عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه عنوان کرد: اختلاف‌نظر فقها درباره جبران کاهش ارزش پول در قرض‌الحسنه

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجید حبیبیان نقیبی، عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، درباره جبران کاهش ارزش پول در قرارداد قرض‌الحسنه به ایکنا گفت: بنده بارها گفته‌ام که در قرض، عملا قرض‌دهنده دو چیز را به قرض‌گیرنده منتقل می‌کند که یکی هزینه فرصت میزان پولی است که به قرض‌گیرنده پرداخت می‌کند و مسئله دوم، قدرت خرید است.

مسئله قدرت خرید در قرض‌الحسنه
وی ادامه داد: در صدر اسلام با عدم وجود تورم به شکل کنونی طبیعتا هزینه فرصت آن میزان پولی که به قرض گیرنده داده می‌شد، وجود داشت اما قرض‌گیرنده ایثار می‌کرد؛ در حالی‌که می‌توانست فعالیت اقتصادی داشته باشد اما سرمایه خود را به دیگری واگذار می‌کرد.

حجت‌الاسلام حبیبیان افزود: مسئله دیگر، قدرت خرید است و سؤال این است که مخصوصا با وجود تورمی که امروزه وجود دارد آیا قرض‌دهنده نسبت به قدرت خرید هم باید ایثار کند که در این زمینه مقداری اختلاف‌نظر بین فقها وجود دارد اما تاکنون هیچکدام از فقهای امامیه فتوا به جبران کاهش قدرت خرید نداده است.

لزوم چاره‌اندیشی برای قدرت خرید در قرض‌الحسنه
وی ادامه داد: از موضوعات مهمی که قابل بررسی است این است که برای قدرت خریدی که الان به صورت جدی کاهش پیدا می‌کند که احتمالا در صدر اسلام چنین وضعیتی وجود نداشته است باید فکری شود که این قدرت خرید از طرف قرض‌گیرنده جبران شود و علاوه بر مبلغ اسمی باید به میزان تورم هم جبران کند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی، اگر شخصی ۱ میلیون تومان را قرض گرفت بعد از یکسال که می‌خواهد بازپرداخت کند اگر تورم ۲۰ درصد باشد باید یک میلیون و دویست هزار تومان باز پس دهد.

پیشنهاد مجلس در مورد مهریه و ارتباط آن با قرض‌الحسنه
حجت‌الاسلام حبیبیان افزود: در بحث مهریه، پیشنهاد مجلس همین بوده و شورای نگهبان هم تأیید کرده است و امروزه مهریه براساس تورم محاسبه می‌شود و اگر کسی ۵۰ سال قبل مهریه هزار تومانی داشته است اکنون تورم ۵۰ سال گذشته محاسبه شده و مرد باید مهریه تعدیل شده را بر این اساسی به همسرش پرداخت کند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: در مورادی همانند خمس هم چنین مسئله‌ای وجود دارد و مثلا اگر شخصی از سی سال قبل ده ‌هزار تومان خمس بدهکار باشد اکنون با این میزان نمی‌تواند خمس را پرداخت کرد.

جبران هزینه فرصت در قرض‌الحسنه رباست
وی افزود: حرف اصلی بزرگان و فقها این است که در قرض، نوعی ایثار وجود دارد که در مهریه و خمس مطرح نیست؛ بنابراین از نظر افرادی که اعتقادی به جبران ارزش پول ندارند، قرض‌دهنده علاوه بر جبران هزینه فرصت، از قدرت خرید هم باید بگذرد.

حجت‌الاسلام حبیبیان در پایان گفت: تا این لحظه کسی بر جبران ارزش پول در قرض‌الحسنه فتوا نداده است و از موارد مورد بحث است و مسلما کسی قائل به جبران هزینه فرصت نیست؛ چراکه رباست اما جبران قدرت خرید از موضوعات مورد بحث در فقه ماست اما ممکن است فقها در مباحث برای حل این مشکل چاره‌ای بیندیشند.