Tag Archives: موضوع شناسی

اگر بخواهیم تصویر روشنی از تحولات موضوع شناسی فقهی به دست آوریم اولاً باید زاویه و رویکرد مطالعه را از وضعیت موجود و حدس زدن سابقه بر پایه آن تغییر دهیم و به واکاوی جدی پیدایی ‌‌‌‌‌اندیشه مطابق رویه فقهی از دل گزاره‌‌های حدیثی تا به تلاش‌‌های امروز آن‌هم در قالب مطالعه جامع روی‌آوریم. ثانیاً پیش از مطالعه تصویر روشنی …

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی گفت: فقه نباید به موضوعات نگاه انفعالی داشته باشد بلکه باید ریل گذاری اصلی و جهت‌گیری کلی را انجام دهد چراکه هر موضوعی در ساحت دین ارزشی دارد و اگر نتوانیم رابطه بین آنها را پیدا کنیم و رتبه‌بندی موضوعات را بشناسیم دچار مشکل‌ می‌شویم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نودودومین جلسه «شنبه‌های فقهی» با …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تاکنون تعاریف مختلفی از مکتب‌شناسی فقهی ارائه شده است؛ به نظر نگارنده، مکتب‌شناسی فقهی یعنی بحث از مبانی روش‌ساز که مراحل و ‌روش‌های اجتهاد هستند. این سه حیطه، بیشتر در بحث‌های مکتب‌شناسی وجود دارد؛ چون مکتب‌شناسی فقهی، یک امر اعتباری است و امری نیست که وابسته به‌واقع باشد؛ بنابراین تعریف این علم، وابسته به اغراض ما است …

شبکه اجتهاد: این روزها صحبت‌های زیادی درباره «متاورس» مطرح می‌شود؛ کلیدواژه‌ای که در طول سال‌ها شکل گرفته و همانند کلیدواژه‌های اینترنت و شبکه‌های مجازی و پلتفرم‌ها جایگاهی در زندگی مردم پیدا خواهد کرد، اما حوزه‌های علمیه در قبال موضوع‌های جدید رویکردهایی را اتخاذ کرده که گاهی اتخاذ آن رویکردها موجی از جریان‌های منفی را به‌سوی حوزه‌های علمیه روانه کرده است. …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطها(ع)، موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در مباحث اجتهادی دانست و ابراز کرد: اصلاً فقیه در زمان ما بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد؛ اگر در زمان گذشته با اما و اگر تردید و … به صورت‌های این چنینی حرف‌‌هایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و …

استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع …

نشست خبری «جشنواره فراخوان آثار موضوع شناسی نیم قرن اخیر در جهان اسلام» به همت مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی و با حضور اصحاب رسانه در سالن جلسات مؤسسه مو ضوع شناسی احکام فقهی برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست ابتدا حجت‌الاسلام والمسلمین حجت‌الله بیات ضمن معرفی مؤسسه و بیان مأموریت آن، به اهمیت و اهداف طرح …

نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و حیات و نسبت آن با افراد دچار مرگ مغزی، با حضور نمایندگان فرهنگستان علوم پزشکی و مراجع عظام تقلید از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و …

شبکه اجتهاد: موضوع‌شناسی در علم فقه و دیگر علوم، پایه و اساس توسعه مسائل می‌شود و در نهایت به اغراض، اهداف و غایات تدوین علوم، منجر می‌شود؛ توجه به «فلسفه علوم» و «پویایی و پاسخگویی علوم» و «گسترش مسائل مورد نیاز» و «فراوانی موضوعات مورد ابتلاء» و «تحول و تبدل موضوعات» از مهم‌ترین پیش‌نیازهای ذهنی و علمی برای کارکرد علوم …

کار فقیه شناخت موضوعات نیست بلکه وظیفه فقیه استخراج حکم است. موضوع شناسی و تبیین موضوع تخصص‌ها‌‌ی متعدد است. لامحال فقیه نمی‌تواند همه این تخصص‌ها‌‌ را به دست بیاورد. فقیه لازم نیست که در باب ناباروری متخصص باشد. لازم نیست که در موضوع تبادل ارز دیجیتال متخصص باشد. ولکن وقتی می‌خواهد فتوا بدهد باید بداند ارز دیجیتال چیست و موضوعش …

