قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / بایگانی برچسب: معرفی مقاله

بایگانی برچسب: معرفی مقاله

عبدالله بن عباس و فقه شیعی

عبدالله بن عباس و فقه شیعی

شبکه اجتهاد: عبدالله بن عبّاس ابن عبدالمطّلب (م ۶۸ق/ ۷-۶۸۶م) در مطالعات اسلامی معاصر معمولًا به عنوان یکی از پایه‌گذاران علوم دینی شناخته شده است. او همچنین یکی از گرداورندگان قرآن به شمار می‌رود که قرائات گوناگونش از آیات، بعدها همگی ثبت و ضبط شد. نقش او به عنوان «پدر علم تفسیر قرآن» نیز غیر قابل انکار است، چنان که از میان صحابه پیامبر (ص)، در حوزه شریعت (فقه و احکام) هم به عنوان یکی از پیشوایان مکتب مکّه به شمار می‌رود. در این میان، نقش وی در باورها و تاریخ فقه شیعه کمتر مورد توجّه قرار گرفته و نگاه …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به یکی از پژوهش‌های فقهی مرتبط با حقوق مردم و حریم خصوصی

نگاهی به یکی از پژوهش‌های فقهی مرتبط با حقوق مردم و حریم خصوصی

شبکه اجتهاد: در کشور ما تلاش‌ها در حوزه حقوق انسانی چه از حیث علمی و نظری و چه از حیث عملی فقط محدود به محیط‌های دانشگاهی یا فعالان مدنی مرتبط با آنها یا مراکز رسمی در قوای سه‌گانه نمی‌باشد بلکه نهادهای حوزوی و فعالان دینی نیز هم از حیث نظری و هم عملی تلاش‌های در خور توجهی از خود نشان می‌دهند؛ اگرچه جامعه انتظار بیشتری از آنها به ویژه از حیث اثرگذاریه‌ای عملی و نتیجه بخش  بر بهبود امور دارند. در گستره وسیع مطالعات حوزوی کم نیستند آثاری که مبتنی بر پاسخ‌دهی به دغدغه‌های ناظر به حقوق مردم و حل …

توضیحات بیشتر »

تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاجات اصولی

تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاجات اصولی

مهم‌ترین نکته‌ای که پیش از موضع‌گیری در مباحث اصول باید در نظر داشت این است که بحث را در چه گفتمانی دنبال می‌کنیم. مثلاً در مواجهه با نظریه محقق خویی در مساله اجتماع امر و نهی که گفتمان حاکم بر آن فلسفی و مبتنی بر ترکیب اتحادی یا انضمامی دو عمل است، اگر بخواهیم از راه گفتمان قانونی ورود پیدا کنیم ره به‌جایی نخواهیم برد. چون ایشان این بحث را در گفتمان فلسفی دنبال کرده است و طبیعتاً در مقام نقد آن نمی‌توان از گفتمان دیگری همچون گفتمان قانونی یا گفتمان کلامی یا گفتمان عبد و مولا ورود کرد. به …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

شبکه اجتهاد: مصادیق متعددی در گذشته مشاهده شده که افراد به زعم خویش، برای بهره‌مندی از حقوق و آزادی‌های مشروع اقدام کرده اما در مقابل به ارتکاب اَعمال مخل نظم عمومی متهم شده و با هزینه‌ها‌ی مختلف مواجه گردیده‌اند. در این زمینه ، مخاطبان عام ممکن است داوری‌های متنوعی از منظر سیاسی و اجتماعی ارائه کنند. اما حقوقدانان کیفری وظیفه دارند که در مواجهه با این پدیده‌ها‌ آسیب‌شناسی نمایند که مشکل کجاست؟ آیا شهروندان در رعایت نظم عمومی رعایت لازم را نمی‌کنند؟ آیا قوانین و مقررات مزبور اشکال دارد؟ آیا مجریان قانون چه در نهادهای امنیتی و انتظامی و چه …

توضیحات بیشتر »

معرفی دو مقاله در شماره جدید «مدیریت دانش اسلامی»

