بایگانی برچسب: محمد سروش محلاتی

اختصاصی شبکه اجتهاد: ولایت فقیه، از معارف حقه و ارکان اساسی مکتب و جزو مسلمات شیعی عصر غیبت به شمار می‏‌رود، به گونه‏‌ای که به اعتقاد عیار فقاهت شیعی، مرحوم صاحب جواهر(ره)، «اگر به عموم ولایت فقیه باور نداشته باشیم، بسیاری از امور مربوط به شیعیان، معطل می‌ماند. شگفت‌آور است که شماری از افراد، در این باره وسوسه می‌کنند. اینان گویا مزه فقه را نچشیده‌اند و تعابیر و معانی و رمز کلمات امامان معصوم(ع) را نفهمیده‌اند».[۱] وارث حقیقی فقاهت جواهری در عصر حاضر و رکن رکین انقلاب اسلامی، مرحوم امام خمینی(ره) نیز ولایت فقیه را امری بدیهی می‏داند که «صرف …

مرحوم نایینی و امام خمینی به این نتیجه رسیدند که احکام اسلامی اقتضای اجرا دارد و اجرای آن راهی جز اقامه دولت ندارد؛ اما دیگر با اقامه دولت سنتی نمی‌شود دین را در این دوره نگه‌داشت و حتماً باید راهی فراهم کرد تا مردم، در زندگی‌شان مشارکت کنند و برای اجرای شریعت، راهی که جز احترام گذاشتن به حقوق مردم درحوزه مشاعات وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، روز دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷، اولین نشست از سری نشست‌های اندیشه‌ورزی سایت مباحثات با حضور عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با موضوع «روحانیت و دولت مدرن …

سروش محلاتی ضمن تبیین برخی از ویژگی‌های بارز شهید مطهری بیان کرد: می‌توانیم ایشان را به عنوان یک فقیه یا فیلسوف معرفی کنیم، اما وجه امتیاز شهید مطهری نسبت به دیگر علما مهم‌ترین دغدغه‌ او یعنی اصلاح دینی بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین محمد سروش محلاتی در مراسم «استاد مطهری و اصلاح دینی» که در دانشکده الهیات و معارف دانشگاه تهران برگزار شد، بیان کرد: مسئله اصلاح دینی، محور دغدغه‌های شهید مطهری است، می‌توانیم ایشان را به عنوان یک فقیه و مجتهد معرفی کنیم و بشناسیم که در این صورت، هم سطح ایشان فقهای دیگری نیز بوده …

یکی از نگرانی‌های شهید مطهری این است که قسمت‌هایی از فقه ما با عدالت زاویه پیداکرده است. ایشان در این زمینه نقدهای جدی دارد. در برخی از مسائل فقهی و احکام شرعی به‌خصوص در قرآن کریم مستقیماً مسئله‌ی عدالت و در نقطه‌ی مقابل مسئله‌ی ظلم را داریم. آیا آنجایی که خداوند تعالی در قرآن مستقیماً مسئله‌ی عدالت را مطرح کرده، ما اعتنا کرده‌ایم و پذیرفته‌ایم؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «چالش‌های فقه رایج از منظر آیت‌الله مطهری»، روز شنبه، ۸ اردیبهشت ماه، در موسسه فهیم واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست که دویست …

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به جایگاه مدارا در دین اسلام بر لزوم توجه به آن به خصوص در اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تأکید کرد و گفت: معمولاً تلقی ما از مدارا این است که اولاً مدارا یک حکم اخلاقی است و الزامی در مورد آن نیست و ثانیاً مدارا مربوط به واجبات و محرمات نیست. ولی از روایات استفاده می‌شود مدارا به شکلی که ما تصور می‌کنیم نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد حوزه طی سخنانی در جلسه درس خارج اصول فقه خود اظهار کرد: گاهی ما با مدارا نکردن می‌خواهیم برای حکمی …

