بایگانی برچسب: نگرش تاریخی در فقه

شبکه اجتهاد: مسأله «تاریخمندی» فقه و احکام شرعی از سال‌ها پیش تا کنون همواره اختلاف برانگیز بوده و نوشته‌های نواندیشان دینی که در آنها بر ضرورت استفاده از شیوه «تاریخی»-البته به معنای خاص آن که پس از قرن هجدهم مورد توجّه قرار گرفت- تأکید کرده بودند تنور این مناقشات را گرم‌تر کرد، به گونه‌ای که در جهان عرب آثار بسیاری در این زمینه به نگارش درآمد و روشنفکران نیز جهت اثبات نگرش خود به فقه و شریعت، تحلیل‌های متفاوتی از احکام فقهی ارائه دادند که عمدتا رنگ و بوی تاریخی، سیاسی و اجتماعی داشت. در دیگر سو فقیهان سنّتی کمتر …

مهمترین موضوع در باب تعارض ادلّه، مسأله تقیه است و برای حل مشکل، عموماً از «اخبار علاجیه» استفاده می‌شود. ابتکار ایشان در این است که مسأله تقیه را در متن واقعِ اجتماعی و دینی و سیاسیِ آن ایام بررسی می‌کنند و توضیح می‌دهند که تقیه صرفاً از حُکّام نبوده و در بسیاری از موارد از فقها، مُفتیان، قضات و حتی از توده مردم و غالیان از شیعیان نیز بوده است.

اطلاع بر تاریخ است که مجتهد را در موردی وادار به صدور فتوا، و در موردی دیگر وادار به سکوت و استنکاف از إصدار حکم و فتوا می‌نماید. اطلاع بر تاریخ است که مجتهد، شرایط موجود را منطبق بر شرایط زمان سیدالشهدا(ع) ارزیابی می‌‌کند یا شرایط غصب خلافت و سکوت مولای متقیان و یا شرایط زمان امام مجتبی و صلح با معاویه و متوکل و امثال او. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «فقاهت در تشیع؛ نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء» توسط سید محمدمحسن حسینی‌طهرانی نگاشته و توسط انتشارات مکتب وحی منتشر شد. مولف این اثر (فرزند علامه طهرانی) …

نقش تاریخ در فقه و اصول، قطعا نقش بسیار مؤثری است؛ البته در نجف، هیچ‌گاه عنصر تاریخ در فقه لحاظ نمی‌شد؛ بیشتر در اصول و تجربیات، ذهنیات و احتمالات بود. اما در حوزه علمیه قم که متأثر از آیت‌الله بروجردی است، یکی از همت‌های ایشان این بود که عنصر تاریخی را در فقه و حتی در اصول جاری کنند. ورود عنصر تاریخی در تفکرات ما بسیار کارگشا است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد مددی از استادان قدیمی خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از شاگردان آیت‌الله خوئی(ره) در گفتگو با خط به سابقه و ثمرات نگرش …