شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
انتظار بیشتر از یک هفته‌ای محافل سیاسی، نخبه‌ای و مردمی در عراق جهت صدور بیانیه مرجعیت عالی دینی در نجف اشرف، برای نشان دادن میزان تنش و ناآرامی‌ها در عرصه عراق کافی بود: این بیانیه حامل چه پیامی است و چه چیز جدیدی در آن وجود دارد؟ و آیا ممکن است بارقه امیدی برای رسیدن عراقی‌ها به ساحل امنیت باشد؟ این همان چیزی است که ما سعی می‌کنیم به آن پاسخ دهیم.
شبکه اجتهاد: بیانیه مرجعیت عالی دینی که از منبر نماز جمعه در کربلا قرائت شد، حاوی چندین نکته مهم است که به برخی از آنها صراحتا و به برخی دیگر تلویحا اشاره کرده است که در نکاتی چند قابل بررسی و تحلیل است:
۱- مرجعیت در این بیانیه علی رغم شکست‌های مرحله سابق، بر پایبندی به تکثرگرایی سیاسی و انتقال صلح آمیز قدرت از طریق صندوق‌های انتخاباتی و مخالفت با هرگونه بازگشت به حکومت فردی و رژیم استبدادی در همه حالات تاکید کردند و این موضوع زمانی صورت گرفته است که صدای افرادی که به روند سیاسی عراق تردید دارند، اوج گرفته و به عنوان راه حلی برای عبور از بحران‌های کشور خواهان نوعی رژیم حکومتی نظامی شده‌اند.
۲- مرجعیت به شکست تجربیات انتخاباتی گذشته در زمینه تحقق امنیت، ثبات و زندگی کریمانه برای عراقی‌ها اشاره کرده و بخشی از مسئولیت را متوجه عدم مراعات مطلوب شرایط انتخابات دانسته و بخشی دیگر از مسئولیت را به قوه مقننه و به دلیل تدوین قوانین انتخاباتی ناعادلانه نسبت داده است.
۳- مرجعیت عالی دینی در نجف اشرف همچنین بخشی دیگر از مسئولیت‌ها در این زمینه به نامزدها و لیست‌های انتخاباتی و به دلیل کمک گرفتن آنها از حمایت‌های خارجی و عدم رقابت بر سر برنامه‌ها، طرح‌های خدماتی و توسعه‌ای و تمرکز آنها بر تبلیغات شخصی، تحرکات قومی و طایفه‌ای و مزایده‌های رسانه‌ای نسبت داده است.
علاوه بر این بخشی دیگر از مسئولیت را متوجه رای دهندگان دانسته و از آنها به دلیل پیروی از منافع شخصی، هوای نفسانی، احساسات و عصبیت‌های قبیله‌ای و مانند آن انتقاد کرده است.
۴- نکته مهم دیگر در این بیانیه، انتقاد گزنده از طبقه حاکم در پانزده سال گذشته و متهم کردن آنها به ترویج فساد، تباه کردن اموال عمومی و ناکامی در ادای وظایف بود.
۵- آیت‌الله سیستانی در گوشه دیگری از این بیانیه اشاره کرده است به اینکه از طریق برخی عناصر خوب و مسئولیت پذیر هنوز هم امیدی به تصحیح مسیر وجود دارد و می‌توان از راهکار‌های قانونی برای فشار به سمت اصلاح بهره برد که می‌تواند اشاره‌ای به اعتصاب، تحصن، تظاهرات مسالمت آمیز و تمامی روش‌هایی باشد که از سوی قانون اساسی تضمین شده است.
۶- از دیگر نکات این بیانیه، تاکید بر اینکه مشارکت در انتخابات یک حق است و تنها وظیفه کسانی است که معتقدند منافع عالی کشور مشارکت در انتخابات را بر آنها واجب می‌کند.
۷- عدم دعوت مرجعیت از شهروندان برای مشارکت در انتخابات بلکه مخیر کردن عراقی‌ها برای مشارکت و یا عدم مشارکت در انتخابات نکته دیگری بود که در این بیانیه وجود داشت و برای اولین بار بودکه چنین اتفاقی رخ می‌داد زیرا مرجعیت در طول دوران پس از سرنگونی رژیم سابق همواره عادت داشته است مردم را بر لزوم مشارکت در انتخابات دعوت کند و حتی آن را واجب کرده بود اما در این بیانیه اشاره می‌کند که امتناع از مشارکت در انتخابات، باعث رسیدن افرادی به مجلس می‌شود که چه بسا بدتر از کاندید مورد نظر فردی باشد که در انتخابات شرکت نمی‌کند.
۸- مخیر دانستن مشارکت در انتخابات مرحله جدیدی است که مرجعیت دینی مطرح کرده است و هشدار آشکاری است نسبت به اینکه ممکن است مرجعیت دینی به دلیل تداوم بی تفاوتی نیروهای سیاسی به کشور و شهروندان، در آینده تدابیری اتخاذ کند که به طور کلی بر روند سیاسی تاثیر بگذارد.
۹- در این بیانیه تاکید شده است که مرجعیت از هیچ فرد و یا فهرست انتخاباتی حمایت نخواهد کرد.
۱۰- مخالفت با بهره برداری انتخاباتی از عنوان مرجعیت از سوی برخی احزاب در تبلیغات انتخاباتی نیز اشاره‌ای است به برخی افراد که ادعا می‌کنند از دیگران به مرجعیت نزدیکترند.
۱۱- مرجعیت در بیانیه خود همچنین هرگونه بهره برداری از هرعنوان دیگری که نزد عراقی‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است را رد می‌کند که این موضوع اشاره‌ای است به ادعای برخی که مدعی می‌شوند فهرستشان همان فهرست حشد شعبی است و همچنین اشاره‌ای است به بهره برداری برخی احزاب از شهدای مبارزات رژیم سابق در حالی که اظهارات مرجعیت مبنی بر لزوم عدم وارد کردن عناوین جهاد و مجاهدین در امر سیاست را نادیده گرفته اند.
۱۲- تاکید بر لزوم وجود برخی صفات در نامزدها که مهمترین آنها کاراریی، شفافیت و دوری از برنامه‌های خارجی است که این نیز اشاره‌ای است به کسانی که به اجرای برنامه‌های برخی جناح‌های منطقه‌ای متهم می‌شوند و همچنین احترام به قانون نیز اشاره است به جناح‌هایی که دارای گروههای مسلحی هستند که تحت سیطره دولت نیست.
۱۳- از دیگر نکات مورد توجه در این بیانیه، تاکید بر دنبال کردن رزومه علمی نامزدهای انتخاباتی و روسای لیست‌ها و عدم اکتفا به تبلیغات به هدف برحذر بودن از افتادن در دام نامزدهای فریبنده شکست خورده و فاسد است. مرجعیت در این موضوع صراحتا بین نامزدهای باتجربه و دیگران فرقی قائل نشده است تا اشاره به این نکنه داشته باشد که نامزد باتجربه شکست خورده و یا نامزد فاسد همان فردی است که انتخابش صحیح نیست و برخلاف تبلیغات روزهای اخیر، منظور وی هر نامزد باتجربه‌ای نیست. شفقنا‌ی لبنان
