شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیتالله صانعی خطاب به اعضای فراکسیون زنان مجلس گفت: چنانچه با مشکلاتی در قانون و جامعه مواجه شدید مأیوس نباشید. نظرات فقهی متفاوت با قانون فعلی را مطالعه کنید و چنانچه فقهای گذشته و حال فتوا و نظر فقهی در موردی داشتند بررسی کنید و اگر حتی نیاز بود از مراجع تقلید استفتاء نمایید و با استناد به آن نظرات فقهی به صورت طرح به مجلس ارائه دهید و تلاش کنید که همگان در خصوص مشکل و راه حل آن بحث کنند.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله یوسف صانعی در دیدار تعدادی از اعضای فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی ضمن تشکر از حضور نمایندگان اظهار داشت: بنده چند سال قبل خدمت مرحوم آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی عرض کردم شما که معتقدید نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند به نمایندگان محترم مجلس بگویید نظرات فقهی متفاوتی که در راستای احقاق حقوق زنان است را در مجلس مطرح کنند و آنان را تشویق کنید که به آن رأی بدهند. اگر هم شورای نگهبان آن را رد کرد در مجمع تشخیص مصلحت آن را بررسی و تصویب می‌کنید. ایشان گفت: فلانی شما اینجا نشسته‌اید، ولی نمایندگان از طرح این مباحث ابا دارند برای اینکه در دوره بعد ممکن است اینها را رد صلاحیت کنند.
او افزود: امروز هم من به شما عرض می‌کنم که چنانچه با مشکلاتی در قانون و جامعه مواجه شدید مأیوس نباشید. نظرات فقهی متفاوت با قانون فعلی را مطالعه کنید و چنانچه فقهای گذشته و حال فتوا و نظر فقهی در موردی داشتند بررسی کنید و اگر حتی نیاز بود از مراجع تقلید استفتاء نمایید و با استناد به آن نظرات فقهی به صورت طرح به مجلس ارائه دهید و تلاش کنید که همگان در خصوص مشکل و راه حل آن بحث کنند و نباید متوقع باشید که فوراً نتیجه دهید بلکه همین مطرح شدن‌ها مقدمه‌ای برای پذیرش راه حل‌هاست. مرحوم میرزای قمی (ره) کتاب قوانین را که نوشتند به ایشان گفتند کتاب شما را به حوزه اصفهان- که حوزه‌ای کهن بود – بردند و آنرا پرت کردند بیرون، میراز گفت همین که به حوزه اصفهان رفته فعلاً کفایت می‌کند ولو پرت کردند بیرون. اما همین کتاب حالا کتابی وزین است و سالیان طولانی در حوزه‌ها مطرح بوده است، بنابراین شما هم نگران نباشید که این طرح‌ها برود و رد شود، بلکه اگر حتی در مجلس هم رأی نیاورد کفایت می‌کند، امروز شما دیدگاه‌های فقهی را که با مسائل و مشکلات جامعه سنخیت دارد در مجلس به عنوان اینکه ما اینطور می‌فهمیم و اسلام اینگونه می‌گوید طرح کنید تا به نتیجه برسد. و توجه داشته باشید، هر کاری را که می‌خواهید انجام دهید برای خدا انجام دهید و خداوند هم کمک می‌فرماید «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُـحْسِنِینَ»، بنده هم چیزی جز زنده بودن اسلام برای انسان‌ها در تاریخ بشریت نمی‌خواهم.
هیچ حقی از زنان در اسلام از بین نرفته است
آیتالله صانعی در ادامه گفت: به طور کلی در بحث حقوق زنان بنده معتقد هستم که هیچ حقی از زنان در اسلام از بین نرفته و تبعیض جنسیتی نیست، بنده معتقد به عدم شرطیت مرد بودن در قضاوت و حاکمیت، برابری دیه، تساوی در قصاص، اولویت مادر بر جد در قیمومیت و… هستم و اصلاً تبعیض ملیت و مذهب هم وجود ندارد، تمام انسان‌ها در حقوق انسانی با هم برابر و شریک هستند. در مسئله زنان مسئله ارث است که علامه طباطبایی (ره) تبیین کرده‌اند و ما هم گفته ایم و یکی مسئله طلاق است که پاسخ آن را هم داده‌ایم.
