بایگانی برچسب: معرفی مقاله

نود و هفتمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (بهار ۱۳۹۸) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی منتشر گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، ۷ مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۹ صفحه و به قیمت ۱۰ هزار تومان به چاپ رسیده است. «ولیّ اذن در درمان» نوشته رضا پورصدقی و …

پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق اجتهاد چندمرحله‌ای و نظر خبرگان مالی اسلامی و مراجع عظام تقلید شروط جواز استفاده از پول‌های رمزنگاری‌شده را احصا گرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از سال ۲۰۰۹ شکل نوینی از پول در عرصه اقتصاد دنیا تحت عنوان «پول رمزنگاری شده» به وجود آمد. این وسیله مبادله از دسترس سیستم بانکی و بانک مرکزی خارج است و تنها از طریق فضای مجازی منتقل می‌شود. با فراگیرشدن این نوع پول در رفتارها و روابط اقتصادی، یک تحول جدی در ماهیت و کارکرد اقتصادی پول ایجاد می‌شود. تغییر در ماهیت و کارکرد اقتصادی ممکن است …

شبکه اجتهاد: کلمه‌ها آن قدر توان ندارند که سوگ بزرگ ترین شخصیت هستی را بنمایانند؛ بهترین عبارت در این زمینه جمله‌ای از امام علی (ع) که به مناسبتی در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه که با ترجمه زیبای دکتر شهیدی این گونه می‌فرماید: «الهی دامنه لغت کوتاه است و هیجان ضمیر بی‌پایان؛ دل می‌خروشد وسینه می‌نالد معانی در سراچه صندوق سینه توده و انباشته است، کو واژه‌ای که ترجمان احساس باشد و اسرار دل را بی‌پروا فاش سازد.» به واقع کو واژه‌ای که ترجمان این حقیقت بزرگ باشد.

در این مقاله، ساختار شناسی علم فقه از نگاه نظام سازی اصطلاحات و تاثیر آن در ارائه ساختار منطقی علم فقه، به عنوان راهبردی اساسی، بررسی می‌شود. همچنین، با مروری بر دسته بندی رایج فقه برای تقسیم بندی آن الگویی پیشنهاد می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و چهارمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (تابستان ۱۳۹۷) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی منتشر گردید. در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، مقالات علمی پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از …

در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، شش مقاله علمی پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۴ صفحه به چاپ رسیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و سومین شماره  فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (بهار ۱۳۹۷) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی منتشر گردید. این شماره کاوشی نو در فقه اسلامی، دربردارنده مقالات چون: «تحلیل و ارزیابی قابلیت شرط …

جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر  چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه زمستان ۹۶ دربردارنده هفت مقاله علمی: «تحلیل جرم سازمان‌یافته از دریچه فقه»، «بررسی ایقاع فضولی با مطالعه موردی طلاق فضولی»، «قاعده انگاری «لاقود لمن لا یقاد منه»»، «بررسی فقهی ـ حقوقی موجدات و مسقطات حق‌حبس در عقود معاوضی»، «ماهیت و قلمرو قاعدۀ «الزّرعُ لِلزّارعِ وَ لَو کانَ غاصِباً»»، «درنگی در قلمروی قاعده فقهی«التّعزیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. این نمایه در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، مقالاتی که به صورت کلی به فلسفه علم اصول پرداخته‌اند گزارش‌شده‌اند. بخش دوم اما به مقالاتی پرداخته است که تنها به یک مسئله از مسائل این دانش یا بخشی …

مداخله بشردوستانه جهت تأمین و تضمین رعایت حقوق انسان‌هاست که در حقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل‌ می‌باشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تألیف قلوب، تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله حمایت از مستضعفان و حق طلبان‌ می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجید وزیری استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران و جبار محمدی بلبان آبادی دانشجوی کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران در مقاله «بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام»‌ می‌نویسند: یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین الملل …

