Tag Archives: عدالت

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص)، رضایتمندی مردم نسبت به مسئولان را یکی از معیارهای حرکت حکومت اسلامی به سمت تحقق عدالت در اندیشه امام خمینی (ره) خواند و اظهار کرد: امام (ره) از همین جهت هیچگاه خود را از مردم جدا نمی‌دانستند و مردم را نیز هیچگاه از خودشان جدا نمی‌کردند و بی‌توجهی به اراده و خواست مردم را حرکتی غیر عادلانه تلقی می‌کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، درباره دیدگاه امام خمینی (ره) به مفهوم عدالت به عنوان یک آرمان والای الهی و بشری به ایکنا گفت: عدالت از …

شبکه اجتهاد: بحث و بررسی دربارۀ مشروعیت،[۱] بلکه لزوم حکومت اسلامی تحت زعامت فقیه جامع الشرایط از ابعاد گوناگون امکان پذیر است. جمعی از فقهای امامیه حکومت اسلامی و ولایت فقیه را از طریق حسبه یا تحت عنوان امر به معروف (این که حکومت اسلامی بالاترین و برترین معروف است) اثبات کرده اند. برخی دیگر آن را از طریق عقل یا دلیل مرکب از عقل و نقل به اثبات رسانده اند. بدین معنا که برای حفظ نظام و معیشت مردم نیاز به وجود یک حاکم است و به عنوان قدر متیقن حاکم باید یک فقیه آشنا به احکام و ابعاد …

آنچه عموما در مطالعات بانکداری اسلامی به عنوان شاخص سنجش میزان موفقیت بانک‌های کشور در تحقق اهداف عدالت‌مدارانه از آن یاد می‌شود، شاخص «نسبت تسهیلات قرض‌الحسنه اعطایی به کل تسهیلات اعطایی بانکی» است. شبکه اجتهاد: سنجش موفقیت اجرای بانکداری اسلامی در کشور و یا رتبه‌بندی بانک‌های کشور در اجرای موفق موازین بانکداری اسلامی همواره یکی از دغدغه‌های محققین و کارشناسان بانکداری اسلامی بوده است. بدیهی است برای سنجش عملکرد بانک‌ها و یا رتبه‌بندی آن در هر شاخه و موضوعی نیاز به شاخص و معیار وجود دارد. بهره‌گیری از شاخص‌های جامع و قدرتمند این امکان را به محقق می‌بخشد که برداشت …

عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق در نقد مقاله «نقش عدالت در قانون‌گذاری در حکومت اسلامی»، گفت: در جایی که بتوان حکم ثانویه پیاده کرد که دیگر قانون گذاری بر خلاف شرع نشد، و اگر این عنوان ثانوی نتوانسته حکم شرع را تغییر دهد، و حکم شرعی سر جایش هست، خوب قانون گذاری هم‌ نمی‌تواند بر خلاف آن باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «نقش عدالت در قانون‌گذاری در حکومت اسلامی» به همت پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روز یک شنبه ۲۳ اردیبهشت در محل این پژوهشگاه برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌‌الاسلام …

عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق با تأکید بر اینکه در مقام استنباط احکام شرعی، عدالت را ابزار نمی‌دانم، گفت: در استنباط ابزارگرا نیستم و عدالت را حکمت و در زمره مقاصد‌‌ می‌دانم؛ اما در قانون گذاری چون عدالت را هم بر حکومت لازم‌‌ می‌دانم، پس مانند احکام شریعت باید به عدالت توجه داشته باشیم. پس در قانون گذاری، عدالت ابزار است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «نقش عدالت در قانونگذاری در حکومت اسلامی» به همت پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روز یک شنبه ۲۳ اردیبهشت در محل این پژوهشگاه برگزار شد. در این …

عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق با استناد به آیه ۱۵ سوره شوری و آیه ۲۵ سوره حدید، گفت: در هیچ کدام از این آیات، تعبیر به حکم شرعی نشده است و تعبیر به کتاب و یا تعبیر به ما انزل الله شده است که اعم از حکم شرعی است و شامل عدالت نیز‌ می‌شود. این آیه اطلاق دارد؛ هم عدالت صوری و هم عدالت محتوایی را شامل‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «نقش عدالت در قانونگذاری در حکومت اسلامی» به همت پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روز یک شنبه ۲۳ اردیبهشت در …

ابراهیم فیاض استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: خلیفه دوم امر به معروف و نهی از منکر را حکومتی کرد و این انحراف را به وجود آورد. امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد. دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جامعه شناسی و عدالت اجتماعی» با حضور پرویز امینی و ابراهیم فیاض در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. فیاض در این نشست گفت: بحث مهم انقلاب ما عدالت بود و برای متفکرین انقلاب مانند شریعتی و دیگران بحث عدالت خواهی خیلی بااهمیت بود. …

بسیاری از آنچه ما به‌عنوان تحقق عدالت قلمداد می‌کنیم با کلمه عدالت در اقتصاد اسلامی گفته نمی‌شود. چون همه‌چیز در این اقتصاد عدالت است. این اشتباه است که ما با یک نرم‌افزار در متون اسلامی کلمه عدالت را جست‌وجو کنیم و به نتایجی درباره نظر اسلام در زمینه عدالت برسیم. نمی‌توانیم بر این اساس بگوییم فقهای اسلامی به عدالت نپرداخته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش «عدالتخواهی و عدالت‌پژوهی» هفته گذشته با حضور اساتید و دانشجویان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و به همت انجمن علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد. یکی از سخنرانان این همایش دکتر عادل پیغامی، …

یکی از نگرانی‌های شهید مطهری این است که قسمت‌هایی از فقه ما با عدالت زاویه پیداکرده است. ایشان در این زمینه نقدهای جدی دارد. در برخی از مسائل فقهی و احکام شرعی به‌خصوص در قرآن کریم مستقیماً مسئله‌ی عدالت و در نقطه‌ی مقابل مسئله‌ی ظلم را داریم. آیا آنجایی که خداوند تعالی در قرآن مستقیماً مسئله‌ی عدالت را مطرح کرده، ما اعتنا کرده‌ایم و پذیرفته‌ایم؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «چالش‌های فقه رایج از منظر آیت‌الله مطهری»، روز شنبه، ۸ اردیبهشت ماه، در موسسه فهیم واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست که دویست …

شبکه اجتهاد: سالهاست که متون سیاسی دوره اسلامی را مرور می‌کنم و می‌بینم که یکی از مهم ترین مباحث، بحث عدل و ظلم است، اما در بیشتر آنها، به ارتکازات ذهنی عامه در باره این مفهوم تکیه می‌شود و عمدتا به عنوان یک امر اخلاقی به آن نگاه می‌شود. در قرآن هم کلیات عدل آمده و با تعبیر زیبای رسول خدا (ص) بالعدل قامت السموات و الارض و مانند آن، و نیز به حکم عقل، در این متون از عدل ستایش فراوان شده است. اما یک نکته مهم، تعریف عدل است. بسنده کردن به ارتکازات ذهنی عرف در باره عدل، …