تمام درگیری انبیاء سرِ مسائل سیاسی بوده، نه سرِ برگزاری کلاس اخلاق! دلیل این‌همه اذیت پیامبر(ص) این بود که دنبال قدرت بود. حدیث شریف و مشهور «انّی بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الاخلاق» از سند محکمی برخوردار نیست! اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان در مصلای تهران به مناسبت بزرگداشت رسول اکرم(ص) که از شبکه سوم سیما پخش می‌شد، پیرامون شخصیت رسول خدا(ص) و هدف از بعثت نبی گرامی اسلام برای مردم سخنرانی کرد. این سخنان به‌سرعت‌ در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و مورد بحث قرار گرفت تا جایی که برخی از اساتید حوزه و دانشگاه را برانگیخت تا به این سخنان …

یک استاد حوزه علمیه گفت: استناد به فتوا برای اجباری کردن و مجازات کردن یک فرد متخلف از وظایف دینی بدون در نظر گرفتن نظر کارشناسان امور اجتماعی بی‌مورد است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه و پژوهشگر مسائل فقهی معتقد است که تشویق و ترغیب به حجاب و استفاده از شیوه‌ها و روش‌هایی که به تقویت حجاب در جامعه می‌انجامد، از مسئولیت‌های دولت اسلامی است ولی مسئولیت دولت ملازمه‌ای با به‌کارگیری روش‌های تند و یا اعمال مجازات نسبت به متخلفان ندارد. در ادامه مشروح گفت وگوی اعتمادآنلاین با این استاد حوزه علمیه را درباره نحوه مواجه …

شبکه اجتهاد: امیرالمؤمنین (ع) هنگام دفن حضرت زهرا (س) رو به قبر پیامبر اکرم (ص) کرد و گفت که به زودی فاطمه زهرا (س) به تو گزارش می‌کند و شرح حال خودش را می‌دهد. اما امیرالمؤمنین در یک جمله می‌فرماید که «ای پیامبر (ص) امت تو با هم همدست شدند و فاطمه را خرد کردند». یک سؤال جدی وجود دارد که چرا امیرالمؤمنین (ع) این حوادث تلخ و ظلم و ستم‌هایی که اتفاق افتاده را به امت اسلامی نسبت می‌دهد. یعنی عموم مسلمانان در ظلم‌هایی که بر حضرت زهرا (س) رفت مشارکت داشتند و سهیم بودند؟ حضرت زهرا در تنها …

شبکه اجتهاد: مؤسسه مفتاح کرامت قم، به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی جلسه‌ای با عنوان «امام خمینی و گذار به فقه پسا انقلاب» و با حضور طلاب و علاقه‌مندان برگزار کرد که سخنران آن حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم بود. گزارش تفصیلی این جلسه را در ادامه بخوانید. موضوع امام خمینی و گذار به فقه پسا انقلاب متضمن این پیش‌فرض است که در جریان انقلاب اسلامی، تغییر و تحولی در فقه و به‌‌‌‌خصوص در فقه امام خمینی اتفاق افتاده است. اگر این پیش‌فرض درستی باشد، باید مشخص کرد که نقطه آغاز و مبدأ این …

شبکه اجتهاد: نشست «نقش مردم در الگوی حکمرانی مطلوب بنیان‌گذاران انقلاب اسلامی چیست؟» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش‌محلاتی برگزار شد. سخنرانان این نشست، برای پاسخ‌دادن به این پرسش به بحث درخصوص نسبت جمهوریت و اسلامیت پرداخت. استاد حوزه علمیه قم نسبت این دو را در ابتدای پیروزی انقلاب غیرشفاف دانست و گفت: «بسیاری از بزرگان ما به این موضوع فکر نکرده بودند». او از دو نگاه عمده درباره نسبت جمهوریت و اسلامیت گفت نگاهی مردم را «مولی‌علیه» و لاجرم بدون حق می‌داند و نگاه دیگر اسلامی‌بودن نظام را در گروی رضایت و مقبولیت مردمی آن می‌داند. این پژوهشگر حوزوی …