آنچه بسیاری از متدینین و به خصوص قائلین به حرمت استعمال کراوات، بدان معتقدند، شبیه سازی شدن کراوات از روی صلیب مسیحیان و به تبع، اختصاص این نشانه به ایشان است. تا بدین جای بحث، اگرچه به ظاهر تاریخی صرف است اما وقتی اختصاص آن به مسیحیان، صغرای حرمت تشبه به کفار می‌گردد، بحث، رنگ و بوی فقهی به خود گرفته و اهمیت آن نیز دو چندان می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کراوات، پاپیون و دستمال گردن، میهمانان ناخوانده‌ای بودند که با آغاز ارتباط پادشاهان قاجار با دولت‌های غربی، پا به کشورمان گذاشتند و پس از تغییر ایدئولوژی رضاخان در …

طرفداران نظریه عقلی بودن قاعده امر به معروف و نهی از منکر دلایلی برای اثبات مدعای خود اقامه کرده‌اند که از آن میان می‌توان به قاعده لطف، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل و قاعده وجوب شکر منعم اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از واجبات دینی و فروع دین که در تربیت انسان‌ها اهمیت بسیاری دارد، فریضه امر معروف و نهی از منکر است. پرسش این است که آیا باید آن را فریضه تعبدی محض تلقی کرد که وجوب، شرایط و مراتب آن به شکل تأسیسی از جانب شرع ارائه شده است و علت و فلسفه وضع آن قابل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصل‌نامه علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، ۱۳۹۵ چکیده: امروزه از چالش‌ها و دشواری‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اجتماعی  و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت نظام‌های سیاسی را بر اساس همگونی بین باورها و ارزش‌های اکثریت مردم جامعه با مبانی نظری که بر اساس آن‌ها حاکمان سیاسی سلطه خود را توجیه می‌کنند ، مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر عاملی که بتواند ارزش‌ها و باورهای …

«اقتضای ماهیت وقف بر جایز نبودنِ تغییر و تبدیل آن»، «بازپژوهی ماهیت جرم سب‌النبی در فقه امامیه»، «واکاوی کیفیت استدلال فقیهان به قواعد عقلی در فرایند استنباط»، «بررسی فقهی مقابله ‌به‌ مثل از طریق حرام»، «امکان‌سنجی فقهی گذار از مجازات‌های بدنی» و  «تمایزات قاعدۀ فقهی و قاعدۀ اصولی در اصول امامیه و اهلِ‌سنت» برخی از مهمترین مقالات اخیر فصلنامه فقه می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمى-پژوهشى «کاوشى نو در فقه،» بستری است برای عرضه اندیشه‌های فقهى، بیان زوایای ناپیدای فقه استوار امامیه و تضارب آراء در حوزه مسائل نوپیدای فقه، که سال‌ها توانسته است نقشی مؤثر در نمایاندن پرتوی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار گرفته نمی‌شود و کارکرد اقتصاد ایران بیشتر از آموزه‌های اقتصاد متعارف متأثر است. اگرچه عوامل متعددی در این امر دخیل‌اند، از نقش و جایگاه نظام آموزشی کشور و فرایند تولید علم آن نباید غافل ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که باثبات …

شبکه اجتهاد: متن پیشرو بازخوانی یک پژوهش کیفی، در استخراج و دسته بندی روایات طبی کتاب «الکافی» است. این پژوهش توسط رضا ایلخانی و زهره قاضی مرادی نگارش شده است و اصل این مقاله در پایگاه‌‌های علمی نشریات معتبر قابل دانلود‌ می‌باشد. بسم الله الرحمن الرحیم… بر اساس نظریه‌ای رایج، علم طب از جانب خداوند ایجاد شده است. اینکه چگونه عقل انسان با امکانات ابتدایی و نیز نبودن آزمایشگاه توانسته بسیاری از افعال و خواص جمادات و نباتات و حیوانات را در بیش از هزار سال قبل توضیح داده و این منابع را طی صدها سال برای حفظ سلامتی و …

