جدال لفظی السیسی و شیخ الازهر مصر درباره سنت پیامبر(ص)

شیخ الازهر با انتقاد از کسانی که خواستار فاصله گرفتن از سنت پیامبر بوده و صرفاً بر اتکا به قرآن کریم اصرار دارند گفت: کسانی که چنین مطالبی را مطرح می‌کردند افرادی بودند که وابستگی شان به استعمار علنی بود.

به گزارش شبکه اجتهاد «عبدالفتاح السیسی» رییس جمهوری مصر و «احمد الطیب» شیخ الازهر در مراسمی که وزارت اوقاف مصر به مناسبت سالروز میلاد پیامبر اکرم (ص) برگزار کرد به بهانه پایبندی و یا عدم پایبندی به سنت پیامبر اسلام به جنگ لفظی علیه یکدیگر پرداختند.

به نقل از پایگاه شبکه خبری الجزیره شیخ الازهر با انتقاد از کسانی که خواستار فاصله گرفتن از سنت پیامبر بوده و صرفاً بر اتکا به قرآن کریم اصرار دارند گفت: این گونه فراخوانی‌ها در عصر ما از اواخر قرن نوزدهم از هند آغاز شده است، کسانی که چنین مطالبی را مطرح می‌کردند افرادی بودند که وابستگی شان به استعمار علنی بود، آنها ادعا می‌کردند که سنت در اسلام هیچ ارزشی ندارد و فقط قرآن منبع دین است اینگونه جریان‌ها در نهایت به انحراف و مقابله کامل با اسلام منجر خواهد شد.

سخنان شیخ الازهر با واکنش رییس جمهوری مصر مواجه شد، وی در پاسخ به این سخنان گفت: صحبت‌های شیخ الازهر مرا واداشت تا برای بار چهارم یا پنجم در رابطه با این گونه مسائل سخن بگویم، من فکر نمی‌کنم مشکل ما پایبندی و یا عدم پایبندی به سنت پیامبر باشد بلکه شیوه غلط فهم دین مشکل اساسی است.

اختلاف اخیر میان رییس جمهوری مصر و شیخ الازهر موضوع جدیدی نیست، السیسی پس از رسیدن به پست ریاست جمهوری در سال ۹۳(۲۰۱۴) در اکثر مناسبت‌های دینی به موضوع بازنگری در گفتمان دینی مصر اشاره کرده است، ولی سخنی از جزییات طرح خود به میان نیاورده است، موضوعی که باعث شده خیلی‌ها آن را صرفا مواجهه السیسی با جریانات اسلامی تلقی کنند که به عنوان بزرگ ترین تهدید سیاسی برای دولت کنونی مصر شناخته می‌شوند.

گروه‌های بسیاری هم مقابله السیسی با گفتمان دینی را در راستای جلب نظر حامیان غربی خود به ویژه آمریکا می‌دانند که خواهان حذف مفاهیم اسلامی در کشورهای مسلمان منطقه هستند، مثل آنچه که توسط کشورهایی مانند امارات در مقابله با ارزش‌های اسلامی و به ویژه مفهوم اسلام سیاسی در سال‌های اخیر رخ داده است.

رییس جمهوری مصر سابقه طولانی در اظهار نظر درخصوص موضوعات دینی دارد،السیسی در ژانویه ۲۰۱۵ در اقدامی جنجال برانگیز، کشور را به بازنگری کامل در مفاهیم دینی دعوت کرد و در سخنانی اهانت آمیز گفت: یک میلیارد و ششصد میلیون مسلمان نمی‌توانند کل دنیایی که در آن ۷ میلیارد انسان زندگی می‌کنند را به قتل برسانند تا افکار خود را مسلط کنند.

سخنانی که چراغ سبز را به گروه‌های ضداسلامی برای انجام حملات سنگین علیه اسلامگرایان نشان داد.

این سخنان البته با واکنش شدید الازهر رو به رو شد و فشارها تا جایی بالا گرفت که السیسی مجبور شد ضمن عقب نشینی این توضیح را بدهد که سخنانش به درستی منتقل نشده است.

اما این پایان راه نبود، در ۴ بهمن ۹۶(۲۴ ژانویه ۲۰۱۷) السیسی پس از آنکه شیخ الازهر پیشنهاد وی را در خصوص مسائل حقوقی و فقهی طلاق نپذیرفت مستقیما و در رسانه‌ها با حالتی تمسخرآمیز خطاب به احمد الطیب گفت: از دست شما خسته شدیم.

پس از این اظهارنظر بار دیگر فشار رسانه ای حامیان رییس جمهور علیه الازهر بالا گرفت، کار تا جایی پیش رفت که پیش نویس قانونی با حمایت حدود۲۰۰ نماینده مصر در پارلمان این کشور به تصویب رسید که به موجب آن الازهر شاهد تغییرات ریشه ای در ساختار خود می‌شد.

مهم ترین بند این پیشنویس محدود شدن زمان ریاست الازهر وشیوه انتخاب این پست بود. بند دیگر آن جدا شدن دانشگاه الازهر از شورای مرکزی الازهر و انتقال تمامی موسسات تحت کنترل این شورا به دانشگاه بود.

البته این طرح به علت جنجال‌های بسیاری که در مصر به راه انداخت به تصویب نرسید اما «محمد ابوحامد» نایب رییس پارلمان مصر هراز گاهی این طرح را در مجلس مطرح می‌کند.

با وجود اختلاف نظر رییس جمهور مصر و شیخ الازهر بر سر تجدید نظر در مسائل دینی، بسیاری ریشه اختلافات این دو را در ماجراهای کودتای سال ۲۰۱۳ در مصر می‌دانند،اتفاقی که منجر به کشته شدن صدها نفر از حامیان«محمد مرسی» رییس جمهوری پیشین مصر شد.

در آن زمان با وجود همراهی احمد الطیب با عبدالفتاح السیسی در صدور بیانیه کودتا، پس از آنکه حامیان مرسی در مسجد رابعه العدویه به قتل رسیدند شیخ الازهر ضمن محکوم کردن این حادثه همگان را به جلوگیری از خونریزی و تلاش برای رسیدن به راه حل سیاسی دعوت و همچنین با خانواده‌های قربانیان ابراز همدردی کرد. ابنا