شبکه اجتهاد: دکتر عماد افروغ نه صرفاً به‌عنوان کسی که تجربه مدیریتی و تصمیم‌گیری در کسوت نماینده سابق مجلس، بلکه به‌عنوان یک جامعه‌شناس و چهره‌‌ای‌ که سال‌هاست در زمینه نقد درون‌گفتمانی فعال بوده و با زبان صریح نقاط ضعف و قوت کشور را در قالب پژوهش‌های متعدد و آثار مختلفی که منتشر کرده، بیان کرده است. از این رو به بررسی نظرات ایشان در رابطه با بحث عدالت پرداختیم. متن پیش‌روی برش‌هایی از مصاحبه وی با ویژه‌نامه نوروزی «صبح‌نو» است. – آیا انسان‌ها فقط و فقط محرکشان خواسته‌ها و ارزش‌ها و باید‌ها و نباید‌ها و درست‌ها و غلط‌هاست؟ آیا شما …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر محمد جداری عالی، در کرسی ترویجی با عنوان «کارکردهای عدالت در حکمرانی اخلاقی» که روز سه شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۶، به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه برگزار شد، به بیان بایسته‌های حکمرانی اخلاق مدارانه و نقش عدالت در این نوع حکمرانی پرداخت. گزیده‌ای از سخنان عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، به قرار زیر است. تعریف‌های صورت گرفته از اخلاق، سنتی است تعریف‌هایی که غالبا از اخلاق می‌شود تعریفهای سنتی است. یک تعریفی از اخلاق وجود دارد که کمتر در نوشتجات مورد تصریح قرار گرفته است و آن تعریفی است که در اخلاق حرفه‌ای و …

غالباً اندیشه ورزی در عرصه‌ تعاملات بیرونی بر عهده‌ی سیاست است. تنظیم‌گر روابط درونی انسان که از درون سامان می‌گیرد و بعد وارد روابط سیاسی می‌شود، اخلاق است. هردوی این‌ها هم یک هدف‌دارند؛ یعنی هدف اخلاق و سیاست از منظر اسلام، سعادت است. لذا در این مرحله اخلاق و سیاست در کنار هم قرار می‌گیرند. پس ما می‌توانیم بگوییم که در اخلاق و سیاست می‌خواهیم به عمل صالح برسیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی ترویجی با موضوع «کارکردهای عدالت در حکمرانی اخلاقی» زیر نظر گروه سیاست پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی واقع در شهر …

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اعتقاد امام به لزوم طراحی حکومت و محقق کردن احکام در جامعه برای رسیدن به عدالت، اظهار کرد: ایشان معتقد هستند که عدالت جزء مقاصد الشریعه‌ است و ما نباید به یک حکمی از احکام تسلب داشته باشیم و حکمی از احکام را مقصود بالذات بدانیم، بلکه احکام مطلوبات عرضی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد واعظی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در نخستین سمینار علمی فقه مضاف با موضوع «فقه عدالت» که به همت دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، با اشاره به وجود …

شبکه اجتهاد: سخنان اخیر رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی در اعتراف صریح به ناکامی جمهوری اسلامی برای تحقق اهداف بلند و اساسی در حوزه عدالت اجتماعی بر این حقیقت صحه گذاشت که باید در آستانه چهل سالگی انقلاب، این کارنامه را به صورت کامل و از جوانب گوناگون بررسی کرد و در کنار قدردانی توفیقات و توجه به نقاط درخشان این پرونده لازم است این نقص به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. همان طور که توحید مهمترین هدف دین در حوزه فردی است و همه مسایل دیگر در سایه باور توحیدی ارزش پیدا می‌کنند، در حوزه اجتماعی نیز مهمترین هدف …

کتاب «عدالت و عدالت‌خواهی در اندیشه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای» به قلم مهران کریمی سادات محله و سیدعلی کشفی از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عدالت» یک کتاب کاربردی و مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و باید و نبایدها برای سربازان عدالت اجتماعی است. در این کتاب سعی شده است تا سوالات گوناگون مطرح در این حوزه را براساس «بیانات رهبر انقلاب» پاسخ گفته و محتوایی «کاربردی» و ناظر به «حل‌مسئله» در اختیار مخاطب قرار گیرد. از آنجا که کتاب تلاش داشته یک کتاب عملیاتی باشد، بر این اساس محتوا در دو قالب ساختاری شامل بخش …

