بایگانی برچسب: سید علی میرموسوی

شبکه اجتهاد: پروژه فکری مرحوم استاد دکتر فیرحی که در مجموع آثار وی بازتاب یافته است را به اختصار می‌توان گونه‌ای نواندیشی دینی دانست که نظریه پردازی در باره دولت و ارائه تفسیری دموکراتیک از دین با بهره بردن از امکانات فقه در کانون آن قرار دارد. او در این پروژه کوششی بسیار ارزشمند و شایسته تقدیر در نقادی سنت فقهی موجود و ارائه تفسیری سازگار با ارزش‌های جهان جدید از فقه، به انجام رساند. فهم و بررسی این پروژه نیازمند مقدمه‌ای کوتاه در ارتباط با زمینه‌ها، مبانی و پیش فرض‌های آن است. همگام با رشد جریان‌های اسلام‌گرا در جهان …

شبکه اجتهاد: «اقتصاد اسلامی یک شوخی است، خودمان را گول نزنیم.» این سخن بسیار با اهمیت را آقای محمدجواد علوی، نوه مرحوم آیت‌الله بروجردی، از اساتید و فقیهان معاصر حوزه علمیه قم، به‌تازگی در مصاحبه‌ای بیان کرده است. دو سال پیش نیز یکی دیگر از اساتید؛ یعنی آقای محمدجواد فاضل، فرزند مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی، در مراسم یادبود مرحوم آیت‌الله اردبیلی گفت: “این عناوین نظام اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نباید چشم و گوش ما را پر کند که بگوییم اسلام نظام دارد. نه، اسلام در هر زمینه‌ای احکام جزیی و قواعد دارد، امّا چیزی به عنوان نظام ندارد.” این …

شبکه اجتهاد: با نگاهی به سنت فقهی شیعه می‌توان دریافت، اسلام سیاسی در این سنت از پیشینه چندانی برخوردار نیست و فقیهان شیعه حکومت را مقوله‌ای عرفی می‌دانسته‌اند. سنت فقهی شیعه بر پایه اصل امامت، حکومت عادلانه را منحصر به امام معصوم می‌‌‌داند و با تقسیم ولایت به دو نوع عادلانه و جائرانه، حاکمیت غیر معصوم را از نوع جائرانه قلمداد می‌‌‌کند. از این دیدگاه در عصر غیبت هر نوع حکومتی سرشت جوری دارد و شیعه بودن حاکم تغییری در آن پدید نمی‌‌‌آورد. شیخ انصاری بر اساس مذهب و اعتقاد زمامداران، حکومت‌های جوری در عصر غیبت را به سه نوع …

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید قم با بیان اینکه دایره فقه سیاسی در ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی، به قدری گسترده شده که از فقه سنتی فاصله‌ی زیادی می‌گیرد و آن را تضعیف می‌کند، اظهار کرد: فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست از سلسله نشست‌‌های نقد ایده به همت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با موضوع «نقد ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی» دوشنبه‌ گذشته در دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. در این نشست که با …

حکومتهای مردم سالار امروز که در آن بیشترین امکان برای مشارکت فعالانه مردم در عرصه سیاسی تسهیل گشته، از حکومت‌های دیگر که کمترین زمینه برای استیفای حقوق سیاسی مردم وجود دارد، مشروعیت بیشتری برخوردارند و هر گونه توافق در زمینه تضمین حقوق سیاسی مردم در خصوص امکان مشارکت بیشتر آنان در فرایندهای تصمیم سازی، برای حاکم علاوه بر الزام قانونی، شرعا الزام آوراست. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مسئولیت‌های دولت مردم سالار درباره مشارکت سیاسی مردم از منظر قرآن» با ارائه دکتر محمود شفیعی، دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه مفید و ناقدین جلسه دکتر سید صادق حقیقت استاد و …

آثار فیرحی تا چه حد توانسته است در عرف و هنجارهای مرسوم حاکم بر حوزه علمیه و فضای تفکر فقهی تاثیر بگذارد و رویکرد حاکم بر آن را متحول سازد؟ شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی میرموسوی رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مفید، برای نشست «در کجا ایستاده‌ایم؟ نگاهی به آورده‌ها و بایسته‌های دکتر داود فیرحی در دانش سیاست» چنین نوشت: پروژه جناب استاد آقای دکتر فیرحی، که در مجموع آثار ایشان بازتاب یافته است، را به طور خلاصه می‌‌توان گونه‌ای نواندیشی دینی دانست که نظریه پردازی درباره دولت و ارائه تفسیری دموکراتیک از دین با بهره بردن از امکان …

شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی، در بیست‌وششم خرداد سال ۱۲۳۹ در نائین به‌دنیا آمد و در بیست‌وسوم مرداد ۱۳۱۵ در نجف، چشم از جهان فروبست. نائینی، از حیث گرایشات سیاسی به آخوند خراسانی و سید جمال‌الدین اسدآبادی نزدیک بود و البته برخلاف برخی از هم‌فکرانش به ولایت فقیه معتقد بود و در کنار این اعتقادش، از نخستین‌‌اندیش‌مندانی هم به شمار می‌رود که به صراحت از لزوم وجود قانون اساسی در دولت اسلامی سخن به میان کشیده است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین اثر او کتاب «تنبیه‌الامه و تنزیه‌ المله» می‌باشد که در آن به دفاع از مشروطه پرداخته است؛ گرچه این …

شبکه اجتهاد: این روزها با پخش گسترده‌ی ویدیوهایی از برخورد گشت ارشاد، شاهد اظهارنظرهای فراوان و گاه متضادی از مسوولان کشور هستیم. برخی از ضرورت تغییر رویکرد نهادهای فرهنگی و انتظامی از «باید» به «باور» می‌گویند، برخی معتقدند نیروی انتظامی نباید یک قدم هم عقب‌نشینی کند و برخی دیگر نیز تقاضای نتایج عملکرد ۱۳ ساله گشت ارشاد را دارند. در میان همهمه‌ی نگاه‌های مختلف به سراغ حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید علی میر موسوی از نویسندگان و پژوهشگران علوم دینی رفته‌ایم تا از «دولت، شریعت و مساله‌ی حجاب» بپرسیم. او که عضو هیات‌علمی دانشگاه مفید قم است، در توضیح دیدگاه دینی خود …

شبکه اجتهاد: دین در حوزه عمومی، موضوعی زنده، گسترده، دامنه‌دار و مناقشه برانگیز در اندیشه معاصر اسلام و غرب است. تجربه مدرنیته در جهان غرب که با عصر روشنگری آغاز شد، همچنان که نیچه به‌درستی بیان کرده است با شعار «مرگ خدا»، اعلام پایان تدریجی حضور دین در زندگی عمومی را به همراه داشت. تاریخ اما اندک‌اندک نادرستی این پیش‌بینی را نشان داد. خیزش مذهبی در قرن بیستم و پدیدار شدن اسلام سیاسی، احیا و بازگشت دین در حوزه عمومی را به شکلی نیرومند در پی داشت و مسئله حضور دین در حوزه عمومی را به شکلی جدی مطرح کرد. …

مهمترین ضعف دیدگاه انتصابی این است که نمی‌تواند دلیل معتبری برای خودش بیاورد، یعنی دیدگاه انتصابی اگر بخواهد به مبانی خودش وفادار باشد به نوعی با یکسری از مبانی خودش ناسازگار است؛ اگر شما بپذیرید که امکان نصب یک غیر معصوم وجود دارد، سؤال می‌‌شود که آیا اگر امکان نصب غیر معصوم ۳۰۰ سال بعد از پیامبر(ص) وجود دارد، امکان نصب غیر معصوم به جای پیامبر(ص) نیز وجود دارد؟ این دلیل اصل امامت را زیر سؤال می‌‌برد، تفسیر دین باید توسط یک معصوم صورت بگیرد، این مشکل است. شبکه اجتهاد: یکی از مباحثی که در بحث ولایت فقیه بطور جدی …

آن‌چه در باب مشروعیت مطرح می‌شود بحثی در مورد حق فرمانروایی است، تفکیک مشروعیت از مقبولیت، اشتباهی است که در دو دهه‌ی اخیر وارد ادبیات سیاسی ما شده است. این تفکیک از دیدگاه فلسفه سیاسی و فقه سیاسی، تفکیک معتبر و درستی نیست

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی میرموسوی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مفید و رئیس دانشکده علوم سیاسی این دانشگاه است. یادداشت حاضر که مکتوب سخنرانی ایشان است در دهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با موضوع «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»، پس از ویرایش نهایی دکترمیرموسوی، برای انتشار در اختیار «مباحثات» قرار گرفت. پسااسلام‌گرایی گذار از برداشت ایدئولوژیک نسبت به دین و در حقیقت واکنشی است به دشواری‌هایی که در تجربه اسلام سیاسی در جوامع اسلامی پدیدار شد. اگر اسلام سیاسی ادعای اصلیش این بود که نظریه‌ای بر پایه آموزه‌ها و تعالیم دینی برای اداره جامعه و حکومت از …