شبکه اجتهاد: در این یادداشت، عصاره و جوهرۀ آراء آیتالله خامنهای و آیتالله مصباحیزدی را دربارۀ سه الگوی متفاوت حکمرانی بیان میکنیم و نشان میدهیم که روایتهای آنها از این الگو، «مشابه» و «همافزا» هستند و «شکاف» و «تضاد»ی در میان نیست. ۱. الگوی یکهسالاری؛ منطق استبدادِ ساخت سیاسی هر دو متفکّر بر این باور هستند که در این الگو، مردم هیچ منزلتی ندارند و تنها حاکم یا حاکمان هستند که تدبیر امور جامعه را در دست دارند؛ بدون آنکه مردم دخالت و حضوری در حاکمیّت داشته باشند. این الگو، مردم را فاقد هر گونه «حقّ» میداند و بر تکلیف …
توضیحات بیشتر »خاستگاههای معرفتیِ الزام حاکمیّتی به حجاب/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: در طول سال گذشته، مجموعههای از مباحثات دربارۀ حجاب و نقش دولت دینی دربارۀ آن مطرح شده و جنبههای متفاوتی از این مسأله، آشکار گردیده است، اما در این میان، آقای مصطفی ملکیان در مصاحبهای که چندی پیش انجام داده است، چهار اشکال را نسبت به حجاب و الزام دولتی به آن بیان کرده که تکرار همان پرسشها و شبهههایی است که تاکنون اظهار شده بودند. بهطور معمول، روّیۀ ایشان بدین صورت است که به سراغ ریشهها و پیشفرضهای یک مسأله میرود و میکوشد با بیان پرسشهای پیشینی، در منزلت آن تردید ایجاد کند. وی این منطق را …
توضیحات بیشتر »حجاب در میانه گفتگوی حوزویان
اختصاصی شبکه اجتهاد: در گفتمان انقلاب اسلامی، مسئله حجاب به عنوان مفهومی اسلامی و ضرورت شرعی مورد تأکید و توجه است؛ هرچند در عرصه روش و اجرا، اختلاف نظرهایی بین صاحب نظران وجود داشته و دارد. استاد ابوالقاسم علیدوست بهتازگی در گفتگویی به ابعاد مسئله حجاب و میزان مداخله حاکمیّت در این زمینه پرداخت که با واکنشهایی روبرو بود (اینجا بخوانید). بعد از آن، احمدحسین شریفی (رئیس دانشگاه قم) در دو یادداشت کوتاه، ادبیات خاصی را در نقد ایشان بهکار برد و مهدی جمشیدی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) نیز تحلیل استاد علیدوست را با نگاهی روششناسانه مورد …
توضیحات بیشتر »محققداماد و دغدغۀ سیاستزداییِ از حوزه/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: آقای محققداماد در سخن اخیر خویش، مطلقِ «دخالت در سیاست» را نفی و تقبیح کرده است، نه گونۀ خاصی از آن را و بدتر اینکه آن را به «دو تن از بزرگان حوزه»، نسبت داده است. این یعنی حوزه از «اساس»، سکولار است و بر اساس سکولاریسم، بنا شده است. این سخن، «استنتاجِ منطقیِ» من از سخن ایشان است، نه نظر خودم. من معتقد نیستم که مؤسسان حوزه، سکولار بودند. این نسبتی است که آقای محققداماد به مؤسسان و پدارن حوزه داده است. از حوزویان انتظار میرود که در برابر «متهمساختن بزرگان حوزه به سکولاریسم» از سوی آقای …
توضیحات بیشتر »نویسنده یادداشت: قدردان و دستبوس آیتالله صافی هستم
شبکه اجتهاد: مهدی جمشیدی در سایت رجانیوز نوشت: یادداشت این حقیر، دستاویز پارهای «غرضورزیهای بدخواهانه» و «سوءبرداشتهای بدبینانه» واقع شد. از غرضورزانِ کمینکرده و بیصداقت درمیگذرم که همواره، حریصِ غوغاسالاریهای آغشته به دروغ و فریب هستند؛ و چون طبیعتشان اینچنین است، گفتگو با ایشان بیحاصل است. «جریان تحریف» که «خسارتِ محضِ برجام» را بر مردم تحمیل کرده و «دولت عبرت» را رقم زده، در پی موجسازی در مقابل «بازسازیِ انقلابی» است؛ به هر طریقی و اینک از روزنۀ دوگانههای «مرجعیّت مستقل/ مرجعیّت وابسته» و «نقادی/ توهین». باید پرسید که «دفاع ابزاریِ» اینان کجا و «نقد صادقانۀ» ما کجا؟ امّا به …
توضیحات بیشتر »نامه جمعی از «اساتید و فضلای حوزه علمیه قم» در دفاع از ساحت مرجعیت