حجت‌الاسلام دکتر واعظی با اشاره به تغییر پارادایم نگاه فقهی از فقه فردی به فقه حکومتی پس از انقلاب اسلامی گفت: در پارادایم فقه فردی، استنباط حکم شرعی برای فقیه اهمیت دارد اما در پارادایم فقه حکومتی، احکام ابزار و وسیله‌ای برای بسط عدالت است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «ظرفیت‌های فلسفه حقوق جهت اصلاحات بنیادین در نظام حقوقی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و دکتر محمود حکمت‌نیا حقوقدان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی قبل در سالن اجتماعات مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد. ضرورت …

دهه‌ی چهارم انقلاب به نام «دهه‌ی پیشرفت و عدالت» نامگذاری کردیم. پیشرفت در عرصه‌‌های مختلف به معنای واقعی کلمه رخ داده اما در زمینه «عدالت» اقرار می‌کنیم که عقب مانده ایم. باید از خداوند و مردم به خاطر عقب افتادن در زمینه عدالت عذرخواهی کنیم. ان‌شاءالله با همت مسئولان و مردان و زنان کارآمد و مؤمن در این زمینه نیز پیشرفت خواهیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (یکشنبه) در دیدار پرشور هزاران نفر از مردم متدین و انقلابی تبریز، درک عمیق و انقلابی ملت در تفکیک میان «انقلاب و نظام» با …

صاحب نظریه «معیارهای تحقق عدالت سیاسی در اندیشه شهید صدر» معتقد است که عدالت سیاسی مردم‌محور است و در مقابل منتقد این نظریه معتقد بود که نظریه شهید صدر دولت‌محور است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «بررسی معیارهای تحقق عدالت سیاسی در اندیشه شهید صد» با ارائه محمدحسین جمشیدی، استادیار دانشگاه تربیت مدرس و نقد توسط مسعود پورفرد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و شریف لک‌زایی دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. جمشیدی در آغاز ارائه خود گفت: عدالت در همه عرصه‌های زندگی به خصوص در مهم‌ترین سطح …

در این یادداشت می‌خوانید: ضرورت و اهمیت عدالت قضایی در اسلام/ جایگاه عدالت قضایی در قرآن/ استقلال قضایی؛پیش شرط عدالت قضایی/ شرطیت عدالت در قاضی/ تحقق عدالت قضایی در گرو پویایی نظام عدالت کیفری/ ضرورت برخورد قاطع دستگاه قضا با مفسدین واشرار؛ اصل بنیادین در عدالت قضایی/ تحقق عدالت قضایی در پرتو توجه به قانون وحدت رویه قضایی/ اطاله دادرسی مانعی برای عدالت قضایی. شبکه اجتهاد: بی شک دین مبین اسلام آنچه مورد نیاز انسان براى زندگى معنوى و مادّى است،براى اداره حکومت و مسائل سیاسى، روابط با جوامع دیگر، اصول همزیستى، جنگ و صلح، مسائل قضایى و اقتصادى و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این نوشته، محور بحث و گفت‌وگوی علمی با این شخصیت، کتاب قیام جاودانه است.[۱] کتاب حکومت دینی یا عاشورا مظلومیت مضاعف، مورد استناد این نوشته قرار نگرفته است. اجمالا بگویم که در آن دو اثر دیگر، سخنان تندتر و گزنده‌تر از آنچه در این اثر مورد بحث آمده، زیاد دیده می‌شود.

کرامت انسانی یکی از موضوعات بسیار مهمی است که پایه بسیاری از حقوق و امتیازات انسانی را تشکیل می‌دهد، حقّی که نه تنها قابل سلب نیست بلکه از مبانی حقوق بشر تلقی می‌شود. روشنفکران سکولار معتقدند برخی احکام اسلامی مانند قصاص و حدود الهی خشونت‌آمیز بوده و منافی کرامت انسان است.

آیا مدیریت‌ها از جنس ولایت هستند یا خیر؟ اگر از جنس ولایت نباشند، دلیل قاطعی بر منع شرعی ورود زنان به این مدیریت‌ها وجود ندارد. نکته دیگر آنکه، اگر در گزینش‌ها ولایت بودن مدیریت‌ها قطعی شود، باید عدالت مدیران احراز شود که خود از چالش‌های گزینش خواهد بود.

