نشست علمی «موضوع شناسی فقهی «عید و استهلال» از نگاه امامیه و احناف» به همت مؤسسه مذاهب اسلامی، مرکز موضوع شناسی احکام فقهی و پژوهشگاه قرآن و حدیث در مرکز موضوع شناسی احکام فقهی در قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست که به مدیریت حجت‌الاسلام والمسلمین پیمبرپور برگزار شد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث و مدیر گروه علمی مطالعات بنیادین مرکز موضوع شناسی احکام فقهی و استاد نیاز قلیچ آخوند حنفی مدرس مدرسه علوم دینی نور بناور سیمین شهر، به بحث از طبیعت موضوع «عید و استهلال» از حیث …
اختصاصی شبکه اجتهاد: تتبع در آرای اصولی و فقهی علمای حنفی نشان می‌دهد که فقه حنفی جریانی برخلاف جریان موجود در جهان اهل سنت است؛ زیرا موارد متعددی از آرای علمای حنفی را نشان می‌دهد که در بخش قابل توجهی از این آراء، رأیی خلاف آرای سایر مذاهب اهل سنت اتخاذ کرده‌اند؛ لذا شاذ و نادرگویی، نامأنوسی و وجود اختلاف شدید در برخی از مبانی فقه حنفی مشاهده می‌شود. یکی از کسانی که متعرض خصیصههای فقه حنفی گردیده است، حافظ نثاء الله زاهدی یکی از علمای معاصر اهل سنت پاکستان است. وی ضمن تحقیق کتاب «نور الأنوار بشرح المنار» تألیف …
این تحقیق ارائه‌های رسانه‌ای و بررسی سرویس واقعی «اِفتای مجازی»، داده‌های مربوط به آن و نتایج مصاحبه با دو کارمند مرکز جهانی فتوای الازهر در قاهره را نیز بررسی می‌کند. یافته‌ها رقابت بر سر مرجعیت دینی در فضای گفتمانی جدید را تأیید کرده و محدودیت‌ها و خطرات استفاده از هوش مصنوعی در صدور فتوا را متذکر می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در طلیعه دهه دوم قرن بیست و یکم، پیشرفت تکنولوژیکی جدید و به ویژه هوش مصنوعی (AI)، سبب شد برخی نهادهای دینی از این ابزار در جهت پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. از اکتبر ۲۰۱۹، هوش مصنوعی جایگاهش را …
شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی بر اساس این نگاه که علم فقه یک علم تاریخی است، در قواعد تفسیر متون هم با دیگران فرق‌هایی دارد. مثلاً ایشان بر این نکته اصرار دارد که باید به فضای صدور روایات توجه شود، برخی از فقها کم و بیش این را گفته اند، ولی اینقدر تقید و پایبندی کمتر از کسی دیده شده است و مرحوم آقای بروجردی از این جهت مُصِر هستند. ایشان به این روایت در رجال کشی استناد می‌کنند «لا یکن الرجل منکم فقیهاً حتی یعرف معاریض کلام» ما شما را فقیه حساب نمی‌کنیم، تا زمانی که معاریض کلام …
شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده است. از طرف دیگر دولت افغانستان مدعی است که حکومت فعلی در تضاد با اسلام نیست. برخی از اعضای گروه دولت که از اسلامگرایان افغانستان به حساب می‌آیند، با دکتر احمد الریسونی از علمای برجسته جهان اسلام و رئیس اتحادیه …
مخاطب «موسوعه احادیث فقهیه» افراد عادی و عموم مکلفین نیستند. بلکه مخاطب این موسوعه فقیهان و محدثان متبحر و ذی الفن هستند که خود توان تفکیک احادیث صحیح از احادیث ضعیف را دارند. در جمع نگاری نمی‌توان مطابق یک نظر یا یک مبنا پیشرفت و این مانع از غرض موسوعه در ساخت تصویر جامع از داشته‌های مذاهب اسلامی در حوزه حدیث فقهی است؛ طبیعی است که با این رویکرد برخی احادیث ضعیف هم در پژوهش وارد خواهد شد که خود فقیه و محدث می‌تواند آن را تشخیص بدهد و در جای مناسب از آن به‌عنوان مؤید یا شاهد بهره‌گیری کند. …
