Tag Archives: فقه و علوم انسانی

استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج ‌‌می‌شود. شبکه اجتهاد: دو عنوان «اجتهاد» و «علوم انسانی» از واژه‌های هستند که باید مقداری روی آن کار بشود؛ زیرا در غیر این صورت محور بحث مشخص نیست. در خصوص اجتهاد باید یک نکته را در نظر گرفت. دو نوع اجتهاد وجود دارد، اجتهاد به …

رئیس شورای حوزه‌های علمیه تهران معتقد است: تولید علوم انسانی اسلامی فقط از فقیه مجتهد برمی‌آید نه فقیه مقلد و نیز بدون علوم انسانی فقه کارآمد و روزآمد به دست نخواهد آمد. استاد رشاد می‌گوید: اگر فقه ما از زمانه عقب هست، علت این است برخی موضوعات علوم انسانی را نمی‌دانند و فتوا نمی‌دهند. شبکه اجتهاد: می‌خواهم نگره‌ای را در زمینه تحول «فقه آموزی» و «فقه پژوهی» و «ارتقاء تفقه و اجتهاد» مطرح ‌کنم و آن مساله «پیوند فقه و علوم انسانی» است. این نگره‌ و نظریه‌ بر ده اصل و پیش‌فرض متکی و احیانا مبتنی است، اول با عبارات …

حجت‌الاسلام ‌‌سعیدی با بیان اینکه آنچه محل توجه و دقت است نقش علوم انسانی در تولید و تبیین موضوعاتی است که جنبه اجتماعی و سیال دارد، گفت: این دسته از موضوعات از آنجا که عینی نیست، مبتنی بر فهم متفاهم عرفی و سیال جامعه در برش و قطعه‌ای از زمان است و اصطیاد این فهم‌های پراکنده که جنبه گفتمانی دارد می‌بایست از طریق مکانیزم خاص و بر اساس متغیرهای به رسمیت شناخته شده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌‌والمسلمین علی سعیدی در نشست علمی «کارکرد علوم انسانی در موضوع شناسی فقهی» که در محل مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی، با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی بدون فقه نظام ساز ممکن نیست، گفت: تا زمانی که نسبت علوم انسانی و فقه را تعریف نکنیم، نمی‌توان بین فقه و علوم انسانی سطح مثبتی تعریف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در افتتاحیه ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و پنجمین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی، در تهران گفت: موضوع علوم انسانی بیشتر مسئله روز شده است که در دور بعدی این کنگره اشاعه و گسترش خواهد یافت. یکی از …

حجت‌الاسلام حیدر همتی، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی فقه و علوم انسانی تهران، با بیان اینکه علوم انسانی امروزه با پیشرفت‌های عقلی و تجربی توانسته است حوزهای مختلف امور انسانی را کشف و مدیریت کند، از ایجاد اندیشکده مطالعات راهبردی فقه و علوم انسانی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر همتی، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی فقه و علوم انسانی تهران، گفت: با توجه به تحولات روز افزون و لحظه‌ای و سریع جوامع، فهم از موضوعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پیچیده و دارای لایه‌های مختلفی شده است. از این رو مجتهد امروز مخصوصاً در جایگاه حکومت نمی‌تواند بدون توجه به …

استاد علی‌اکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سه‌شنبه، با حضور استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قمی، معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری و برخی مدیران پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. استاد رشاد، در این مراسم با اشاره به چرایی انتخاب این عنوان …

وقتی سخن از تعامل به میان می‌آید ارتباطی دو سویه بین دانش فقه و سایر علوم مراد است؛ بدین معنا که آیا فقه و سایر علوم می‌توانند بر یکدیگر تأثیر داشته باشند؟ این تأثیر تا چه حدی است؟ قلمرو آن تا کجاست؟ و چگونه اتفاق می‌افتد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام، سمینار پروژه «تعامل فقه و علوم دیگر در موضوع‌شناسی فقهی» دوشنبه گذشته در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این سمینار مجری تحقیق، اعضای هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، …