اقدام خلاف عفت در لباس دین‌داری ضربه سختی به اعتبار این لباس است و چون موضوع مهم است حتی شائبه جانب‌داری از متهم به حیثیت حکومت دینی لطمه می‌زند. در جرائمی که به‌نوعی پای دین در میان است و سوءاستفاده از موقعیت مذهبی تلقی می‌شود حکومت باید سخت‌گیری مضاعفی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی معتقد است اگر افرادی که مورد آزار جنسی و هتک حرمت قرار گیرند؛ مظلوم واقع شوند، طبق نص قرآن حق دارند که آن ظلم و ستم را افشا کنند. او تأکید می‌کند که وقتی یک کار خلاف عفت، مصداق ظلم …

محمد سروش محلاتی مدرس حوزه و دانشگاه گفت: امیرالمومنین حضرت امام علی (ع) با وجود اینکه معصوم بود، به دیگران اجازه می‌داد حرف بزنند، انتقاد داشته باشند و اعتراض کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در نشستی در ادامه سلسله بحثهای خود در باره خلافت در نهج البلاغه تحت عنوان «معصومان نقدپذیر و نامعصومان نقدستیز» با اشاره به بحثهای اخیر در جامعه در باره نقد معصومین (ع) افزود: امام به عنوان جانشین پیامبر اکرم (ص) از نظر شیعه دارای دو رکن اساسی است که اعتقاد دارد اولا، امامت به نص …

شبکه اجتهاد: در میان دعواهای سیاسی که انگار تمامی ندارد، یکی از بحث‌هایی که این روزها داغ شده، موضوع استقلال حوزه است. این بحث و انتقادات به بودجه‌ی اختصاصی دولت به حوزه‌های علمیه و به ویژه مراکز تبلیغی دینی این روزها در جامعه چالش‌برانگیز شده است. اما آیا این دریافتی‌ها استقلال حوزه را با تهدید مواجه می‌کند؟ و آیا استقلال حوزه جای نگرانی دارد؟ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی که از روحانیون دغدغه‌مند حوزه است، بحثی مفصل درباره‌ی استقلال حوزه با شفقنا دارد. این استاد حوزه‌ی علمیه‌ی قم با تأکیدی جدی بر استقلال حوزه و لزوم تأمین این استقلال برای …

در سال‌های اخیر، برای رای و حضور مردم، عنوان حق الناس بودن، مطرح شد؛ برای من، جالب است که واژه حق الناس، مقداری با واژگان دیگری که قبلا در این حوزه، مطرح می‌شد، متفاوت است. جالب‌تر این که علیرغم پی‌گیری‌های زیادی که کردم، تا ببینم نظریه‌پردازان و تئوری‌پردازانی که درباره واژگان قبلی، بحث‌هایی را مطرح می‌کردند، نسبت به این واژه چه کار کرده‌اند؟

در اولین نشست فقه پژوهشی که با موضوع دیه، ضمن پر اشکال دانستن احکام دیه در ایران، بر بکار گیری اجتهاد جدید در مسائل فقهی و همچنین احیای قانون مسئولیت‌های مدنی تأکید شد.

امام حسین(ع) در شرایطی بودند که بیعت ایشان با یزید به معنای تأیید حکومت یزید بود و به نام دین، تمام می‌شد. لذا بین بیعت امام حسین(ع) و بیعت مردم عادی باید تفاوت قائل شد. اگر یزید تنها با مردم عده‌ای بیعت کند، نمی‌توانست رفتار و سلطنت خود را به دین منتسب کند؛ چرا که تأیید آنان، تأییدی نبود که به نام دین نوشته شود.

امام حسین(ع) در مبارزه خودش هدفی را مطرح می‌کند که مبارزه با ظلم، فساد، مقاومت کردن در برابر بیعت تحمیلی با یک فرمانروای خودسر و مستبد، به دست آوردن عزت و از دست ندادن آن است. پس مراسم عاشورای حسینی و عزاداری برای ابا عبدالله(ع) ذاتاً سیاسی است و امکان ندارد سیاسی بودن از این مراسم تفکیک بشود.

