شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حجت‌اسلام نوایی با بیان اینکه برای دفاع از حق عمومی و سلامت جامعه، فقه اسلامی به حکومت اسلامی اجازه داده که افراد را ملزم به واکسن زدن کند، گفت: احکام تابع مصالح و مفاسدند؛ اگر در حکمی مصلحت ملزمه باشد، چه در تحریم و چه در تحلیل آن، حاکم اسلامی و صاحب ولایت می‌تواند به آن اقدام کند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر نوایی در پاسخ به این سوال که «آیا نظام حکومتی می‌تواند مردم را الزام و اجبار به واکسن زدن کند یا خیر؟»، گفت: ممکن است افرادی در جامعه وجود داشته باشند که به مصلحت خودشان واقف نباشند و به عنوان مثال بگویند که ما اختیار خودمان را داریم و می‌خواهیم واکسن نزنیم. در پاسخ به این افراد باید گفت که تحریم و تحلیل در شأن آحاد و عموم مردم نیست. این طور نیست که عده‌ای بیایند در مورد آن‌چه که در حیطه مصالح عمومی جامعه است، تحریم کنند و عده‌ای دیگر هم تابع و پیرو آن‌ها شوند. ما در حیطه مسائل اسلامی چنین چیزی نداریم که عده‌ای با اغراض خاصی، مسئله‌ای را تحریم و دیگران را ملزم به رعایت آن کنند؛ بنابراین به طور کلی این شأن شارع است و شأن عمومی مردم نیست.
وی افزود: وقتی که سلامت عموم جامعه در گرو واکسن زدن است، نظام اسلامی می‌تواند به آن اجبار کند. در این رابطه اگر عده‌ای به عنوان مثال بگویند که ما اصلاً اسلام را قبول نداریم و آن را تحریم می‌کنیم، آن وقت پاسخ این عزیزان چه خواهد بود؟ پاسخ این است که تحریم شما اصلاً مبنا ندارد. این شأن حکومت اسلامی و حاکمیت است که هنگامی که مصلحت عمومی الزام کند و مصلحت ملزمه‌ای وجود داشته باشد، حتی به آن مسئله اجبار کند.
استاد حوزه علمیه خراسان خاطرنشان کرد: ممکن است شخصی اعتقادی به واکسن نداشته باشد و مبتلا شود و وارد جامعه شده و صدها نفر را مبتلا کند؛ آیا حکومت اسلامی نباید جلوی این فرد را بگیرد؟ بلکه باید بالاجبار به او واکسن زده شود. مثل اینکه مردم حج را ترک کنند، در آن صورت حاکم می‌تواند مردم را مجبور به رفتن حج کند، یا حتی در مورد زیارت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام). حاکم اسلامی می‌تواند به دلیل مصلحت‌های عمومی مردم را وادار به این امر کند.
نوایی با بیان اینکه این مسئله حتی در شأن فقیه هم نیست که چیزی مثل این را حلال یا حرام کند. توضیح داد: فقیه طبق مصالح کلی و اصول اسلامی و آموزه‌های فقه و شریعت، حکم تحریم یا حلّیّت می‌دهد. وقتی فقیه واجد شرایط، ولایت جامعه را بر عهده گرفته است و طبق مصلحت‌های ملزمه جامعه اسلامی و قواعد کلیه، چیزی را تحریم یا به موضوعی امر می‌کند، شارع مقدس به او اجازه داده که جلوی مخالفان را ولو با اکراه و اجبار بگیرد.
مولف کتاب کتاب فقه و اجتهاد حکومتی با اشاره به آیه «الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَالْإِنْجِیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَائِثَ…» (اعراف/ ۱۵۷)، گفت: پیغمبر مکرّم است که پاکی‌ها را حلال و بدی‌ها و زشتی‌ها را تحریم می‌کند. حاکم اسلامی در این رابطه می‌تواند محدودیت‌هایی را وضع و به عنوان مثال رفت و آمدهای افراد را محدود کند. پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از مردم پرسیدند: «الست اولی بکم من انفسکم؟» و مردم پاسخ مثبت دادند. این اولویت به امام و حاکم اسلامی سرایت می‌کند و او اولویت دارد که در امور شهروندان تصمیم بگیرد، بنابراین محدودیت‌های رفت‌وآمد شبانه و حتی روزانه، منع فعالیت مکاسب و امثالهم، می‌تواند شأن حاکمیت و صاحب ولایت باشد.
استاد حوزه علمیه خراسان در بخش پایانی این گفت‌وگو اظهار کرد: کرونا یک ویروس کشنده و مسری است که می‌تواند در اجتماع‌ها، از یک نفر به صدها نفر منتقل شود، بنابراین حاکم جامعه اسلامی نباید اجازه دهد که یک نفر بیاید و بگوید که من واکسن نمی‌زنم و کسی هم نمی‌تواند مرا مجبور به این کار کند.
نوایی در پایان با بیان اینکه برای دفاع از حق عمومی و سلامت جامعه، فقه اسلامی به حکومت اسلامی اجازه داده که جلوی این افراد را بگیرد و آن‌ها را ملزم به واکسن زدن کند، گفت: احکام تابع مصالح و مفاسدند؛ اگر در حکمی مصلحت ملزمه باشد، چه در تحریم و چه در تحلیل آن، حاکم اسلامی و صاحب ولایت می‌تواند به آن اقدام کند.
منبع: خبرگزاری حوزه علمیه خراسان
