کارشناسان در این میزگرد علمی، علی رغم این که در مبانی مشروعیت حکومت و نقش مردم در آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما متفق القولند که حتی هیچ حاکم برحقی، حق اِعمالِ استبداد و اِجبارِ مردم به پذیرش حکومت دینی را ندارد. به عبارتی دیگر معتقدند حکومت مستبدانه دینی بر مردم، از منظر فقه شیعه مطرود است. شبکه اجتهاد: در روزگار کنونی، حق رأی نه حقی فردی برای افراد جامعه، بلکه به عنوان مبنای مشروعیت ساختارهای سیاسی شناخته میشود. در دنیای امروز اگر نظامی این حق را به رسمیت نشناسد، برای اثبات مشروعیت خود با مشکلات متعددی مواجه میشود. …
توضیحات بیشتر »ارسطا: زد و بندهای انتخاباتی توجیه شرعی ندارد
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: زد و بندهای انتخاباتی و ارائه وعدههای نامعقول در ایام تبلیغاتی از سوی برخی کاندیداها هیچ حجت شرعی و عقلی به همراه ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا، با بیان این که باید با تاسی به تعالیم ناب اهل بیت(ع) به خصوص در زمینه فقه سیاسی، به نهادینه سازی و ترویج اخلاق انتخاباتی اهتمام بورزیم، به خبرگزاری حوزه گفت: از نگاه پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) مسئولیت در جامعه اسلامی یک امانت بزرگ الهی به شمار میرود که نباید نسبت به آن غفلت و کوتاهی کرد. وی همچنین افزود: در این باره …
توضیحات بیشتر »نخستین همایش ملی «واژهپژوهی» در علوم اسلامی
نخستین همایش ملی «واژهپژوهی» در علوم اسلامی با محورهای قرآن و حدیث، دانش فقه، اصول و حقوق اسلامی، فلسفه و کلام اسلامی، از سوی گروه الهیات دانشگاه یاسوج برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این همایش که در ۳۰ اردیبهشتماه ۱۳۹۵ در دانشگاه یاسوج برگزار میشود، بر آن است دیدگاههای صـاحب نظـران ایـن حـوزه، در بـاب معناشناسی واژگانی در علوم اسلامی و دیدگاههای مختلف درباره روشها و ابزارهای دانـشهـای مختلف در واژهپژوهی را، در مجموعه مقالات سامان داده و در اختیار جامعه علمی کشور قرار دهد. تبیین ضرورتهای پژوهشی در حوزه واژهپژوهی، تبیین روشها و دستاوردهای جدید دانش معنا شناسی …
توضیحات بیشتر »گزارش مناظره فیرحی و فخار با موضوع «حق رأی در اسلام»
حجتالاسلام فیرحی معتقد است حقوق ربطی به مسائل شرعی یا نخبگانی ندارد، بلکه جزء حقوق انسانی است. در سوی دیگر حجتالاسلام فخار طوسی مدعی است امکان خطا برای توده مردم زیاد است و عقل اقتضا میکند که رأیها را به آنها نسپریم! به گزارش شبکه اجتهاد، مناظره علمی «حق رأی در اسلام» با حضور حجتالاسلام داود فیرحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، حجتالاسلام جواد فخار طوسی، مدرس حوزه علمیه قم و محمدحسن ضیاییفر دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی عصر روز گذشته (دوشنبه ۲۶ بهمن ماه) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. ضیاییفر: نظامهای بدون رأی مشروعیت …
توضیحات بیشتر »ویژهنامه پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری منتشر شد
آشنایی با نمایندگان ادوار مجلس خبرگان رهبری به صورت جدول یکپارچه، گفتگو و یادداشت پیرامون بررسی فقهی احراز صلاحیتها و مهمترین کتاب، مقالات و پایاننامههای مرتبط با موضوع خبرگان رهبری در این پرونده قابل مشاهده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مجلس خبرگان رهبری، از نهادهاى ابتکارى در نظام سیاسى جمهوری اسلامی ایران است که براى اوّلین بار، با تدوین قانوناساسى جمهورى اسلامى، در حقوق اساسى مطرح شد. نقش مجلسِ خبرگان هر چند در فعالیتهاى خُرد کشور، محسوس نیست، ولى حضور فعّال آن، پشتوانه اطمینان بخشى در جهت صیانتِ نظام است. این مجلس، از بحران خلأ رهبرى در نظام پیشگیرى مىکند …
