ما ابزاری نداریم که اندازهگیری کنیم در دوره امیرالمؤمنین احساس فساد در مردم چقدر بوده، اما با قراینی میتوان فهمید بر اساس آنچه به دست ما رسیده مردم احساس فساد به دستگاه حکومت علوی نداشتند. امیرالمؤمنین (ع) در حوزه پیشگیری، کمربند ایمنی را آنقدر توسعه میدهد که کسی به آن مرز فساد نرسد. معتقدم مبارزه با فساد یک برنامه منسجم دارای دقیقترین مبانی فلسفی و فقهی است؛ امروزه ما در مسئله مبارزه با فساد نیاز به یک برنامه رفتاری داریم که اولاً آکادمیک باشد. ما هنوز در کشور برنامه منسجم مبارزه با فساد نداریم. تصور میکنیم سیستم مبارزه فساد در …
توضیحات بیشتر »فهم و برداشت از سیره ائمه(ع) با یک یا چند روایت ممکن نیست/ امیرالمؤمنین(ع) برای برخورد با فساد سازوکار معیّنی دارند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه امام مقولهای فرازمانی است اضافه کرد: رفتار و گفتار ائمه(ع) پاسخی به نیازهای دورانشان بود، باید شرایط امروز خود را به خوبی درک کنیم و ببینیم وضع امروز منطبق با زمانه کدام یکی از ائمه(ع) است؛ اگر منطبق با زمان امام حسن(ع) است، یک نوع رفتار و اگر متناسب با دوران امام صادق(ع) است، رفتار متناسب با آن دوره را داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، الگوگیری از سیره و سنت معصومین(ع) با توجه به اعتقاد شیعه به عصمت ائمه(ع) از موضوعات بسیار مهم تشیع است. نحوه الگوگیری و …
توضیحات بیشتر »جلوگیری از فساد مهمتر از گزارشگری فساد است/ رفع منکر مانند دفع آن واجب است
اگر فردی اطمینان یا گمان دارد در آینده ممکن است شخصی مرتکب فساد شود باید زمینههای فساد را گزارش دهد تا از وقوع فساد پیشگیری کند. شایان توجه است رفع منکر و دفع منکر یک نتیجه دارد و آن نتیجه، ریشهکن کردن فساد است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو هیئترئیسه مجلس خبرگان رهبری، در سومین جلسه کرسی الگوی قضای اسلامی با موضوع «مبارزه با فساد و افشاگری آن در مبانی اسلامی» با طرح سوالاتی اظهار کرد: پرسشهایی وجود دارد مبنی بر اینکه آیا بر مردم واجب است مقدمات فسادی را که انجامشده یا هنوز اتفاق نیفتاده است …
توضیحات بیشتر »هویت گزارشگران فساد باید محرمانه بماند/گزارشگران دروغگو رسوا، به مردم معرفی و مجازات شوند
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: یکی از شرایط در گزارشگری فساد محرمانه ماندن هویت گزارشدهندگان، درصورت خوف ضرر و مفسده است. اگر افشای هویت به مصلحت نباشد و جلوی فساد هم گرفته نشود، مساله باید محرمانه بررسی شود. به گزرش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی در دومین جلسه از سلسه نشستهای «الگوی قضای اسلامی در تراز جمهوری اسلامی ایران» که به صورت وب کنفرانس با موضوع «مبارزه با فساد و افشاگری آن در مبانی اسلامی» برگزار شد، به بیان مصادیق «جواز گزارشگری فساد» در متون فقهی پرداخت و گفت: با توجه به آموزههای فقهی جواز هجو و غیبت …
توضیحات بیشتر »بدگویی علیه مفسدان برای جلوگیری از فساد واجب است/ مفسدان باید بایکوت اجتماعی و فرهنگی شوند/ جلوگیری از فساد تنها در سایه افشاگری رسانهای ممکن است/ مصادیق جواز گزارشگری فساد در فقه
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در تزاحم بین منافع شخصی و عمومی، منافع عمومی از نظر شرعی مقدم است؛ پس جلوگیری از فساد توام با افشاگری رسانهای مقدم بر حفظ ﺣﺮﻣﺖ مفسدین میشود و از نظر شرعی جایز است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی در نخستین جلسه از سلسله نشستهای کرسی علمی «الگوی قضای اسلامی با موضوع مبارزه با فساد و افشای آن در مبانی اسلامی»، مهمترین راهکار مبارزه با فساد را افشای آن دانست و با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در اهمیت گزارشگری فساد اظهار کرد: همانطور که رهبر انقلاب فرمودهاند، یکی از کارهای …