شبکه اجتهاد: فقه شیعه مستند به احادیث امامان شیعه و به طور خاص تعالیم فقهی دو امام محمد باقر و جعفر صادق (ع) است. احادیث فقهی امامیه عمدتا در کتب اربعه ثبت شده است. این چهار کتاب هر کدام با یک هدف متفاوت تدوین شده و از گستردگی منابع و شیوه‌های متفاوت در نقل احادیث و سنت‌های نقل احادیث فقهی موجود در میان امامیه بهره برده‌اند. اما در نهایت مستند اصلی همه آنها به دفاتری از حدیث و فقه بر می‌گردد که اصحاب ائمه از تعالیم فقهی آنان تنظیم کردند و به اصول اربعمائه بعدها شهرت یافت. این اصول اولیه …
شبکه اجتهاد: عدهای تصور می‌کنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره می‌شود: یکی اینکه ما جز به شکل محدود از ائمه شیعه برخلاف ائمه مذاهب اهل سنت متن فقهی مکتوبی که خود آنان نوشته باشند در اختیار نداریم. دوم اینکه آنچه به عنوان حدیث از ائمه شیعه و به ویژه دو امام باقر و صادق (ع) در …
این که گفته می شود فقه اهل سنت انسدادی محض است و فقه شیعی انفتاحی است و پویا است، به نظرم صحیح نیست، اتفاقاً اهل سنت با ادله ای چون قیاس مستنبط العله، استصلاح، استحسان و عرف نیز اجازه اجتهاد و ورود به مباحث حکومتی و مباحث فقه تمدنی و فقه تمدن ساز را دارند. بی شک برای تحقق تمدن نوین اسلامی، دو بال آن فقه شیعه و اهل سنت است؛ که باید از ظرفیت‌های فقه همه مذاهب استفاده شود. اعتقاد دارم که برای پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی وحدت و تقریب پیش‌شرط بوده و جز باهم زیستی فقهی و مسالمت‌آمیز …
این که گفته می شود فقه اهل سنت انسدادی محض است و فقه شیعی انفتاحی است و پویا است، به نظرم صحیح نیست، اتفاقاً اهل سنت با ادله ای چون قیاس مستنبط العله، استصلاح، استحسان و عرف نیز اجازه اجتهاد و ورود به مباحث حکومتی و مباحث فقه تمدنی و فقه تمدن ساز را دارند. بی شک برای تحقق تمدن نوین اسلامی، دو بال آن فقه شیعه و اهل سنت است؛ که باید از ظرفیت های فقه همه مذاهب استفاده شود. اعتقاد دارم که برای پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی وحدت و تقریب پیش‌شرط بوده و جز باهم زیستی فقهی و …
با آنکه نهادهای دینی مصر بر ضرورت نواندیشی تاکید دارند، اما به عقیده مفتی مصر مسأله سهم الارث از ضروریات اسلام بوده و قابل تفسیر و تاویل نیست. شبکه اجتهاد: مسأله سهم الارث زنان و مردان موضوعی است که همچنان پرونده‌اش مفتوح و اظهار نظرها پیرامون آن تمامی ندارد. جامعه دینی مصر به دلیل زیست ادیان و مذاهب مختلف اسلامی در کنار یکدیگر همواره با چالش فقهی مواجه است. در این میان با نفوذ جریان‌های فمنیستی و منورالفکری، موجی از خوانش نصوص دینی با نگاه‌های هرمنوتیکی در میان نخبگان دینی این کشور به راه افتاده است. جریان‌های فمنیستی با بازخوانی …
کارگاه تخصصی با موضوع «فقه حکومت در میان اهل سنت» با حضور حجت‌الاسلام محمدرضا پیری و پژوهش‌گران مؤسسه فتوح اندیشه شعبه زاهدان برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی مؤسسه فتوح اندیشه روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه، سوم، چهارم و پنجم شهریورماه ۱۳۹۷، کارگاه تخصصی با موضوع «فقه حکومت در میان اهل سنت»، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا پیری و پژوهش‌گران مؤسسه‌ی فتوح اندیشه، شعبه‌ی زاهدان، برگزار گردید. در این برنامه، حجت‌الاسلام پیری، درباره‌‌ی ضرورت شناخت فقه حکومتی اهل سنت بیان داشت: با توجه به تجربه‌ی تاریخی هزار و چهارصد ساله‌ی حکومت در میان اهل سنت، …
