در فقه تمدنی، لازم است به همه مسائل توجه داشت، نه صرف یک مسئله خاص. مشکل اصلی ما، نداشتن یک نگاه جامع در عرصه فقه تمدنی میباشد.بهعلاوه،بسیاری از سندها،سیاسی بوده و به مسائل دیگر توجه نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشستی با عنوان «پیشرفت و عدالت در حرکت تمدنی جمهوری اسلامی ایران» در سالن همایشهای غدیر قم برگزار شد. در این نشست، دکتر مهدی مولایی و دکتر سید سعید هاشمی نسب به ارائه مطالب خود پرداختند. در ابتدای نشست، دکتر مولایی، عضو هیئتعلمی گروه مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: جمهوری اسلامی ایران که مدعی ارائه الگوی …
توضیحات بیشتر »احیای تمدن اسلامی و سنگهایی که باید از پیش پا برداشت
شبکه اجتهاد: برنامه «زاویه» هفته گذشته به امکان احیای تمدن اسلامی پرداخت. برنامهای که رضا بابایی، دین پژوه و حجتالاسلام مهدی ابوطالبی عضو شورای علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلام مهمانان زاویه بودند. کارشناس و مجری برنامه، سؤال اول خود را از تعریف تمدن آغاز کرده و پرسید: تمدن یعنی چه؟ یعنی جاده، صنعت، فرهنگ یا مجموعهای از اینها؟ تمدن چیست که ما نداریم یا به طور ناقص داریم و میخواهیم کامل کنیم یا قصد داریم طرحی نو دراندازیم؟ ابوطالبی به عنوان اولین کارشناس گفت: تعاریف تمدن بسیار گسترده و متنوع است ولی جمعبندی و وجه اشتراک آنها عبارت از …
توضیحات بیشتر »«فقه و تمدن»؛ هفتمین مجله «شبکه اجتهاد» منتشر شد
نقش فقه در پیریزی تمدن اسلامی، موضوعی است که نظرات متفاوتی درباره آن وجود دارد که هرکدام در جای خود، ارزشمند و قابل تأمل است. این مجله، تلاش میکند تا فضایی برای نگریستن به این نگاهها در کنار یکدیگر فراهم آورد.
توضیحات بیشتر »فقه فردی و سراب «تمدن اسلامی»/ محمدرضا مُلایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا پی ریزی تمدن اسلامی با نگاه فردگرایانه موجود به فقه ممکن است؟ رابطه جهان بینی و تمدن سازی چگونه تعریف می شود؟ علوم اسلامی موجود چه سهمی در ارائهٔ بُعد نرمافزاری برای تمدن اسلامی دارند؟ ...
توضیحات بیشتر »تناقضنمای انسداد و تمدن اسلامی/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه انسداد باب علم و علمی، از دیرباز مورد توجه اصولیان بوده است. بزرگانی همچون میرزای قمی و از میان متأخرین، آیات سید محمد روحانی و شبیری زنجانی را میتوان از پیروان مشهور این نظریه برشمرد. بسیاری از قائلین به این نظریه البته از آنجا که جو غالب محافل فقهی و اصولی برخلاف آن است، از ابراز آن استنکاف میکنند. باری، با تشکیل حکومت اسلامی و کاربردی شدن هرچه بیشتر دانشهای فقه و اصولفقه، به نظر میرسد هر روز طرفداران این نظریه افزون گردند.
توضیحات بیشتر »نظام آموزشی حوزه باید عناصر بینالمللی شدن را در خود داشته باشد/ تاکید بر استفاده از سرمایههای حوزه شیعی برای نشر اسلام در جهان
همایش «حوزه تمدن ساز» با پیام آیتالله صافی گلپایگانی و سخنرانی آیتالله اعرافی، حجتالاسلام ربانی، حجتالاسلام قمی و ابوشریف رئیس دفتر جنبش جهاد اسلامی فلسطین در ایران، با حضور اساتید و شخصتهای مطرح حوزه در سالن اجتماعات مدرسه علمیه امام کاظم(ع) چندی قبل برگزار شد.
