بایگانی برچسب: نظام سازی

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر حقوق را وارد قلمروی فقه کنیم یعنی صرفا نگاه تکلیف مداری به فقه نداشته باشیم، در عرصه نظام سازی به نتایج بهتر و موثرتری خواهیم رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «بایسته‌های نظام سازی در فقه سیاسی شیعه» توسط گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در راستای همایش ملی «فلسفه فقه نظام‌ساز با تأکید بر افکار و آرای شهید آیت‌الله محمدباقر صدر» برگزار شد. در این کرسی علمی، حجت‌الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری به عنوان ارائه‌دهنده و حجج‌اسلام دکتر محسن مهاجرنیا و دکتر محمدعلی میرعلی به …

حجت‌الاسلام ایزدهی با بیان اینکه مدلی که مرحوم نائینی برای نظام ارائه کرد تجربه ناموفقی بود، تصریح کرد: مساله‌ای که محقق نائینی به آن پرداخته بود درست بود اما ساختار مطلوب ارائه نکرده است و از ظرفیت مردم برای ارائه حکومت استفاده نکرده است درحالیکه امام (ره) موفق بودند چرا که تلاش کرد تا ساختار و نظام را تغییر دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «فقه سیاسی شیعه و ظرفیت ساختارسازی در نظام سیاسی مطلوب» توسط گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی در این نشست …

حجت‌الاسلام رجبی گفت: همه احکام شریعت، ذیل تکالیف کلان هستند به این معنا که تشریع همه احکام شرعی در چارچوب نظام ولایی دیده شده است، چرا که حاصل شریعت یک نظام حکومتی است و ایمان و عمل افراد در صورتی در چارچوب شریعت قابل قبول است که عمل ‌‌آن‌ها درون محدوده این نظام ولایی تحقق یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «مفهوم شناسی فقه نظام و نسبت سنجی آن با نظام سازی» به همت گروه فقه السیاسه و با ارائه حجت‌الاسلام مجید رجبی و نقد حجت‌الاسلام حسن غفاری فر، در محل موسسه آموزش عالی حوزوی امام …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: می‌بایست طبقه بندی درست و مدونی در ابواب و فصول فقه انجام گیرد؛ این یک امر بی نهایتی است که می‌تواند در فقه و سایر علوم ما عملیاتی شود؛ منظومه سازی چیزی غیر از نظام سازی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، در هم اندیشی گفتمان فقه تخصصی نظام ساز که به مناسبت افتتاح شعبه قم مؤسسه عالی حوزوی امام رضا علیه السلام برگزار شد، گفت: آنچه پیشانی این حرکت پربرکت در قم و تهران است پاسخگویی به نیازهای فقهی نظام اسلامی، روح فقه ماست؛ تردیدی نداریم که منظومه و گزاره‌های …

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: آنچه در ساختارسازی و نظام سازی براساس علوم اسلامی مغفول مانده است، روش صحیح امتداد مبانی است که چگونه نهادها و ساختارها و نظام‌های متناسب با آن مبانی را کشف و طراحی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین جلسه همایش وبیناری ماجرای مشکات با موضوع «تبیین وضعیت حوزه مطلوب و نقش آن در حاکمیت اسلامی» برگزار شد و استاد محسن اراکی، استاد احمدعلی یوسفی، استاد محمد حاج ابوالقاسم و استاد محمود محمدی عراقی سخنرانی کردند. در ابتدای این همایش، حجت‌الاسلام احمدعلی یوسفی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سخنانی اظهار داشت: ساختارهای …

شبکه اجتهاد: کسانی که دهه اول انقلاب را به یاد دارند، خوب می‌دانند در آن زمان با توجه به بیماری قلبی حضرت امام(ره) از دل‌نگرانی‌های مهم مردم انقلابی و مسوولان ولایت‌مدار این بود که پس از امام، سرنوشت این انقلاب و کشور چه می‌‌شود؛ جنگ تحمیلی هنوز به صورت رسمی خاتمه نیافته بود؛ اوضاع اقتصادی کشور بسیار لرزان بود و تولید داخلی هنوز نتوانسته بود پا بگیرد؛ دشمن متحد بود و تمام امید آنها به دوران پس از امام بود؛ آن‌زمان سخت‌‌ترین و پیچیده‌ترین نقشه‌‌ها را علیه انقلاب مردمی ایران کشیده بودند. اقتدار امام چنان بود که با یک سخنرانی …