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

«بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر» و «رویکردشناسی بازنمایی اطلاعات دانش فقه» از جمله مقالاتی است که در آخرین شماره دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین شماره از دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ منتشر شد. در این شماره از دو فصلنامه که به همت پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی منتشر شد دو مقاله فقهی در حوزه مدیریت دانش ارائه شده است که مختصراً به آنها اشاره می‌‌شود. بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر (ساختارهای فقهی …

توضیحات بیشتر »

مجازات اعدام: چشم‌اندازی اسلامی

مجازات اعدام: چشم‌اندازی اسلامی

این پژوهش با تکیه بر برخی از مبانی اصولی و فقهی که پایبندی به آن‌ها به‌نوبه خود می‌تواند شمارگان مجازات اعدام را کاهش دهد، نشان می‌دهد که دیدگاه‌های اسلامی از جنبه‌های گوناگون بر رویکردی کاملاً حدّاقل‌گرا به مجازات اعدام تأکید دارد. این مقاله، هم به اعدام از باب حد و هم به اعدام از باب قصاص پرداخته و به اعدام از باب تعزیر که در برخی نظریه‌های فقهی آمده نیز اشاره کرده است. همچنین، به برخی از جنبه‌های شکلی، ادلّه اثبات و نظام رسیدگی به جرایم مستوجب اعدام پرداخته است که با کاربست آن‌ها، موارد مجازات اعدام در عمل، به …

توضیحات بیشتر »

تفکیک روایات «افتایی» و «تعلیمی»، قواعد و نمونه‌‌ها

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

شبکه اجتهاد: مسأله تعارض ادلّه و اختلاف احادیث از دیرباز مورد توجّه قرار داشته و حتّی می‌توان پیشینه آن را، همان‌طور که گزارش‌های متعدّد و همچنین برخی ابواب کتب روایی به خوبی نشان می‌دهند تا زمان خود امامان(ع) پی گرفت. پس از آن نیز فقیهان و اصولیان یا در نگاشته‌های اصولی خود به این مسأله پرداخته‌اند یا به تدوین رساله‌هایی جداگانه با محوریت همین موضوع دست یازیده‌اند. بنابراین چنین به نظر می‌رسد که برداشت صحیح از روایات نیازمند آگاهی از این مسأله و تعیین موضع درباره شیوه تعامل با احادیث متعارض است. نکته و پرسش قابل توجّهی که می‌تواند در نوع …

توضیحات بیشتر »

بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: مسأله ولایت و سرپرستی، یکی از مسائل پربسامد در ابواب مختلف فقهی است. این موضوع به صورت ویژه در تصرف در اموال و خرید و فروش و مناسبات مهم و سرنوشت ساز اجتماعی انسان‌ها همچون ازدواج و تشکیل خانواده بیشتر …

توضیحات بیشتر »

امکان‌سنجی عزل نمایندگان مجلس در نظام حقوق اساسی ایران

امکان‌سنجی عزل نمایندگان مجلس در نظام حقوق اساسی ایران

آیا می‌‏توان نمایندگان مجلس را برکنار کرد؟ این پرسشی است که باید بااحتیاط به آن پاسخ داد، به‏‌خصوص اینکه نمایندگی و نماینده از مفاهیم و عناصر اصلی مردم‌سالاری هستند و در صفوف ابتدایی تحدید توسط زمامداران حضور دارند. با این حال صرف اهمیت مجلس و نمایندگی، موجب کنار گذاشتن نظریات در مورد قابل عزل بودن نمایندگان نمی‏‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دموکراسی به‌عنوان مسیر مرسوم و مألوف حکمرانی در جهان معاصر تثبیت شده است. در این میان رابطه‌ی میان نمایندگان پارلمان و شهروندان مسئله‌ای مهم و دارای آثار متنوعی است و هر نظام سیاسی باید پاسخ‌هایی در زمینه چیستی و …

توضیحات بیشتر »

از فقه‌الحدیث تا انسان‌شناسی فرهنگی: قرائتی مردم‌شناختی از احادیث تربت و بازسازی یک گفتمان هویتی در تشیع نخستین