توضیحات بیشتر »امروز دوره شکستها گذشته است، باید تمدن اسلامی مدرن را پایهریزی کنیم
امروزه دوره شکستها گذشته است و حزب الله لبنان پیروزی علیه ظلم را پایه ریزی کرده است تا مردم بتوانند زندگی همراه با صلح و مسالمت امیز داشته باشند.
توضیحات بیشتر »هجرت تمدن ساز
شبکه اجتهاد: دکتر محمدهادی همایون عضو هیئت علمی و مدیر گروه ارتباطات و دین مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) از زوایای هجرت تمدن ساز امام هشتم (ع) با ما به گفت و گو نشست.
توضیحات بیشتر »نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری است/ سخن بزرگان فقه باید نقد شود/ حوزه انقلابی یعنی پیشران تمدنسازی اسلامی
فضلای حوزه باید به خودشان اجازه گفتن و شنیدن حرفهای متنوع را بدهند، نگوییم حد نهایی فقه، شیخ انصاری بوده است یا حالا در دوران معاصر حضرت آیتالله خویی است. این سیره خود علما هم نه بوده و نیست، البته علمای سلف ما نسبت به یک مطلب به درستی دغدغه دارند و آن، مساله قاعدهمند و روی حساب و کتاب حرف زدن است؛ منظور، حفظ آن بنیانها و استواریهای اجتهاد و فقاهت و به تعبیر جامعتر، فهم از دین است که این باید حفظ شود.
توضیحات بیشتر »ذات فقه، تمدن ساز نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، پژوهشگر حوزه علمیه قم و استادیار دانشکده علوم حدیث در این گفتگو از رابطه فقه و تمدن و نقشی که دانش فقه در پیریزی تمدن اسلامی دارد،
توضیحات بیشتر »فقهای عصر پیشرفت، توهم «همهچیزدانی» نداشتند!
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر عبدالرحیم گواهی عضو هیئت مؤسس مرکز پژوهشهای ادیان جهان و رئیس مرکز و رئیس شورای علمی این مرکز است. با او در مورد میزان تأثیرگذاری فقه در دوران پیشرفت مسلمانان گفتگو کردیم. او معتقد بود: فقه در دوران پیشرفت مسلمانان، تمامیتخواه نبود،
توضیحات بیشتر »تمدن اسلامی، تنها تمدن شیعی نیست
اشاره: حجۀالاسلام مهدی مهریزی، پژوهشگر قدیمی و پرکار حوزه علمیه قم و متخصص عرصههای مختلف فقه و حدیث است. او همچنین نظرات خاصی در رابطه با تمدن اسلامی دارد که کمی متفاوت با قرائت رسمی است.
توضیحات بیشتر »تمدن اسلامی، پیدایش و نسبت آن با فرهنگ/ محمد غفوری
شبکه اجتهاد: بحثهای فرهنگی و تمدنی یا تمدن پژوهی از دانشهایی است که از غرب به دست ما رسیده؛ یعنی ما مسلمانها مبتکر چنین عنوانی نیستیم. عنوان تمدن پژوهی ابتدا در غرب شروع شد، رواج پیدا کرد و بهمرور وارد سرزمینهای اسلامی شد و ما هم بعدها این مباحث فرهنگی و تمدنی را شروع کردیم.