توضیحات بیشتر »حضور رئیس دفترتبلیغات اسلامی در تحریریه شبکه اجتهاد
حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در جلسه تحریریه شبکه اجتهاد حضور و با اعضای آن دیدار و گفتگو کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با حضور در تحریریه شبکه سه زبانه اجتهاد، با اظهار مسرت و تشکر از تلاش همکاران مجموعه، پیرامون مسائل راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی و توانمندی شبکه اجتهاد گفتوگو کرد و بر لزوم معرفی شایستهتر در سایر پایگاههای علوم اسلامی و انسانی عربی و انگلیسی تأکید نمود. گفتنی است در ابتدای این دیدار صمیمی، گزارشی از فعالیت هر سه زبان و معرفی اعضای تحریریه …
توضیحات بیشتر »اشکال از «قانون و مردم» است یا «شورای نگهبان»؟
حجتالإسلام سید محمدعلی مدرسی طباطبایی، استاد خارج فقه و اصول حوزهی علمیه قم است. با ایشان در موردبررسی فقهی روند احراز صلاحیتها در انتخابات به گفتوگو نشستیم. وی معتقد است موضوع احراز صلاحیت، بخصوص در اعطای مسئولیتهای کلیدی، دارای مبنای محکم فقهی است. آنچه در قانون انتخابات ذکرشده است، التزام عملی نامزدها به اسلام است. به نظر حضرتعالی این تفسیر شورای محترم نگهبان از قانون که این شرط را نیازمند احراز دانسته و با اجرای برائت تصحیح نمیکند، صحیح است؟ در قانون آمده است نامزدها باید التزام عملی به اسلام داشته باشند. سؤال این است که این را میتوان بهعنوان …
توضیحات بیشتر »احراز صلاحیت داوطلبان و چند نکتهی فقهی
عدم احراز صلاحیت طیف گستردهای از داوطلبان دو مجلس خبرگان رهبری و شورای اسلامی از جانب شورای نگهبان، بحث روز این ایام است. در این میان، بسیاری از نامزدهای مجلس شورای اسلامی به استناد بند اول مادهی ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، رد یا عدم احراز صلاحیت شدهاند. این بند، شرط نامزدی انتخابات مجلس را «اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران» میداند. نوشتار زیر بدون نظر به علقههای سیاسی و خاستگاه حزبی نامزدهای رد صلاحیت شده، در پی بررسی فقهی این بند از مادهی ۲۸ قانون انتخابات است؛ اینکه آیا رویکرد فقه شیعی …
توضیحات بیشتر »اعلمیت «انوارالفقاهه» در مقایسه با سایر آثار اسلامی
آیتالله شبیری زنجانی در اثر جدید خود به نام «جرعهای از دریا» به کتاب «انوار الفقاهه» پرداخته و اعتقاد دارد، هر فردی اگر «انوار الفقاهه» را با «جواهر الکلام» مقایسه کند به اعلمیت نوشته شیخ حسن کاشف الغطاء اعتراف میکند زیرا این کتاب سرشار از کثرت احتمالات است. به گزارش شبکه اجتهاد، «انوارالفقاهه» اثر شیخ حسن کاشف الغطاء، عنوان کتابی است که از سوی مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده و از سوی داوران سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در حوزه دین گروه «فقه و اصول» به عنوان اثر برگزیده …
توضیحات بیشتر »گزارش؛ آنچه در کنگره بینالمللی «خطر جریانهای تکفیری در دنیای امروز»، مطرح شد
مسئله تکفیر در جهان اسلام تا آنجا پیش رفته که حتی وضعیت را بدتر از تفتیش عقاید در اروپا کرده و ضربه زیادی به حیثیت اسلام و مسلمین وارد آورده است؛ اشتباه در تفسیر آیات، نداشتن پیشزمینه علمی و بیاطلاعی از حقایق عالم و معانی آیات قرآن، ازجمله عواملی هستند که موجب میشوند فتاوای وحشتناک توسط مفتیان وهابی صادر شود.
