Tag Archives: توسعه فقه

استاد حوزه علمیه ضمن تعریف فلسفه فقه بیان کرد: دانش فقه اگر بخواهد توسعه پیدا کند، این توسعه منحصرا مبتنی بر فلسفه فقه است و اگر غیر از فلسفه فقه دانش دیگری در پیش گرفته شود راه به جایی نمی‌برد و فرصت‌ها به هدر می‌رود. شبکه اجتهاد: سوال اصلی این است که نقش فلسفه فقه در توسعه دانش فقه چیست و آیا توسعه فقه وابسته به فلسفه فقه است؟ در آغاز نگاهی سریع به دو مقوله فلسفه فقه و توسعه دانش خواهم داشت، سپس به بیان نظر می‌پردازم. فلسفه فقه علمی است که به بررسی، تحلیل، ارزیابی، مراقبت و نظارت بر …

استقرار یک نظام مبتنی بر اسلام و شریعت در کشور ایران، به‌طورکلی انگیزه دستگاه فقاهت را برای رشد و نمو کیفی و توسعه کمی افزایش می‌‌دهد. آنچه از تغییر و رشد در دوره صفوی‌ و غیره می‌بینیم، فقط برای مثال با انقلاب اسلامی مناسب است و واقعاً مشابه یا همپای هم نیستند؛ بنابراین وقتی از دوره‌های فقه شیعه، از مدرسه نجف اول شیخ طوسی، مکتب حله و مدرسه جبل‌عامل سخن می‌گویم؛ اگر بگوییم یک دوره هم «فقه پس از انقلاب اسلامی» است، کسی گزاف نگفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همزمان با آغاز دهه فجر نشست علمی «انقلاب اسلامی و …

استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به چیستی خصائص الشریعه گفت: حداقل دو فایده بر شناخت خصائص مترتب است و هر دوی آنها منهجی و روشی هستند و اگر این دو درست باشد باید به فلسفه شریعت به‌عنوان علم ضروری نگاه کنیم. فایده اول این است که یک آگاهی و احاطه علمی را به فقیه می‌بخشد که در هنگام مواجهه با نصوص و استنباط و فهم ادله، با قدرت بیشتر و آگاهی بیشتر و سعی بر تحفظ خود از فروغلطیدن به اشتباهات، وارد استنباط شود. فایده دوم این است که گاهی اوقات فقه در بیرون می‌آید به جای اینکه …

معمولا دانش‌ها تجارب انتقال پذیر و ارزش‌مند خویش را در بخش‌های مختلف و بستر‌های مورد علاقه خود، به فنونی مبدل می‌سازند که از استادان به شاگردان و از نسل پیشین به نسل پسین ودیعه داده می‌شوند. به همان میزان که هر دانش، چشم اندازی سترگ‌تر و مناسباتی پیچیده‌تر را در خود پرورانده باشد، نیازمندی آن به فنون و مهارت‌های مناسب برای موقعیت‌های متفاوت، بیشتر خواهد شد. شبکه اجتهاد: دانش فقه از جمله دانش‌هایی است که نه تنها چشم اندازی مهم دارد که معمولا درگیر حل وضعیت‌هایی می‌شود که به لحاظ پیوند خوردن با موقعیت‌هایی چندگانه و چند سویه، پیچیدگی به …

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به وظایف حوزه‌های علمیه در توسعه و تعمیق علوم اسلامی در مرحله پساکرونا گفت: یکی از دانش‌های اساسی که باید گسترش آن برای مرحله پساکرونا مورد توجه حوزه‌های علمیه قرار بگیرد، فقه است، این دانش تحت عناوینی همچون فقه بیماریهای واگیردار، یا فقه بلاهای عام و فراگیر و یا فقه بهداشت عمومی قابل ردیابی و پیگیری است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقع حوزه علمیه قم در سخنانی خاطرنشان کرد: دست کم می‌‌‌توان توسعه سه مجموعه علوم تربیتی، کلامی و فقهی را در این …

استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه توسعه شگرفی پس از انقلاب اسلامی پیرامون فقه اتفاق افتاده است، گفت: به برکت انقلاب و در پی درهم‌آغوشی فقاهت با حکومت، فقه ما از رویکرد فردی به رویکرد اجتماعی مبدل شده است. این توسعه، خاصیت همکاری فقه و حکومت است. در طول تاریخ، هرگاه سیستم فقاهت به دولت نزدیک شده، این توسعه اتفاق افتاده است اما آنچه در این عصر بی سابقه و بی نظیر است، مدیریت دولت توسط یک فقیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای سلسله نشست‌های علمی «همایش ملی گام دوم انقلاب اسلامی»، کرسی ترویجی با موضوع …

استاد حوزه علمیه قم با بیان این‌که تکامل فقه برای پیدا کردن راه حل‌های جدید و وضع آن‌ها در علم مستقلی به نام علم اصول أثر دارد، گفت: بحث‌های اصولی بر فقه أثر دارد. پس تکامل فقه، تکامل اصول و تکامل اصول، تکامل فقه را سبب می‌شود. اگر فقه وارد دوره‌ جدیدی شده، اصول هم باید متناسب با این فقه باشد. همچنین برخی بخش‌های علم اصول باید توسعه پیدا کند، مانند حجیت عرف، حجیت سیره عقلایی، بحث تعادل و تراجیح. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی در سومین جلسه از سلسله مباحث خود با عنوان «سیر تطور تاریخی فقه …

گاهی در تعبیرات فقها آمده که وقتی می‌خواهند یک رأی و نظری را نقد کنند و کنار بگذارند می‌گویند مستلزم فقه جدید است و همین کافی است برای اینک یک رأی اعتبار خود را از دست بدهد. یک‌وقت شما یک نظریه و یک احتمال را با ادله شرعی و حجج می‌سنجید و می‌گویید این فتوا برخلاف کتاب و سنت و اجماع یا شهرت بین قدما است، این حرف معقولی است؛ اما درجایی که هیچ‌یک از این حرف‌ها نیست و فقط مشکلش استلزام فقه جدید است، آیا باید آن رأی و نظر را کنار بگذاریم؟ به نظر من تا این مشکل …

حجت‌الاسلام والمسلمین لونی گفت: فقه شیعه بسیار غنی است و تلاش علمای بسیار برجسته در طول تاریخ بر پایه وحی و سنت بوده است. اگر این فقه را که قابلیت در عرصه‌های مختلف دارد، پاسخ‌گو نکنیم و در چند موضوع خاص فقه را زندانی کنیم، در واقع ظلم به فقه کرده‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی لونی الیگودرزی، با اشاره به راه اندازی کرسی‌های فقه جدید در حوز گفت: اگر بگویم این کار ضرورت داشته، بسیار کار خوبی است که انجام گرفته و برای کار آمد کردن فقه در عرصه‌های مختلف لازم است کرسی‌های فقه جدید برگزار شود. …

باید فقه در مرزهای جدید و مختلف توسعه و تسری پیدا کند تا شاهد شکوفایی مرزهای دانشی فقهی در حوزه برای پاسخ به نیازهای جدید و در قلمروهای جدید باشیم و اگر این کار صروت نگیرد با توسعه قلمروهای جدید و نوپدید شاهد انزوای فقه گذشته خواهیم بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در جمع مدیر، اساتید و طلاب حوزه علمیه شهرستان بناب که در مسجد رضائیه قم برگزار شد، گفت: اگر حوزه را بخواهیم به سمت قله‌های بلند پیش ببریم، باید آن معارفی که از امام راحل آموخته‌ایم، پیاده کنیم، با حوزه مطلوب فاصله داریم و باید …

سردبیر نشریه فقه اهل بیت(ع) با بیان اینکه مصلحت، عرف و مقاصد الشریعه می‌توانند به منزله منابع جدید فقهی در استنباط مطرح شوند، اظهار کرد: با به کارگیری سیره متشرعه و توجه بیشتر به قرآن کریم می‌توانیم تحول فقهی روزآمد ایجاد کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین خالد الغفوری، سردبیر مجله فقه اهل بیت(ع) در گفتگویی با بیان اینکه دیدگاه رائج فقه امامیه در بطن و ذات خود ظرفیت زیادی برای پاسخ‌گویی به نیازهای فرد و جامعه دارد که از دو زاویه قابل بحث و بررسی است؛ گفت: جهت نخست بُعد اعتقادی است، زیرا معتقدیم که شریعت خداوند کامل‌ترین …