توضیحات بیشتر »الگوی اجتهاد سیستمی برای تولید علم دینی/ دنبال ساختارشکنی در حوزه نیستیم
یکی از لوازم حوزه تمدنساز این است که تحصیل و تدریس و تحقیق در حوزه معطوف به تمدنسازی باشد و برنامه و متون درسی حوزه نیز باید ناظر به این وظیفه تدوین بشود، همچنین شاخص و حداقل اجتهاد بر اساس فقه جواهری باید به دست آید. ما به دنبال ساختارشکنی در حوزه نیستیم و نمیخواهیم کار جایگزین در حوزه انجام دهیم، بلکه وظیفه خود را کار تکمیلی میدانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، هفته پنجم از درسگفتارهای «طیفبندی حوزه علمیه در نسبت با علوم انسانی» با موضوع «الگوی اجتهاد سیستمی برای تولید علم دینی» به همت مؤسسه آفاق حکمت و با …
توضیحات بیشتر »تجدد، عقبماندگی و مفهوم تمدن در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی
ترتیب آنچه را که فرهنگ و تمدن مینامیم، میباید تعریفی و سطح توقعی و جایگاهی در این تحول انقلابی داشته باشد. پرسش ما این است که نسبت میان این دو انقلاب با مفهوم «تمدن» آن هم مدنیت مطلوب و نامطلوب چیست؟ نسبت این دو انقلاب، با وضعی از مدنیت که مورد تنفر و انتظار بوده، چگونه بوده است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران در مقالهای به تشریح بارشناسی اندیشه تمدن اسلامی از مشروطه تا انقلاب اسلامی پرداخته است. این متخصص حوزه تاریخ نوشته است: دو انقلاب با عنوان مشروطه و انقلاب اسلامی، در فاصله …
توضیحات بیشتر »ساختار موضوعی فقه تمدن اسلامی/ علی الهی خراسانی
شبکه اجتهاد: با شکلگیری انقلاب اسلامی بر مبنای توسعه دینداری در تمام ساحتهای زندگی بشر و سردادن نوید پایهریزی تمدن اسلامی، اندیشه دینی خود را مواجه با تمدن نوین غرب و تعیین موضعگیری فکری در برابر آن دید. در منظومه اندیشه دینی، فقه اسلامی پس از تشکیل حکومت اسلامی، از زاویه فرد و رویکرد خُرد بیرون آمد و در مقیاس حکومت و اداره قرار گرفت؛ مقیاس کلان که فقه باید عهدهدار آن باشد و نمیتواند عافیتطلبانه به گوشه عزلت نشیند و دین را در سطح مدیریت کلان نادیده گیرد و نیز محدود به فعل فرد نماید و فعل جامعه را …
توضیحات بیشتر »دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» منتشر شد
دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه قم روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره دوم دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» (بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با آثار و اندیشههایی از: علامه جعفری، سیدعبدالاعلی سبزواری، سید محمدمهدی میرباقری، عبدالله نصری، ذبیحالله نعیمیان، محمد نبیزاده، علی محمدی، علی جلینی، عبدالحسین مشکانی سبزواری و… منتشر گردید. «اجتهاد حکومتی؛ نظام سازی دینی و تمدن اسلامی»، «نظامها و نظام گرایی در اندیشه اجتماعی آیتالله سید عبدالاعلی سبزواری»، «اصول فلسفی دهگانه تمدن شناسی»، «مناسبات دین و تکنولوژی در …
توضیحات بیشتر »تحول در روش فقه به چه معناست؟
در حالی که در فضای فقهی کنونی، هیچکس به دنبال شناخت تحولی در درون موضوع بر اثر مواجهه نظامهای اجتماعی با هم نیست؛ اگر «تبدل موضوعی» را فعال کنیم میتواند حرکت خوبی ایجاد کند و همچنین بعضی از عناصر روشی نیز باید کنار گذاشته شود که ما را پیوسته مجبور به احتیاطهای فراوان کرده و دستوپای جامعه را میبندد. شبکه اجتهاد: روش هر علم از گذشتهها شروع شده، ادامه یافته و به زمان حال رسیده است. ممکن نیست علمی در گذشته، روش کاملاً متفاوتی داشته و امروز روش دیگری را اتخاذ کند. روش در نهاد علم است و اگر از …
توضیحات بیشتر »سه راهکار ترویج مباحث «فقه حکومتی»
