بایگانی برچسب: انتخاب سردبیر

فقه روابط بین‌الملل باید وضعیت وظیفه شرعی مکلف را نسبت به وقایع و رفتارها همچنین وضعیت‌ها، ساختارها و فرایندها و قواعد و رویه‌هایی که در فضای بین‌المللی رخ می‌دهد، مشخص کند. بنابراین فقه روابط بین‌الملل بخشی از فقه است که به دنبال علم به احکام شرعی از ادله تفصیلی در حوزه پدیده‌های بین‌الملل است. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مجتبی عبدخدایی، مدیر گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، در نشست تخصصی «تمایزات دانش روابط بین‌الملل و فقه روابط بین‌الملل» که به‌صورت «حضوری ـ وبیناری» از سوی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در این مرکز برگزار …

مقصود ما توسعه مسائل اصول فقه است، نه توسعه مباحث. چندی پیش خدمت یکی از مراجع بودم که می‌فرمود: بعد از هدایه المسترشدین آیا در اصول فقه مسأله‌ای هست که مورد بررسی قرار گیرد؟! این نگاه غلط است، ما برای کشف نظام اقتصادی اسلام ناچاریم اصول فقه را توسعه دهیم. البته نباید بین مباحث و مسائل خلط شود، به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی‌ «روش شناسی استنباط نظام اقتصادی اسلام» به همت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه و با همکاری انجمن اقتصاد اسلامی و انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه، با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه …

شیخ انصاری ابتدا ساختار مباحث و شبکه مسائل را ترسیم می‌کند. این ساختار را بر اساس محل نزاع می‌چیند نه اقوال. ابتدا عنوان مسئله را ذکر می‌کند و نظرات در آن را مطرح می‌کند. سپس مقام و مسئله را می‌چیند که تفکیک بین مسائل جزئی و صورت‌بندی و پیکربندی مسئله رخ دهد. سپس محل نزاع را در هر مسئله توضیح می‌دهد. سپس اقوال را ذکر می‌کند و بعد ادله هر قول و نقد آن را مطرح می‌کند. سپس نظریه مختار را مطرح و در مرحله پایانی رد اشکالات و تجمیع شواهد را انجام می‌دهد. یکی از ابداعات مرحوم شیخ تأسیس …

طلاب دروس خارج، امسال می‌توانند با شرکت در دروس خارج فقه معاصر علاوه بر بررسی اجتهادی موضوعات جدید و مورد نیاز از امتیازات ویژه این دروس بهره‌مند گردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دفتر فقه معاصر حوزه علمیه قم چندی سالی است در راستای تحقق خواست مقام معظم رهبری و مراجع عظام، اساتید و عموم طلاب، بر تحول صحیح، دقیق، به‌روز و اجتهادی حوزه، در راستای اهداف کلان «سند چشم‌انداز حوزه‌های علمیه» شروع به برگزاری دروس خارج «فقه معاصر» با رویکرد مسائل مستحدثه کرده است. با اینکه ویروس کرونا سایه‌ای بر فعالیت‌های جاری عموم طلاب و دانش‌پژوهان انداخته است، اما با …

مجریان تکلیفشان مشخص است، مجریان بر اساس قانون عمل می‌کنند و باید چیزی تبدیل به قانون شود تا مجری آن را عمل کنند. نسبت به قانون گذار اما این حرف قابل تامل است. مشکلی وجود دارد و آنکه ایده‌ها و نظریاتی که در حوزه فقه حکومتی تولید می‌شود، این مسائل باید در درجه اول در قالب یک طرح جامع اداری ظهور پیدا کند. اینکه ما یک بخشی یا یک فرعی را از یک مسئله در قالب یک تحقیقی بسیار عالی در آن زمینه انجام بدهیم، به هیچ وجه این کفایت نمی‌کند که تبدیل به قانون ‌شود چون قانون علاوه بر …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تصریح کردند: بعضی‌ها عاشق امام حسین و اربعینند، اما رفتن برای راه‌پیمایی فقط متوقف به صلاحدید مسئولان ستاد ملی مبارزه با کرونا است. اینکه ما بلند شویم برویم دم مرز مثلاً اظهار ارادت به حضرت بکنیم، نه؛ از توی خانه اظهار ارادت بکنیم. مردم زیارت اربعین را با حال و با توجه بخوانند و شِکوه کنند و بگویند یا سیّدالشّهداء، ما دلمان میخواست بیاییم، نشد، وضع این جوری است تا یک نظری بکنند، یک کمکی بکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز (دوشنبه) در ارتباط تصویری با مراسم تکریم و …