حجت‌الاسلام دکتر واعظی با تأکید بر این که پیشبرد اهداف نظام سیاسی نیازمند نهادسازی بر اساس فقه و علوم انسانی است، گفت: ما در این چهل ساله کمتر نهادسازی و بیشتر مونتاژ کرده‌ایم یعنی از تجارب عقلاییه موجود در نظامات اجتماعی دیگر را مثل بانک، قیوداتی زده و آن را اسلامی کرده ایم ولی نهادسازی نکرده ایم در حالی که به نظر می‌‌رسد اگر بخواهیم حکمرانی اسلامی داشته باشیم و اهداف و اصولی که اسلام معرفی کرده و تمدن اسلامی را رقم بزنیم و جامعه پردازی دینی کنیم باید در حوزه سیاست، مناسبات مالی، اقتصاد، شؤون آموزشی و جنبه‌های دیگر …

هنجارها، روش‌ها و ابزارهای متناسب با خود را طلب می‌کنند؛ لکن فقه مدعی نیست که نباید از علوم بشری در این زمینه استفاده کرد، بلکه استفاده از علوم بشری در تشخیص موضوعات و انتخاب روش‌های متناسب و ایجاد ابزارهای مشروع جهت تحقیق آن اهداف و غایات همواره مورد توجه فقیهان بوده است؛ اگرچه ممکن است به حسب اشخاص و ادوار، و شرایط اجتماعی و تاریخی، فراز و فرودهایی داشته باشد. بسیاری از تاسیسات فقهی مانند عرف خردمندان، ضابطه‌‌های توانایی و قدرت، نظم شخصی و عمومی، عسر و حرجی بودن و نبودن، تشخیص اهم و مهم، تشخیص فاسد و افسد، و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: علوم انسانی علومی هستند که به تحلیل و بررسی  فعالیتهای  مختلف  بشری در روابط (اعم از جمعی، تاریخی، تمدنی و… همچنین آثار و مناسبت‌ها می‌پردازد. لذا بایستی پاسخگوی نیازهای اساسی انسان در زمینه رفتارها باشد و از این جهت با علم فقه ارتباط نزدیک و معناداری دارد. براین اساس شبکه مسائل علوم انسانی، مجموعه مشکلات و نیازهایی هستند که انسان در زندگی خود در حیطه‌های فوق با آنها مواجه بوده است و برای دست یابی به پاسخ آنها تلاش کرده است. بنابراین دست یابی به این شبکه مسائل، حجم عظیمی از نیازهای تمدنی را به تصویر می‌کشد …

اگر نتوانیم موضوع شناسی کنیم احتمالاً همبستگی بین ارزش‌ها و زندگی کم می‌شود و اگر تضادی بین ارزش‌ها با زندگی پیدا شود، تعداد کمی هستند که ارزش‌ها را نگه‌دارند و بخش بزرگی به زندگی می‌چسبند و لذا هستی و نیستی فقه به این تصمیم وابسته است که فقه رابطه‌اش را با علوم انسانی روشن کند. نه می‌تواند نفی کند و نه می‌تواند خودش زندگی را رها کند. چون مسلمان‌ها نمی‌توانند فقه را رها کنند. به نظر من، این فقه جدید، بخشی از آن هم در این حوزه است؛ یعنی اگر این حوزه‌ها شناسایی شوند، اگرچه ظاهر جدیدی دارند ولی احکام …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) اظهار کرد: سؤال اصلی این است که علم بماهو علم، وقتی به نتیجه رسید آیا فقه حق ورود دارد یا اینکه باید بگوید در عناوین ثانویه دخالت ندارم؛ معتقدم که نمی‌توانیم بگوییم اگر چیزی مربوط به امور تکوینی است فقه نمی‌تواند در آن دخالت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاصل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، امروز، ۲۵ فروردین‌ماه، در مراسم تجلیل از پایان‌نامه «جایگاه فقهی انرژی درمانی و هیپنوتیزم» در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: انتظار از فضلای مرکز فقهی این است که موضوعات جدیدی را که فقه ظرفیت ورود به آن …

