شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مدیر حوزه‌های علمیه گفت: در دو سال گذشته با همراهی اساتید شناخته شده دروس خارج، درس‌هایی را در موضوعات فقه پول، فقه پزشکی، فقه بورس و فقه رمزارزها برگزار کردیم که به همت دفتر فقه معاصر تقریرات این دروس به صورت کتبی فاخر به زودی انتشار خواهند یافت.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیرحوزه‌های علمیه در گفت و گویی برنامه‌های جدید حوزه در موضوع فقه معاصر، آن را نشان از عزم جدی مسئولان و اساتید حوزوی در تحول اجتهادی مطلوب دارد.
اعرافی در ابتدا با اشاره به سابقه طولانی حوزه‌های علمیه به این مهم تاکید کرد و گفت: در دوره‌های مختلف تاریخ، حوزه‌های شیعی همواره پیش رو در پاسخگویی به مسائل و ابتلائات عصر خود بودند. این مساله اختصاص به پاسخگویی به شبهات اعتقادی هر عصر نداشت، بلکه بزرگان حوزه در مسائل فقهی نیز همواره با رعایت منهج اجتهادی خود تلاش می‌‌نمودند تا با تحلیل موضوعات جدید به پاسخگویی سوالات عمومی و تخصصی بپردازند. همچنان که در آثار محقق کرکی (ره) تا مرحوم صاحب جواهر(ره) مشاهده می‌‌نمایید؛ و نیز مانند مسائلی چون تحلیل بیمه و اسکناس و ماهیت پول که مکرر در آثار مرحوم نائینی و صاحب عروه و شیخ حسین حلی ـ رحمهم الله ـ و غیر ایشان مطرح شده است. در آثار مرحوم امام و سایر مراجع تقلیدـ رحمهم الله ـ در عصر ما نیز به طور مستقل مسائل مستحدثه مورد توجه واقع شده است. در این اواخر هم که تحلیل مسائل مختلف اقتصادی و سیاسی در آثار شهید صدر (ره) و شاگردان معزز ایشان به مباحث جدی اجتهادی تبدیل گردید. پس ما با یک سنت عمیق حوزوی مواجه هستیم و حال باید با توجه به توسعه و پیچیده شدن مسائل روز بتوانیم با یک کار گروهی و اجتهادی پاسخگو مسائل جدید باشیم. این مهم امروز در حوزه‌های علمیه با فعالیت شبانه روزی دفتر فقه معاصر در دست پیگیری است و ما در آستانه ورود به یک تحول و توسعه در حوزه‌های علمیه هستیم.
در کنار این کار نیز درختواره رشته‌ها و حوزه‌های دانشی «فقه و اصول» و «فقه و حقوق» نیز نهایی شده است که در آینده با استفاده از محصولات دفتر فقه معاصر و سایر مراکز تحقیقاتی میتواند نیازهای علمی طلاب برای ورود به عرصه‌های جدید دانش را تامین نماید».
در ادامه مدیر حوزه‌های علمیه به دیدارهای خود با مقام معظم رهبری در این زمینه اشاره نمود و خاطر نشان ساخت: اقدامات، محصولات و برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت دفتر فقه معاصر را محضر مبارک مقام معظم رهبری دام ظله العالی ـ ارائه نمودم، ایشان علاوه بر ابتهاجی که به این کار داشتند گفتند: «این یکی از کارهای اساسی است که باید بشود».
توسعه دروس خارج فقه معاصر در موضوعات مصوب
اعرافی به توسعه دروس خارج فقه معاصر در سال ۱۴۰۰ نیز پرداخت: در دو سال گذشته برنامه حوزه آن بود که دروس خارج فقه معاصر را به صورت محدود برگزار شود تا این طرح مهم با متانت و پس از اخذ پیشنهادهای اساتید توسعه یابد. سال گذشته ۱۵ درس خارج فقه معاصر برگزار شد که حدود ۴۰ درصد از دروس پر تعداد را شامل می‌‌شد. امسال با مصوبه‌ای که ابلاغ شده است تمامی اساتید رسمی دروس خارج می‌‌توانند حداقل یک روز در هفته از تدریس خود را به موضوعات فقه معاصری که رسما اعلام می‌‌شوند اختصاص دهند؛ در این صورت دروس ایشان ثبت و طلاب نیز می‌‌توانند در مصاحبه شفاهی همان درس فقه معاصر شرکت نمایند.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، افزود: از امسال حمایت‌های حوزه به محصولات این دروس اختصاص می‌‌یابد؛ و طبق آیین‌نامه ابلاغی مقالات و تحقیقات طلاب این دروس از امتیازات مناسبی برخوردار خواهند شد.
