شبکه اجتهاد: امروزه با جمع آوری خیل عظیمی از دادهها و ایجاد کلان داده، مباحث مهمی پیرامون اینکه مالکیت این داراییهای ناملموس برای چه کسی است و چه قوانین فقهی و حقوقی بر آن منطبق میشود شکل گرفته است. فقه اسلامی قوانین مشخصی برای داراییها و تملیک آن دارد که میتوان از این قوانین در بررسی ماهیت داراییهای ناملموس الهام گرفت. در ایران، مالکیت کلان داده ممکن است به دو صورت دولتی و خصوصی باشد. در حالت دولتی، این نوع دادهها به عنوان داراییهای ملی محسوب میشوند و معمولا در زمینههایی مانند اقتصاد، امنیت ملی و … مورد استفاده قرار …
توضیحات بیشتر »اقسام مالکیت در فضای مجازی/ جایگاه مالکیت در تقسیم بندی اعتباریات
استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: ملکیت در فضای مجازی از اعتبارات بعد الاجتماع خاص محسوب میشود؛ زیرا جزئیات ملکیت مانند انواع، اسباب و … در هر دین و مذهب متفاوت است. در اینجا باید به منابع شرعی رجوع کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی زمانیفرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» در ادامه بررسی مالیت در فضای مجازی بیان داشت: ملاک چهارم مالیت را مرحوم ایراوانی در کتاب حشیه مکاسب بیان کرده است. ایشان بر این باور میباشد که نیازمندی و رغبت ملاک مالیت هستند. تا زمانی که انسان به چیزی نیاز پیدا نکند، آن شیء …
توضیحات بیشتر »بررسی صلح با اسرائیل از نگاه فقهی
درباره حکم فقهی این سرزمین از دو بعد میتوان بحث و کاوش نمود، یکی از نظر مالکیت آن و دیگر از نظر مالیاتی که بر آن تعلق میگیرد. از آن جا که هدف این نوشتار، شناخت نوع مالکیت سرزمین فلسطین از دیدگاه شرع میباشد، نخست بحث را از این منظر پی گرفته و سپس منابع و مصادر فقهی مورد اطمینان و معتبر در این زمینه را بیان خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، علامه شیخ عبدالهادی فضلی(۱۳۱۴ -۱۳۹۲) از شخصیتهای تأثیرگذار و متفکر شیعی برجسته اهل عربستان، به منظور شناخت دیدگاههای فقهی – اسلامی پیرامون صلح، و عادی سازی روابط …
توضیحات بیشتر »فتاوای فقهی در ملکیّت آب و بهرهبرداری از آن
دو سوم سطح زمین پوشیده از آب است. آبهای زیرزمینی نیز بخش عمدهای از آبهای کره زمین را تشکیل میدهد. مالکیت این آبها و نیز نحوه بهرهبرداری از آنها از گذشته تا کنون از مباحث پردامنه فقهی بوده است. دیرینه این مباحث را در روایات نیز میتوان یافت. این نوشتار در صدد گزارشی اجمالی از آرای فقیهان گذشته و معاصر درباره ملکیّت آب و بهرهبرداری از آن و مستندات آن است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر مسعود امامی، دبیر علمی شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در گزارشی به تبیین و تشریح فتاوای فقهی در ملکیّت آب و …
توضیحات بیشتر »«زمین در اقتصاد اسلامی» منتشر شد
کتاب زمین در اقتصاد اسلامی به قلم سعید فراهانی فرد و محسن رضایی صدرآبادی از اعضای شورای علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده نظامهای اسلامی، توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، زمین یکی از نهادهای تولید است که با کاربریهای مختلف در بخشهای گوناگون اقتصاد دارای نقش مؤثر میباشد. در اقتصاد ایران، زمین علاوه بر عامل تولید، به عنوان دارایی نیز به منظور حفظ قدرت خرید و فعالیتهای سوداگرانه مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش، الگوی مالکیت و بهرهبرداری از زمین در نظام اقتصادی اسلام مورد کاوش قرار گرفته است. نتایج تحقیق …
توضیحات بیشتر »مذهب اقتصادی؛ نگاه فقاهتی در عرصه اندیشه اقتصادی/ در نظر شهید صدر مالکیت نامحدود، ممنوع است
شهید صدر با اختلاف درآمد بسته به تلاش، مخالفتی ندارد ولی با اختلاف طبقاتی بهشدت مقابله میکند؛ او میگوید این اختلاف طبقاتی ناشی از مالکیت نامحدود است. این مالکیت باید حد بخورد! شبکه اجتهاد: به وجود آمدن بحرانهای مالی و اقتصادی در جهان سبب شده دوباره اندیشمندان به راه فرار از سرمایهداری بیندیشند؛ راه فراری که اشتباههای تجربه شکستخورده سوسیالیسم را هم تکرار نکند. این در حالی است که به نظر میرسد سالها پیش متفکران اسلامی از جمله شهید صدر به این راه سوم فکر کرده و نظریاتی را ارائه دادهاند. «قدس آنلاین» برای بررسی ویژگیهای رویکرد اسلامی شهید صدر …
توضیحات بیشتر »مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی
حجتالاسلام حسنی مالکیت در فضای مجازی را از سنخ «مالکیت تو در تو» دانست و گفت: در فضای مجازی سه نوع مالکیت متصور است؛ مالکیت عرفی، مالکیت فکری و معنوی و مالکیت «تو در تو»؛ این مالکیت در فضای مجازی وجود دارد؛ مثلا شخصی وبلاگی را در یک سرویس دهنده ایجاد میکند که در اینجا مالک وبلاگ یک شخص، و مالک سرویس دهنده شخص دیگری است. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجشنبه گذشته کرسی ترویجی با موضوع «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی» در پژوهشگاه نظام برگزار شد. در این نشست علمی، حجتالاسلام ابوالحسن حسنی پژوهشگر دفتر مطالعات اسلامی و …