توضیحات بیشتر »تمکین به رای شورای نگهبان در مکتب امام خمینی و رهبر انقلاب
کسانى که به عنوان نامزد انتخابات به مردم معرفى مىشوند، معنایش این است که اینها صلاحیت دارند و این معرفى، امضاى صلاحیت اینهاست. دستگاهها بایستى مراقب باشند که این امضاء بیهوده، خلاف و دروغ نباشد. این دروغ گفتن به مردم است؛ هم رد کردنِ آدم صالح، هم پذیرفتنِ آدم ناصالح؛ هر دو بد و هر دو خلاف است.
توضیحات بیشتر »فتوای هستهای رهبر انقلاب نشان دهنده عظمت فقه است/ دین به صورت عمیق در خانوادهها حضور ندارد
فتوای مقام معظم رهبری درباره مباحث هسته ای، مسأله کوچکی نبود؛ چراکه ایشان با تبحر و هوشیاری لازم به موقع اقدام کردند و به نظر می آید اگر آن فتوای ایشان نبود، ما امروز قطعا چیزی به نام برجام نداشتیم.
توضیحات بیشتر »نشست تخصصی تمایزات منابع علم فقه و اصول فقه برگزار شد
چهارمین نشست تخصصی اصول و فلسفه فقه در قالب کرسی نقد با عنوان تمایزات منابع علم فقه و علم اصول فقه به همت گروه پژوهشی فقه و حقوق اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.
توضیحات بیشتر »فقیهان و اقتصاد مدرن؛ نگاهی به برخی مهمترین تلاشهای فقهی دربارهی اقتصاد
«روشنفکرها به تنها چیزی که علاقهمند نیستند، مسائل اقتصادی است.» این سخنی است که داریوش شایگان به درستی بر آن انگشت نهاده است. اگرچه روشنفکران در مسائل اقتصادی ورود نکردند، اما روحانیان از این مسأله غافل نماندند. ابواب مختلف فقهی، صبغهی اقتصادی داشت و فقها از پرداختن بدان چارهای نداشتند. اقتصاد مدرن که در رسید، فقیهان را هم به چالشی مضاعف طلبید. در این نوشتار اشارهای کوتاه میکنیم به برخی از مهمترین آثاری که درنتیجهی این چالش تألیف گردیدهاند.
توضیحات بیشتر »هرمنوتیک و علم اصول؛ حجتالاسلام احمد واعظی در کرسی نقد علمی
هرمنوتیک فلسفی هایدگر و گادامر با علم اصول همپوشانی موضوعی ندارد؛ حتی در مباحث الفاظ.
توضیحات بیشتر »چرا باید در مورد شیخِ مصلحِ تقریبی، دنیای اسلام ساکت بماند؟
همزمان با هفدهم ربیعالاول، خجسته سالروز میلاد پیامبر اعظم حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم و حضرت امام صادق علیهالسلام، مسئولان نظام، میهمانان شرکتکننده در کنفرانس وحدت اسلامی، سفرای کشورهای اسلامی و جمعی از قشرهای مختلف مردم، صبح دیروز با حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار ضمن تبریک سالروز میلاد پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) و حضرت امام صادق(ع) با اشاره به دمیده شدن روح زندگی و معنویت واقعی و احیای دنیای مرده و آفت زده جاهلیت با ظهور اسلام و ولادت و بعثت پیامبر(ص)، مهمترین وظیفه امروز دنیای اسلام بویژه علماء و روشنفکران راستین …
توضیحات بیشتر »گزارش ویژه الازهر درباره لزوم وحدت شیعه و سنی
قم فردا: ،«مرصد الازهر» از مراکز مطالعاتی وابسته به دانشگاه الازهر در گزارشی اعلام کرد: همزیستی بین سنی و شیعه ضرورتی حیاتی و مصلحتی شرعی است. این مرکز که یک مرکز مطالعاتی و استراتژیک است عنوان کرده که «این همزیستی مصلحتی فوری در عصر حاضر و در سایه حضور مسلمانان در عصر تغییرات بینالمللی است و این در حالی است که سنی و شیعه در عصرهای گذشته در سایه جامعهای واحد که بر آن دوستی و محبت و برادری سایه انداخته بود زندگی میکردند. این مرکز افزوده است: اگر امروز برخی حوادث نادر و اندک دیده میشود باید در واقعیت …
توضیحات بیشتر »تامین مالی با اوراق قرضه یا مضاربه؟
مضاربه یک ابزار دوگانه و هایبرید است که هم خاصیت بدهی و هم سهام را در خود دارد. نکته مهم اینست که با این عقد هم ریسک تقسیم میگردد و از طرف دیگر اهرم منتج از قرض در آن وجود ندارد.