آیت‌الله رشاد با بیان اینکه غفلت از فقه، سپردن مردم به سکولاریسم است بر لزوم تولید توضیح‌المسائل نهادی برای مدیریت فقهی سامانه‌های اداری کشور تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی اکبر رشاد، مدیر حوزه علمیه تهران در همایش المیزان و علوم انسانی در دارالقرآن علامه طباطبایی (ره) گفت: علامه طباطبایی کسی بود که علم را از نقطه‌ای به نقطه دیگر متصل کرد و حضور او سبب تحرک و گام پیش نهادن در حوزه تفسیر، حکمت، مباحث کلامی و نظریات اجتماعی شد. وی با اشاره به نسبت میان فقه و علوم انسانی تأکید کرد: تصور بنده این است که …

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به مباحثی که در مورد سکولاریزه شدن حوزه بیان می‌شود، گفت: بسیاری از اشکالات ناشی از آن است که میان فقه، علم و نظامات عینی کشور پیوند درستی برقرار نیست و شبکه اطلاعات و در رأس آن شبکه اطلاعات دینی ایجاد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی جمالی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، به بحث درباره سکولاریزه شدن تدریجی حوزه پرداخت و به ایکنا گفت: هنگامی که سخن از سکولاریسم به میان می‌آید لزوماً به معنای ضد دین بودن نیست. در غرب، فرایند سکولاریسم، دین‌زدا بوده و …

حاجی ده آبادی گفت: در سال تحصیلی جدید به دنبال راه اندازی فقه علوم انسانی هستیم، امیدواریم بتوانیم با همفکری اساتید و متخصصان این امر، کرسی خارج فقه علوم انسانی را نیز تأسیس نماییم. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدعلی حاجی ده آبادی، رئیس مجتمع آموزش عالی علوم انسانی در مراسم آغاز سال تحصیلی جدید این مجتمع، اظهار داشت: با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری حکومت اسلامی، بحث علوم انسانی با رویکرد اسلامی مطرح شد؛ علی رغم همه تلاش‌های صورت گرفته، بحث علوم انسانی اسلامی همچنان جایگاه لازم خود را پیدا نکرده است. وی علوم انسانی را یکی از …

حجت الاسلام اسلامی گفت: فقه می‌تواند مسائل خود را به سبک جدید ارائه دهد، یعنی سیستماتیک شدن و برقراری ارتباط فقه با علوم انسانی؛ باید پارادایم فکری سایر نقاط جهان را بدانیم.

نظریه پرداز حوزه علوم انسانی و اسلامی با بیان اینکه اصل اسلامی سازی علوم انسانی واژه‌ای نا مفهوم است، گفت: باید با کنکاش کافی در فقه و اصول فقه به تبیین جایگاه علوم انسانی اسلامی دست پیدا کنی به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در هشتمین روز از نخستین دوره کارگاه‌های اسلامی سازی علوم انسانی که در مجتمع آموزش عالی امین برگزار شد، با اشاره به جایگاه علم اصول در اسلامی سازی علوم انسانی اظهار داشت: کلمه «اسلامی سازی» دارای ابعاد مختلفی است ولی به هرحال برای فهم بهتر باید …

حجت‌الاسلام رشاد با تأکید براینکه تولید علوم انسانی اسلامی رسالت مجتهدان متخصص است، گفت: با این وجود در قلمرو تفقه و اجتهاد و تعلیم و تعلم فقه و اصول دچار کاستی‌های بسیاری هستیم که اجازه نمی‌دهد هر که وارد آنها می‌شود مولد علم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی پنجشنبه گذشته در همایش «بایسته‌های تولید علوم انسانی اسلامی» در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر تولید علوم انسانی اسلامی طی دو دهه اخیر گفت: علوم انسانی به مجموعه دانشهای حاوی سه دسته …

