شبکه اجتهاد: شیعه در مواجهه با تحولات سده معاصر، مجموعه فعالیتهای فرهنگی و سیاسی و اجتماعی را داشته است که برخی از آنها موفقیت آمیز نبوده و شکستی را بدنبال داشته است اما در عین حال تجربۀ فرهنگی و معرفتی و تشکیلاتی تشیع را ـ که بخشی از آن تجربه شکست است – فربه و غنی بخشید و برخی هم از موفقیتهای نسبی برخوداربودند. در میان تجربههای موفّق فکری و فرهنگی تشیع، انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، اتفاق تاریخی سرنوشت ساز ودوران ساز بوده است که مرزهای جغرافیای سیاسی و فرهنگی ایران و اسلام را درنوردید. در این موفقیت فوق العاده عواملی …
توضیحات بیشتر »مطهری و دوگانه اصالت دینی و عصریت دینی/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: شهید مرتضی مطهری را به حق میتوان کسی دانست که دغدغه عصری کردن دین از یک سو و تحفّظ بر اصالت دین از سوی دیگر دانست. این دوگانه عصری کردن دین و صیانت از اصالت دین رویکرد یا روشی بس سخت و پرهزینه است. اسلام هم قرائتهای مختلف داشته است (اسلام فلسفی، اسلام عرفانی، اسلام فقهی و …) و هم پارادایمهای متفاوت داشته است. (مانند اسلام اعتزالی، اسلام اشعری و …) اما یک نکته را نباید مورد غفلت قرار داد که آن هم عبارت است از ضرورت توجه به نسبت اسلام و ضرورتهای زندگی عصری برای مانایی و …
توضیحات بیشتر »انحراف مسیر فقه امامیه از روش عقلی به اخباریگری در دیدگاه شهید مطهری
یکی از نگرانیهای شهید مطهری این است که قسمتهایی از فقه ما با عدالت زاویه پیداکرده است. ایشان در این زمینه نقدهای جدی دارد. در برخی از مسائل فقهی و احکام شرعی بهخصوص در قرآن کریم مستقیماً مسئلهی عدالت و در نقطهی مقابل مسئلهی ظلم را داریم. آیا آنجایی که خداوند تعالی در قرآن مستقیماً مسئلهی عدالت را مطرح کرده، ما اعتنا کردهایم و پذیرفتهایم؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «چالشهای فقه رایج از منظر آیتالله مطهری»، روز شنبه، ۸ اردیبهشت ماه، در موسسه فهیم واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست که دویست …
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی، عدالتگرایی و پاسخگویی حاکمان/ استاد شهید مرتضی مطهری
شبکه اجتهاد: امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار در تاریخ بیستم مهرماه ۱۳۵۷ از نظامی با نام «جمهوری اسلامی» سخن گفت و در روزهای بعد در تبیین آن اظهار داشت: «اما جمهورى، به همان معنایى است که همه جا جمهورى است. لکن این جمهورى بر یک قانون اساسىاى متکى است که قانون اسلام است. اینکه ما جمهورى اسلامى مىگوییم براى این است که هم شرایط منتخب و هم احکامى که در ایران جارى مىشود اینها بر اسلام متکى است، لکن انتخاب با ملت است و طرز جمهورى هم همان …
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی و کارآمدی آن در اندیشه شهید مطهری
یکی از عمدهترین مباحثی که در سالهای اخیر و پس از سه دهه از شکل گیری نظام اسلامی از سوی دوستان و دشمنان انقلاب اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته، بحث کارآمدی نظام جمهوری اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جمهوری اسلامی و کارآمدی آن در اندیشه شهید مطهری»، تألیف شعبان رمضانی سارویی به همت ستاد بزرگداشت استاد شهید آیتالله مرتضی مطهری منتشر شده است. این کتاب در هشت فصل تنظیم شده و در فصل اول آن آمده است: نظام جمهوری اسلامی با اتکا بر مبانی دینی و مردمی، تجربه کاملا نوینی از نظر شکل و ماهیت سیستم حکومتی …
توضیحات بیشتر »استاد مطهری و بازخوانی هویت ملی محذوف/ داود مهدویزادگان
شهید مطهری تلاش کرد با مطالعه جامع خدمات متقابل اسلام و ایران، هویت ملی محذوف را بازخوانی کند. کار استاد مطهری بازخوانی صرف نبود بلکه تلاشی برای احیای هویت ملی ایرانی محذوف بود. شبکه اجتهاد: سمینار ملی «بازخوانی خدمات متقابل اسلام و ایران: نقد روایت مطهری از ناسیونالیسم ایرانی» روز چهارشنبه ۲۹ فروردین در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور ۱۹ تن از اندیشمندان و پژوهشگران حوزه علوم انسانی حوزه و دانشگاه برگزار شد. متن پیش رو خلاصهای از سخنان ارائه شده حجتالاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی میباشد. ۱- …
توضیحات بیشتر »نسبت بین ایمان و دموکراسی در اندیشه شهید مطهری
شهید مطهری مبنای حق آزادی را از جانب خدای متعال میداند که به خاطر استعدادهای انسان به وی عطا شده است؛ بنابراین هیچ کسی این حق را به وی نداده و نمیتواند از وی بگیرد، حتی انسانهایی که متولد نشدهاند در این دیدگاه دارای حق هستند و حکومت باید به گونهای برنامهریزی داشته باشد که حقوق نسلهای بعد نیز از بین نرود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین نجف لک زایی در نشست علمی «بررسی کتاب مقدمهای بر حکومت اسلامی(اثر شهید مطهری)» که چندی قبل در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: برای این …
توضیحات بیشتر »غوغای اخباری گری در عصر حاضر/ گفتمانِ اخباری گری محدود به فقه نیست
شبکه اجتهاد: بعضی از علمای کنونی دارای منش و روحیه پررنگ اخباریگری هستند، این علما اگرچه در ظاهر در جرگه مجتهدین جای دارند ولی با اخباریون بیگانه نیستند بلکه بهتر است آنها را اخباری بنامیم. در ادامه این موضوع را بیشتر بررسی میکنیم.