قرآن از حیث مبنایی سرزمین سبز و بسیار آماده و مهیا برای جلب و جذب استخراج قاعده است؛ چون در دیدگاه کلامی ما قرآن فرا زمانی است. اشکالی به شیعه و هم به اهل سنت متوجه است که ما قواعد منصوص علیهای قرآنی را کامل استخراج نکرده‌ایم تا چه رسد به قواعد اصطیادی از قرآن که باب وسیعی دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه، مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی میزبان حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بود. این استاد خارج فقه حوزه علمیه …
مشاور عالی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در امور فرهنگی، رسالت اصلی حوزه‌ی علمیه‌ی قم را ترویج نظریه‌ی فقهی اهل بیت(ع) به ویژه در نفی مماشات با باطل دانست و گفت: اگر حاکمان نظام، کژی دارند، علما باید آنها را نصیحت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اصغر اوحدی با بیان اینکه جهان تشیع و به طور کلی مسلمان در حال گذراندن مقطعی بسیار حساس هستند، اظهار کرد: امروز چالش‌های فراوانی در مقابل شیعیان قرار دارد چون پیامی که از مذهب اهل بیت(ع) در دنیا منتشر می‌شود، پیامی است که خطر موجودیت فرهنگی و تمدنی دشمن را …
شبکه اجتهاد: «مولوی عبدالحلیم قاضی» از علمای اهل سنت سیستان و بلوچستان معتقد است: تعامل علمی علمای شیعه و سنی می‌تواند به تعامل اجتماعی منجر شود و پیروان هر دو مذهب در سایه این تعامل بدون سوء ظن و راحت در کنار یکدیگر زندگی خواهند کرد، ولی متأسفانه همه کارها سیاسی شده است. جمع می‌شویم و یک عکسی می‌گیریم و فقط می‌خواهیم در سایت‌ها پخش کنیم، این به درد نمی‌خورد. وقتی تعامل حقیقی و بر سر اخلاص باشد آن موقع نه نیازی به عکس است و نه نیازی به تبلیغات. «مولوی عبدالحلیم قاضی» در گفت وگو با شفقنا وضعیت تعامل …
با آنکه ارجاع حکم اعدام به مفتی ضروری است اما نظر مفتی در مساله اعدام جنبه مشورتی داشته و برای قاضی پرونده اجباری را در پذیرش نظر مفتی به همراه ندارد. شبکه اجتهاد: مدت زمانی است که مساله تایید حکم اعدام از سوی مفتی مصر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. در سازوگار جدید دستگاه قضایی مصر، پیش از آنکه قاضی حکم نهایی اعدام متهمان را قرائت کند اوراق قضایی برای بررسی و اخذ تاییدیه شرعی برای مفتی مصر ارسال می‌شود. از آنجا که یکی از مهمترین وظایف دارالافتا مشورت شرعی به محاکم قضایی در مسائل مهم مانند اعدام است، …
مرکز جهانی فتوای الکترونیک الازهر در فتوایی اعلام کرد که تقسیم ترکه پیش از مرگ شرعا جایز نیست زیرا موت مورث یکی از شروط اساسی مساله ارث است. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرکز در پاسخ به استفتائی با استناد به کلام شیخ شمس الدین الخطیب الشربینی در کتاب «مغنی المحتاج إلى معرفه معانی ألفاظ المنهاج» تاکید کرد که برای ارث چهار شرط است که اولین شرط آن موث مورث حقیقی یا تقدیری یا حکمی است. الازهر افزود: موت تقدیری مانند آنکه جنین مرده‌ای در دوران حیات مادر از او جدا شود. موت حکمی نیز مانند حکم قاضی شرع به …
دارالافتا و مجمع پژوهش‌های اسلامی الازهر مصر فتاوای جدید خود را پیرامون مسائل مستحدثه مانند استعمال شوک برقی در ذبح طیور، زکات طلای زینتی و ... اعلام کردند.