این پژوهش با مطالعۀ گروه احادیث تربت نشان خواهد داد که فقه‌الحدیث در صورت ورود به عرصۀ انسان‌شناسی فرهنگی، علاوه بر فهم متن در سطوح ادبی و واژگانی می‌تواند به کشف و معرفی گفتمان‌های انسان‌شناختی در دورۀ صدور این گزارش‌ها نیز مبادرت ورزد. به گزارش شبکه اجتهاد، ماجرای کربلا و شهادت امام حسین(ع) و یارانشان یکی از وقایع تاریخی بود که نقش اصلی را در شکل‌دهی هویت جمعی شیعه در سدۀ نخست هجری ایفا کرد. بی‌تردید پس از این حادثۀ تاریخی، هر امر مربوط به آن به‌مثابۀ یادمان و نمادی هویتی گرامی داشته می‌شد. شاید در این میان یادمان‌های زیارتی …

توضیحات بیشتر »

مبانی فقهی رژیم ارفاقی مجرمان سیاسی

مبانی فقهی رژیم ارفاقی مجرمان سیاسی

شبکه اجتهاد: در محافل علمی فقهی یا در مطالعات متخصصان و کارشناسان این حوزه دانشی معمولا پژوهش‌هایی صورت می‌گیرد که در عرصه مباحث حقوق بشر نیز حائز توجه است چرا که می‌تواند در  روندهای قانونگذاری یا امور قضایی یا حتی عملکردهای اجرایی در مراکز و نهادها یا فرهنگ و رفتار عمومی مورد استناد واقع شود. از همین رو مطالعه این آثار در حوزه مطالعات تخصصی حقوق بشر در ایران نباید مغفول بماند. در آخرین شماره «فصلنامه فقه و اصول» دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشی با عنوان «مبانی فقهی رژیم ارفاقی مجرمان سیاسی» منتشر شده است. همانگونه که از عنوان پژوهش برمی …

توضیحات بیشتر »

نقد فتوای مشهورِ فقهایِ امامیه درباره ارث کودکان متولد از رابطه نامشروع

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

شبکه اجتهاد: در محافل علمی فقهی یا در مطالعات متخصصان و کارشناسان این حوزه دانشی معمولا پژوهش‌هایی صورت می‌گیرد که در عرصه مباحث حقوق بشر نیز حائز توجه است چرا که می‌تواند در  روندهای قانونگذاری یا امور قضایی یا حتی عملکردهای اجرایی در مراکز و نهادها یا فرهنگ و رفتار عمومی مورد استناد واقع شود. از همین رو مطالعه این آثار در حوزه مطالعات تخصصی حقوق بشر در ایران نباید مغفول بماند. در آخرین شماره فصلنامه «دیدگاه‌های حقوق قضایی» وابسته به دانشگاه علوم قضایی، پژوهشی با عنوان «نقد فتوای مشهورِ فقهایِ امامیه درباره ارث کودکان متولد از رابطه نامشروع» منتشر …

توضیحات بیشتر »

نفی تلازم وجوب حفظ نظام سیاسی با مشروعیت آن

فقه و جلوه‌های بارز از رفتار انسانی با غیرمسلمانان

آیا وجوب حفظ نظام سیاسی بر پایه ادلّه خود، مقیّد به مشروع بودن نظام است یا نه؟ با توجه به تعریفی که از مشروعیت در نظام سیاسی از نگاه فقهی وجود دارد، آیا این مشروعیت عنصری بسیط و مطلق است که تنها در یک وضع و شرایط تحقّق می‌یابد یا امری نسبی است و از همین رو، حکم حفظ نظام سیاسی _ بسته به شرایط مختلف _ متفاوت می شود؟ چگونگی پاسخ به این دو پرسش مهم نقش تعیین کننده‌ای در تعیین نوع مناسبات انسان مسلمان با نظام =‌های سیاسی در جوامع اسلامی، دارد. شبکه اجتهاد: در میان چند مقاله …

توضیحات بیشتر »