آیت‌الله اعرافی بر لزوم توسعه نظریه پردازی و متون تخصصی فقه و تقنین در کشور تاکید کرد و گفت: راه برای اصلاح نظام واره فقه ناظر به قانون باز است و قطعا حوزه علمیه با همکاری مرکز تحقیقات اسلامی مجلس‌ می‌تواند کارهای اساسی انجام دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‎‌الله علیرضا اعرافی در آیین تجلیل ار پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، با بیان اینکه وحدت حوزه ودانشگاه و هفته پژوهش با این جلسه پیوند خورده است، گفت: یکی از عرصه‎های هم افزایی نخبگان حوزوی و دانشگاهی در تقنین و پایه …

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در جلساتی علمی در شهر مشهد مقدس به ایراد سه نظریه جدید در علوم فقه و حدیث پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله «محمد آصف محسنی» که برای شرکت در سی و دومین کنفرانس وحدت اسلامی به ایران سفر کرده بود، هفته گذشته در جلساتی علمی در مشهد نیز به ایراد سخن پرداخت. این عضو افغانستانی شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در نشست‌های جداگانه یا در “مدرسه‌ علمیه سلیمانیه”، “بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی” و “دانشگاه علوم اسلامی رضوی” در شهر مشهد، سه نظریه جدید در علوم فقه و حدیث ارائه کرد. …

انقلاب اسلامی در بخش مبانی فقه کُدهایی و پیشنهاداتی برای فقه داشته‌‌‌اند و ارائه کرده‌‌‌اند اما آیا دستگاه فقاهت این پیشنهادات را دریافت کرد و جدی گرفت یا نه سخنی دیگری است. انقلاب برای فقه با توسعه قلمروهای فقه کُدهایی هم چون ناتوانی مبانی موجود در همراهی با قلمروهای نوین ارائه کرد. انقلاب به فقه فهماند که با این مبانی نمی‌تواند هم چنان حضوری فعال در تحولات اجتماعی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با عنوان «تأثیر انقلاب اسلامی در توسعه مبانی فقه» به همّت جامعه المصطفی العالمیه-واحد مشهد و با مشارکت پژوهشکده اسلام تمدّنی در سالن جلسات …

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چندی قبل در نشست «انقلاب اسلامی و توسعه فقه» در سخنانی به ریشه شکل‌گیری انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: در جریان انقلاب اسلامی، حرکت‌ها و جریانات مختلفی شرکت داشتند، اما هیچ حرکتی به بسامدی و قدرت و تأثیرگذاری مبنای فقهی حضرت امام(ره) نبوده است. او ادامه داد: شاید جناح‌های سیاسی دیگری نیز در جریان شکل‌گیری انقلاب نقش داشتند و نمی‌شود انکار کرد، اما هم قدرتی که مبنای فقهی امام و مبنای ولایت‌مطلقه و هم قدرت تأثیرگذاری حیثیت فقهی و مرجعیت حضرت امام است، …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: ما در امریکا و اروپا نیاز به صاحب نظران و فقهای آشنا به دنیای جدید و فقه معاصر داریم و انسان‌هایی‌ می‌خواهیم که پنجه در پنجه فیلسوفان و صاحب نظران غرب به کار علمی و پژوهشی بپردازند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی شامگاه شنبه در همایش آکادمی اسلامی آلمان و ظرفیت‌های بین المللی حوزه‌های علمیه که در مدرسه علمیه امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار داشت: امیدواریم این حرکت در اروپا و آلمان بتواند ماندگار و به درخت تنومندی تبدیل شود. او با بیان اینکه ما حوزویان در واقع باید به یک مربی تبدیل شویم، …

 اختصاصی شبکه اجتهاد: شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر از هر فرصتی برای پرورش فکری و اخلاقی و تربیت سیاسی و اجتماعی شاگردان خود بهره می‌گرفت. وی برنامه‌های مختلفی برای این منظور طراحی کرده بود. برای نمونه با جمع ویژه‌ای از شاگردانش به‌طور هفتگی و گاه در موقعیت‌های خاص، جلساتی مشورتی تشکیل می‌داد که به‌اذعان خود شاگردان، هدف اصلی آن جلسات، رشد بینش سیاسی و اجتماعی ایشان بوده است. افزون‌براین، شهید صدر در روزهای پنج‌شنبه نیز جلسه‌ای برای عموم شاگردان و طلبه‌ها تشکیل داده بود که در آن، به پرسش‌های آنان دربارۀ مسائل گوناگون فکری و مباحث اجتماعی و سیاسی روز، …

