مراجع تقلید فعلی و مراجع گذشته همه بر اساس حجت شرعیه عمل میکردند و ملتزم به اخلاقیات بودند و تفاوتی از این حیث نیست. اگر کسی مسئلهای داشته باشد او در حقیقت مرجعیتش زیر سؤال است نه اینکه بگوییم مرجع هست و متخلق نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله سید احمد خوانساری، علاوه بر فقاهت، به معنویتی کم نظیر در میان مراجع تقلید معروف بود. به مناسبت سوم دی ماه، سالروز درگذشت وی، سلوک اخلاقی مراجع تقلید را به بحث گذاشتیم. حجتالاسلام سید اباذر علوی گنابادی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه گیلان و مدیر آموزش مدرسه نائبالصدر رشت معتقد است …
توضیحات بیشتر »انتقاد آیتالله شبیری از بیتوجهی به تراث علمی و اخلاقی حوزه/ نسل عالمان اخلاق گویا منقرض شده است
آیتالله شبیری زنجانی با انتقاد از رواج برخی روشهای تصنعی و انحرافی به عنوان سیر و سلوک -که از فقاهت و روش علمای سلف فاصله دارند- گفت: در طول تاریخ حوزه همیشه علمای اهل سلوکی بودند که در حوزه درس اخلاق می گفتند هرچند درباره اخلاق نظری، مبانی متفاوتی وجود داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید موسی شبیری زنجانی شب گذشته در دیدار اعضای بیت مرحوم آیتالله مؤمن با ایشان، با اشاره به شخصیت علمی آن عالم فقید، فرمود: متأسفانه در این دورههای اخیر آن مرتبهای از عشق به علم، زهد و تقوایی که قدمای ما داشتند باقی نمانده …
توضیحات بیشتر »گلایه آیتالله شبیری از کمرنگ شدن مباحث اخلاقی در حوزه/ در گذشته رؤیت علماء برای هدایت مردم کافی بود
آیتالله شبیری زنجانی شرایط کنونی ایران و جهان را ویژه دانست و بر لزوم تقویت و گسترش درسهای اخلاق در حوزه علمیه تاکید کرد و گفت: در گذشته رؤیت علماء برای هدایت مردم کافی بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید موسی شبیری زنجانی از مراجع تقلید در دیدار آیتالله حسینی بوشهری دبیر شورای عالی حوزههای علمیه با اشاره به درس اخلاق امام خمینی(ره) افزود: آقای خمینی که درس اخلاق میگفتند تا چند روزی حوزه یک حال و هوای دیگر داشت. امروز جای این درس اخلاقها در حوزه خالی است. ایشان با تبیین نقش علماء در ترویج اخلاق خاطرنشان کرد: …
توضیحات بیشتر »رابطه احکام حقوقی و مکارم اخلاق/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از خصوصیات بارز دین اسلام توجه به جنبههای حقوقی و گسترش عدالت اجتماعی در جامعه است. از نگاه اسلام، حفظ حقوق تمامی انسانها در جامعه از بزرگترین وظایف انسانی و دینی یک حکومت میباشد که پیامبر به عنوان اولین حاکم اسلامی میبایست بیش از دیگران در نشر و گسترش آن تمامی تلاش خود را معطوف نماید. فقه و دستورات فقهی اسلام اوج تجلی این معنا در اسلام است. در طول رسالت بیستوسه ساله پیامبر اسلام(ص) بهخصوص در دوران ده ساله حضور در مدینه احکام بسیاری از سوی خداوند در قالب آیات قرآن نازل گردید که هر …
توضیحات بیشتر »دفاع سیاستبازانه از اخلاق/ سید طاها بصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان سبب شده است که بار دیگر جمعی از حوزویان که مدتی است علم اخلاق را برداشتهاند نسبت به سخنان ایشان موضع بگیرند. اما مگر پناهیان چه میگوید که این عزیزان چنین برآشفته میشوند و عنان از کف میدهند و تصمیم میگیرند هر طور شده پاسخ بدهند. به نظر میرسد بهرغم ادعای اخلاقورزی این جماعت، مشکل آنها با مضمون سخن نیست، بلکه با سخنگو است. این طیف که مدتی است خود به تئوریپردازان درجه دو یک جناح سیاسی تبدیل شدهاند و پس از آنکه اندیشهای به شاخصه جناح سیاسیشان تبدیل میشود خود را …
توضیحات بیشتر »پیامبر اخلاق یا پیامبر قدرت!/ محمد باقری
تمام درگیری انبیاء سرِ مسائل سیاسی بوده، نه سرِ برگزاری کلاس اخلاق! دلیل اینهمه اذیت پیامبر(ص) این بود که دنبال قدرت بود. حدیث شریف و مشهور «انّی بُعِثتُ لِاُتَمّمَ مَکارِمَ الاخلاق» از سند محکمی برخوردار نیست! اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام علیرضا پناهیان در مصلای تهران به مناسبت بزرگداشت رسول اکرم(ص) که از شبکه سوم سیما پخش میشد، پیرامون شخصیت رسول خدا(ص) و هدف از بعثت نبی گرامی اسلام برای مردم سخنرانی کرد. این سخنان بهسرعت در شبکههای اجتماعی بازنشر شد و مورد بحث قرار گرفت تا جایی که برخی از اساتید حوزه و دانشگاه را برانگیخت تا به این سخنان …
توضیحات بیشتر »نباید وارد تفاوت گزارههای فقهی و اخلاقی میشدید/ کاش کمی هم به آیات و روایات مراجعه میکردید!
اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «ماهیت تشکیکی گزارهها و مفاهیم اخلاقی»، روز چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام والمسلمین محمد عالم زاده نوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، بهعنوان ارائهکننده و حجتالاسلاموالمسلمین رضا حبیبی، پژوهشگر حوزه فقه بهعنوان ناقد اول و حجتالاسلاموالمسلمین حسن بوسلیکی، پژوهشگر حوزه اخلاق بهعنوان ناقد دوم، حضور داشتند. لازم به ذکر است که دبیر علمی این جلسه، آقای حجتالله آزاد بودند. عنوان کتاب، اشکال فنی دارد حجتالاسلام رضا حبیبی در ابتدا گفت: …
توضیحات بیشتر »مهم ترین تفاوت فقه و اخلاق، تشکیکی بودن گزارههای اخلاقی است
اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «ماهیت تشکیکی گزارهها و مفاهیم اخلاقی»، روز چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم، برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام محمد عالم زاده نوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه به عنوان ارائه کننده و حجتالاسلام والمسلمین رضا حبیبی به عنوان ناقد اول و حجتالاسلام حسن بوسلیکی به عنوان ناقد دوم، حضور داشتند. لازم به ذکر است که دبیر علمی این جلسه، آقای حجتالله آزاد بودند. گزیدهای از ارائه حجتالاسلام عالم زاده نوری، مدیر گروه اخلاق مرکز اخلاق و …
توضیحات بیشتر »راهکارهای ارائه شده برای افعل تفضیل، به سست شدن معنای آن منجر شده است
به نظرم در فرمایشات آقای عالمزاده باید دوباره به آن توجه بشود این است که افعل تفضیل اصلاً حتی در اسلوب عرفیاش، نهفقط در اصطلاحات روایی، بهطور طبیعی حیثی است. لااقل غالباً حیثی است. وقتی در بیانات عرفی میگوییم که بهترین راننده کسی است که نگذارد آب در دل مسافرها تکان بخورد، بهترین راننده کسی است که وقتی میخواهد راه بیفتد اوّل ماشین را چک کند، بهترین راننده آنکسی است که موقع رانندگی کاملاً به قواعد پایبند باشد، اینها به نظر عرفی هم نه آن تفضیل مطلق، یعنی همان صفت عالی، اصلاً قیدی نمیخورد. حیثیت اینها باهم متفاوت است. به …
توضیحات بیشتر »کشف معنای صیغهی تفضیل، تناقضهای روایی را برطرف میکند
کرسی ترویجی «کاوش در مفاد صیغه تفضیل در آموزههای اخلاقی دینی» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلاموالمسلمین محمد عالم زاده نوری، به عنوان ارائه دهنده و حجتالاسلام امیر غنوی و حجتالاسلام محمد عمومی به عنوان ناقد حضور داشتند. دبیر علمی این جلسه، جناب آقای حسین مرادی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ابتدا دبیر نشست گفت: در پژوهشکده اخلاق و معنویت، کلان پروژهای تحت عنوان الهیات اخلاق در حال انجام هست. ذیل این کلان پروژه، پروژهای تحت عنوان استنباط آموزه اخلاقی از متون و ادله لفظی توسط آقای عالمزاده …
توضیحات بیشتر »فقه منهای اخلاق هرگز گوارا نیست/ فقه و اخلاق مکمل یکدیگرند
اخلاق از درون و باطن انسان کار میکند و فقه از بیرون، انسان را به خیرات و خوبیها فرا میخواند. جامعهای که بخواهد فقهی باشد اما برخوردار از اخلاق نباشد آن جامعه هرگز یک جامعه پایدار و ثابتی و مستقری نیست. ما این دو را باید همزمان و با مقدم داشتن اخلاق نسبت به فقه حرکت کنیم.
توضیحات بیشتر »جایگاه حسن نیت در فقه امامیه
حسن نیت به معنای انجام وظائف به صورت صادقانه، منصفانه، معقول که دو طرف قرارداد یا اشخاص ثالث مرتبط با قرارداد از یکدیگر انتظار دارند، همراه با اهتمام به رعایت حقوق و منافع دیگران و دوری از هرگونه سوءنیت و فریب کاری است و مفاهیم فرافقهی، صداقت، عدالت، انصاف، قواعد فقهی چون اصل لزوم در عقود، لاضرر، احسان و اصل صحت، از مبانی اصل حسن نیت در منابع اسلامی است.
توضیحات بیشتر »مبانی اخلاقی قاعده آزادی عناوین در فقه و حقوق ایران
برای فهم اصل آزادی قراردادی و دریافتن مبنا و منشاء اخلاقی آن در فقه شیعه و نظام حقوقی ما، نباید به دنبال این اصل در متون فقهی بود بلکه باید به بررسی مبانی اخلاقی دو قاعدهای پرداخته شود که اصل مزبور در مفهوم خود متضمن آنها است . این دو قاعده عبارت است از آزادی در انعقاد عقد و آزادی عناوین. در این مقاله به دلیل گستردگی بحث تنها به مطالعه مهم ترین قاعده مندرج در اصل آزادی قراردادی یعنی آزادی در عناوین پرداخته ایم.
توضیحات بیشتر »