«ماهیت فقهی امنیت؛ حق یا حکم؟/ سیف‌الله صرامی

«ماهیت فقهی امنیت؛ حق یا حکم؟/ سیف‌الله صرامی

شبکه اجتهاد: امنیت، در فقه اسلامی اهمیت و قلمروی گسترده‌ای دارد. حق یا حکم بودنِ امنیت، با توجه به آثار مختلف حق یا حکم بودن، پرسش اصلی این تحقیق است. برای پاسخ به این پرسش، پس از تعریف واژگان امنیت، حق و حکم، نخست امنیت را در منابع و متون فقه بررسی کرده ایم سپس، شواهد حق بودن را مطرح و نقد کرده ایم و آنگاه دلیل حکم بودن را تبیین و صورت بندی نمودیم. در نهایت، نتیجه گرفته ایم که امنیت در فقه اسلامی حکم است و معنای آن هم مطلوبیت وضعیت امن فردی و اجتماعی در قلمرو گسترده …

توضیحات بیشتر »

رویکردی منطقی-ریاضی به اصول فقه

رویکردی منطقی-ریاضی به اصول فقه

فاطمه سادات نبوی، در مقاله خود با عنوان «رویکردی منطقی-ریاضی به اصول فقه» پس از معرفی اجمالی رویکرد ریاضی به منطق و بیان مختصری در تعریف اصول فقه، منطق صوری اصول فقه را در قلمرو منطق ریاضی جستجو می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در دهه‌های اخیر، صوری سازی با استفاده از ساختارهای ریاضی، در بسیاری از مباحث که ماهیت منطقی دارند، گسترش یافته است. اصول فقه یکی از این حیطه‌هاست که ماهیت منطقی دارد و در حقیقت همان منطق حاکم بر استدلال فقهی می‌باشد. طراحی یک ساختار به سبک منطق ریاضی برای اصول فقه، هم به لحاظ فراهم آوردن ابزاری …

توضیحات بیشتر »

تحلیل فقهی – حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی

تحلیل فقهی - حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی

فصلنامه «اقتصاد اسلامی» در جدیدترین شماره خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل فقهی – حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی» به قلم حسین عیوضلو، محسن رضایی‌صدرآبادی و جواد نوری منتشر کرده است. شبکه اجتهاد: یکی از موضوعاتی که با گسترش فناوری‌های فضای مجازی و بین‌المللی در راستای جهانی‌شدن مورد توجه قرار گرفته، پدیده ارز‌ مجازی و سازوکارهای مرتبط با آن است. این پدیده نشئت گرفته از رشد فناوری به ‌نام بلاکچین و استفاده آن در فضای مجازی است. در این راستا با توجه به اهمیت مسائل شرعی و گسترش تهدیدها و فرصت‌های پدیده‌های فضای مجازی و لزوم تعیین موضع …

توضیحات بیشتر »

مروری بر مقالات بهار و تابستان ۹۹ «پژوهش‌های فقهی»

مروری بر مقالات بهار و تابستان 99 «پژوهش‌های فقهی»

«بررسی دیدگاه امام خمینی درباره مرسلات فقهی شیخ صدوق»، «چرایی عدم ابلاغ وجوب خمس درآمدها (ارباح مکاسب) در زمان پیامبر اکرم(ص)»، «نقد و بررسی مبانی فقهی دیدگاه مشهور در مفهوم‌شناسی عدالت فقهی»، «از فقه ادله تا فقه علل»، « نگاهی نو به حکم فقهی «جهاد زن» و « پژوهشی فقهی و حقوقی در مبانی تعمیم حکم سب النبی بر غیر نبی(ص)» از جمله مقالات اخیر شماره بهار و تابستان ۹۹ فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی …

توضیحات بیشتر »

نمایه مقالات کارآمدی فقه

نمایه مقالات کارآمدی فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این نمایه مقالات، تلاش می‌شود مقالاتی که از زاویه‌ای به کارآمدی فقه می‌پردازند نمایه شوند. این نمایه اگرچه ممکن است ناقص باشد اما تلاش فراوان شده است که حتی الامکان مقاله مرتبطی جا نیفتد. ۱-تحلیل عناصر کارامدی علم فقه (مطالعه موردی، شروط امر به معروف و نهی از منکر) منبع: فقه و اصول سال پنجاهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱۴ نویسنده: رضائی راد، عبدالحسین؛ پاییز ۱۳۹۷ – شماره ۱۱۴ علمی-پژوهشی (وزارت علوم) چکیده: در این مقاله، انتقاداتی که از نظر کارآمدی به برخی از آثار فقهی و به طور ویژه به مبحث امر به معروف شده است …