توضیحات بیشتر »رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی: برای آشتی دادن جامعه امروز با اسلام، فقه را کوچک نکنید
به گزارش خبرنگار اجتهاد، در راستای گسترش و توسعه حوزه اطلاعات و ارتباطات علمی استادان و محققان فقه و علوم وابسته، نشست تخصصی «اقتضائات فقهپژوهی در جهان معاصر» با حضور حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، چندی پیش در دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. گزارش این نشست تقدیم خوانندگان «شبکه اجتهاد» میگردد. مبلغی: در یک جلسه نمیتوان به طور کامل در رابطه با فقه پژوهی معاصر و اینکه فقه پژوهی چه تحولی را باید از سر بگذراند صحبت کرد، من فقط زوایایی از …
توضیحات بیشتر »فهرست جامع «دروس سطح و خارج» کشور سال تحصیلی ۹۴-۹۵
فهرست جامع دروس سطح ۲ و۳ حوزههای علمیه قم و مشهد و دروس خارج سراسر کشور در سال ۹۴
توضیحات بیشتر »گزارش تفصیلی/بررسی فقهی افراط در عزاداری
نظریه پرداز جلسه با سنخشناسی موضوع عزاداری و اقامهی استدلالهای مختلف عقلی و نقلی به تشریح و تبیین کامل مسأله پرداخت و طی آن روشن شد که اصل عزاداری، امری فطری است که شرع مقدس نه تنها با آن مقابله نکرده است؛ بلکه به تقویت آن نیز پرداخته است.
توضیحات بیشتر »اصلاح نظام آموزشی در حوزه علمیه نجف
بر اساس گزارش برخی از اساتید حوزه، چندی است تلاشهایی برای اصلاح نظام فعلی آموزش در حوزه علمیه نجف آغاز شده و تغییراتی در کتابهای درسی صورت گرفته است.
توضیحات بیشتر »شماره ۴۴ فصلنامه «حقوق اسلامی» منتشر شد
شماره ۴۴ فصلنامه علمی و پژوهشی «حقوق اسلامی» به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. این شماره حاوی ۶ مقاله در زمینه حقوق اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، فصلنامه «حقوق اسلامی» به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سردبیری عبدالحسین شیروی شماره ۴۴ خود را منتشر کرد. در این شماره «تخییری یا تعیینی بودن حق قصاص»، نوشته علی محمدیجورکویه، «تأملی در قاعده دیه شکستگی استخوانها» نگاشته حسینعلی بای، «منشأ الزام در احکام فقهی و شرعی» کاری از عنایت شریف، «واکاوی حقوقی استقلال قضایی اهل کتاب» تألیف ابراهیم باطنی، «امنیت سیاسی افراد و مرجع آن در …
توضیحات بیشتر »فراخوان مقاله بیستونهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از عموم استادان، پژوهشگران و دانشجویان برای ارائه مقاله در بیستونهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی که در هفته وحدت برگزار میشود، با محورهای ذیل اعلام فراخوان نمود.
توضیحات بیشتر »