بیست و سومین نشست مجمع فقه اسلامی اهل سنت کشور، صبح سه‌شنبه ۲۱ آذرماه با حضور جمعی از علما و مفتیان اهل سنت سراسر کشور، در دارالعلوم زاهدان آغاز به‌کار و ۲۲ آذرماه به کار خود پایان داد.
عالم الازهر مصر با تاکید بر اینکه مسئله طلاق الکترونیکی باید به طور دقیق و از زوایای مختلف فقهی بحث و بررسی صورت بگیرد، افزود: طلاق الکترونیکی به وسیله تلفن، اینترنت یا هر وسایل ارتباط جمعی جدید و حتی از طریق شبکه‌های اجتماعی به شکل صحیح واقع می‌شود.
اختصاصی شبکه اجتهاد: از پدیده‌های تأمل برانگیز دوران معاصر ما که اینک در عراق و سوریه و پاکستان و نیجره و سایر کشورها قابل مشاهده است جریان «سلفی‌های تکفیری جهادی» است. آنچه در این مجال بدان توجه خواهد شد نگاهی مختصر به مبانی شکل گیری این جریانات و نقدی مختصر بر آن‌هاست.
اختصاصی شبکه اجتهاد: دفتر تدوین متون درسی حوزه علمیه، سال‌هاست که به غرض تدوین متونی جدید برای فصول درسی حوزه‌های علمیه تشکیل شده است. کتاب‌هایی که این دفتر تاکنون موفّق به تدوین آن شده است البتّه کمتر در مجامع حوزوی مورد اقبال قرار گرفته‌اند.
اختصاصی شبکه اجتهاد: سؤال مهمی که در رابطه با روش مقارن در اصول‌فقه و فقه مطرح است، این است که آیا این روش، ادلّه جدید را برای فقه شیعی به ارمغان می‌آورد یا آنکه به ترمیم و تکمیل ادلّه آن می‌پردازد. این پرسش را با حجت‌الاسلام والسلمین احمد مبلغی، رئیس سابق دانشگاه ادیان و مذاهب و از پیشگامان تقریب مذاهب در حوزه علمیّه در میان گذاشتیم.
شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید علی میلانی، نوه مرحوم آیت‌الله سید محمدهادی میلانی و استاد مشهور خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم است. مقرّر درس‌های فقه مرحوم آیت‌الله گلپایگانی و فقه و اصول‌فقه آیت‌الله وحید خراسانی را البتّه بیش از فقه و اصول، به تألیفات فراوانش در امامت و کلام می‌شناسند. تخصّص توأمان در اصول و فقه و آشنایی با مبانی شیعه و سنّی، بهانه‌ای شد تا با او در رابطه با کارکردهای روش مقارن در اصول و فقه با توجّه به مبنای آیت‌الله بروجردی مبنی بر در حاشیه بودن فقه شیعه نسبت به فقه اهل‌سنّت در زمان صدور روایات …
عالم الازهر مصر تاکید کرد که طلاق شفاهی در فقه مذاهب اربعه اهل سنت اجماعی است و حضور شاهد به هنگام طلاق شرط وقوع طلاق شرعی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، مساله طلاق شفاهی که به تازگی با اجماع حکم اعضای هیأت کبار علمای الازهر جایز شمرده شد به موضوع بحث برانگیز و اختلاف آمیزی میان الازهر و حکومت مصر تبدیل شده است. عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر که چندی پیش در یکی از سخنرانی‌هایش به آمار بالای طلاق در جامعه مصری اشاره کرد، راهکار مقابله با طلاق را ممنوعیت طلاق شفاهی دانست. از دیدگاه السیسی علت اصلی افزایش طلاق …
در مسایل اوراق بهادار و مسایل مالی باید به فقه اهل سنت نیز نظر بیندازیم و پس از ملاحظات آنها فقه تشیع را نیز وارد کنید تا به این نتیجه برسیم که چگونه آنچه به منبع وحی متصل است چه درجه‌ای از کمال را دارا است. به گزارش شبکه اجتهاد از رسانه‌ها، آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در دیدار مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار در بخشی از سخنان خود گفت: آیت‌الله العظمی بروجردی در روش فقهی خود دارای یک مبنای خاصی بود؛ ایشان بر این عقیده بود که فقه شیعه در کنار فقه اهل سنت است و به همین …
این کتاب در شانزده درس به بررسی ویژگی‌های مکتب فقهی اهل‌بیت(ع) می‌پردازد و اشاراتی نیز به ویژگی‌های فقهی مکتب اهل سنت دارد تا در سایه این بحث‌ها امتیاز فقه شیعه از دیگر مذاهب و فرقه‌های اسلامی شناخته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص) وابسته به جامعه المصطفی العالمیه(ص) کتاب درسنامه اختصاصات فقهی شیعه را به قلم احمد احمدی تبار (احمدی قمی) منتشر و راهی بازار نشر کرد. در بخشی از پیش گفتار این اثر به قلم نویسنده آن آمده است: این کتاب به بررسی ویژگی‌های مکتب فقهی اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌پردازد و اشاراتی نیز به ویژگی‌های …
بیست و دومین نشست مجمع فقهی اهل سنت ایران ۱۳و۱۴آذرماه ۹۵ با حضور اکثر اعضاء در محل حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان برگزار گردید و در پایان چهار موضوع به تصویب اعضا مجمع رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست‌ودومین نشست مجمع فقه اسلامی اهل‌سنت ایران روزهای شنبه و یکشنبه ( ۱۳ و ۱۴ آذر ۱۳۹۵/ ۳ و ۴ ربیع‌الاول ۱۴۳۸) در دارالعلوم زاهدان با حضور علما و مفتیانی از استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گلستان و سیستان‌بلوچستان برگزار شد. در جلسه افتتاحیه پس از تلاوت کلام‌الله مجید، مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، رئیس مجمع فقهی اهل‌سنت ایران، طی سخنانی ضمن عرض خیرمقدم …
آیا طلق و آزاد بودن ملک را می‌توان به‌عنوان قاعده‌ای عمومی و مستقل از نوع «شرط» یا «فقدان مانع» در بیع مطرح کرد؟ پاسخ فقیهان امامیه، اهل سنت و حقوق ایران به این پرسش چیست؟ برخی از فقیهان امامیه آزاد بودن ملک را شرطی عمومی و مستقل قلمداد کرده‌اند و عدهای اگرچه آن را قاعده‌ای عمومی می‌دانند، به شرط فقدان حقوق مانعه تأویل برده‌اند و اصیل نمی‌دانند؛ برخی نیز شرطیت، عمومیت و اصالت آن را رد کرده‌اند و تنها وجود حقوق مانعه خاصی را مانع صحت یا نفوذ بیع می‌دانند. حقوق موضوعه فعلی ایران از نظر فقهی اخیر پیروی کرده است. آن دسته از فقیهان اهل سنت که به این موضوع پرداخته‌اند، به اصالت این شرط باور ندارند و آن را به شرط تام بودن ملکیت یا لازمه قدرت بر تسلیم یا ضرورت فقدان حقوق مانعه تأویل برده‌اند. به نظر نگارنده از آنجا که ادله خاص مبین حقوق مانعه (مثل وقف یا رهن) در صدد بیان قاعده عمومی نیست، و از سوی دیگر، بیع ملکی که طلق نباشد، نیز آثار و منافع عقلایی دارد و خردمندان به آن مبادرت می‌کنند، دلیلی بر بطلان یا عدم نفوذ آن وجود ندارد. درنتیجه نمی‌توان ضرورت آزاد بودن مبیع را به‌عنوان شرط عمومی و مستقلی پذیرفت.
در کتاب حاضر نگارنده با پژوهش و تحقیق در کتب فقهی مذاهب اسلامی و کتب علمای معاصر موضوع استعانت از غیرمسلمانان در درگیری‌های نظامی را مورد بررسی قرار داده است و با ذکر دیدگاه‌های مختلف در ارتباط با رفتار و تعامل با غیرمسلمانان و مقایسه آنها به پاسخ درخوری نائل شده است. نگارنده در این کتاب سعی کرده به سؤالاتی مانند «آیا استعانت از غیرمسلمانان جایز است» و، «در صورت جواز در چه اموری از امور نظامی و یا غیرنظامی جایز است» پاسخ بدهد.
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