توضیحات بیشتر »

واکاوی مفهومی «نظم عمومی» و «حفظ نظام»

میزان تکرار «نظام» در فقه با عنوان حفظ یا عدم اختلال بسیار زیاد است و گرچه ظواهر نشان می‌دهد که فقه شیعه، فردگرا و مفاد آن کمتر ناظر به اجتماع و دولت است، ولی درون‌مایه‌های بسیار ارزشمندی درباره امور عمومی و اجتماعی از آن استخراج می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: به بهانه محدودیت‌های دولت برای شهروندان در پی شیوع ویروس کرونا، مقاله دکتر سید محمدمهدی غمامی، استادیار دانشگاه امام صادق(ع) با عنوان «واکاوی مفهومی «نظم عمومی» و «حفظ نظام» که در پنجمین شماره دوفصلنامه فقه حکومتی منتشر شده، مورد توجه قرار می‌گیرد. پرداختن به مفاهیم کلیدی در واقع از آن حیث …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به فقه امام علی (ع) با تأکید بر عناصر احکام حکومتی، رویکرد قضایی و شذوذات روایی

نگاهی به فقه امام علی (ع) با تأکید بر عناصر احکام حکومتی، رویکرد قضایی و شذوذات روایی

چند ویژگی در فقه امام علی (ع) هست که هم فقه او را از خلفای هم‌عصر خود به لحاظ برخی طرز تلقی‌های متعارض و هم از فقه امامان بعدی به لحاظ حداقل تفاوت‌های فراوان شکلی و پر رنگ بودن برخی موضوعات متمایز می‌سازد. از این میان به سه عنصر که از درجه اهمیت و تأثیر بالاتری برخوردارند پرداخته می‌شود. ۱- احکام حکومتی؛ ۲- رویکرد قضایی؛ ۳- شذوذات روایی. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چیرگی و تضلع امام علی (ع) به دانش خاصی محدود نیست. با این حال، نمود علمی آن حضرت در قلمرو فقه بسیار درخشنده و بارز است. روایات فقهی …

توضیحات بیشتر »

منزلت عقل فقهی در تمدن‌سازی نوین اسلامی

منزلت عقل فقهی در تمدن‌سازی نوین اسلامی

این نوشتار در پی آن است که اجمالاً جایگاه عقل فقهی را در عرصه تمدن‌سازی نوین اسلامی روشن نماید. به نظر می‌رسد برای ورود فقه به عرصه تمدن‌سازی نوین اسلامی، باید عقل، علاوه بر شئونی که در فقه رایج دارد، حداقل به پنج شکل دیگر ایفای نقش می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدحسین متولی امامی، رئیس مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی و دکتری دانش اجتماعی مسلمین موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در مقاله‌ای با عنوان «منزلت عقل فقهی در تمدن‌سازی نوین اسلامی» که در شماره دوم دوفصلنامه مطالعات بنیادین تمدن اسلامی منتشر شده است، بیان دارد: فقه اسلامی پایگاه …

توضیحات بیشتر »

انقلاب اسلامی و تحول در فقه سیاسی شیعه

عرصه خصوصی شهروندان در نظام اسلامی به چه میزان است؟/ سید کاظم سیدباقری

این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی در فقه سیاسی شیعه گردیده است؟ این بحث با رویکرد درجه دو و رصدِ تحولِ درونی فقه سیاسی شیعه به انجام رسیده است. در پاسخ، این فرضیه طرح شده است که با توجه به برخی زمینه ‌های سیاسی – اجتماعی پس از انقلاب اسلامی مانند ورود به حوزه قانونگذاری، اجرای حدود الهی و عملیاتی کردن آموزه مشورت، می‌‌توان تحول در فقه سیاسی را در مواردی مانند تلاش برای رسیدن به دانش مستقل فقه سیاسی، ارائه گزینه بدیل قدرت، تلاش برای پویایی فقه سیاسی، توجه …