آیت‌الله خامنه‌ای ضمن ضرورت عنایت به مقوله فقه سیاسی به مثابه ضرورتی فراگیر در حلّ مشکلات و مسائل نظام اسلامی، ضمن به رسمیّت شناختن گستره محدود فقه سیاسی در زمان گذشته، محدودیّت آن را به اموری خارج از مبانی و الزامات آن و متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی زمان گذشته دانسته و با تأکید بر ضرورت بازخوانی مبانی این گرایش فقهی، گستره‌ای از قلمرو را برای فقه سیاسی باور دارد که علاوه بر این که می‌تواند کارآمدی نظام سیاسی را تضمین نماید، و نیازهای روزآمد شهروندان، کارگزاران را پاسخ بگوید، قادر است به مثابه نرم افزار اداره مطلوب جامعه، نظام …

فقه مقارن ما اصول فقه ندارد. فقه مقارن در زمان سید مرتضی و شیخ طوسی بوده و به قدرت هم بوده است. امروزه نه فقه مقارن به معنای تقارن بین فقه شیعه و سنی و نه بین فقه و حقوق به طور شایسته وجود ندارد و البته اصول فقه آن هم وجود ندارد. چرا فقه مقارن ما در برابر فقه سنی قوی نیست، به دلیل اینکه اصول فقه آن منقح نشده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه باید فاصله فقه را با شریعت کم کنیم، گفت: از جمله تلاش‌ها اینکه دو رشته مهم و گسترده، تحت عنوان "فقه روابط اجتماعی" و "فقه انسان" در حوزه‌ها‌ی علمیه تاسیس شود؛ چراکه شریعت به صورت جدی به این دو پرداخته است.

نوزدهمین اجلاسیه اساتید سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر «فقه و نیازهای جامعه و نظام» با حضور چند صد نفری اساتید و مدیران مراکز فقهی در سالن همایش‌های مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد.

تنی چند از اساتید سطوح عالی و خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با تاکید بر پاسخگویی فقه شیعی به نیازهای جامعه و نظام اسلامی خواستار اهتمام بیشتر در زمینه توسعه مباحث و ابواب فقهی شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه شیعی به عنوان علمی که لاینفک از شریعت است، همواره خود را متولی پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی و در زمانه ما نیازهای نو به نو نظام اسلامی دانسته و می‌داند چه آن که به تعبیر رسای بزرگان و مراجع عظام، اساساً قوام شریعت به وجود فقه است. اهمیت مساله فقه و توسعه مباحث راجع به آن چنان …

به همت مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اجلاسیه «توسعه مباحث فقه، نیازها و ضرورت‌ها» با حضور اساتید سطوح عالی و خارج حوزه‌های علمیه شب گذشته در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رحمانی دبیر اجلاسیه در ابتدا گفت: غایت توسعه فقه مباحثی است که باید در امر توسعه فقه به آن توجه داشت. در اینجا مطرح می‌شود، چه کسی می‌تواند به توسعه فقه شکل دهد؛ هر کسی نمی‌تواند در زمینه توسعه فقهی دخیل باشد؛ توسعه فقه به معنی توسعه اجتهاد فقهی است. عضو هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین تصریح کرد: هر کاری …

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: در پرتو نگاه اجتهاد اصیل و روشمند و همچنین شناخت عرصه‌های جدید و سؤالات نو باید به تعمیق ابواب موجود فقهی پرداخت و در این راه باید ابواب فقهی موجود را در پرتو سؤالات نو و مسائل مستحدثه روز گسترش داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی امروز در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ضمن تبریک میلاد امام‌هادی(ع) به نقش ایشان و ائمه متاخر(ع) در فضاسازی جهت آمادگی مردم برای ورود به دوران غیبت اشاره کرد و اظهار داشت: ما در حوزه‌ای قرار داریم که به‌رغم آنکه باید به تمام رشته‌های …

مبلغی با تاکید بر نقش تعیین کننده نیازهای بشری، لزوم توسعه ابعاد مختلف فقه را مورد توجه قرار داد و گفت: کارشناسان فقه و فعالان حوزه باید در توسعه فقه کوشا باشند و با بهره‌گیری از منابع مختلفی که در اختیار است خصوصاً قرآن و سنت، از انزوای فقه جلوگیری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در اردوی علمی فرهنگی نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه، با اشاره به تمرکز برخی علما بر مسائل بنیادین فقه اظهار کرد: توجه فقها به مسائل مستحدثه در این زمینه در برخی فرصت‌ها و دوره‌ها نسبت به مسائل بنیادین فقه کمتر …

مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه اگر بخواهیم در ابواب جدید فقه ورود کنیم، نیازمند فهم پرسش‌های نو هستیم، اظهار داشت: امروز پرسش‌هایی نو در علوم و مکاتب گوناگون جهان وجود دارد که پرداختن به آن هیچ اشکالی نداشته و مهم آن است که تحت تأثیر داوری‌های آنان قرار نگیریم؛ اگر سؤالات و موضوعات علوم و مکاتب گوناگون را دریافت کرده؛ مورد مداقه قرار داده و پرسش‌های نو را رویاروی فقه عظیم قرار دهیم، امری ممدوح بوده و بالاتر از آن، وظیفه حوزه‌های علمیه می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله اعرافی در مراسم افتتاحیه دوره تمهیدی رشته فقه الاقتصاد …

اگر امروز صاحب جواهر زنده بود و قصد تحریر یک دوره فقه کامل مطابق با نیازهای روز را داشت، باید قریب به ۸۰ جلد می‌نوشت؛ بنابراین ماهیت فقه شیعه اینگونه است که از نظر عرضی و سطحی، سیر تکاملی داشته و به موازات زمان و نیازها گسترده تر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری شاهرودی در نشستی خبری با أصحاب رسانه استان قم که با موضوع راه اندازی رشته فقه الاقتصاد در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد، به ظرفیت حوزه‌های علمیه برای تخصصی شدن فقه و نحوه گسترش فقه شیعه اشاره و اظهار …

احمد مبلغی با برشمردن سه معنای مختلف از فقه حکومتی و تبیین آنها، به ارائه راهکارهایی برای نهادینه کردن فقه حکومتی در حوزه علمیه پرداخت و گفت: ساختار موجود فقه کلیشه‌ای است و گنجایش پوشش دادن به مسائل جدید را ندارد لذا باید تغییر یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، در زمینه فقه حکومتی، تعاریف مختلفی ارائه شده که لازم است این تعاریف تبیین شوند و رابطه آنها با هم روشن شود. همچنین در زمینه ترویج و نهادینه کردن فقه حکومتی موانعی وجود دارد که ابتدا باید این موانع شناسایی شوند و سپس صاحب نظران این عرصه راهکارهایی را برای برطرف …

مدیر حوزه‌های علمیه در جمع نخبگان علوم انسانی گفت: اگر فقه ما بخواهد به الگوپردازی کمک نماید، باید براساس تجربیات جدید، ابواب جدیدی را پایه‌گذاری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در آخرین روز از نشست دومین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی که به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در وسف قم برگزار شد، اظهارداشت: معتقدیم اسلام دین تمدنی بوده و می‌تواند بشریت را در همه ساحت‌ها به شکل نظام‌وار هدایت کند و انقلاب درصدد تحقق گفتمان تمدنی و بازتولید گفتمان اسلامی است. مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: ما باور داریم هر کاری در حوزه تمدنی …

رهبرمعظم انقلاب اسلامی در جمع اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین در رابطه با نقش اساتید و محققین حوزه گفتند: حوزه علمیه قم خیلی کارها را هنوز انجام نداده، کار زیاد شده، اما کارهای انجام نگرفته چندین برابر کارهای انجام شده می‌باشد، باید مباحث فقهی توسعه پیدا کند، کارهای انجام نگرفته را باید شناسایی، انجام و توسعه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال، با اشاره به دیدار اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم روز دوشنبه ۲۵ مرادماه با مقام معظم رهبری، به بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار اشاره کرد و …