استاد مبلغی با اشاره به تعریف مختار از هنر البته نه به صورت پیش‌فرض؛ بلکه با هدفِ تعیین مبنایی برای گفتگو و طرح مسئله گفت: جایگاه تثبیت هنر بعد از نظریه کلامی و فقهی است و تعریف هنر باید مبتنی بر این نظریه باشد. اما عجالتاً هنر در یک فرض، آفرینشی است که دارای دو ویژگی اعجاب‌انگیزی و بازنمایی است. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات تخصصی گروه فقه هنر مؤسسه فتوح اندیشه؛ نشست علمی «نظریه فقهی هنر و میزان حجیّت آن» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی و دکتر مهدی امینی به عنوان دبیرعلمی گروه فقه هنر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روش‌ها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور کاملی است که از آن می‌شود. به‌مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه بر آن شدیم موضوع «درس خارج» را با نگاهی تاریخی-تحلیلی، آسیب‌شناسانه و روشی مورد بازکاوی قرار دهیم و نظر اساتید و صاحب‌نظران را در این باره جویا شویم. این پرونده شامل آثار و گفتگوهایی از اساتید: احمد مبلغی، سید منذر حکیم، حسن معلمی، سید محمدجواد علوی بروجردی، علیرضا اعرافی، سید میرتقی حسینی گرگانی، عبدالحمید واسطی، سید حسن تبادکانی، …

درس‌های خارج عمومی، استادش خیلی با عظمت است، ولی چون شیوه‌اش نارساست، فایده‌ای ندارد. فقط در یک فرض می‌توان تصور کرد که در درس خارج‌های موجود کسی، موفقیت نسبی داشته باشد که در درس هزار نفری آقای وحید، شخصی شرکت کند و موضوعی را که استاد می‌خواند، خودش از قبل مطالعه، مباحثه و خلاصه‌نویسی کند و سر درس برود جلو بنشیند. آقا که درس می‌دهد، اشکال کند و اگر هم سر درس نمی‌شود اشکال کرد، بعد از درس از آقا وقت بگیرد که یک روز در هفته برود و کارهایش را با آقا بحث کند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین حسن …

پیش‌نیاز یک درس خارج، روش‌ تحقیق و روش تفکر است، گاه سروران و افاضل محتواهای خوبی را دارند ولی همه‌اش بصورت ناخودآگاه است و در سیر آزمون و خطا به دست آمده است و چون قدم به قدم، الگوریتمی و روشمند و خودآگاه نیست، نحوه تعمیم، نحوه انتقالش به دیگران، نحوه استفاده در حل مسئله، به نقصانها و خلاهایی دچار می‌شود. هرچه بیشتر در روش تفکّر و عملیاتی فکر کردن و یک مسئله را حل کردن، مسئله جدیدی را پیدا کردن، مهارت داشته باشند در عملیات اجتهاد و استنباط با بصیرت بیشتر و سرعت و دقت بر طبق آن شاخص‌ها …

آیت‌الله یوسف صانعی از مبارزان پیش از انقلاب و دادستان و عضو فقهای شورای نگهبان در دهه ۶۰، صبح امروز درسن ۸۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله یوسف صانعی از اساتید دروس خارج حوزه علمیه قم، شامگاه پنج‌شنبه، در اثر زمین خوردگی مبتلا به شکستگی لگن و استخوان دست شد که بلافاصله به بیمارستان منتقل و تحت درمان قرار گرفت، اما به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری سیروز کبد و کلیه، ساعاتی قبل در بیمارستان نکویی قم، در سن ۸۳ سالگی دار فانی را وداع گفت. حیات علمی و استادان: آیت‌الله یوسف صانعی متولد …