توضیحات بیشتر »

بایسته‌های جرم ارتداد و آثار آن در حقوق خانواده

بایسته‌های جرم ارتداد و آثار آن در حقوق خانواده

در نظام خانواده‌ای که بر اساس اسلام طرفین شکل گرفته است، اگر ضمن وجود تمام شرایط لازم حکم ارتداد یکی طرفین ثابت شد، ازدواج وی با طرف مسلمان فسخ و ولایت و حضانت وی از کودک مسلمان سلب می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ارتداد از سنگین‌ترین جرایم در نظام فقه جزایی اسلام، به معنای «رویگردانی فرد مسلمان از آیین خود» است. هرچند مطابق نظام‌های سنتی حقوقی امکان مجازات به‌صرف تغییر اندیشه وجود داشت؛ اما در نظام حقوق کیفری مدرن هیچ جرمی محقق نمی‌شود، مگر آنکه ارکان سه‌گانه آن احراز شود. مرتضی رحیمی، عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده الهیات و …

توضیحات بیشتر »

بررسی چرایی ناهمسویی برخی فتاوا با روح حاکم بر فقه

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

این پژوهش در نظر دارد به فضلایی که در آستانه اجتهاد قرار دارند کمک کند که خود را ملتزم به روح حاکم بر فقه بدانند و گره‌های صعوبت را از برخی فتاوا بگشایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام به‌عنوان شریعت جامع و جاودانه در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان(ع) به‌عنوان دینی آسان و همراه با تسهیل معرفی شده است و ادله بسیاری نیز این سمحه و سهله بودن دین را تایید می‌کنند. تردیدی نیست مهم‌ترین بخش دین که مرتبط با افعال مکلفین است، احکامی است که در دوران غیبت توسط مجتهدان از منابع اولیه استنباط شده و در …

توضیحات بیشتر »

تحلیل و بررسی ساختارهای فقهی بر پایه روابط انسانی

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

دستاورد مقاله نشان می‌دهد، اکثر دانشوران متأخر برای ساختاربندی فقه به گونه‌ای از معیار روابط انسانی بهره برده‌اند و این معیار در میان متأخران و معاصران فقه پژوه، رایج و کاربرد بسیاری دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ساختارهای فقهی را با معیارهای گوناگونی می توان ترسیم کرد. یکی از معیارهای ساختار سازی فقه، روابط انسانی (رابطه با خدا، خود، انسان های دیگر و طبیعت) است. گرچه فقیهان متقدم از این معیار بهره نبردند، اما استفاده از آن در میان متأخران فقها و اندیشوران فقه بسیار است. محمدرضی آصف‌آگاه در مقاله خود در اولین شماره دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «مدیریت دانش …

توضیحات بیشتر »

اجراناپذیری کیفر سنگسار از شش منظر

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

در این نوشته سعی شده نشان داده شود از منظر درون‌دینی و براساس همه قرائت‌های دینی، اجرای این کیفرها، به‌ویژه سنگسار، شرعاً ممکن نیست و اگر قانون‌گذار داعیه شرع دارد باید از این نظر قوانین را با شرع همسو کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مدت‌هاست در کشور ما و دیگر مناطق جهان پژوهشگران مختلف مسلمان در تلاشند تا در مواجهه با پرسش‌های مختلفی که در زمانه کنونی راجع به برخی مجازات‌های مقرر در فقه اسلامی مطرح می‌شود، پاسخ دهند. برخی پاسخ‌ها از سوی علمای طراز اول در سطح مرجعیت دینی در شیعه یا مفتیان معروف اهل سنت ارائه شده و …

توضیحات بیشتر »

ﻧﻘﺶ ﺷﻮرای تخصصی فقهی در ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﻛﺎرایی ﺑﺎنکﻫﺎی اﺳﻼمی

واکاوی مفهومی «نظم عمومی» و «حفظ نظام»