دروس تمهیدی فقه معاصر حرکتی جدید در مسیر تحول اجتهادی
وی در تبیین حرکت جدید حوزه در عمومی شدن بحث‌های فقه معاصر به بحث جدید دروس تمهیدی فقه معاصر اشاره کرد: «ما در دو سال گذشته با همراهی اساتید شناخته شده دروس خارج، درس‌هایی را در موضوعات فقه پول، فقه پزشکی، فقه بورس و فقه رمزارزها برگزار کردیم که به همت دفتر فقه معاصر تقریرات این دروس به صورت کتبی فاخر به زودی انتشار خواهند یافت. علاوه بر این‌ها برخی کتب اجتهادی بزرگان و محققان حوزوی در موضوعات معاصر نیز انتخاب شده اند که در سطوح عالی توسط اساتید آن سطوح تدریس شوند.
امام جمعه قم گفت: این اتفاق مبارک سبب آن خواهد شد که طلاب و فضلای از دوران سطح با مباحث فقه معاصر آشنا شده و بر غنای علمی دروس خارج و پایان نامه‌های این موضوع نیز افزوده شود و پیش بینی می‌‌شود که با ریل‌گذاری صورت گرفته قاطبه حوزویان وارد بحث‌های به روز و معاصر گردیده و به نقطه عطفی در تحول اجتهادی حوزه‌های علمیه برسیم و حتی تحولات علمی جدی را در آینده در سطح عمومی دانش شاهد باشیم».
فهرست موضوعات پایان نامه‌های مورد حمایت در مرحله نهایی است
اعرافی در مورد پایان نامه‌های فقه معاصر نیز خبر از برنامه حوزه در حمایت از این پایان نامه‌ها داد و بیان کرد: اولین بسته پیشنهادی موضوعات فقه معاصر توسط دفتر فقه معاصر پیشنهاد شده و به زودی در کمیته‌های مربوطه مورد بررسی قرار گرفته و موضوعات مصوب به جامعه علمی حوزویان اعلام می‌‌گردد که خود حرکتی شایان توجه در توسعه این تحقیقات محسوب می‌‌شود. قرار شد دفتر فقه معاصر هم در معرفی منابع مورد نیاز برای این پایان‌نامه‌ها همکاری لازم را بنماید و با همکاری معاونت پژوهش بخش تخصصی فقه معاصر نیز در برخی کتابخانه‌های حوزوی راه‌اندازی گردد.
۷ کتاب جدید فقه معاصر تالیف شده است
اعرافی در ادامه افزود: بعد از چاپ کتاب الفائق فی الاصول که مورد استقبال حوزویان واقع گردید، دفتر فقه معاصر طی دو سال فعالیت‌های مستمر و جلسات متعدد شورای علمی، کتاب «شخص حقوقی» را تالیف کرده است. این کتاب امسال به صورت آزمایشی توسط آیت‌الله شب زنده دار و برخی اساتید دیگر تدریس می‌‌گردد و بعد از بررسی تمامی بازخوردها از سال آینده مانند الفائق در برنامه درسی سطوح عالی و خارج حوزه‌های علمیه قرار خواهد گرفت.
الفائق به شهرستان‌ها رسید
اعرافی در پایان به کتب الفائق اشاره کرد و بیان داشت: کتاب الفائق بحمدالله یکی از نمونه‌های موفق کار گروهی اجتهادی در حوزه‌های علمیه است. طلاب و اساتید حوزوی امروز با این کتاب ارتباط خوبی برقرار کردند و بازخوردهای بسیار مثبتی از فضلای درس الفائق داشته ایم. لذا از سال تحصیلی ۱۴۰۰ ـ ۱۴۰۱ این کتاب در کل کشور به صورت رسمی توسط اساتید رسمی کفایه و درس خارج قابل تدریس است و مزایای تحصیل در این درس در تمامی شهرستان‌ها مانند قم می‌‌باشد.