این مقاله در صدد تحلیل فقهی موضوع و عیارسنجی ادله فقهی آن و در نهایت، تقویت نظریه وجوب اعمال فیلترینگ نسبت به سایت‎های انحرافی است. شبکه اجتهاد: فضای مجازی در کنار فرصت‎های مهم، تهدیدهای امنیتی و اجتماعی و فرهنگی به همراه دارد. سیاست جمهوری اسلامی ایران بر آن است که فیلترینگ به عنوان اصلی‎ترین راه اعمال محدودیت دسترسی کاربران نسبت به سایت‎های انحرافی و مخالف با موازین اسلامی بشمار می‎آید. این مقاله در صدد تحلیل فقهی موضوع و عیارسنجی ادله فقهی آن و در نهایت، تقویت نظریه وجوب اعمال فیلترینگ نسبت به سایت‎های انحرافی است. اگر چه فیلترینگ بعضی از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با مد و مدگرائی، نگاشته فقهی خاصی به چشم نمی‌خورد. هر آنچه هست واکاوی مد از منظر دین یا بررسی آسیبها و شیوه‌های طراحی مدهای اسلامی است. در این نوشتار اما مقالاتی که به رابطه بین دین و مدگرائی م‌پردازند را نمایه می‌کنیم. مقالاتی که در این نمایه، بدانها پرداخته می‌شود عبارتند از: بررسی نقش رسانه در مدگرایی کودکان و نوجوانان/ بررسی رابطه بین همرنگی، تشخص طلبی و طبقه اجتماعی-اقتصادی با میزان مدگرایی/ هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد/ بررسی رابطه بین سبک زندگی و نگرش دینی با میزان گرایش به سمت مدگرایی …

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای ‌اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و بین‌الادیانی حضرت امام رضا علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین‌پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

شبکه اجتهاد: یکی از مسائل بسیار مهم در فلسفه فقه، خطا در اجتهاد است. از یک سو نمی‌توان به طور کامل از خطای اجتهادی پیشگیری کرد و ناگریز پیش خواهد آمد. از سوی دیگر، نمی‌توان از هر خطای مجتهد نیز چشم پوشید. مسئله اول در باب این موضوع، تعیین معیار صواب از خطا است که خود در دو مرتبه ثبوت و اثبات قابل بررسی است. از آنجا که هر خطای اجتهادی قابل پذیرش نیست، مسئله دوم حدّ پذیرفتنی‌بودن خطا است. این مسائل، به صورت صریح مورد توجه اصولیان نبوده است. نگارنده در مسئله اول پاسخ‌های ممکن را ذکر کرده و …

ین نوشتار با مبنا قرار دادن تقسیم‌بندی مرحوم شهید صدر از مباحث فقهی؛ یعنی تقسیم فقه به چهار باب اصلی عبادات، اموال، آداب شخصی و آداب عمومی با چند زیرشاخه فرعی، کوشیده است دلالت‌های اجتماعی و بالمآل تمدنی آیات فقهی قرآن را مورد بررسی قرار دهد.

این پژوهش پس از بررسی مستندات قاعده و با تأمل در مدلول و مفاد آن، می‌اورد: «عدل و انصاف» ذیل قاعده‌ای فقهی و به‌عنوان مستند فتاوی شرعی، فاقد وجاهت است و ادله را یارای تأمین آن نیست.

به نظر می‌رسد استناد گستردۀ علامه حلی بدین روایت، و توصیف روایت به «مقبول» توسط شهید اول و محقق کرکی، منشأ ادعای مقبوله بودن این روایت توسط شهید ثانی شده است.

اگر فقه سیاسی را «آگاهی از احکام شرعیِ رفتار سیاسی مکلف، اعم از حقیقی و حقوقی، بدانیم» می‌توان به تناسب «نوعِ تعامل شیعیان با حکومت»‌های مختلفی که با عنوان حکومت اسلامی تشکیل شده‌اند، برای فقه سیاسی شیعه ادوار مختلفی را تعریف کرد.

«تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد»، «بررسی دیدگاه امام خمینی(ره) پیرامون منشأ حجیت قطع» و «بررسی ابتکارات فقهی سید مصطفی خمینی در باب بیع» از جمله مقالات منتشر در آخرین فصلنامه متین می‌باشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتاد و دومین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «متین» (پاییز ۹۵) که به صورت تخصصی به پژوهش در زمینه امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی می‌پردازد، توسط موسسه چاپ و نشر عروج منتشر شد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به موضوعات و چکیده مقالات منتشر شده. بررسی دیدگاه امام خمینی(ره) پیرامون منشأ حجیت قطع ذاتی دانستن حجیت قطع از گزاره‌هایی است …

