شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم گفت: برخی تعابیری راجع به حضرت علی (ع) کردند که کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل می‌کرد. حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست با بیان اینکه «عدالت» یک مفهوم انسانی است که همه انسان‌های صالح و مصلح بر آن تاکید دارند، به «شفقنا» گفت: اما اسلام تاکید بیشتری بر آن دارد و مصادیق ظریفی را برای آن تعریف می‌کند ضمن اینکه دارای ضمانت اجرا هم است.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر دیگران از «عدالت» به عنوان یک حسن و مکرمت اخلاقی نگاه می‌کنند، در اسلام بحث «واجب» مطرح می‌شود که مقابل آن «حرام» تعریف می‌شود. این مفاهیم (عدالت) وقتی در نظام اخلاقی و حقوقی اسلام قرار می‌گیرد، نه تنها ضمانت اجرای اخروی بلکه ضمانت اجرای دنیوی هم پیدا می‌کند.
وی گفت: امام علی (ع) بعد از حدود ۲۵ سال حکومت سه خلیفه سرکار آمدند و وقتی در راس حکومت قرار گرفتند، نگاه موسعی به عدالت دارند که همه بشریت را در بر می‌گیرد و لذا به مالک اشتر در نامه ۵۳ نهج البلاغه می‌فرمایند: «انسان‌ها را به این چشم نگاه کن که یا هم کیش و برادر تو یا نظیر تو در خلقت هستند». درحقیقت، حضرت به جای ساختن دیوار، پل می‌سازند.
علیدوست عدالت در اجرا را شاخه دیگری از این ضرورت اخلاقی در سیره امام علی (ع) برشمرد و گفت: امام (ع) حاضر نیست سر سوزنی بیت المال جابجا شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: برخی تعابیری راجع به حضرت علی (ع) کردند که کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل می‌کرد.
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم تاکید کرد: حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی.
استاد حوزه علمیه قم در مورد منزلت بیت المال در اندیشه امام علی (ع) گفت: رعایت و مصرف بیت‌المال در مسیر خود از بارزترین شاخص‌های حکومت علوی است که در راس هرم ارزش‌ها قرار دارد به طوری که اگر کارگزاری همه توان‌ها را داشته باشد اما نسبت به بیت المال متسامح و متساهل باشد از نظر امام علی (ع) محکوم است در عین رعایت همه شرایط باید این جهت را هم رعایت کند تا بتواند مورد قبول حضرت قرار بگیرد.
وی اظهار داشت: امام علی (ع) وقتی به حکومت می‌رسند به گذشته بویژه زمان خلفای دوم و سوم نگاه می‌کنند و به صراحت اعلام می‌کنند از زیاده خواهی‌ها جلوگیری کرده و ثروت‌های باد آورده را در اختیار افراد باقی نمی‌گذارند.
علیدوست خاطرنشان کرد: وقتی حاکم صالح و عدالت جو سرکار می‌آید، سعی می‌کند حکومت را که تحویل گرفت، عدالت را مراعات کند بدون آنکه به گذشته نگاه کند. اما حضرت گذشته را هم نگاه می‌کنند و لذا می‌فرماید: «مال‌هایی که بی جهت داده شده برمی گردانم ولو مهریه همسرانشان باشد».
این استاد خارج فقه و اصول در مورد عدالت سیاسی در اندیشه امام علی (ع) گفت: عدالت علوی در همه ساحت‌ها چه اقتصادی چه فرهنگی و چه سیاسی حداکثر است بنابراین حضرت تلاش می‌کنند در عرصه سیاسی، شایسته سالاری حاکم باشد و همه انسان‌ها دیده شوند. حاکمان خود را تافته جدابافته نبینند و مردمی که کمتر می‌توانند حق ستانی کنند، حاکمیت حق آنها را بگیرند.
علیدوست گفت: امام علی (ع) درعین سختگیری‌هایی که دارند و نیز رعایت عدالت، «مصلحت» را هم مدنظر قرار می‌دهند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به نمونه‌هایی از «مصلحت اندیشی» حضرت اشاره کرد و افزود: یکی از کارگزاران حضرت وقتی نسبت به بیت المال تخلفی می‌کند، فرار می‌کند و نزد معاویه می‌رود چون به او می‌گویند اگر امیرالمومنین بفهمد تو را به شدت مجازات می‌کند. وقتی این خبر به حضرت می‌رسد، ایشان می‌فرمایند: «ما مهلت می‌دادیم که آنچه از بیت المال برده برگرداند».
علیدوست در پایان درباره اقدامات امیرالمومنین (ع) در صیانت از بیت المال و مباره با فساد اقتصادی و ثروت اندوزی‌های بی‌حساب و کتاب به اجرای حد نسبت به نجاشی و اجرای اقتصاد نسبت به برادرش عقیل به عنوان نمونه اشاره کرد.