توضیحات بیشتر »عوامل اختلاف قرائت در نهضت سید الشهداء
اختصاصی شبکه اجتهاد: ریشه اختلاف نظرها و قرائتهای گوناگون این نهضت را باید در عقاید شخصی پژوهشگر ، اختلاف روایات تاریخی ، شرائط اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی حاکم بر جامعه ، مقتضیات زمان و مکان و محیط زندگی تحلیلگر که همواره در نوع نگرش آدمی در حوادث تاریخی ، پدیده های اجتماعی و حتی استنباط احکام فقهی ، یا تشخیص احکام کلی تاثیر می گذارد جستجو کرد
توضیحات بیشتر »کتابشناسی «درسنامه زیر ساختهای اقتصاد اسلامی»
کتاب حاضر، روش پژوهش از نوع تحقیقات اسنادی است و دادههای این پژوهش از طریق جمعآوری اسناد از لابهلای کتابها و آثار فقهی، تفسیری و حدیثی و با تحلیل محتوایی آنها، تنظیم شده است. مباحث کتاب در دو بخش سامان یافته است. بخش اول که مشتمل بر شش فصل است، برخی مبانی فقهی را بحث و بررسی کرده است.
توضیحات بیشتر »تبیین «ولایت حاکم یا وکالت حاکم؟» در کتاب جدید شهید مطهری
جلسات درسی استاد شهید آیتالله مرتضی مطهری با شاگردان خاص خود با موضوع «حکومت اسلامی» در قالب کتابی تدوین و توسط انتشارات صدار چاپ و روانه بازار نشر شد.
توضیحات بیشتر »مبنای فقهی انتخابات؛ نظریه متفاوت استاد مطهری
ما امروز در جمهوری اسلامی، در عصر غیبت اندیشه سیاسی شهید مطهری و عصر حضور اندیشههای مقابل آن زندگی میکنیم. چون همان نظریه فقهی مقابل فعال است و لذا درصدد برمیآید تا جلوی حضور زنان را در انتخابات بگیرد ولی امام خمینی در برابر آنها ایستادگی میکند
توضیحات بیشتر »بازخوانی اندیشههای شهید مطهری در حوزه «زنان»
مسائلی که شهید مطهری با آن روبرو بود سه دسته است یک دسته مسائل ناشی از جهل به معارف اسلامی، یک سری مربوط به شبهات ناظر بر احکام اسلامی و بخشی هم مربوط به برداشتهای غلط نسبت به زن بود.
توضیحات بیشتر »تفاوت دیدگاههای علامه طباطبایی و شهید مطهری درباره حقوق فردی و اجتماعی زنان
شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی میگوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتیکه علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره بهگونهای آیه را تفسیر میکنند که بحث از برابری ارزشی آنگونه که شهید مطهری بیان میکنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. شبکه اجتهاد: زنان و جایگاه خانوادگی و اجتماعی آنها همیشه به عنوان چالشی جدی شناخته شده و میشود. مبانی دینی و روایی این مناسبات، به درک بهتر آن کمک خواهد کرد. ازاینرو مهرخانه گفتوگویی را با حجتالاسلاموالمسلمین محمدرضا زیبایینژاد، رییس …
توضیحات بیشتر »یادداشت حجتالاسلام سوزنچی؛ پیشنهادهایی برای «تحول در فقه» از منظر شهید مطهری
یادداشت پیش رو نوشته حجتالاسلام حسین سوزنچی است که به تبیین «پیشنهادهایی برای تحول در فقه» از منظر شهید مطهری میپردازد. ایشان مشخصاً سه پیشنهاد مهم برای تحول جدی در عرصۀ اجتهاد و فهم دین ارائه میدهد که برخی از آنها در واقع به اصلاح خود فرآیند اجتهاد مربوط میشود.
توضیحات بیشتر »