پژوهش ﭘﻴﺶرو ﺑﺎ روش توصیفی و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮا ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮرای فقهی، ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﻛﺎرایی ﺑﺎﻧکﻫﺎی اﺳﻼمی را ارﺗﻘﺎ می‌دﻫﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻬﺎدی ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻧﻄﺒﺎق ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻧکﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ اﺳﻼمی، ﻓﻀﺎی اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ را ﺑـﺮای ﻛـﺎرﮔﺰاران و ﻓـﻀﺎی اﻃﻤﻴﻨـﺎن را ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻧک ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ، رﻳﺴک ﺷﺮﻳﻌﺖ را ﻛﺎﻫﺶ می‌دﻫﺪ، از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺑﺎ روزآﻣﺪ ﻛﺮدن ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺎنکی و ﻃﺮاحی اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺎلی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﻛﺎرایی ﺑﺎﻧﻜﺪاری اﺳﻼمی می‌اﻓﺰاﻳﺪ. شبکه اجتهاد: ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺎﻧﻚﻫﺎی اﺳﻼمی ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺣﺬف ﺑﻬﺮه از روشﻫﺎی ﺗﺠﻬﻴﺰ و ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻘﺪﻫﺎی ﺷﺮعی، ﺑﺎﻧﻜﺪاری …

توضیحات بیشتر »

حاکمیت قانون و احکام حکومتی در قانون اساسی

حاکمیت قانون و احکام حکومتی در قانون اساسی

با توجه به معنای قانون، صدور احکام حکومتی توسط، ولی فقیه با مبانی اصل حاکمیت قانون، تعارضی ندارد؛ چرا که منظور از حاکمیت قانون، تحقق عدالت اجتماعی است و احکام حکومتی نیز در همین راستا و بر اساس همین مبنا، تبلور یافته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، «حاکمیت قانون» از مهمترین اصول مطرح و مورد قبول قوانین اساسی همه کشور‌های جهان است و مضمون این اصل، حاکمیت قوانین موجود در یک کشور می‌باشد که در نتیجه آن، همگان در برابر قوانین، مساوی خواهند بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز با تحدید وظایف و اختیارات کارگزاران و برابرشمردن آن‌ها با دیگر …

توضیحات بیشتر »

بررسی تطبیقی روش‌شناسی کشف و تأسیس قواعد فقهی از دیدگاه فقهای شیعه و اهل تسنن

شبکه اجتهاد: اهمیت قواعد فقه و نقش آن در شناخت بهتر احکام شرع و نیز نظم بخشیدن به آموزه‌های فقهی، بر پژوهشگران عرصه‌ی فقه پوشیده نیست. این قواعد گرچه همچون قواعد اصولی نقش ابزاری در استنباط احکام را ندارد، اما در شناخت تفصیلی احکام و تطبیق موارد جزئی و مصادیق هریک از احکام کلی، نقش بارزی را ایفا‌ می‌نماید. در این میان پرسشی که برای بسیاری از دانش پژوهان این رشته ممکن استبه وجود آمده باشد این است که این قواعد از کجا به وجود آمده و خاستگاه آن کجاست؟ آیا این قواعد، مورد تصریح آیات و روایات است و …

توضیحات بیشتر »

مجموعه مقالات همایش ‌بین‌المللی «العملات الافتراضیه فی المیزان» + دانلود

مجموعه مقالات همایش ‌بین‌المللی «العملات الافتراضیه فی المیزان» + دانلود

مجموعه مقالات همایش ‌بین‌المللی العملات الافتراضیه فی المیزان (بررسی ارزهای دیجیتال) در بستر وب منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ‌بین‌المللی «العملات الافتراضیه فی المیزان» که در روزهای ۲۷ و ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ در شارجه امارات و به همت دانشکده شریعت و پژوهشهای اسلامی دانشگاه شارجه برگزار شده بود، پژوهشگرانی از کشورهای مختلف عربی، نتایج پژوهش خود را در مورد ارزهای دیجیتال در چهار محور فنی، شرعی، اقتصادی و حقوقی عرضه کردند. مجموعه مقالات این همایش به تازگی بر روی سایت این همایش بارگذاری شده است و پژوهشگران می‌توانند مجموعه مقالات این همایش را از آدرس http://yon.ir/35P6C دانلود نمایند.

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky