بایگانی برچسب: فقه و سیاست

در تاریخ ایران، همواره سیاست و دین هم‌زاد بوده‌اند. شما به هر سو که می‌روید، می‌بینید که همیشه از دل سیاست، دیانت درآمده و از دل دیانت، سیاست خارج می‌شود. این دو هیچ‌گاه در اندیشه ایرانی از هم جدا نشده‌اند. حتی وقتی یونانیان به ایران آمدند، آن حکمرانی پسا اسکندر هم یک وجه دینی پیدا کرده بود. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌طورقطع، نهضتی که امام خمینی (ره) در پیوند میان سیاست و فقه به راه انداختند، نقطه عطفی در میان نظریات حکومت در فقه شیعی بود. بااین‌حال، اما آیا حکومت و سیاست‌ورزی فقهی، برای ما ایرانیان امری بدیع و نوظهور …

با رجوع به منابع اسلامی به دست می‌آید که فقه عین سیاست است؛ به تعبیر دیگر همه فقه، سیاست می‌باشد. از دیدگاه حضرت امام(ره) که دیدگاه صحیحی نیز است، اسلام چیزی غیر از سیاست نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه قم و مدرس خارج حوزه علمیه قم در همایش «فقیه فقه سیاسی» که به مناسبت دهمین سالگرد ارتحال آیت‌الله عباسعلی عمیدزنجانی برگزار شد به ایراد سخن پرداخت که متن آن به نقل از «مفتاح» بدین شرح است؛ ترکیب فقه سیاسی از لحاظ لفظی۳ حالت دارد؛ ۱)اضافی ۲)وصفی ۳) تلفیقی. در این سه ترکیب …

پروانه انتشار دوفصلنامه تخصصی «فقه و سیاست» به نام پژوهشگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، با پیگیری اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پروانه انتشار دوفصلنامه تخصصی غیربرخط «فقه و سیاست» از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر و به این پژوهشگاه ابلاغ و ارسال شد. در این پروانه که از سوی محمد خدادی «معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» صادر شده، آمده است: «به موجب ماده ۱۳ قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۴/۱۲/۲۸ مجلس شورای اسلامی، پروانه …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید حسن مدرس (۱۳۱۶-۱۲۴۹ش) از مهم‌ترین مجتهدان شیعه است که نامش با سیاست گره خورده و نیز گفته می‌شود از نخستین کسانی است که به تدریس نهج‌البلاغه در حوزه‌های علمیه پرداخته است. از اندیشه‌ سیاسی مدرس می‌توان نکاتی کاربردی برگرفت و تا این زمانه‌ نیز آن را امتداد داد. به عنوان نمونه، وی بر این باور بود که قانون برای آن وضع می‌شود که آسایش مردم را به همراه آوَرد و زندگانی آنها را به‌سامان کند. وی گفته بود: «غرض از وضع قانون، آسایش خلق در امور زندگی است و اگر برای دولت هم فایده‌ای داشته باشد، …

آثار فیرحی تا چه حد توانسته است در عرف و هنجارهای مرسوم حاکم بر حوزه علمیه و فضای تفکر فقهی تاثیر بگذارد و رویکرد حاکم بر آن را متحول سازد؟ شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی میرموسوی رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مفید، برای نشست «در کجا ایستاده‌ایم؟ نگاهی به آورده‌ها و بایسته‌های دکتر داود فیرحی در دانش سیاست» چنین نوشت: پروژه جناب استاد آقای دکتر فیرحی، که در مجموع آثار ایشان بازتاب یافته است، را به طور خلاصه می‌‌توان گونه‌ای نواندیشی دینی دانست که نظریه پردازی درباره دولت و ارائه تفسیری دموکراتیک از دین با بهره بردن از امکان …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی از اساتید مطرح اندیشه سیاسی و مولف کتاب‌هایی از جمله قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، نظام سیاسی و دولت در اسلام، دین و دولت در عصر مدرن، فقه و سیاست در ایران معاصر، آستانه تجدد، فقه و حکمرانی حزبی است. متن پیش رو حاصل گفتاری از وی در مورد «نسبت فقه و سیاست» است. نسبت فقه و سیاست بیش از هر مقوله فقاهتی دیگری، قابل تقسیم به دوران قدیم و جدید است. به همین دلیل برخلاف فقه عبادات در حوزه سیاست کمتر بتوان به ادبیات و منابع تولیدی دوره‌‌های پیشین ارجاع و استناد …

شبکه اجتهاد: ایران برای خارج شدن از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی FATF و تبادل با نظام بانکی و مالی دنیا، ابتدا قانون داخلی مبارزه با تامین مالی تروریسم را به صورت لایحه در تاریخ ۲۶ تیر ۱۳۸۹ تقدیم مجلس کرد. این لایحه بعد از گذشت حدود سه سال و نیم در تاریخ ۱۳ دی ماه ۱۳۹۴ به تصویب مجلس رسید و رئیس جمهور در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۹۴ آن را جهت اجرا ابلاغ نمود. قانون مبارزه با پولشویی نیز در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۶ به تصویب مجلس رسیده بود و شورای نگهبان نیز ۱۷ بهمن همان سال آن …