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی، در نشست تخصصی طبقه‌بندی جدید علوم به تبیین و معرفی علوم ۹گانه در طبقه بندی جدید علم از منظر فقه هدایت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی طبقه‌بندی جدید علوم با حضور تعدادی از اساتید و طلاب در خبرگزاری حوزه برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی به ارائه مباحثی همچون معنای طبقه‌بندی علم،‌ معایب طبقه‌بندی فعلی علم، طبقه‌بندی جدید علم و تبیین جایگاه مسأله تصرف طبیعت در طبقه‌بندی جدید پرداخت. معنای طبقه‌بندی علم در طول تاریخ بسیاری افراد و جریان‌ها به محوریت یک مفهوم و تعریف پایه …

رئیس قوه قضاییه تأکید کرد: قوه قضاییه نیازمند قضاتی عالم و عادل و اخلاق مدار است و یکی از مأموریت‌های حوزه‌های علمیه باید کادرسازی برای دستگاه قضایی اسلامی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در آئین رسمی آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه استان تهران که در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (یادمان شهدای سرچشمه) برگزار شد، طراحی «فقه نظام» در حوزه علمیه تهران را اقدامی ارزنده در راستای بهره مندی قوای سه گانه و دستگاه‌ها از فقه غنی جعفری و خدمات علمی حوزه برای پیشبرد اهداف نظام دانست. رئیس قوه قضاییه کادرسازی حوزه‌های علمیه برای …

استاد احمد مبلغی معتقد است: درس خارج به دو معنا باید فارغ از فضای درسی باشد؛ اول اینکه به قرائت متن نپردازد و دوم اینکه علم را از جایی که تا حال پیش رفته است، جلوتر ببرد. باید الگویی برای درس خارج، تعریف و ترسیم کنیم و اجزا و عناصری را در آن ملاحظه کنیم که تأمین‌کننده این دو جنبه اصلی آموزش و پژوهش باشد؛ الگوی اصلی و وضع مطلوب درس خارج چنین الگویی است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و از محققان باسابقه حوزه علمیه است. او علاوه بر ریاست مرکز تحقیقات اسلامی مجلس …

اگر بخواهیم طلبه را برای درس خارج اصول آماده کنیم، باید او را به شناخت خوبی از قواعد و مهارت در کاربرد آن قاعده‌ها در نمونه‌هایی از بحث‌های فقهی برسانیم. در وضع موجود در درس خارج حرف‌هایی زده می‌شود که اصلاً در کتاب‌های سطح نبوده است. مثلاً نظریه شهید صدر، نظریه مرحوم عراقی یا نظریه مرحوم نایینی مطرح می‌شود که در رسائل و کفایه، حرفی از آن‌ها نیست. این مسئله به عهده متن آموزشی است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی هادی‌زاده از شاگردان آیات جواد تبریزی، محمد روحانی و شبیری زنجانی است. این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

حضرت آیت‌الله‌خامنه‌ای در بیانیه‌ای، اهانت اخیر یک نشریه فرانسوی به ساحت نورانی پیامبر اعظم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلّم را محکوم کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه‌ی رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است: بسمه‌تعالی؛ گناه بزرگ و نابخشودنی یک نشریّه‌ی فرانسوی در اهانت به چهر‌ه‌ی نورانی و قدسی حضرت رسول اعظم (صلّی الله علیه و آله) بار دیگر عناد و کینه‌ی شرارت‌بار دستگاه‌های سیاسی و فرهنگی دنیای غرب با اسلام و جامعه‌ی مسلمانان را آشکار ساخت. بهانه‌ی آزادی بیان برای محکوم نکردن این جرم بزرگ که از سوی برخی سیاستمداران فرانسوی گفته شده کاملاً مردود و غلط و عوام‌فریبانه است. سیاستهای عمیقاً …

یکی از ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره)، «بُعد علمی» ایشان بود که گاهی به تبیین این بُعد پرداخته می‌شود، ولی از منظر «روش شناختی» بسیار کم به آن توجه شده است. از مواردی که می‌توان با پرداختن «روش شناسانه» به آن، بهره‌های زیادی به دست آورد و از آنها در زندگی فردی و صنفی طلاب و نیز برنامه‌ریزی‌های تحصیلی و آموزشی استفاده کرد، «شیوه تدریس» ایشان به طور عمومی و «شیوه درس خارج» ایشان به طور خصوصی است. این کار به استفاده از «سنت شفاهی» و بهره بردن از محضر شاگردان ایشان ـ که هنوز در قید حیات‌اند ـ نیاز دارد …

آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه گفت: اگر با رعایت شئون بهداشتی امکان برگزاری کلاس‌ها نبود، باید به سمت مجازی حرکت کنیم، اما اگر امکان دارد کلاس‌ها باید حضوری تشکیل شود، چرا که کلاس حضوری عالمی دارد که مجازی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی پیش از ظهر امروز در ابتداء مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه که در سالن جلسات مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد، در پیامی تصویری توصیه‌هایی را بیان کرد و گفت: خدا را شکر می‌کنیم که بار دیگر توفیق داد که بتوانیم در راه نشر معارف …

مقام معظم رهبری مجوز فقهی سقط مرتبط به سندرم داون را نمی‌دهند. متاسفانه این مبنای اشتباه سقط از جوامع غربی گرفته شده است و اصلا به مسائل فقهی ما توجه نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آمارهای ضد و نقیض و عجیب سقط جنین در کشور بسیار نگران کننده است که کارشناسان حوزوی و دانشگاهی به تحلیل مسایل مرتبط به این پدیده شوم پرداختند. در این راستا سلسله نشست‌های خانواده و شکوه مادری با عنوان «سقط و قتل جنین، پیشینه‌ها، علل، پیامدها و آسیب‌ها» با حضور استاد حجت‌الاسلام شفیعی از اساتید و فعال فرهنگی، حجت‌الاسلام مروتی مدرس حوزه و دانشگاه …

ما یک سابقه‌ی نامطلوبی در امر گزینش از سالهای قبل در جاهای مختلف داشته‌ایم که معیارهای گزینش، معیارهای درستی نبوده؛ فرض کنید مثلاً راجع به فلان مسئله‌ی فقهیِ خیلی کمیاب که از یک فقیه هم آدم بپرسد، معلوم نیست حاضر باشد بتواند جواب بدهد، از یک جوانی بپرسند که اگر جواب نداد، رد بشود؛ این کارها را نکنید. یک گزینش درست و حسابیِ کاملاً خردمندانه و صحیح انجام بگیرد تا با گزینش وارد بشوند. به گزارش شکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز سه‌شنبه در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و …

به طور سنتی مواجهه فقه در فضای افتاء بوده است. البته در مواردی همین افتاء و استفتاء منجر به جریان سازی نیز شده است، مثل فتوای مرحوم میرزای شیرازی در قضیه تنباکو و یا فتوای مرجعیت عراق در حرمت پیوستن به حزب بعث و یا مقابله با جریان‌های تکفیری. اما باید توجه داشت که تا وقتی ضریب نفوذ فقه در جامعه افزایش پیدا نکند، نمی‌تواند جریان سازی اجتماعی نماید. مسلما فقه با ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند تبدیل به یکی از کنشگرهای جدی در سطح جامعه شود، اما این در صورتی است که جامعه و یا حداقل بخشی از جامعه، به …

یکی از محورهای قابل توجه در موضوع عاشورا که تاکنون نیز کمتر به آن پرداخته شده، بررسی تاثیر و نقشی است که این حرکت بزرگ در فقه سیاسی ما داشته است که این مقاله جهت تبیین آن سامان یافته است. نویسنده در این مقاله، به تبیین انعکاس حرکت امام حسین (ع) در فقه سیاسی و بازگویی نوع استناد به آن، نقش آفرینی در دیدگاه فقهای شیعه پرداخته است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمد عندلیب همدانی از شاگردان حضرات آیات میرزاجواد تبریزی، فاضل لنکرانی و وحید خراسانی و عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. او که اکنون به تدریس خارج فقه اصول و تألیف کتب علمی در حوزه علمیه قم مشغول است در گفتگویی به شبهات فقهی و کلامی در رابطه با موضوع عزاداری در شرایط موجود پاسخ داده است. این استاد حوزه علمیه معتقد است وثاقت علمی کسانی که در ستاد ملی کرونا حضور دارند ثابت هست و همین مقدار برای حجیت قول آن‌ها کفایت می‌کند و این یک مسئله اجتماعی است، نمی‌توان گفت تشخیصش بر …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در یک نشست علمی به بیان مباحثی دقیق در حوزه فقه عزاداری و کرونا پرداخت و نسبت میان لزوم سلامتی نفس با احیای شعائر حسینی را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «پرسش‌های فقهی عزاداری در دوران کرونا» با حضور استاد محمد جواد فاضل‌لنکرانی در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این نشست که به همت مرکز ملی پاسخگویی به به سؤالات دینی و هیأت اندیشه ورز دین و سلامت حوزه علمیه خراسان برگزار شده بود، به مهمترین شبهات و …