دین مجموعه‌ای نظام واره است که باید جامعه را به هدف مشخصی هدایت کند؛ در عین حال تعبیر نظام، نظام‌مندی و نظام‌وارگی تعبیری است که در ادبیات ما به چشم می‌خورد و حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) به آن اشاره جدی دارند؛ رهبر معظم انقلاب نیز در این راستا بحث فقه حکومتی، فقه نظام، نظام‌وارگی فقه، رویکرد اجتماعی به فقه، رویکرد حکومتی به آموزه‌های دینی را مدنظر قرار می‌دهند و بر این باور هستند که تحقق نظام معرفتی دین در جامعه مبتنی بر رویکرد نظام‌وارگی و تمدنی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: دین اسلام دین جامع و خاتم است؛ یعنی اینکه …

شبکه اجتهاد: در پی اظهارات اخیر آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در نفی فقه نظامات، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران پاسخی داده است که مشروح آن از منظرتان می‌گذرد. «آیا اسلام نظام اجتماعی دارد یا نه؟» این سؤال را آقای شیخ جواد فاضل لنکرانی در یک سخنرانی که در تاریخ ۹۷/۹/۸ در دانشگاه مفید به مناسبت سالگرد مرحوم حاج آقای موسوی اردبیلی با عنوان دیدگاه‌های حقوقی قضایی مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی داشته‌اند، مطرح کرده‌اند. ایشان می‌گوید که به نظرم رسید چون این شخصیت از استوانه‌های حوزه و نظام اجرایی و قضایی کشور بوده …

حجت‌الاسلام غرویان با بیان اینکه امام خمینی(ره) نظام سیاسی اسلام را طراحی کردند و این چنین نبود که بگوییم با فقه فردی کشور را سروسامان دادند، گفت: امام(ره) در نجف درس دادند و ولایت فقیه را تبیین کردند و فرمودند که ولایت فقیه فلسفه فقه ماست و با همین فقه سیاسیات اسلام انقلاب کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در سخنرانی در دومین همایش نکوداشت مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی(ره) بیان کرد که فقه فاقد نظام است و نظام‌سازی فقهی ممکن نیست؛ اگر چنین بود آن‌ کسی که باید در درجه اول به آن می‌رسید حضرت …

فقه نظامات نه تنها از نظر علمی ثابت نیست بلکه یک امر خیالی دست نیافتنی است و نه تنها خدمت به فقه نیست بلکه یک توقف‌گاهی برای فقه خواهد بود. معتقدیم امام از همین فقه و اصول موجود حکومت را استخراج کرد نه فقه نظامات. البته من دعوا سر لفظ ندارم. امّا آقایان برای فقه نظامات موضوع مستقل، مکلّف مستقل، روش استنباطی مستقل، ثواب و عقاب مستقل تصویر کرده‌اند، این در کجای دین و فقه ما وجود دارد؟؛ مدعای شهید صدر غیر از این فقه نظاماتی است که آقایان مطرح می‌کنند. شبکه اجتهاد: پس از سخنان آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی …

امروز باید فقه به طرزی صورت‌بندی شود که حکومت را اداره کند و اداره دولت با مجموعه احکام بی‌نظام ممکن نیست؛ دوست فاضل و عزیز ما فرموده‌اند اگر بنا بود فقه ساختاری داشته باشد امام بهترین فرد بود که باید این کار را انجام می‌دادند، از کجا که ایشان چنین کاری نکردند! به گزارش شبکه اجتهاد،‌ آیت‌الله علی‌اکبر رشاد پیش از آغاز درس خارج فقه خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، نسبت به اظهارات آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی مبنی بر عدم نظام‌مندی فقه و تقلیل فقه اسلامی به مجموعه‌ای از قواعد و احکام فاقد نظام، واکنش نشان داد و …

آیت‌الله خامنه‌ای ضمن ضرورت عنایت به مقوله فقه سیاسی به مثابه ضرورتی فراگیر در حلّ مشکلات و مسائل نظام اسلامی، ضمن به رسمیّت شناختن گستره محدود فقه سیاسی در زمان گذشته، محدودیّت آن را به اموری خارج از مبانی و الزامات آن و متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی زمان گذشته دانسته و با تأکید بر ضرورت بازخوانی مبانی این گرایش فقهی، گستره‌ای از قلمرو را برای فقه سیاسی باور دارد که علاوه بر این که می‌تواند کارآمدی نظام سیاسی را تضمین نماید، و نیازهای روزآمد شهروندان، کارگزاران را پاسخ بگوید، قادر است به مثابه نرم افزار اداره مطلوب جامعه، نظام …

رکن اساسی هر تمدنی، «شهر» است و در چشم‌انداز رسیدن به تمدن نوین اسلامی، داشتن «فقه شهر» و پرداختن بدان با رویکرد فقه اجتماعی ضروری است. از این رو پژوهشگر حوزه علمیه مشهد در نشستی به تبیین چیستی، ابعاد، ساختار «فقه شهر» و قواعد حاکم در این عرصه پرداخته است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان، از پژوهشگران قدیمی فقه، یکی از کسانی است که به تدوین ساختار جدیدی برای دانش اصول پرداخته است.

شهید صدر به عنوان یک اندیشمند اسلامی که بین دو مسالۀ مهم جمع کرده است؛ که معمولاً در کمتر کسی پیدا می‌شود. یعنی بین اصالت و معاصرت، یعنی شهید صدر در عمیق‌ترین لایه‌‌های فکرِ اسلامی، اندیشه‌ ورزی کرده و در عین حال این اندیشه‌‌ورزی عمیق، ناب و خالص اسلامی، برکنار از تحولات و پیشرفت‌های روز جهان نیست.

تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانون‌گذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشته‌ای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.

در مرحله منظومه‌سازی، جریان فقه ما باید پویا، زنده و فعال باشد و این کار به فقیهانی زمان‌شناس، موضوع‌شناس و بهره‌مند از نگاه راهبردی نیاز دارد. در شرایط کنونی، به معماری دانش نیازمندیم و توجه به این بعد، بسیار ضرورت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در کارگاه‌‌های «اسلامی‌سازی علوم انسانی» که به همت مؤسسه علوم انسانی اسلامی جامعه المصطفی(ص) در مجتمع امین برگزار شد، دست‌یابی به اجتهاد تمدن‌ساز را مستلزم توجه به مراحل توسعه اجتهاد دانست و به ابعادی از اجتهاد اشاره کرد و اظهار داشت: هر اقدامی که برای اسلامی‌سازی علوم انسانی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث از کارآمدی ساختار فعلی دانش اصول فقه، چندی است که به بحث روزانه حوزویان تبدیل شده است. برخی ساختار فعلی را کارآمدترین ساختار می‌دانند و پاره‌ای نیز چاره را در تحوّل می‌انگارند. گفتگوی «شبکه اجتهاد» با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، قائم مقام فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه با تناسب ساختار فعلی دانش اصول فقه با نظام سازی فقهی است و اینکه آیا ساختار موجود می‌تواند به نظام سازی منجر شود یا خیر؟ نقاط ضعف کنونی ساختار دانش علم اصول فقه را در چه اموری می‌دانید؟ پیروزمند: دانش فقه و اصول از ممتازترین و غنی‌ترین …

فقه یعنی دستاوردهای علمی فقیهان. دستاوردهای علمی فقیهان در حال تکامل است و کامل نیست. آنچه کامل است «منابع» فقه یعنی کتاب، سنت و عقل است. لذا اینکه فقه موجود دارای خلأ است به معنای نارسایی فقه شیعه نیست. باید بین «فقه» و «منابع فقه» تفکیک کرد. ما باید از این فقه موجود به سمت فقه مطلوب حرکت کنیم. شبکه اجتهاد: وجود بعضی نارسایی‌ها در فقه موجود برای اداره امور جامعه مساله‌ای نیست که از دید دلسوزان دین‌شناس قابل انکار باشد. اینکه خلأهای فقه موجود چیست و چگونه باید به فقه مطلوب برسیم، موضوع گفت‌وگوی «روزنامه صبح نو» با حجت‌الاسلام …