ما جمعی از اساتید، طلّاب و فضلای حوزه بزرگ قم، ضمن محکوم کردن این نوع جسارتها و بى ادبىها، از مدیران محترم حوزه علمیّه، جامعه محترم مدرسین و همچنین دادستانی محترم به عنوان مدّعى العموم درخواست مصرّانه داریم که این هتّاکی به ساحت مقدّس مرجعیت را محکوم نموده و نویسنده و آمران به این کار زشت و نابخردانه را مطابق ماده ۲۷ قانون مطبوعات، محاکمه نموده و ریشه اینگونه تفکّرات ضد روحانیت را براى همیشه نابود نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، به جمعی از اساتید، طلاب و فضلای حوزه علمیّه قم در دفاع از ساحت مرجعیت و محکومیت اهانت یکی …
توضیحات بیشتر »گرهگشایی از مسألۀ «مشروعیّت» در دولتِ اسلامی/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: باید اصطلاحِ “مشروعیّت” را در معنایی که در “فلسفۀ سیاست” رایج است، بهکار برد که عبارت است از “حقّ حاکمیّت”. پس مراد، معنای لغوی مشروعیّت نیست؛ یعنی سخن در این نیست که “شروطِ دینیبودنِ حکومت” چیست. اگر “حقّ حاکمیّت/ مشروعیّت” را “مردم” به “حاکم” بدهند، یعنی حاکم بهصورتِ “پیشینی”، حقّی نداشته و این حقّ، برخاسته از نظرِ مردم است. پس مردم، “منشأ حقّ حاکمیّت” هستند و حاکم، به “وکالت از مردم”، حقّ حاکمیّت دارد. اینجاست که اعطای حقّ حاکمیّت از سوی مردم به حاکم، تلازمِ قهری با “وکالت” دارد. امّا چنانچه بگوییم که مردم، منشأ “تحقّقِ حاکمیّت” هستند، …
توضیحات بیشتر »اضلاعِ روایتِ استاد مطهری از قیامِ عاشورا/ دکتر مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: مطهری، ساختههای فرهنگیِ ناظر به قیامِ امام حسین – علیهالسلام – را آغشته به تحریف میدانست و این تلقّی را در کتابِ «حماسه حسینی»، بسط داد. او میگوید تحریف بهمعنیِ عملی است که در اثرِ آن، واقعیّتی بهصورتِ واژگونه و ناصواب، به دیگران منتقل شود. بهبیاندیگر، تحریف عبارت است از تصرّف و تغییر در روایتِ یک واقعیّت که موجبِ معکوسشدن یا دستکم مخدوششدنِ برداشتِ مخاطب از آن واقعیّت گردد. تحریف، بر دو گونه است: تحریفِ لفظی و تحریفِ معنوی. تحریفِ لفظی آن است که در صورتِ واژه ها و و ظاهرِ عبارات، دست برده شود، بهگونه ایکه کلام، …
توضیحات بیشتر »راهبردهای ریشهنگرانه در مواجهۀ دولت اسلامی با بیحجابی
مخالفت با بدحجابی و مواجهۀ دولتی با آن، باید مبتنی بر «دلیل» باشد و دلیل باید بهگونهای ساختهوپرداخته شود که «فراگیر» و «غیرشکننده» باشد. دراینباره، با شبکهای از مفاهیم روبرو هستیم: «قانون / ضابطه / جرم / هرجومرج»، «هنجار / عُرف / ارزش / فرهنگ / انحراف»، «حرام / معصیت / گناه / فساد»، «اخلاق / حیا / عفت / پاکدامنی / وقار / متانت / شخصیّت»، «خانواده / وفاداری / خیانت»، «عقده / خلاء / کمبود / خودنمایی / بیماریِ روانی»، «شخصی / خصوصی / فردی / عمومی / اجتماعی» و …. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی …
توضیحات بیشتر »علومِ انسانیِ اسلامی؛ هم ممکن، هم مطلوب/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: در نوشتنِ این یادداشت، تردیدِ فراوان داشتم، از این جهت که اولاً، آنچه که حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در زمینۀ ارتباطِ علم و دین و ماهیّتِ علمِ دینی گفته است، کمترین اثری از تازگی و طراوات نداشت، بلکه حاصلِ گرتهبرداریهای ناشیانه و ناپختهای بود که وی از نوشتههای بیست سالِ پیشِ عبدالکریم سروش کرده بود، و ثانیاً پرداختن به این قبیلِ مسألههای نظریِ محض، هیچ تناسبی با وظایفِ وی که رئیسِ قوّهی مجریّه است و باید برای گشودنِ گِره از معضلات و مشکلاتِ انباشتهی مردم، شب از روز نشناسد و لحظهای از تدبیرِ اجراییاتِ معوق و معطلِ کشور، …
توضیحات بیشتر »