کتاب «دین و دیکتاتوری»، مجموعه مقالات بررسی نسبت دین و استبداد به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه قم منتشر شد.

ما امروز در جمهوری اسلامی، در عصر غیبت ‌اندیشه سیاسی شهید مطهری و عصر حضور ‌اندیشه‌های مقابل آن زندگی می‌کنیم. چون همان نظریه فقهی مقابل فعال است و لذا درصدد برمی‌آید تا جلوی حضور زنان را در انتخابات بگیرد ولی امام خمینی در برابر آنها ایستادگی می‌کند

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه با برشمردن ویژگی‌های مثبت و بارز حوزه علمیه قم از جمله اخلاق و اعتدال تاکید کرد: متاسفانه ویژگی‌های بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی، عضو هیئت مدیره مدرسه فقهی امام خمینی (ره) در همایش «امام خمینی (ره) و مکتب اجتهادی قم» که در مدرسه فقهی امام خمینی (ره) برگزار شد، با اشاره به تعابیر مکتب اجتهادی قم، نجف، سامراء و … گفت: شاید این تعابیر، تعابیر دقیقی نباشد ولی چون اصطلاح شده ما هم آن را به کار می‌بریم ولی با دقت …

اساسا بحث در ماهیت مدیریت اوقاف است و نظر سید این است که واقف می‌تواند بطور کلی جلوی دخالت حاکم را برای همیشه بگیرد وحتی با انقراض متولیان خاص هم سرپرستی با عموم مومنین از عدول خواهد بود و حاکم اجازه دخالت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار مقاله «حکومت زدایی از حرم»، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم به نقد آن پرداخت، سپس حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی ضمن بازنشر اصل مقاله، به نقدهای وارده پاسخ داد که در پی می‌آید. به مناسبت سالروز ولادت ثامن الحجج، زائران فراوانی در مشهدالرضا گردآمده اند. این …

نویسنده در بحث از انتفاع از حرم می‌گوید: «دولت اسلامی نمی‌تواند ادعای سهیم بودن در منفعت حرم نیز داشته باشد» عجیب است که ایشان گاهی «منفعت» می‌گوید و گاهی انتفاع. با اینکه وقف منفعت غیر از وقف انتفاع است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد حوزه علمیه قم در واکنش به ادعاهای حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در مورد اداره اعتاب مقدسه به شبهات مطرح شده در این مورد پاسخ داد که در ذیل می‌آید. اخیرا یادداشتی با عنوان «حکومت زدایی از حرم» منتشر شد که در آن  سعی شده  با طرح این پرسش «آیا در حکومت …

به همت گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، سومین نشست تخصصی فقه شهر و شهرنشیتی با موضوع «فقه و حقوق شهروندی» با سخنرانی حجت‌الاسلام سروش محلاتی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از راه‌های تبیین ماهیت، قلمرو و سرفصلهای موضوعات و دغدغه‌های نوپیدا، بهره‌گیری از آراء و نظریه‌های متخصصان است. برگزاری نشست‌های علمی می‌تواند مسیر سریع و آسانی جهت دستیابی به این نظریه‌ها باشد. فقه شهر و شهرنشینی ماهیتی گسترده دارد و از فقه شهر که شامل معماری اسلامی، بهداشت محیط و … می‌شود تا فقه شهرنشینی که شامل حقوق شهروندی و …

آیت‌الله بروجردی بحث از ولایت فقیه را با تکیه بر زیر ساخت‌های حکومتی آغاز کرده است: بحث از ضرورت حکومت، بحث از تعطیل ناپذیری حکومت در هیچ عصر و زمانی، بحث از بافت حکومتی احکام و قوانین اسلامی و…. ولی در نظریه نهایی ایشان و در استنتاج پایانی از آن مبانی و مقدمات، چه اثری از آنها، دیده می‌شود؟ آیا آیت‌الله بروجردی به اتکای آن اصول، به یک نظریه حکومتی در عصر غیبت رسیده است؟ و یا توانسته است نشان دهد که بر طبق آن مبانی، حکومت مشروع در این زمانه چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش …

نظریه فقهی آیت‌الله بروجردی درباره ولایت‌فقیه، یکی از مضیق‌ترین نظریات در این موضوع است. در نظر ایشان، ولایت‌فقیه، از آنچه شیخ انصاری پذیرفته است، فراتر نمی‌رود و بیش از ضروریات را دربر نمی‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیت‌الله بروجردی، طی مقاله‌ای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تأملی بر مبنای حکومتی آیت‌الله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبت‌هایی که به ایشان داده شده را نقد می‌کند. بخش اول و بخش دوم چندی …

محمد سروش محلاتی معتقد است با تحلیل آیت‌الله بروجردی، قلمرو ولایت فقها، از ولایت ائمه، محدودتر است و نمی‌توان همه اختیارات معصوم را برای فقها، اثبات کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیت‌الله بروجردی، طی مقاله‌ای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تاملی بر مبنای حکومتی آیت‌الله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبت‌هایی که به ایشان داده شده را نقد می‌کند. بخش اول چندی قبل ارائه شده و اینک قسمت دوم این مقاله، …

نظریه حکومتی آیت الله بروجردی چیست؟ آیا او مانند استادش آخوند خراسانی فکر می کند و یا به تشکیل حکومت اسلامی باور دارد و یا …؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیت‌الله بروجردی، طی مقاله‌ای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تاملی بر مبنای حکومتی آیت‌الله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبت‌هایی که به ایشان داده شده را نقد می‌کند. مقدمه ۱- پس از آنکه ملا احمد نراقی یک فصل از «عوائد» خود …

یکی از نکات ابتکاری مباحث آیت‌الله سیستانی توجه به نقش مردم در تشکیل حکومت است. ایشان استدلال می‌کند که: «اقامه قسط و برپایی عدالت از وظایف عموم مردم است، و چون چنین وظیفه‌ای را مردم نمی‌توانند به شکل مستقیم انجام دهند، لذا آنان باید فرد یا افرادی را برای آن انتخاب کنند. از این رو هر فقیهی ولایت ندارد، بلکه فقیه منتخب مردم ولایت دارد». به گزارش شبکه اجتهاد، در پی بحثی که در روزهای اخیر در فضای مجازی درباره دیدگاه آیت‌الله سیدعلی سیستانی پیرامون ولایت فقیه مطرح گردیده است، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول …

درس گفتارهایی در حقوق شهروندی با حضور اساتید حوزه و دانشگاه سروش محلاتی، محمدرضا بهشتی و محمدحسن ضیایی فر برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این درس گفتارها بناست فقه سیاسی شیعه و حقوق شهروندی، چالش‌های شکل‌گیری حقوق شهروندی در دیدگاه فلاسفه، بیگانگی ایرانیان با حقوق شهروندی، امکان اخلاقی حقوق شهروندی در جامعه دینی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. استاد سروش محلاتی مدرس حوزه علمیه قم، شنبه ۲۶ تیرماه ساعت ۱۰ تا ۱۲ و ۱۴ تا ۱۶؛ دکتر محمدرضا بهشتی استاد دانشگاه تهران سه شنبه ۲۹ تیرماه ساعت ۱۴ تا ۱۶ و ۱۶ تا ۱۸ و دکتر محمدحسن …

سروش محلاتی به ضرورت انعکاس نظرات مراجع عالیقدر از تریبون‌های رسمی، استقلال نهاد حوزه حتی در حکومت اسلامی و پشتیبانی دولت از حوزه علمیه چون در بخش درمان طلاب تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در ضیافت افطاری رئیس جمهور با جمعی از علما، روحانیون، گفت: بنده به عنوان طلبه‌ای که از قم آمده‌ام، سه پیشنهاد و راهکار دارم:‏ اول: مراجع عالیقدر، مرجع تبیین دین و تشریح شریعتند، ولی متأسفانه فضاهای رسمی و ‏تریبون‌های رسمی، رغبتی به انعکاس نظرات آن‌ها ندارند و بسیاری از مردم نمی‌دانند که …