هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با مدیرمسئولی رضا غلامی و سردبیری مسعود …
Read More »فقیه، مهندس نیست!
متن پیشروی میکوشد با طرح دیدگاه شهید صدر در ساخت نظریه اسلامی (فقه نظریه)، روشن کند این فرایند علمی و تلاش فکری و معرفتی، چه نسبت و تشابهی با مهندسی و کار مهندسان دارد! به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام علی الهیخراسانی پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه مشهد، در نقد مقاله دکتر علی پایا با عنوان “فقیه بهمنزلهی یک مهندس”، طی …
Read More »شروط آیتالله فیاض برای تصدیِ زنان در پُستهای اجرایی
آیتالله فیاض از مراجع تقلید نجف گفت: برای زن مسلمان جایز است مسئولیت هر کاری را که با تکالیف اسلامی او در تضاد نباشد برعهده گیرد، خواه این کار، اجتماعی باشد نظیر ریاست دولت و خواه فردی باشد همچون رانندگی و خلبانی و هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمد اسحاق فیاض از …
Read More »ثبتنام دوره رسمی «فقه مقارن» و «فقه خانواده» در سطح چهار
مرکز تخصصی آخوند خراسانی و مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در سال تحصیلی جدید ۹۶-۹۵ از میان طلاب برادر و خواهر در دو رشته «فقه مقارن» و «فقه خانواده» در سطح چهار حوزه (دکتری) با اعطای مدرک رسمی، ثبتنام به عمل میآورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با توجه به تأکید حضرت آیتالله خامنهای مبنی بر …
Read More »آیتالله بروجردی یک قدم برای «مرجعیت» و «ریاست» برنداشت
آیتالله صافی گلپایگانی با بیان اینکه بیشک در عصر آیتالله بروجردی، در بین همه علمای فِرَق، کسی اعلم از ایشان در فقه فِرَق نبود، گفت: مرحوم استاد اعظم یک قدم برای «مرجعیت» و «ریاست» برنداشت و در امر ترویج دین و دفاع از حدود و ثغور اسلام و مذهب، آنچه را در توان داشت انجام میداد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »تقریرنگاری خارج اصول؛ کاستیها و بایستهها
تقریرنگاری هرچند به یقین فرآوردههای چشمگیری داشته است – چه آن که تقریرات درسها اینک منابع گرانسنگی است که درسهای خارج را به حق سیراب میکند – اما در کنار توجه به این واقعیت نباید به اشکالات تقریرنگاری بی توجه ماند و زوایا و ابعاد این حرکت نظر از نوباید انداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد …
Read More »آیا با فتاوای موجود، میتوان به آینده هنر اسلامی دل بست؟
فتاوای فقهاء در رابطه با هنرهای نمایشی نیز اگرچه صراحتا حرمت آن را بیان نمیکند؛ لکن با ذکر قیودی که برای رسانه اسلامی معیار بیان میکنند، عملا امکان برنامه سازی جذّاب را از فعّالین این عرصه سلب میکند؛ امکانی که اگر تاکنون سلب نشده است به جهت بی توجّهی ایشان و سهل انگاری ناظرین امر است. شبکه اجتهاد: وقتی از …
Read More »نقد و پیشنهاداتی پیرامون فتوای حجاب
محسن مهاجرنیا در یادداشتی با هشدار به وجود دستهایی در شکستن مرجعیت و اقتدار دینی گفت: برخی از مردم عادی که دغدغه و تعصب نسبت به حجاب دارند در شبکههای اجتماعی بین فتوا و یک موضعگیری سیاسی فرق قائل نیستند و شعار خطرناک «مرجع تقلید ما بصیرت بصیرت» سر میدهند، آیا نباید حوزه و مدیریت حوزه انقلابی به فکر صیانت …
Read More »عبور از پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه
مستحکمترین پارادایم در دانش اصول فقه معاصر که ریشههای آن در پهنای تاریخ گسترده است، «پارادایم شخصیتگرایی» بهشمار میرود. بهنظر میرسد شخصیتگرایی و مدل عبد و مولا در علم اصول، تمام ویژگیهای یک پارادایم علمی را داراست. میتوان با تحقیق تفصیلی به کلیت، تأثیرپذیری و هویتبخشی و حضور در پیشفرضها و الگوواره بودن شخصیتگرایی در اصول بسان یک پارادایم پیبرد. …
Read More »امکان سنجی رویکرد متفاوت دینی نسبت به هنرهای تجسمی
من نمیخواهم کسی را متهم کنم. آیا مثلا در بحث بانکداری آیا واقعاً مشکل بانک ما الآن منشائش نبود فتواست یا برخی ناتوانیها، عدم مدیریتها؟ اگر هنرمند ما ناتوان است، یا نمیخواهد، ما نباید این را متوجه بخش فقه بکنیم. اگر کسی بگوید اسلام با هنر مخالف است باید توبه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد …
Read More »ثبتنام دوره «فقه الاقتصاد» در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی
موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری در رشته «فقه الاقتصاد» از میان فضلای دروس خارج حوزه ثبت نام مینماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای به منظور تربیت فقیهان و محققان آگاه به علم اقتصاد برای رشته «فقه الاقتصاد» از فضلای درس خارج …
Read More »سخنان مدیر قدیم و جدید حوزههای علمیه در مراسم تودیع و معارفه
نیاز امروز حوزه با گذشته متفاوت است/ با اخلاص به مدیر جدید کمک خواهم کرد/ استقلال مالی حوزه/ گزارشی از عملکرد دوران مدیریت/ بازسازی آداب سنن و سبکهای تاریخی حوزه/ گفتمان مترقی انقلاب اسلامی در تراز حوزه انقلابی/ مرجعیت و رکن اساسی حوزههای علمیه/ ساماندهی تحولات علمی و رشتههای جدید حوزوی/ پرداختن به علوم انسانی و عرصههای نو برپایه اجتهاد. …
Read More »نقدی بر نظریه مشارکت دکتر سیدعباس موسویان
اگر شما مشارکت را مورد عمل بانک قرار دهید، چگونه انتظار دارید مقدمات رشد و پیشرفت جامعه فراهم شود! از محالات است که مشارکت در بانک قرار گیرد و منجر به ربا نشود. بهره و سود در بانک یک معنی و مفهوم را میرساند که معنی آن همان رباست. دلیلی ندارد به دنبال ایجاد روزنهای باشیم که دوباره دست ربا …
Read More »میخواهند فرهنگ اسلامی در رابطه با «زن» را تغییر دهند
وضعی که فعلاً در بعض اماکن متعارف شده ـ که به هیچ وجه، بانوان بر مرجوحیت و ناخوشایندبودن کشف وجه توجه ندارند و با مردان بیگانه به طور مستمرّ، مثل مرد با مرد، یا زن با زن معاشرت و همکاری دارند و آن را عادت و رسم قرار دادهاند و در معابر و خیابانها و مجالس ظاهر میشوند ـ با …
Read More »مقایسه تطبیقی آرای نائینی و جوادیآملی درباره اهداف تأسیس حکومت اسلامی
اگر چه میرزای نائینی بیشتر در شرایط عینی سخن گفته است و آیتالله جوادی آملی بیشتر ترجیح داده است تا در سپهر فلسفی خود مسأله هدف حکومت را بررسی نماید اما در عین حال در بین نظرات این دو عالم دینی، همپوشانیهایی دیده میشود. از جمله هر دو عالم بر رفع جهالت و توجه به اخلاق و دین تأکید میکنند. …
Read More »