شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مدیر حوزه‌های علمیه گفت: یکی از امتیازات مرحوم آیت‌الله میرزای نائینی، داشتن رویکرد اجتماعی و سیاسی در کنار جامعیت علمی و اخلاقی است، میرزای نائینی در مکتب آیت‌الله میرزای شیرازی بزرگ شده که با دو خط فتوای خود لرزه بر اندام انگلیس خبیث انداخت و امروز اگر کسی بگوید حوزه علمیه از سیاست جدا است، در حقیقت با الفبای تاریخ حوزه‌های علمیه آشنا نیست.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی در پیش نشست کنگره بین‌المللی میرزای نائینی، که در اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه مرحوم آیت‌الله نائینی یکی از مفاخر و بزرگان دین و از استوانه‌های حوزه علمیه بوده است، گفت: حوزه‌های علمیه تاریخ پر فراز و نشیبی را طی کرده است. یکی از ویژگی‌های تاریخ حوزه‌های علمیه ما، پیوست و نبود هرگونه گسست در این تاریخ است، هویت و ریشه تاریخی یک بنیاد و نهاد علمی از موضوعات با اهمیت در جهان است که تاریخ حوزه‌های علمیه این کشور دارای این هویت هستند.
وی تصریح کرد: اگر امروز مدرسه علمیه آیت‌الله میرزای نائینی را در شهر نائین بررسی کنیم، متوجه می‌شویم این تاریخ بدون یک روز گسست به حوزه‌های علمیه در ایران، نجف، بغداد، کوفه و حتی مدینه اتصال می‌یابد و این تاریخ مشعشع هرگز قطع نشده است.
امام جمعه قم عنوان کرد: گرچه پایگاه‌های حوزه‌های علمیه مختلف بوده و قطب‌های اصلی حوزه‌های علمیه در اعصار متعدد تاریخ، به دلیل شرایط اجتماعی جابجا شده، یک روز اصفهان، یک روز نجف، روز دیگر بغداد و امروز قم است، اما حتی یک روز هم این تاریخ گسست ندارد و قطع نشده است.
مدیر حوزه‌های علمیه ابراز کرد: البته جایی مثل نجف علیرغم فراز و فرودهایی، قریب به هزار سال مشعل علمی‌اش فروزان بوده است.
وی افزود: نخستین نکته‌ای که در باب آیت‌الله میرزای نائینی باید گفت این است که این عالم از حوزه‌های علمیه عصر خود الهام گرفته است، در آن زمان حوزه علمیه اصفهان از قطب‌های اصلی حوزه‌ها به شمار می‌آمد، مکتب اصفهان بر روح و روان این جوان علم اندوز و خوشفکر تأثیر گذاشت و از حضور در محضر عالمان بزرگی چون ابوالمعالی کلباسی، آیت‌الله محمدباقر نجفی اصفهانی و جهانگیرخان قشقایی بهره برد.
اعرافی خاطر نشان کرد: اولین دریافت‌های آیت‌الله میرزای نائینی، پراستعداد در حوزه علمیه اصفهان شکل گرفت و پایه عقلی در کنار مباحث نقلی ایجاد شد، در آن زمان قطب اصلی حوزه‌های علمیه در سامرا بود که در نزد آیت‌الله میرزای شیرازی در سامرا حضور پیدا کرد و مراتب عالیه حوزوی را طی نمود.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: آمیرزای نائینی در مسیر ترقی علمی خود در پرتو حوزه‌های علمیه سامرا و درس بزرگان آن زمان قرار گرفت و اندیشه و تفکر بلند آیت‌الله میرزای شیرازی، قامت علمی او را پرورش داد.
میرزای نائینی از لحاظ علمی یک جامعیت ویژه‌ای دارد
امام جمعه قم با بیان اینکه طبق اسناد چنین بر می‌آید که آیت‌الله میرزای نائینی از حوزه‌های علمیه پایه بهره‌های وافی برد گفت: وقتی وارد حوزه علمیه نجف شد، در کمال علم بود و به عنوان یک مشاور امین برای آخوند خراسانی قرار گرفت، دیگر این زمان، وقت شاگرد پروری آیت‌الله نائینی بود.
وی بیان کرد: از نقاط پررنگ زندگی میرزای نائینی این است که از ارتباط و تعامل با مهمترین حوزه‌های علمیه عصر خود بهره برد و آنگاه در کسوت استاد در حوزه علمیه نجف قرار گرفت.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه متذکر شد: مرحوم میرزای نائینی از لحاظ علمی هم یک جامعیت ویژه‌ای دارد و علی رغم اینکه این عالم سرآمد و مبتکر در قلمرو اصول به شمار می‌آید ولی از دامنه وسیع و عمده علوم اسلامی برخوردار بوده است.
وی یادآور شد: فقه و اصول ستون فقرات حوزه‌های علمیه است که آیت‌الله میرزای نائینی در اصول، امام، مبتکر و مکتب ساز است، بنابراین آن عالم در قلمرو فکری و اندیشه حکمی و عقلی، انصافاً بزرگ و عظیم الشأن است.