توضیحات بیشتر »نقش عنصر سیاسی در ایجاد مالکیت بر زمین از نظر شهید صدر
استاد هادوی تهرانی ضمن اشاره به این نکته که از نظر شهید صدر اراضی بکر و دستنخورده اختصاص به امام دارد، از دو عامل فعالیت اقتصادی و فعالیت سیاسی به عنوان عوامل ایجاد حق مالکیت برای افراد نسبت به اراضی اسلامی یاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و نهمین جلسه درس خارج فقه مکاتب و نظامها نهم آذرماه با ارائه استاد مهدی هادوی تهرانی برگزار شد. این استاد حوزه علمیه قم در ابتدای سخنانش اظهار کرد: بنده اصرار دارم بخشهایی از مطالب شهید صدر در کتاب «اقتصادنا» را بخوانم؛ آقای صدر یک بحثی دارد و آن اینکه زمین از …
توضیحات بیشتر »بررسی «مالکیت فضای محاذی زمین و احکام بهرهبرداری از آن» در قالب کتاب
برجهای سربهفلککشیده در شهرهای مختلف جهان معاصر بخشی از نمایش صنعت و فناوریهای پیشرفته امروزی در ساختوساز است. اینکه مالکیت فضای بالای هر زمینی به صورت نامحدود و تا هر کجا صنعت ساختوساز، برای بهرهبرداری امکانپذیر سازد، تابع مالکیت اصل زمین است یا نه، دغدغه و چالشی پیش روی فقها و حقوقدانان است. این تحقیق برآن است تا فضای محاذی زمین را با توجه به جایگاه موجود آن، مورد پژوهش قرار دهد و موضوعاتی همچون، مالکیت فضا، حدود مالکیت و احکام بهره وری از آن را بررسی نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مالکیت فضای محاذی زمین و احکام بهره …
توضیحات بیشتر »جایگاه حکم حکومتی در ثبت شخصیّت حقوقی/ شکلگیری شخصیّت حقوقی بر اساس نیازهای زمانه
حجتالاسلام آقا نظری شاهرودی، در پاسخ به نقد دکتر حکمتنیا مبنی بر اینکه شخصیّت حقوقی باید از سوی حاکم قبول شود و ثبت آن نیاز به حکم حاکم دارد، گفت: ما هم قائلیم که اگر این اتّفاق نیفتد هرج و مرج به وجود خواهد آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن آقانظری رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ۲۰ اردیبهشتماه ۹۷ گزارشی از مقاله خود با عنوان «بررسی فقهی حقوقی شخصیت حقوقی با رویکرد مالکیت نهادهای مالی» را در کمسیون فقه و اصول کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در مؤسسه فرهنگی آموزشی امام کاظم(ع) …
توضیحات بیشتر »پاسخ به نقد مقاله حکومت زُدایی از حرم
اساسا بحث در ماهیت مدیریت اوقاف است و نظر سید این است که واقف میتواند بطور کلی جلوی دخالت حاکم را برای همیشه بگیرد وحتی با انقراض متولیان خاص هم سرپرستی با عموم مومنین از عدول خواهد بود و حاکم اجازه دخالت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار مقاله «حکومت زدایی از حرم»، حجتالاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم به نقد آن پرداخت، سپس حجتالاسلام محمد سروش محلاتی ضمن بازنشر اصل مقاله، به نقدهای وارده پاسخ داد که در پی میآید. به مناسبت سالروز ولادت ثامن الحجج، زائران فراوانی در مشهدالرضا گردآمده اند. این …
توضیحات بیشتر »نقدی بر مقاله «حکومت زدایی از حرم»
نویسنده در بحث از انتفاع از حرم میگوید: «دولت اسلامی نمیتواند ادعای سهیم بودن در منفعت حرم نیز داشته باشد» عجیب است که ایشان گاهی «منفعت» میگوید و گاهی انتفاع. با اینکه وقف منفعت غیر از وقف انتفاع است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد حوزه علمیه قم در واکنش به ادعاهای حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در مورد اداره اعتاب مقدسه به شبهات مطرح شده در این مورد پاسخ داد که در ذیل میآید. اخیرا یادداشتی با عنوان «حکومت زدایی از حرم» منتشر شد که در آن سعی شده با طرح این پرسش «آیا در حکومت …
توضیحات بیشتر »«گفتارهای بنیادین»؛ تازهترین اثر فقهی ترجمه شده شهید صدر
کتاب «گفتارهای بنیادین»، برگردان فارسی «محاضرات تأسیسیه» تازهترین کتاب ترجمهشده از شهید آیتالله سید محمدباقر صدر، به همت انتشارات دارالصدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، انتشارات دارالصدر (وابسته به پژوهشگاه تخصصی شهید صدر) برای نخستین بار این کتاب را با ترجمۀ سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) منتشر کرده است. «گفتارهای بنیادین» شش درسگفتار ارزشمند شهید صدر است که خمیرمایه برخی از آثار مهم او را شکل میدهند و شماری از نظریهپردازیهای مهم و تأثیرگذار وی در خلال این دروس روی داده است. این درسها که بهنوبهخود نمایانگر نوآوری، ژرفا، دقت و …
توضیحات بیشتر »