توضیحات بیشتر »مرزهای تسامح و سختگیری در برخورد با فساد و افساد/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: گرچه فساد و افساد و نیز فاسد و مفسد را معمولاً در کنار هم به کار میبریم و این امر غیرمستقیم دلالت بر تعامل همانندی با آن دو دارد اما در عرصه تربیتی و حقوقی و قانونی بین آنها فاصله بسیار است. فساد حاکی از وضعیت تباهشده کارکرد و نقشها و عملکردهای یک شخص، یک نهاد و حتی یک فرایند و هر چیز دیگر است صرف نظر از تأثیر آن بر محیط انسانی یا سازمانی و یا طبیعی. انسان فاسد شخصی است که از مسیر طبیعی کارآمدی و اهداف منطقی انسانیاش به دلیلی خارج شده است. فساد …
توضیحات بیشتر »از رحلت پیامبر(ص) و ماجرای سقیفه تا دولت رانتیر و فساد سیستماتیک
بعد از درگذشت خلیفه اول، با روش غیردموکراتیکتر خلیفه دوم به حکومت میرسد. او با رسیدن به حکومت برای دفع برخی تهدیدها از دولت مستقر اسلامی، ساز و کار جدیدی را در فرآیند تقسیم غنایم اجرایی میکند که نه در سنت پیامبر سابقهای داشت و نه حتی در رویه خلیفه اول قرینهای برای آن وجود داشت. ساز و کاری که در ادامه به فسادی سیستماتیک تبدیل میشود و به آغاز نارضایتیهای عمومی میانجامد؛ نارضایتیهایی که در یک فرآیند بهشدت پیچیده به قتل خلیفه دوم منجر میشود. این نارضایتیها کمکم باعث میشود تا توجه بخشی از جامعه معطوف به مهمترین وارث …
توضیحات بیشتر »بازسازی نسبتهای عقل و شریعت در حوزههای اجتماعی فساد/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقدمه اول: اگر نگوییم تمام مصادیق فساد با اعمال عقل و خرد انسان قابل شناخت و درک و دریافت است بیتردید بیشترین مصادیق فساد این گونه است. به تعبیر روشنتری باید گفت انسانها برای این که بفهمند چه چیزی و چه کسی فاسد و و یا فسادآور و صالح و اصلاحگر است بر مبنای عقل عمل میکنند. انسان با عقلی که دارد میفهمد در عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ و اخلاق و زندگی حالت فساد چگونه است. فسادهای هر عرصه با منطقی عقلانی قابل فهم و تفسیر است. از نظر دینی هم این گونه است که …
توضیحات بیشتر »در سیره حضرت علی(ع) اطرافیان کارگزاران و حکمرانان باید از کلیهی امتیازات محروم باشند/ نظام دینی در مورد وقوع فساد در جامعه، در معرض اتهام است
از سیرهی امیرالمومنین(ع) میتوان برای مبارزه با فساد الهام گرفت و به اصولی رسید. با این اصول، فساد تقلیل پیدا میکند، مثلا اطرافیان کارگزاران و حکمرانان باید از کلیهی امتیازات محروم باشند و حتی فعالیتهایی که برای دیگران آزاد است، برای آنها باید ممنوع شود. برای مثال حواشی حاکم نباید از مجوزهایی که برای صادرات یا واردات برای دیگران صادر میشود و کاملاً قانونی است، برخوردار شود؛ «و لا تقطعن لاحد من حاشیتک و حامتک قطیعه». شبکه اجتهاد: فقه راه فساد را چگونه میبندد؟ نوع دینداری در جامعه چه تأثیری بر پیشگیری و یا وقوع مفاسد دارد؟ در فقه اسلامی …
توضیحات بیشتر »کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین
مقاله حاضرضمن طرح دیدگاه های اصولیان در بحث دلالت نهی بر فساد معاملات، نظریه بطلان و عدم نفوذ را به شکل مستوفی مورد بازخوانی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که کمک گرفتن از قرینه های خارجی و مراجعه به قواعدعمومی، راه پیداکردن ضمانت نهی از شیء است، ضمن این که در برخی از موارد، ضمانت اجرای نهی قانونی، به صورت خاص در قوانین موضوعه پیش بینی شده است.
توضیحات بیشتر »