مدیر مؤسسه لوح و قلم با اشاره به لزوم فرهنگ سازی مباحث فقه حکومتی در حوزه گفت: پرداختن به مبانی، تبویب و موسوعه نگاری فقه حکومتی سه سرفصل ورود به عرصه پژوهشهای فقه حکومتی است تا در نتیجه نیاز حکومت در زمینه مسائل مبتلابه پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سالهای اخیر، ایجاد کرسیهای تدریس فقه الحکومه یکی از مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از حوزههای علمیه بوده است. مقام معظم رهبری تأکید دارند که «در قم باید درسهای خارجِ استدلالیِ قویای مخصوص فقه حکومتی وجود داشته باشد تا مسائل جدید حکومتی و چالشهائی را که بر سر راه …
توضیحات بیشتر »«جهانشهر معنوی»، پارادایم و مدلی نوین در بازسازی تمدن اسلامی / علی الهی خراسانی
تحولات اخیر جهانی شدن به پیدایش شهرهای جدیدی انجامیده که از میزان نفوذ و اثرگذاری شگرفی برخوردار هستند. هرچند درباره چیستی و خصوصیتهای این «جهانشهرها» اختلاف نظر وجود دارد، همگی چند ویژگی را مشخصه این شهرها میشمارند: جمعیت زیاد که در دل خود تخصصها و مهارتهای زیادی را جا داده است و به همین دلیل نیز جهانشهر باید بتواند نیازها و خواستههای گروههای از نظر فرهنگی و سلیقهای متفاوت را برآورده کند. دارابودن مؤسسهها و امکانات پیشرفته در زمینه فعالیتهای اقتصادی و اطلاعاتی از دیگر ویژگیهای جهانشهرهاست. توجه به کثرتگرایی فرهنگی (مثلاً قومی، مذهبی، زبانی و …) از الزامات جهانشهر …
توضیحات بیشتر »استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست/ موانع دستیابی به اصول فقه حکومتی
مدیر گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد با بیان اینکه قلمرو فقه حکومتی بسیار وسیع است و استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست، گفت: استخراج نظام، تبیین چارچوبهای آن، مسائل محوری مورد نیاز در این سیستمها و بیان موقِف عملی دین در هر مورد بسی فراتر از استنباط حکم حکومتی صرف است. اما مقید کردن مسائل این دانش به کارآمدی یا اجرای احکام که برخی به آن اشاره کردهاند، قابل پذیرش نیست. شبکه اجتهاد: با کاوشی گذرا در کتابهای فقهی فقهای شیعه، این واقعیت نمایان میشود که در طول تاریخ فقه شیعه، دو نوع رویکرد به فقه وجود …
توضیحات بیشتر »تأسیس رشته فقه بینالملل؛ پیشنیاز طرح «سفیر فقیه»
احمد رهدار با بیان اینکه ظرفیت فقهی مذاهب اسلامی از حکمت غربی بیشتر است، از تدوین طرح «سفیر فقیه» خبر داد و گفت: از پیش زمینههای طرح سفیر فقیه، ایجاد رشته فقه بینالملل در حوزه علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد رهدار، رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه بر لزوم اجرای طرح سفیر فقیه تاکید کرد و به ایکنا گفت: این طرح در گام اول به دنبال شناسایی و تبیین ظرفیت فقهی جهان اسلام یعنی مذاهب خمسه و حتی اسکن فقهی جهان غیر اسلام است. وی با بیان اینکه این طرح عمدتا طرحی ستادی است …
توضیحات بیشتر »شکلگیری فقه حکومتی در گرو تکامل اصول فقه موجود
حجتالاسلام حسن معلمی با اشاره به همگامسازی اصول فقه با فقه حکومتی میگوید از آنجایی که فقه حکومتی به لوازم حکومت باید توجه داشته باشد لذا نگاهی که به احکام دارد باید جامع باشد و در صورت تزاحم با احکام فقه فردی، حاکمیت با احکام فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در این گفتار به «تعریف و ضرورت فقه حکومتی»، «مقایسه بین فقه حکومتی با فقه فردی»، «نقش فقه حکومتی در ایجاد تمدن اسلامی» میپردازد و به «ضرورت همگام سازی اصول فقه موجود با فقه حکومتی» تاکید میکند. تعریف فقه …
توضیحات بیشتر »