گرچه جنبه فردی عبادات و فقه العبادات در اسلام بر جنبه‌های دیگر غلبه دارد، اما با یکسری مسائل اجتماعی و حکومتی در تعامل است حکومت نیز درباره اجرا، تحقق، حمایت و نظارت بر حسن اجرای آن در جامعه وظیفه، رسالت و به تبع آن اختیاراتی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرغم غلبه جنبه فردی بودن عبادات در اسلام، وجود جنبه‌های سیاسی و اجتماعی مستلزم یکسری وظایفی برای دولت و حکومت است. مقاله «بررسی فقهی وظایف حکومت اسلامی درباره عبادات» درصدد واکاوی طرح ادله اجتهادی وظیفه‌مند بودن حکومت در خصوص ابعاد سه گانه تحقق، حمایت و نظارت در عرصه عبادات است. …

طرح مصلحت نظام سیاسی، پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی، در برخی ساحت‌ها موجب تحول فقه سیاسی شیعه شده است. نگارنده می‌کوشد نکاتی را که در بـحث تـحول فقه سیاسى شیعه برخاسته از مصلحت نقش دارد تبیین کند. شبکه اجتهاد: مـصلحت که گاهى اوقات بـیانگر اهـداف دین در حوزه روابط سیاسى – اجتماعى است، یکى از عناصر درونى دین و فقه سیاسى است که همواره‌ در‌ آموزه‌هاى اسلامى داراى جایگاه و در ساحت‌هاى گـوناگون مـورد تـوجه بوده است. طرح مصلحت نظام سیاسی، پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی، در برخی ساحت‌ها موجب تحول فقه سیاسی شیعه شده است. حجت‌الاسلام والمسلمین …

یکی از مسائلی که کمابیش والدین و مربیان با آن در فرزند‌پروری مواجه هستند؛ حکمِ شرعیِ بیدار کردنِ فرزندان و متربیان برای نماز است. نوشتار حاضر درصدد است این مسئله را از منظر «فقه تربیتی» بررسی نماید. شبکه اجهاد: تربیت اسلامی ساحات مختلفی دارد که تربیت عبادی یکی از مهم‌ترین این ساحات است. یکی از مسائلی که کمابیش والدین و مربیان با آن در فرزند‌پروری مواجه هستند؛ حکمِ شرعیِ بیدار کردنِ فرزندان و متربیان برای نماز است. نوشتار حاضر به قلم سید نقی موسوی دانشجوی دکتری فقه تربیتی با عنوان «بیدار کردن متربی برای نماز از منظر فقه تربیتی» که …

اختصاصی اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱۵) کتاب: بایسته‌های اقتصادی از دیدگاه فقهی و حقوقی[۱] به قلم دکتر محسن اسماعیلی بر اساس آموزه‌های دینی و حقوقی سامان یافته است. در این کتاب نویسنده به دیدگاه اسلام و ائمه علیهم‌السلام درباره‌ی مصرف صحیح و پرهیز از اسراف و آثار زیان‌آور مصرف‌زدگی در احکام فقهی اشاره دارد و در بیست فصل به ضرورت اصلاح الگوی مصرف در قوانین و احکام پرداخته است. ضرورت اصلاح الگوی مصرف، اصلاح الگوی مصرف در قوانین، هنر و موهبت مدیریت مصرف، آمیختگی اقتصاد با معنویت و اخلاق، درآمد و مقوله‌ای به نام برکت، مصرف و مسؤولیت …

دو نظریه «سلطنت مشروطه مشروعه» و «سلطنت مطلقه» نظریاتی جدید در سنت فقه شیعه به شمار می‌آیند که در دوره مشروطه در سنت فقهی شیعه و در تقابل با همدیگر تدوین شدند. شبکه اجتهاد: دلیل نگارش مقاله حاضر توجیه گفتمانی الزامات سیاسی جدیدی مانند تحدید قدرت سیاسی، تأسیس مجلس شورای ملی، تدوین قانون اساسی، توجه به آزادی‌های اساسی و برابری مدنی است که در فقه سیاسی دوره مشروطیت ظهور یافت. مقاله حاضر در صدد آن است که احتجاجات فقهی ـ حقوقی ورود مدرنیته سیاسی به ایران در دوره قاجار را در چارچوب نظریه «کنش ارتباطی هابرماس» تفسیر کند. برای نیل …