شبکه اجتهاد: بالاخره بعد از چند ماه دست و پنجه نرم کردن «دویست و شصت ششمین» پاپ کلیسای کاتولیک، یک میلیارد و چهارصد میلیون مسیحی سوگوار رهبر دینی خود شدند و سیل انبوه تسلیت از طیف های متعدد رهبران ادیان مسیحی، مسلمان، شیعه و هندو و… و رهبران سیاسی لیبرال و سکولار و … به پایتخت «دولت شهر واتیکان» گسیل …
Read More »Tag Archives: سید علی بطحائی
جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟
شبکه اجتهاد: بامداد ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ رسانههای معتبر غربی خبر فوت چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلی را منتشر و دقیقا غروب همان روز خبر نص رحیم شاه الحسینی – امام پنجاهم- رسانهای شد. این اطلاع رسانی، پرده از این حقیقت برداشت که کریم شاه الحسینی ایرانی الاصل (انجدان محلات) بیش از آنکه در وطنش آشنا باشد، در غربت از …
Read More »گونهشناسی روابط دیپلماتیک کشورهای جهان اسلام با اسرائیل/ سید علی بطحائی
شبکه اجتهاد: مسئله قدس «کلیدیترین موضوع جهان اسلام» است. در راستای احیای تفکر آزادی قدس، تاکنون دو نوع گرامیداشت در جهان اسلام درنظر گرفته شده است. نخست: روز جهانی قدس: در واپسین جمعه از ماه رمضان که امام خمینی (ره) آن را روزی رسمی برای حمایت از مردم فلسطین اعلام و از مسلمانان خواستند که برای قطع دست رژیم صهیونیستی …
Read More »بررسی تحلیلی فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۵ میلادی
فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در دسامبر منتشر و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصههای مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام: The Royal Islamic Strategic Studies Centre و مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی: The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …
Read More »واتیکانیزه کردن حرمین شریفین، نسخهٔ نهایی بن سلمان برای مهار سلفیت
شبکه اجتهاد: سالهای اخیر و در دوران ولیعهدی بن سلمان، خبرهایی از پروژههای تجددگرایانه (Modernization) و غربگرایانه (Westernization) عربستان، حتی پرشتاب تر از دوران ملک فهد از سرزمین وحی مخابره میشود. نمونههای برگزاری فستیوالهای رقص و آواز، نایت کلوپهایی با حضور سلبریتیهای معلوم الحال و در آخرین حلقه برگزاری «موسم الریاض» این سئوال را مطرح کرد که واکنش سلفیون در …
Read More »نکاتی درباره دو موضعگیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبهها
شبکه اجتهاد: رسانهای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبهها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبهها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیقتر از اسلام سنتی و رابطه سنتیها با …
Read More »درباره جابجایی تعطیلات هفته در فقه اهل سنت
شبکه اجتهاد: نضج فقه عقل گرایانه تیسیری، ترویج مقاصد الشریعه و توجه به مصلحت گرایی در فقه الاجتماع باعث بوجود آمدن فتواهای راهگشا در فقه سنتی اهل سنت بویژه در تعامل جامعه اسلامی با تازه مسلمانان و غرب شده است. مهمترین بستر فتواهای مصلحت گرایانه فقهای سنتی در مواجه با مسائل اجتماعی نوپدید جوامع مسلمان با غرب خود را نمایان …
Read More »بررسی تحلیلی فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی
در گزارش امسال سیاسیون با اندکی تغییر نسبت به پارسال، به ترتیب رهبران جهان اسلام در کشورهای عربستان، ایران، قطر، اردن، امارات، ترکیه حائز رتبههای نخست شدهاند، که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیتالله العظمی خامنهای در صدر این لیست (دوّمین نفر) جای دارد. در سر لیست امسال نیز با اندک تغییراتی حضرت آیتالله سیستانی نفر یازدهم و سید حسن نصرالله …
Read More »آیتالله طالقانی، سلسله جنبان اسلام سیاسی در ایران معاصر/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: نوزدهم شهریور مصادف با چهل و چهارمین سالگرد درگذشت مرحوم آیتالله سید محمود طالقانی است. هر چند مشهور جریان شناسان نخستین جرقه اسلام سیاسی در ایران را حوادث پانزده خرداد ۱۳۴۲ میدانند؛ ولی نباید فراموش کرد که نخستین زندان سیاسی در ایران در دهه بیست آیتالله طالقانی است و نقش ایشان در شکلگیری اسلام سیاسی در ایران معاصر …
Read More »محمدرضا حکیمی آژیر خطر «عدالت» در اسلام سیاسی/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: دوسال از درگذشت علامه محمدرضا حکیمی گذشت. اندیشوری که برخی او را بخاطر وصی دکتر علی شریعتی بودن به «روشنفکری» و گروهی بخاطر نظم و نسق بخشی به مکتب تفکیک به «اسلام سنتی» منتسب کردهاند. یکی از اغلاط مشهور در مورد جریان شناسی علامه حکیمی، حصر او و آراءش در «مکتب تفکیک» است. حکیمی متفکری است که شاید …
Read More »ضرورت تفکیک پرونده رابطه سنتیهای قم و الازهر از پروژه آشتی سیاسی ایران با مصر/ سید علی بطحائی
شبکه اجتهاد: گزافه نیست اگر ادعا کنیم بیشترین آسیب را از تیرگی روابط دیپلماتیک ایران با مصر را اسلام سنتی خورد. میراث سترگی که آیتالله بروجردی به سختی بنا کرد، با سست شدن روابط تهران – قاهره به یکباره فروریخت. هنوز میوههای شیرین همگرایی این نهال با برکت، در قم و الازهر به بار ننشسته بود که پارامتر سیاست، این …
Read More »فتوای همگرایانه آیتالله سیستانی؛ حاضر در متن جهان شیعه، غائب در بطن جهان اسلام/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: چند روز گذشته مجدداً استاد سید منیر الخبّاز القطیفی شاگرد مطرح حضرت آیتالله سیستانی فتوایی از معظمله را رسانهای کرد که در آن بر صحت عبادات اهلسنّت و اسلام حقیقی آنها تصریح میکرد. این فتوای کلیدی، علیرغم پیامدهای جدید و فراوانی که در همگرایی جهان اسلام دارد، پژواکی در مجامع داخلی و بویژه رسانههای جهان اسلام – که …
Read More »جامعه الازهر؛ مهمترین مرکز اسلام سنّتی اهل سنّت
شبکه اجتهاد: در جهان اسلام معاصر، اسلام سنّتی در مذاهب، شاخهها و مناطق متعدد پیروان زیادی دارد؛ ولی بجاست «جامعه الازهر الشریف» را والاترین نماد اسلام سنّتی، برترین مفسّر، مرجع نهایی و فصل الخطاب این گفتمان در بین اهل سنّت دانست. جامعه الازهر به عنوان نماد اسلام اعتدالی با برداشتهای تساهل آمیز و قرائتهای تسامح اندود و با غلبه چهره …
Read More »استاد فاضل لنکرانی و نقدهای وارده بر نظریه مقاصد الشریعه
استاد محمدجواد فاضل لنکرانی بر آن است که مقاصدیون در کشف تعداد ملاکات دچار تزلزل هستند و خلط مبحث در ارائه ملاکات احکام وجود دارد. همچنین این ملاکات احکام با ملاکات دین در مواردی تعارض وجود دارد. عدم وجود دلیل معتبر از قرآن و حدیث دال بر مشروعیت مقاصد الشریعه از موانع جدی مراجعه به فقه المقاصد است. به گزارش …
Read More »فقه مقاصدی، حلقه اتصال اسلام سنّتی با اسلام روشنفکری/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: انتشار کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» پژوهشِ حجتالاسلام والمسلمین سیّد ابوالحسن نوّاب را میتوان در راستای تعمیق، توسعه و تداوم ایده امام موسی صدر در ارائه مقاله «روح الشریعه الاسلامیه و واقع التشریع الیوم فی العالم الاسلامی» در هشتمین کنگره «التعرف علی الفکر الاسلامی» در سال ۱۹۷۳م/۱۳۵۱شمسی الجزایر دانست. ارائه آن مقاله سبب شد تا امام موسی …
Read More »فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی
فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در اوایل دسامبر (آذر) منتشر میشود و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصههای«مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام/The Royal Islamic Strategic Studies Centre» و «مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی/The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT» در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …
Read More »الازهر در سوگ استاد بلندپایه اصول فقه و نظریهپرداز جایگاه قصص قرآنی در استنباطات فقهی
شبکه اجتهاد: «اسامه محمّد عبدالعظیم حمزه»حافظ قرآن، استاد طراز اول علم اصول در جامعه الازهر الشریف و تئوریسین نقش قصص قرآنی در فقه و از چهرههای برجسته دعوت گر سلفی مصر در آستانه هفتاد سالگی در قاهره از دنیا رفت. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو، به نکاتی در مورد شخصیت علمی و روش شناسی او در استنباط احکام …
Read More »نگاهی به کتاب «بانکداری اسلامی» نوشته محمدتقی عثمانی/ سیّدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: درگرماگرم ارائه آخرین ویراست از قانون پولی و بانکی کشور در مجلس شورای اسلامی و ابراز موافقت و مخالفتها با این طرح، مدیریت نشر احسان (ناشر تخصصی آثار اندیشمندان اهل سنّت) خبر از انتشار موفّقترین اثر در اصلاح نظام پولی مسلمانان و مانیفست عملیاتی تغییر سیستم بانکی در جهان اسلام، یعنی کتاب «بانک داری اسلامی» نوشته مغز متفکر …
Read More »آینده پژوهی تحوّلات عراق، پس از استعفای سرنوشتساز آیتالله حائری/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: بالاخره پس از چندسال اختلاف عملی در جریانات فکری عراق و اوجگیری بحران چندماه اخیر کابینه، عکسالعملی متفاوت از مرجعی پرهیزگار، دوراندیش و باورع صادر شد و صفحه تحولات عراق را به گونهای دیگر رقم خورد و از قدرت جدیدی در تحولات عراق رونمایی شد. در یادداشت پیشرو به نکاتی در مورد این اقدام و سناریوهای محتمل در …
Read More »قلمرو متفاوت حجاب در اسلام سنّتی و اسلام سیاسی
شبکه اجتهاد: موضوع حجاب قانونی (لطفا حجاب اجباری سکولارها خوانده نشود) از ابتکارات سردمداران اسلام سیاسی و ارکان فقه الحکومه است. با وجود اتفاق نظر دو گفتمان درباره پذیرش اصل قرآنی حجاب، درمورد قلمرو آن بین دو جریان سنّتی و سیاسی اختلاف نظر جدی وجود دارد. ضرورت طرح بحث حجاب قانونی، در برابر حجاب اجباری سکولارها، آنجا خود را نمایان …
Read More »جریان شناسی فقه نظام ساز؛ اسلام سنّتی یا اسلام سیاسی؟/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: چندصباحی است که در مجامع علمی، نظریه جدیدی با عنوان «فقه نظام ساز» مطرح و نشستهایی پیرامون ماهیت و چیستی آن برگزار میشود. گزافه نیست اگر ادّعا شود که یکی از زیربناییترین مباحث در فرآیند نظریه پردازی پیرامون ماهیت فقه نظام ساز، تعیین دقیق تیپ شناسی این نظریه است. بنظر میرسد تا تکلیف خود را نسبت به طیف …
Read More »دربارهٔ وثیقهٔ مکّه المکرّمه؛ تعهّدنامه سکولاریستی عربستان برای عالمان و آینده جهان اسلام
شبکه اجتهاد: وثیقه مکّه المکرّمه(The Mecca Charter) مهمترین چشم انداز ادیان، مذاهب وتمدّنی عربستان سعودی برای آینده جهان اسلام است. این تعهّدنامه، سند بالادستی خادمین حرمین شریفین، برای یکسان سازی تفکرات عالمان دینی(بخوانیدسکولاریسم اجباری) در سرتاسر جهان اسلام است. بیست و چهارم رمضان ۱۴۴۰ و در حاشیه کنفرانس بین المللی«قیّم الوسطیّه والاعتدال فی نصوص الکتاب والسّنه: ارزشهای اعتدال در نصوص …
Read More »اسلام سنتی در حوزه علمیه قم، تنها جریان فکری واجدصلاحیت برای برقراری رابطه پایدار با جامعه الازهر
شبکه اجتهاد: کمتر کسی است که به جایگاه و نقش بی بدیل جامعه الازهر و شیوخ آن را در تحولات فکری جریانات جهان اسلام واقف نباشد. تا پیش از جمال عبدالناصر کارکردهای سیاسی الازهر، دوشادوش سایر رسالتهای دینی این نهاد بود؛ ولی ناصر برای کم رنگ کردن تأثیر الازهردر مصر و جهان اسلام با تصویب قانونی سرنوشت ساز، مکانیزم انتخاب …
Read More »بررسی جایزه بینالمللی مَلک فِیصل ۲۰۲۲ میلادی در عربستان سعودی
شبکه اجتهاد: بالاخره بعد از دو سال وقفه در برگزاری حضوری جایزه بینالمللی ملک فیصل، چهارشنبه گذشته ششم ژانویه مراسم تجلیل از برگزیدگان۲۰۲۲ میلادی درتالار بزرگ «شاهزاده سلطان» در هتل پنج ستاره الفیصلیه ریاض(Al Faisaliah Center) برگزار شد. در این برنامه که به تعبیر عربی «الفائزون لعام ۲۰۲۲» بر روی سکوی شیشهای رفتند؛ تا جهانیان با نخبگانی دیگر از دنیای …
Read More »درگذشت «صالح بن محمد اللُحیدان» مرد پرنفوذ وهابیت معاصر
شبکه اجتهاد: شیخ «صالح بن محمد اللُحیدان» یکی از مهمترین شخصیتهای سیاسی – مذهبی عربستان، از عالمان طراز اوّل وهابیت و ریاست پیشین شورای عالی قضایی عربستان و از مردان درسایه وهابیت معاصر، در سن ۹۰ سالگی از دنیا رفت. در یادداشت پیش رو نکاتی از زندگی نامه، نقش او در تحولات وهابیت معاصر و آراء او اشاراتی خواهیم داشت. …
Read More »خوجههای اثنی عشری و رابطه آنها با نهاد مرجعیت
شبکه اجتهاد: در هفته گذشته برخی پایگاههای خبری درخواستی را از فدراسیون جهانی خُوجه خطاب به آیتالله سبحانی منتشر کردند که در آن ضمن ابراز نگرانی از برخی برداشتها و اختلافات درونی، پرده برداری از تولد جریانات جدید در میان طیفهای فکری آنان میکرد و حاکی از شکاف جدی در مشربهای اندیشهای آنها میداد. خوجهها در راستای حل وفصل این …
Read More »درباره «ددی بلقیس» زن ِسال ۲۰۲۱ جهان اسلام و صدای مسلمانان هند
شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نوشتارهای معرفی مشاهیر جهان اسلام بر اساس لیست ۵۰۰ مسلمان تأثیرگذار در جهان (The World’s Most Influential Muslims) به معرفی بانوی هشتادوشش ساله هندی میپردازیم. تأثیرگذارترین زن مسلمان در سال۲۰۲۱ میلادی، Bilkis Dadi معروف به بلقیس بانو است. او در بحران اعتراض به تغییر قانون شهروندی و حذف حق ابتدایی مسلمانان این کشور در این …
Read More »حرکه النهضه تونس، جنبشی در برزخ میان اسلام سیاسی و اسلام سکولار
شبکه اجتهاد: در روزهای گذشته و در پی کودتای نظامی امنیتی در تونس، رئیس جمهور در اقدامی کم سابقه نخست وزیر این کشور را برکنار و پارلمان – به ریاست راشد الغنوشی – را به حالت تعلیق درآورد. با این شرایط تونس در بحرانی ترین شرایط سیاسی پس از انقلاب ۲۰۱۱ میلادی قرار گرفته است وآینده این کشور درهالهای از …
Read More »بیانیه رسمی اخیر اخوانالمسلمین و مصائب آنان در سالهای اخیر
شبکه اجتهاد: بررسی تحولات وادوار تاریخی یکصدسال حضور سیاسی – اجتماعی «جنبش اخوانالمسلمین» روشن میکند که چندسال اخیر، محنت بارترین دوران ازحیات منادیان اسلام سیاسی در جهان اسلام است. صبحگاه چهاردهم آگوست ۲۰۱۳ میلادی شهروندان مصری با صدای رگبار گلوله ارتش و جاری شدن سیلاب خون در «میدان رابعه العدویه» در قلب قاهره از خواب پریدند و به یکباره مشاهده …
Read More »«عبدالله بن بَیِّه» را بشناسید
شبکه اجتهاد: شیخ عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بیّه مشهور به «عبدالله بن بَیِّه» برجستهترین فقیه امارات متحده عربی است که با ۸۶ سال سن در جهان اسلام به نماد «عقلگرایی در فقه و قلب محوری در تصوف» اشتهار دارد. تقریباً رهبران و پیروان اکثر مذاهب اسلامی از او بهعنوان یک محقق ویژه نام میبرند. بن بیّه که دانشآموخته جامعه …
Read More »