عالم ربانی و مجاهد خستگی‌ناپذیر، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، رئیس شورای عالی مجمع تقریب و مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام پس از عمری مجاهدت‌‌های فراوان در عرصه تقریب مذاهب اسلامی،  بر اثر ضایعۀ قلبی در سن ۷۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله تسخیری از چهره‌های منحصر به فرد که نقش تعیین کننده‌ای در تقریب مذاهب داشت، جمعه گذشته به علت عارضه قلبی در بیمارستان بستری شد اما با وخامت حال ایشان، شامگاه دیروز ۲۷ مرداد در یکی بیمارستان‌های تهران به رحمت ایزدی پیوست. آیت‌‌الله تسخیری پس از مرحوم آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی، سال‌ها دبیرکلی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

شهید صدر می‌فرمود: برای مرجعیت من تبلیغ نکنید؛ برای امام تبلیغ کنید. این کارها کم اتفاق می‌افتد و بسیاری از اشخاصی که با حوزه و روحانیت سر ستیز دارند، این مباحث را نمی‌بینند که این اشخاص بزرگ چطور در مواقع خطر، جان خود را تقدیم می‌کنند. این مباحث فقط در حوزه‌ها و آن هم به برکت تشیع و امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) وجود دارد. شبکه اجتهاد: شیخ علی‌اکبر دشتی محمود‌ی (ملقب به برهان) فرزند شیخ محمد دشتی در سال ۱۳۶۵ ق. (۱۹۴۵م) در نجف اشرف به‌دنیا آمد. در سال ۱۳۸۵ق. در دروس خارج شهید صدر حضور پیدا کرد و از آن …

انقلاب اسلامی به تعبیر رهبر بزرگوار باید پنج مرحله را هم طی کند. این انقلاب باید تبدیل به نظام بشود که شده است. تبدیل به دولت یعنی حکمرانی اسلامی بشود. ما الان در این مرحله‌ایم. اگر به تحقق حکمرانی اسلامی کمک نکنیم به عدالت کمک نکرده‌ایم. عدالت‌خواهی اگر در این مسیر نباشد و به این وسعت نباشد عدالت‌خواهی کور است و به نتیجه نخواهد رسید. بعد هم باید جامعه‌ی اسلامی و تمدن اسلامی درست شود. آیا این تمام عدالت است؟ نه، این بخشی از آن طرح بزرگی است که نبی اکرم صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله‌وسلّم برای عالم دارند و ذیل طرح نبی اکرم …

اساساً انسان سکولار غایتش بردن بشر به جهان رسانه‌ای است. یعنی غرق شدن انسان در احساسات رسانه‌ای و در نگرش رسانه‌ای بدون لحاظ این بعد، نمی‌توان به حکم‌شناسی موضوعات پرداخت. وقتی می‌خواهیم به فقه رسانه بپردازیم، باید کارکردهای متنوع رسانه را بشناسیم دارد و با توجه به این کارکردها حکم صادر کنیم. ابزارهای رسانه، تکنولوژی هستند و باید فارغ از محتوایشان مورد بررسی فقهی قرار گیرند. تفکیک رسانه به عناوین ناظر به محتوا (مثل کذب، غیبت، سخره و…) «فقه در رسانه» است نه «فقه رسانه». اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، مدیر گروه پژوهشی فقه هنر و رسانه مرکز …