جدیدترین شماره فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به طرح موضوعاتی نظیر عدالت در منظومه اندیشه‌ای امام خمینی، فقه سیاسی و اصالت عدالت در زمامداری و کارکردهای عدالت در حکمرانی اخلاقی از منظر اندیشه سیاسی اسلام پرداخته است.

شبکه اجتهاد: در کتاب «قاعده فقهی عدالت» که در سال ۱۳۹۲ منتشر شد به سه رویکرد فقهی به عدالت اشاره کردم: ـ عدالت به‌مثابه قاعده فقهی؛ ـ عدالت به‌عنوان یکی از مقاصد شریعت؛ ـ عدالت معیار در نظام‌سازی و فقه حکومتی.

اگر بخواهیم بگوییم قضات نباید روح عدالت را فداى قانون کنند باید قضات در مقام عمل بتوانند به نحوى اصول قانون اساسى را در احکام خود اعمال کنند و به روح عدالت رجوع کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌ها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی اداره کل پژوهش، دهمین نشست علمی با موضوع «عدالت» در پرتو نظریات آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی با حضور اساتید و دانشجویان و با سخنرانی حجج‌اسلام والمسلمین دکتر محمد حسین بیاتی، دهقانی نیا و الهی خراسانی برگزار شد. در این نشست که به تبیین نظرات آیت‌الله هاشمی شاهرودی در …

محمدجواد ارسطا در بررسی مسائل حقوقی کشور و ارتباط آن با فقه حکومتی عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب ما در هنگامی که می‌خواستیم قوانین را بر اساس فقه اسلامی تدوین کنیم با یک چالش‌هایی روبرو شدیم که بعدها فهمیدیم این چالش‌ها ناشی از نحوه نگاه ما نسبت به فقه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا استاد سطح خارج حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران در بررسی مسائل حقوقی کشور و ارتباط آن با فقه حکومتی گفت: بعد از پیروزی انقلاب ما در هنگامی که می‌خواستیم قوانین را بر اساس …

عدالت در فرآیند استنباط و حوزه فتوا در فقه فردی، نقشی جز فلسفه احکام ندارد اما در تطبیق احکام در خارج و اجرای اسلام و حوزه صدور حکم حکومتی تأثیر بسیار مهمی دارد و می‌توان گفت مهم‌ترین رکن فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی پژوهشگر فقه اجتماعی و نویسنده کتاب «قاعده فقهی عدالت» در اولین پیش نشست همایش بین‌المللی «عدالت و اخلاق در مکتب اهل‌بیت(ع)» که چندی پیش در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، به ارائه مقاله خود با عنوان «عدالت؛ ناکارا در استنباط فقه فردی و معیار برای فقه حکومتی» پرداخت که در …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به مبانی فقهی به ارائه نظریه خود در خصوص عدم لحاظ عنصر عدالت در احکام مرتبط با احکام جنسیتی پرداخت و تأکید کرد: هیچ حکمی در شریعت وجود ندارد که موجب نفع یک نفر و ظلم بردیگری باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی امروز شنبه در نشست علمی «تأملی در مفهوم عدالت جنسیتی در احکام اسلامی» که به همت مرکز تحقیقات زن و خانواده با حضور پژوهشگران عرصه مطالعات زن و خانواده، در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: در برخورد اولیه با احکام مرتبط با حقوق زنان و …

عضو جامعه مدرسین به تبیین نقش عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف پرداخت و گفت: عدالت در فقه حداقل چهار کارکرد دارد که نیاز است به این قواعد توجه شود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در مراسم پاسداشت مقام علمی شهید حاج ناصر قربان‌نیا که در دانشگاه مفید برگزار شده بود، اظهار داشت: عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف نقش بسیار مهمی دارد. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز داشت: به‌طور یقین عدالت می‌تواند به عنوان یک قاعده در استنباط و اجرای احکام اثر …