وجود مایه‌های قوی فلسفی -کلامی در اندیشه میرزای نائینی
اعرافی خاطرنشان کرد: اصول فقه ما چشمه جوشانی است که قابل وصف نیست، گرچه امروز عده‌ای نقدهای سطحی برای خالی کردن دل طلاب جوان مطرح می‌کنند که کار غلطی است، اما شاید بیست نظریه مهم کلامی در اصول ما وجود دارد که آیت‌الله میرزای نائینی در آن ورود کرده است.
وی با بیان اینکه مایه‌های قوی از فلسفی -کلامی در اندیشه آیت‌الله میرزای نائینی وجود دارد، گفت: همچنین در موضوع تفسیر هم آیت‌الله نائینی تبحر بالایی داشتند، بر این اساس مرحوم آیت‌الله نائینی از یک جامعیت فکری در علوم پایه حوزه برخوردار بودند.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه اظهار کرد: نکته سوم حائز اهمیت در سیره میرزای نائینی، جمع بین عمل و اخلاق و معرفت است، مرحوم آیت‌الله میرزای نائینی اهل معنا بوده و دستی بر سیر و سلوک اخلاقی و معنایی داشته است که مورد کمی نیست.
وی افزود: امیدواریم در مجموعه آثار منتشر شده از مرحوم میرزای نائینی، بعد روحی، معرفتی، اخلاقی، معنوی و ملکوتی این عالم برای حوزه و دانشگاه معرفی شود.
میرزای نائینی صاحب تئوری و اندیشه سیاسی بود
مدیر حوزه‌های علمیه ابراز کرد: نکته چهارم از مرحوم آیت‌الله میرزای نائینی، داشتن رویکرد اجتماعی و سیاسی در کنار جامعیت علمی و اخلاقی است، امروز اگر کسی بگوید حوزه علمیه از سیاست جدا است، در حقیقت با الفبای تاریخ حوزه‌های علمیه آشنا نیست.
وی تاکید کرد: به گواه تاریخ، حوزه‌های علمیه مستقلاً سیاسی بوده است، آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی در تأسیس حوزه علمیه قم قطعاً یک شخصیت هوشمند و بزرگ سیاسی بوده است که مقابل چشم فرعون زمانه و در دوران ستمشاهی رضاخان و حکومت انگلیسی چنین کاری را انجام می‌دهد.
اعرافی با بیان اینکه مرحوم میرزای نائینی صاحب تئوری و اندیشه سیاسی بود، یادآور شد: مرحوم آیت‌الله میرزای نائینی در مکتب آیت‌الله میرزای شیرازی بزرگ شد ه که با دو خط فتوای خود لرزه بر اندام انگلیس خبیث انداخت.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه قم در نهایت اظهار کرد: مرحوم آیت‌الله میرزای نائینی در حقیقت از یک جامعیتی برخوردار بود که ما مثل و مانند آن را در شخصیت عظیم امام راحل شاهدیم، حاضر در صحنه‌های دفاع از مردم، قلم زیبا، هنر خوب، بیان جذاب، مهارت شاگرد پروری، زعامت حوزه علمیه نجف و موج آفرینی در منظومه شخصیتی مرحوم آیت‌الله نائینی جمع شده بود.
تدوین موسوعه ۳۶ جلدی از آیت‌الله نائینی و ارائه ۱۶۰ مقاله علمی
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال، نیز در پیش نشست کنگره بین‌المللی میرزای نائینی، اظهار داشت: این کنگره با مشورت و هماهنگی مراجع عظام در ایران و عراق در حال برگزاری است و این پیش نشست کنگره امروز در زادگاه آن عالم و اندیشمند برگزار می‌شود.
دبیر کنگره بین‌المللی میرزای نائینی تصریح کرد: عقبه علمی این کنگره با تشکیل چهار کمیته فقه و اصول، اندیشه‌های سیاسی، سیره و زندگی‌نامه و قرآن و حدیث با دستور مدیر حوزه‌های علمیه کشور آغاز شده که این کمیته‌ها متشکل از اساتید برجسته سطوح عالی و درس خارج حوزه‌های علمیه می‌باشند.
وی ابراز کرد: اساتید برجسته یاد شده، بیش از ۷۰ موضوع را به عنوان مباحث فقهی، اصولی، کلامی، قرآن و حدیث و موضوعات معنوی استخراج کرده‌اند و علمای ایران و خارج از کشور مشغول نگارش ابعاد علمی این شخصیت بزرگ دینی حول این محورها هستند.
فرخ فال گفت: بیش از ۱۶۰ مقاله در ابعاد مختلف و موضوعات متعدد ابعاد شخصیتی آیت‌الله میرزای نائینی به دبیرخانه کنگره رسیده که حدود ۶۰ مقاله مورد ارزیابی قرار گرفته و در این فرصت باقی مانده تا برگزاری اصل کنگره، ما شاهد دست نوشته‌های علمی فضلا و اندیشمندان خواهیم بود.
وی خاطر نشان کرد: باید این کنگره بین‌المللی یک اثر علمی جامع منسجم از خود باقی بگذارد و در این راستا به لطف خداوند، موسوعه‌ای با حدود ۳۶ جلد در حال تدوین و تنظیم هست که در کنگره بین‌المللی ارائه خواهد شد.