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه موضوع‌شناسی مسائل جدید باید با دقت انجام شود که در زمان ما کار آسانی نیست؛ به ذکر نمونه‌هایی از این مسائل پرداخت و گفت: موضوع پول و سرچشمه پیدایش و تولید آن امروزه و با توجه به پیچیده شدن این مسائل در نظام جدید اقتصاد دنیا باید با دقت مورد بررسی واقع گردند. همچنین …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه تأثیر بزرگ شناخت موضوعات احکام محل تردید و شبهه نیست؛ اما اینکه آیا فقهاء هم در این مساله جایگاهی دارند، مساله‌ای مبهم است. از طرفی در رساله‌ها یا استفتائات ‌مباحث متعدّدی در مواردی مانند «وطن»، «کثیر السفر» و امثال آن مطرح شده که نشان می‌دهد در ارتکاز متدیّنان،  فقهاء در موضوع شناسی مورد اعتماد هستند. و …

تجربه نشان داده است که جامعه علمی، به‌خصوص دینی و به‌خصوص حوزوی در برخورد ما با متاورس و مانند آن، در مرحله اول وارد انکار می‌شوند. در مرحله دوم، وارد امتناع می‌شوند؛ یعنی می‌گویند به سمت این‌‌ها نروید. در مرحله سوم، وارد همکاری می‌شوند. متاورس و پدیده‌هایی مانند آن، ذو ابعاد هستند و ما دیگر پدیده تک‌بعدی نداریم و جهانِ …

اگر درست بنگریم می‌بینیم وظیفه فقیه اظهارنظر و ارائه حکم در مسائل پیشرو جامعه و عصر خودش است و فهمیدن حکم شرعی نیز در گرو فهم مسئله می‌باشد؛ پس بحث ما فراتر از موضوع‌شناسی است و مربوط به مسئله‌شناسی است. فقیه برای حل یک مسئله، می‌خواهد حکمی را استخراج نماید و تا آن مسئله را به‌درستی شناسایی نکند نمی‌تواند بگوید …

استاد ابوالقاسم علیدوست به تشریح بایسته‌های ورود فقهی به مسائل جدید مانند متاورس پرداخت و تأکید کرد: ورود به مسائل نوپدید از منظر فقهی بایسته‌هایی دارد که بی‌توجهی به آنها باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. فقیه باید میان موضوع‌ و مصداق فرق قائل شود و در همه موارد وارد تعیین مصادیق نشود و اجازه دهد که موضوع نوپدید به حدی …

تصویر ذهنی فعلی ما در حوزه این است که اگر بخواهیم در یک زمینه‌ای نظر بدهیم، از متخصص آن حوزه پرسش می‌کنیم. این روش به ویژه در مسائل اجتماعی مربوط به اقتصاد و سیاست، در عمل نادرست و جهت دار است. موضوعات به راحتی دریافت نمی‌شود و اینگونه نیست که در مشورت با یک کارشناس بتوان به موضوع شناسی دقیق …

سنت گرایی از این جنبه منفی است که بخواهیم بر همان نظریات سلف صالح باقی بمانیم چرا که این امر باعث عقب ماندگی حوزه ها می شود. هنوز عده ای تأکید دارند که باید راه سلف صالح را طی کنیم و با همان نظرات آشنا شویم، اما به نظر می رسد حوزه ها برای اینکه در این عرصه نیز پیشرفت …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت موضوع شناسی در حوزه‌های علمیه، گفت: «اشتغال زنان» در ظاهر مساله جدیدی نیست و سابق بر این هم زنان بیرون از منزل فعالیت داشتند، اما در واقع، چون مناسبات اجتماعی تغییر کرده است، اینکه الگوی مطلوب اشتغال زنان در زمان حاضر چیست، نیاز به موضوع شناسی دارد و نمی‌توان …

حجت‌‌الاسلام حاج‌ ابوالقاسم گفت: مجتهد در اجتهاد تمدنی بیش از سایر اقسام اجتهاد، نیازمند موضوع شناسی است. در اجتهاد تمدنی که به راهبری کمک می‌کند، موضوع شناسی اهمیت دارد حتی در شان افتاء هم مورد توجه است و محل ابتلا مجتهد است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رئیس پژوهشگاه فقه نظام در مراسمی که با عنوان …

رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی گفت: به فرموده بزرگان حوزه ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به شناخت صحیح موضوعات آنها برمی‌گردد. لذا باید در زمینه شناخت موضوعات فقهی به مراجع عظام تقلید که روش استنباط احکام را به خوبی مسلط هستند کمک شود. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده، رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع …

نوشتار حاضر شامل معرفی، تشریح ابعاد و سویه‌های فقهی واکسیناسیون کرونا به همراه طرح مسائل فقهی مرتبط با آن است که توسط شورای فقهی «مناط» با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس تدوین شده است. این سند با هدف ترسیم نقطه عزیمتی برای بررسی فقهی موضوع واکسیناسیون طراحی شده است. شبکه اجتهاد: با شیوع ویروس کرونا، راه‌های مقابله با این ویروس در …

