شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
هرچند اوقاف مصر دستورالعمل تبلیغ در ماه مبارک رمضان را با هدف جلوگیری از ترویج اندیشه‌های رادیکالی اجرا خواهد کرد اما سلفی‌ها این اقدام را انحصار طلبی یک جریان خاص توصیف کردند.
به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، فعالیت‌های تبلیغاتی از سوی جریان‌های اسلام‌گرا در سراسر مصر شدت بیشتری یافته است. در این میان سلفی‌ها که همواره به دلیل رویکرد افراطی و ترویج آموزه‌های رادیکالی از اسلام مورد انتقاد نهادهای رسمی دینی مصر بودند، امسال با محدودیت‌های جدی برای تبلیغ مواجه شده‌اند.
در بخشنامه‌ای که به تازگی از سوی وزارت اوقاف منتشر شده است، هرگونه انجام فعالیت‌های تبلیغاتی در ماه مبارک رمضان مشروط به کسب اجازه و نیز تایید این وزارت دارد به گونه‌ای که تبلیغ خارج از قوانین اوقاف مجازات داشته و با متخلفان برخورد جدی خواهد شد.
این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که وزارت اوقاف مصر اعلام کرد که ۹۳% از مساجد سراسر کشور تحت نظارت این وزارت خانه نبوده و برای آنکه مانع از ترویج خشونت و افراط گرایی از سوی جمعیت‌های افراطی شود تمامی مساجد را تحت نظر خود قرار داده و اجازه فعالیت خارج از قانون و مقررات اوقاف را به کسی نخواهد داد.
وزارت اوقاف همچنین خاطر نشان کرد سلفی‌هایی که قصد تبلیغ در ماه مبارک رمضان در مساجد را دارند باید در آزمون اوقاف شرکت کرده و صلاحیتشان تایید شود در غیر این صورت اجازه تدریس، سخنرانی، اقامه نماز و سایر فعالیت‌های تبلیغاتی را ندارند.
هرچند از سال گذشته اجرایی شده و از همان روزها واکنش‌هایی را نیز در پی داشت اما رفته رفته علما، شخصیت‌های دینی و حتی عموم مردم با مشاهده نتایج مثبت این طرح، به حمایت از اوقاف پرداخته و بر اجرای کامل این طرح تاکید می‌کنند.
سلفی‌ها: تبلیغ دین نباید انحصاری باشد
در این میان اما سلفی‌ها که گویی بخش عمده‌ای از ظرفیت‌های تبلیغی خود را از دست داده‌ند، با هدف بازگشت مجدد به عرصه دینی و اجتماعی ضمن مخالفت شدید با طرح اوقاف، از مختار جمعه وزیر اوقاف مصر خواستند تا این طرح را لغو کند.
در همین راستا، سامح عبدالحمید حموده از مبلغان مشهور سلفی مصر گفت: سلفی‌ها با فراهم ساختن تدابیری برای سهولت در انجام عبادت، خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده کردند و از وزارت اقاف می‌خواهیم تا حق سلفی‌ها را برای سخنرانی و تبلیغ به رسمیت بشناسد.
وی افزود: نباید انجام فعالیت‌های تبلیغی منحصر به یک جریان باشد. بیش از ۹۰ درصد مساجد کشور تحت نظارت اوقاف نیست و سلفی‌ها شبانه روز در این مساجد به تبلیغ مشغول هستند حال چرا باید برای انجام تکلیف الهی از اوقاف اذن بگیریم؟
مبلغ سلفی مصر خاطر نشان کرد: سال گذشته پس از آنکه اوقاف اعلام کرد که تمام مساجد را تحت اختیار خود قرار داده، سلفی‌ها مجبور شدند تا با نظارت رهبران سلفی به خیابان‌ها و اماکن عمومی رفته و به فعالیت تبلیغی بپردازند.
صالح عبدالحمید ادامه داد: پس از مدتی با فشارهای وارده از سوی اوقاف مجبور شدیم که در مکان‌های خاصی اجتماع کنیم. با آنکه اوقاف سخت گیری‌های شدیدی را اعمال کرد اما تبلیغ سلفی‌ها متوقف نشد و ما به بهترین وجه دین اسلام را تبلیغ کردیم. ما با انحصارطلبی تبلیغ دین به یک جریان یا نهاد خاص مخالفیم و بارها این را اعلام کردیم.
هشدار اوقاف به سلفی‌ها
با افزایش دامنه اعتراض‌ها از سوی سلفی‌ها، وزارت اوقاف بار دیگر نسبت به سوء استفاده از مساجد و تریبون‌های وابسته به این وزارت از سوی سلفی‌ها هشدار داده و تصریح کرد که تنها به روحانیان الازهر اجازه تبلیغ در مساجد را خواهد داد.
شیخ جابر طایع رییس بخش دینی اوقاف مصر در واکنش به اعتراضات سلفی‌ها گفت: اینکه سلفی‌ها بگویند مسجدی برای تبلیغ در اختیار ندارند از اساس کذب است. وزارت اوقاف با همکاری روحانیان الازهر در مساجد تحت نظارت خود به فعالیت‌های تبلیغی اقدام خواهد کرد.
وی افزود: هیچ توافقی میان اوقاف و سلفی‌ها مبنی بر انجام فعالیت‌های تبلیغی در مساجد تحت نظارت اوقاف صورت نگرفته است و مطابق با قوانین هر فردی که در مساجد وابسته به وزارت فعالیت تبلیغی انجام دهد از نظر قانون مجرم شناخته شده و با وی به شدت برخورد خواهد شد.
احساس خطر الازهر و اوقاف از ترویج سلفیّت
اختلاف میان نهادهای رسمی دینی مصر مانند الازهر و اوقاف با سلفی‌ها مساله جدیدی نیست اما نکته‌ای که نباید از آن غفلت ورزید آن است که با گذشت زمان میزان اختلافات میان جریان‌های رادیکالی به نمایندگی حزب النور و جریان‌های اسلام‌گرای اعتدالی به نمایندگی الازهر بیشتر و بیشتر می‌شود.
اگر در گذشته اختلاف‌ها منحصر به یک مساله خاص بود اما امروز می‌توان مدعی شد که در بسیاری از موضوعات میان الازهر و سلفی‌ها اختلاف نظر وجود دارد؛ اختلاف نظرهایی که تنها سردرگمی و دوری مردم از آموزه‌های دینی را به همراه دارد.
به نظر می‌رسد که الازهر، دارالافتا، اوقاف و به طور عام متولیان امور دینی در مصر بایستی به جای راهکارهای موقّت و تسکینی، ساز و کاری صحیح و کارآمد را در دستور کار قرار دهند تا بتوانند ضمن مبارزه با افراط‌گرایی و خشونت، مانع از دلسردی و ناامیدی مردم نسبت به نهادهای دینی شوند. محمد رایجی – رسا