مشارکت سیاسی پدیده و رفتاری است که بیشتر نظام‌های سیاسی در مقام عمل به آن اعتنایی نداشته اند و فقط در مقام تئوری از آن سخن گفته اند؛ اما امروزه شرایط به گونه‌‌ای است که صاحبان قدرت سیاسی نمی‌توانند بدون در نظر گرفتن خواسته‌ها و مشارکت سیاسی مردم در فرآیند تصمیم گیری، قدرت شان را حفظ کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، مشارکت سیاسی اگر چه به لحاظ مفهومی مربوط به دوران مدرن است، اما به لحاظ مصداقی می‌توان نمودهای آن را در گذشته‌های دور و دولت‌های کهن شناسایی کرد. مشارکت سیاسی پدیده ورفتاری است که بیشتر نظامهای سیاسی در مقام …

در این اثر تلاش شده است تا شناخت هر فقیه به روابط بین الملل زمان خود، تبیین و سپس نگاه فقهی او به حوزه روابط بین الملل با روش شناسی هرمنوتیک اسلامی استخراج گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب فقه روابط بین الملل به قلم دکتر سید محمد ساداتی نژاد توسط انتشارات مجلس افروز روانه بازار شد. کتاب فقه روابط بین الملل در تلاش است تا به استخراج نگاه فقهی فقهای شیعه به روابط بین الملل بپردازد و بر این اساس، ۶ تن از فقهای بزرگ شیعه در سه دوره، انتخاب و نگاه فقهی آنها به روابط بین الملل استخراج …

یکی از موضوعات مهم فقهی که پژوهش اجتهادی درباره آن ارزشمند است؛ انسان سیاسی است. این پژوهش، انسان سیاسی را از سه جهت مورد مطالعه قرار می‌دهد: انسان سیاسی به عنوان موضوع خطابات شرعی، انسان سیاسی به عنوان مفسر خطابات شرعی، انسان سیاسی در مفاد خطابات شرعی.

امروز صلح ابتدایی یا سازنده یکی از تکنیک‌های فن مذاکره و دیپلماسی در حوزه سیاست داخلی و خارجی است. بعضی حقوقدانان ما مثل مرحوم ناصر کاتوزیان مخالف صلح ابتدایی بود. ایشان معتقد بود صلح ابتدایی بقیه قراردادها را از بین می‌برد و نمی‌تواند کار جدیدی هم انجام دهد. اما صلح ابتدایی، اخیراً اهمیت زیادی پیدا کرده است.

تلاش برای کاوش و بررسی مبانی اندیشه سیاسی شیعی، به دلیل ضرورت‌های حکومت‌داری در نظام جمهوری اسلامی ایران همواره پس از انقلاب فزونی داشته است؛ در این راستا توضیح مفاهیم اصلی مسائل سیاسی و حوزه‌های مرتبط با قدرت، از جمله کارهای جدی می‌باشد؛ از آنجا که مفهوم بیعت با مسئله حق مشارکت مردم در امور سیاسی و جایگاه و نقش ایشان ارتباط دارد، ضروری است مورد توجه و پژوهش عالمانه قرار گیرد.

مرجعیت با دست گذاشتن بر روی کلیدواژه‌های دینی و با تببین خطر پیش رو برای دین و مذهب و کشور عراق توانست شور و شوقی بی نظیر را به رگ‌های این کشور تزریق کند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: با برگزاری اولین مناظره میان نامزدهای انتخاباتی مهم‌ترین انتخابات کشور، بازار بحث‌های سیاسی و حمایت از گزینه‌های مختلف در میان قشرهای مختلف مردم داغ شده است. روحانیون نیز همانند دیگر اقشار جامعه، تلاش‌های خود را برای تشخیص نامزد اصلح و حمایت و تبلیغ برای وی آغاز کرده‌اند.

فقه، علم اداره اجتماع است؛ نمی‌تواند سیاسی نباشد، این که امام(ره) می‌فرماید: والله اسلام همه‌اش سیاست است؛ چون اسلام یک مکتب اجتماعی است و مکتب اجتماعی نمی‌تواند سیاسی نباشد؛ از این‌رو عالمان دینی ما در طول تاریخ، فهمشان از نسبت دین و سیاست و به طور خاص‌‌تر فهمشان از فقه و سیاست، نسبتاً برابر و یکسان بوده است؛

فراتی به خدمات متقابل فقه و انقلاب اسلامی و توفیقات فقه کاربردی و پویا در این سال‌ها اشاره کرد و گفت: به نظرم حوزه، نسبت به فقه‌ سیاسی بعد از انقلاب دچار کم‌کاری شده‌‌است؛ به غیر از کارهای پراکنده‌‌ای که بعضی از طلبه‌‌های پژوهشگر انجام می‌‌دهند، شما درس خارج مستقل، پژوهش‌‌های گسترده‌ فقه سیاسی در فضای حوزه نمی‌بینید یا کم می‌بینید.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی میرموسوی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مفید و رئیس دانشکده علوم سیاسی این دانشگاه است. یادداشت حاضر که مکتوب سخنرانی ایشان است در دهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با موضوع «وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر»، پس از ویرایش نهایی دکترمیرموسوی، برای انتشار در اختیار «مباحثات» قرار گرفت. پسااسلام‌گرایی گذار از برداشت ایدئولوژیک نسبت به دین و در حقیقت واکنشی است به دشواری‌هایی که در تجربه اسلام سیاسی در جوامع اسلامی پدیدار شد. اگر اسلام سیاسی ادعای اصلیش این بود که نظریه‌ای بر پایه آموزه‌ها و تعالیم دینی برای اداره جامعه و حکومت از …