بررسی احکام پیرامون الکل در فقه اسلامی بحثی دامنه‌دار است، بحث‌هایی همچون نجاست و پاکی و انواع الکل از مسائلی است که همواره ذهن اهل تحقیق و پژوهش را به خود مشغول داشته است. امروزه با ورود الکل به بسیاری از مواد مورد استعمال، خصوصاً در دوره کرونا و ورود الکل به زندگی روزانه، چنین بحثی از ضروریات در عالم …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: مرحوم شهید صدر (ره) برای رهایی بانک‌ها از ربا، کتاب البنک اللاربوی را نوشتند اما در همه راه‌حل‌های ایشان فرض شده که پول عینی دادوستد می‌شود و راهکارهای ارائه شده در رابطه با پول ذمی (پول اعتباری) را بررسی نکرده‌اند. اگر فرض پول عینی را کنار بگذاریم هویدا می‌شود که نظریه …

کتاب «موضوع شناسی شلاق» به قلم حسین فرهودی، توسط مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی چاپ و در دسترس عموم مخاطبان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام از ابتدا به تعین و معرفی مقررات جزایی خود پرداخته و با تقسیم‌بندی جرایم به موارد چهارگانه «حدود، قضاص، دیات و تعزیرات»، مجازات‌های مقرر برای هریک از عناوین مزبورد را تشریع نمود. …

موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی در سه نوبت در فصول مختلف سال، با حضور منجمان، اعضای ستاد استهلال و فضلای حوزه علمیه قم در اوقاتی که مانعی مثل ابر و غبار در افق نبوده و مکان‌هایی که نور شهر و روستا یا تردد خودروها وجود نداشته، در فاصله حدود ۶۰ کیلومتر بیرون شهر قم با دقت تمام مساله را بررسی ونتیجه …

  شبکه اجتهاد: در ارتباط با پول، سه امر مترتب برهم باید به صورت دقیق و طولی صورت گیرد. مرحله اول شناخت دقیق ماهیت و ویژگی‌های پول است، بعد از اینکه ما موضوع پول را شناختیم، مطلب دوم این است که باید احکام فقهی پول را روشن کنیم؛ یعنی انواع حکم به کارگیری پول را تبیین کنیم که اعم از احکام …

حجت‌الاسلام ترابی گفت: هیچ دلیل فقهی بر حرمت معامله بیت کوین وجود ندارد البته معامله باید در چهارچوب قوانین کشور صورت گیرد و روشن است که احتیاط در همه امور مستحسن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حدود دوازده سال از عمر پول‌های نسل جدید «رمز ارزها» می‌‌گذرد، گسترش جایگاه این نوع پول در اقتصاد جهانی -که ارزش بازار تنها یک …

شبکه اجتهاد: یکی از بحث‌های مهم در تفقه بحث موضوع شناسی است. تنقیح موضوع را در سه مرحله ۱- تنقیح بیانی، ۲- تنقیح غیر بیانی و ۳- تنقیح شاکله‌‌ای انجام‌‌ می‌دهیم. (جدول تحلیل موضوع) اولین مرحله تنقیح یک موضوع، «تنقیح مفهومی و لفظی» موضوع است. به عنوان مثال اگر فقیه بخواهد درباره تورم حکم دهد؛ ابتدائاً مفهوم تورم را موشکافی‌‌ …

بسیاری از انسان‌ها به جهت اعتقاداتی که دارند یا اخلاق، فرهنگ و آدابی که ملتزم به آن هستند نمی‌خواهند حداقل در شرایط عادی به دروغگویی مبتلا گردند اما به واسطه ناآگاهی از مصادیق جدید کذب یا بی توجهی بدانها ناگاه خود را آلوده به آن می‌‌یابند یا مع الاسف حتی پس از تأثیرگذاری آن و تزلزل پایه‌های زندگی باز هم …

ریشه مفاسد اقتصادی قدرت خلق پول توسط بانک‌ها است؛ سوال این است که اگر به سرچشمه فساد بانکی پرداخته نشود آیا با برخورد‌‌‌‌ها‌ی موردی با مفسدان، مشکلات حل شده و دیگر هیچ فسادی رخ نمی‌دهد؟ ممکن است گفته شود تا زمانی که این موارد جرم انگاری نشود قوه قضاییه نمی‌تواند به موضوع خلق پول ورود پیدا کند اما شایسته است …