اگر بنا باشد با علوم انسانی غربی جامعه را اداره کنیم و بعد بگوییم نظام ما اسلامی است این به شوخی نزدیکتر است! جز با وارد کردن فقه به متن علوم انسانی، این علوم تولید نمی‌شوند؛ علوم انسانی را دانشگاهیان نمی‌توانند تولید کنند؛ من این مطلب را در دانشگاهها هم عرض کرده‌ام؛ تعارف هم ندارد؛ تولید علوم انسانی اسلامی فقط از طلبه مجتهد بر می‌آید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، در جلسه‌ای که با حضور برخی از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه تهران، در محل حوزه علمیه امام رضا(ع) این شهر و با موضوع «تحول در فقه …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: کسانی که به دنبال اسلامیزه کردن علوم انسانی هستند بیشتر دارای مطالعات فلسفی دارند و شاید اگر کسانی که مطالعات فقهی بیشتری داشتند در این صحنه وارد می‌شدند بر فقه تأکید بیشتری می‌شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم، درباره ورود حوزه‌های فقه و فلسفه در جریان تولید علوم انسانی اسلامی به طلیعه گفت: رسالت و تعریف فقه با فلسفه متفاوت است و کاری که فلسفه در ارتباط با اسلامی سازی علوم انسانی می‌کند را فقه نمی‌تواند انجام دهد و کاری که …

قطعا نباید علوم انسانی از غرب وارد کشور شود و محصول آن باشد، بلکه تولید علوم انسانی وظیفه‌ای است که از یک طلبه برمی‌آید، اگر انقلاب بخواهد تداوم پیدا کند باید فقه و اصول ما گسترده شود و تحول فقه را به علوم انسانی پیوند زنیم و در عین حال نباید فقه را جهت‌دار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد مدیر حوزه علمیه امام رضا(ع) در نشست «تحول در فقه‌آموزی و به راه انداختن رشته‌های تخصصی فقه» که در حوزه علمیه امام رضا(ع) برگزار شد، با اشاره به اینکه حوزه حول محور فقه می‌چرخد، اظهار داشت: اصول …

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بنده اولین مؤسسه آموزش عالی حوزوی کشور را ثبت کردم، اکنون معتقدم که اینها فایده‌ای ندارد و طرح رشته‌ تخصصی شکست خورده، این روش غلط بوده و جواب نداده است. دانشگاه، تخصص می‌داد و اجتهاد نمی‌داد؛ چنان که ما آمدیم ظاهرا رشته‌های تخصصی دایر کردیم، اما چیزی بیش از دانشگاه نشد، اجتهاد حاصل نشد. راه چاره و راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی است، به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤسس و رییس حوزه علمیه امام رضا(ع) در دیدار با تحریریه پایگاه وسائل …

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه برخی افراد، تصویرشان از فقه خیلی محدود است و فکر می‌کنند فقیه کارش این است که هر سوالی مطرح می‌شود مجاز یا غیر مجاز بودن آن را اعلام کند، تصریح کرد: نقش فقه فقط ترسیم کننده خطوط قرمز نیست و جانب ایجابی هم دارد و در عرصه اجتماع هر جا پای استنباط از منابع دینی است فقه و فقاههت آنجا حضوری فعال خواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، …

بررسی رابطه بین فقه و علوم انسانی در فرآیند تحول علوم انسانی و بحث از تأثیر و تاثر هر یک بر دیگری مسئله پراهمیت و ضروری است که کمتر به آن توجه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد از مهر، مسعود معینی پور، دانش آموخته حوزه علمیه قم و دارای تالیفات و مقالات فراوانی در حوزه جامعه شناسی انقلاب و مسائل دینی است. در ادامه مقاله ای از او با عنوان «لزوم بازخوانی ترابط فقه و علوم انسانی» می آید؛ اول: تأسیس و تطور و تحول فقه و اجتهاد برای استنباط احکام به معنای خاص تا امروز برمدار کشف حکم …