همه فقه اسلام، فقه ساختاری است یعنی ریشه‌ها و بستر احکام فردی اسلام یک نظام اجتماعی است. یکی از کارهایی شهید صدر انجام داد این بود که از احکام فقه فردی یک نظریه استخراج کرد و فقه را به ساختارهای روبنایی و ساختارهای زیربنایی تقسیم کرد و خیلی از احکام فقهی را روبنا دانسته و از آن‌ها عبور کرده و به زیربنا دست یافته‌ و این زیربنا همان تئوری جامعی است که می‌تواند آن ساختار اجتماعی فقه را تبیین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مسئله فقه حکومتی با رویکرد فقه نظام چند سالی است که به شدت مورد دغدغه امام …

در نظام‌سازی فقهی یک روش شناسی منقح و مدون استخراج نشده است که ما با روش‌های مختلف به آزمون و خطا و اصلاح آن بپردازیم بلکه با آن پیش فرض ذهنی که نسبت به نظام‌سازی فقهی داریم وارد می‌شویم و داده‌های مختلفی که در دانش فقه است مورد واکاوی قرار می‌دهیم و آن مقدار را که می‌تواند در طراحی نظام به ما کمک کند، اقتباس می‌کنیم و آن‌هایی را که نمی‌توانند کنار می‌گذاریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست درآمدی بر نظام‌سازی فقهی با تاکید بر آراء شهید صدر(ره) چهارشنبه گذشته در مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع) با مشارکت این …

متأسفانه شهید صدر به این سؤال پاسخ نداده است که این نظامی که می‌سازیم ثابت است یا متغیر؟ آیا می‌توان به شارع نسبت داد یا نه؟ من گفته‌ام که نظام سازی دارای ۱۵ خاصیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی رئیس جامعه‌ المصطفی ‌العالمیه طی سخنانی در جشنواره پژوهشی بین‌المللی بانو امین به مهم‌ترین مباحث مربوط به «اجتهاد تمدن» ساز پرداخت. در نگاه و منظر ما، اسلام دین تمدنی است و تمدنی بودن یک دین مضامین و مفاهیمی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتنداز: ۱- اندیشه‌ای تمدنی است که از عقلانیت منظومه وار برخوردار باشد؛ ۲- آن اندیشه نظام …

درباره مرحوم شهید صدر آنچه مورد توجه و تأمل است این که آیا می‌توانیم نظرات افراد مختلف را صورت‌بندی کنیم و آنچه شهید صدر مکتب می‌نامند را تولید کنیم؟ آیا ثبوتا ممکن است که با توجه به تفاوت و بلکه تهافت مبانی و مناهج مدارس و مذاهب از مجموعه آرایی که در بستر آن‌ها تولید شده است برآیندی صحیح پیدا کنیم؟ کسانی که از این نظر دفاع می‌کنند آیا می‌توانند از نظرات فقهی با گرایش اشعری و فقیهی با گرایش معتزلی به برآیند واحدی برسند؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، همزمان با ایام سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر، همایش «علامه …

یک پژوهشگر حوزه دانش اجتماعی مسلمین، با اشاره به فعال‌شدن ظرفیت فقه در دوران کنونی گفت: برای طرح فقه به مثابه یک رویکرد در علم مدنی و اجتماعی، نیاز به یک «رویکرد جدید در تعریف فقه» داریم؛ این به معنای «تعریف فقه جدید» نیست. تعریف علوم، اعتباری است و ما برای نیازی دیگر می‌توانیم یک تعریف جدید از فقه داشته باشیم که در آن «فعل مکلف» از آن حیث که یک کنش اجتماعی است موضوع مطالعه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین نشست از سلسله نشست‌های علم اجتماعی مسلمین با موضوع «رویکرد فقهی در علم اجتماعی مسلمین» به همت انجمن …