او در بحث تساوی همه انسان‌ها در حقوق به موضوع غیبت اشاره کرده و بیان داشت: در باب غیبت، بزرگان فقه ما مثل صاحب جواهر، شیخ انصاری، صاحب حدائق و دیگران گفته‌اند: غیبت غیر شیعه از مسلمانان جایز است، غیبت چیست؟ غیبت اینکه شما حرفی را پشت سر کسی بزنید برای اینکه شخصیتش را ترور کنید. محقق ثانی، امام و ظاهراً شهید ثانی اینگونه غیبت را معنا می‌کنند: سخن به قصد تنقیص افراد و کوچک کردن آنها، فقهای ما (قدس الله ارواحهم) بعضی موارد مستثنا می‌دانند و گفتند جایز است. این نظریه بزرگان بوده اما بنده از همان اوایل طلبگی اشکال‌ها و ایرادهایی که امروز جوانان ما دارند، داشتم. که این چه اسلامی است که می‌گوید که یک جعبه کبریت را از یک غیر مسلمان نمی‌شود برداشت، ولی آبرویش را می‌توان ریخت؟ وقتی مالش محترم است، عرضش هم محترم است، ناموسش محترم است، آبرویش هم محترم است، چه دلیلی دارد که جایز باشد، مگر کسی که دشمنی بکند، چون دشمنی، دشمنی می‌آورد بنابراین ملاک حرمت، انسانیت است نه جنسیت و ملیت و مذهب، پس غیبت هیچ انسانی جایز نیست و ما معتقدیم که آبروی هیچ انسانی را نمی‌توان برد مسلمان باشد، یا غیر مسلمان.
آیتالله صانعی در پایان و در نتیجه سخنان خود ابراز کرد: نتیجه عرایضم این است که شما نظرات فقهی متفاوت با قانون فعلی را مطالعه کنید و به صورت طرح ارائه دهید، چه قبول شود و چه رد شود، باید شروع کرد نباید متوقع باشیم زود نتیجه بدهد. بلکه باید امیدوار بود و ان شاء الله خداوند هم کمکتان می‌کند و زحمات بالاخره به نتیجه خواهد رسید و از خداوند می‌خواهم که شما را حفظ کند و مطمئن باشید در راه اعتلای اسلام و کلمه الله موفق خواهید شد.
مسئله خروج زن از خانه بدون اجازه همسر
او در ادامه افزود: در خصوص زنان هم قرآن کریم امر به معاشرت به معروف کرده است خوب این «وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» یعنی اینکه با زنان خوبی کنید و این همه سفارش پیامبر (ص) که فرمود: «حُبّبَ الیَّ مِن دنیاکم ثلاثٌ: النساءُ و الطّیب و جُعلت قرّهُ عینی فی الصلاهِ» چه گونه باید تفسیر شود؟
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: این که بعضی روایات دارد زن حق ندارد بدون اجازه شوهر از خانه اش بیرون برود برخی از فقها فرموده اند: به بازار و مدرسه هم نمی‌تواند برود. ولی مرحوم آیتالله خویی(ره) می‌فرمود: اگر مزاحم حقوق باشد نمی‌تواند برود، این حرف درستی است. اما بنده عرض کرده ام این خروج را که در روایات آمده باید با تاریخ آن روز دید، منظور آن خروج به صورت قهر و از روی عصبانیت است که شاهدش این است که در روایت آمده که نفقه ندارد. پس منظور همان خروج به صورت قهر است و ما این را گفته‌ایم و همچنین گفته ایم که در این مورد فرقی بین مرد و زن نیست. همچنان که قرآن کریم می‌فرماید: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَوَدَّهً وَرَحْمَهً»؛ زن و شوهر برای آرامش یکدیگر هستند، پس هیچکدام نمی‌تواند آرامش دیگری را بر هم بزند.
او عنوان کرد: روایتی که دارد زنی شوهرش به مسافرت رفته بود و به پیامبر (ص) پیغام داد که پدرم بیمار است آیا به عیادت بروم، فرمود: نه، مرتبه بعد سوال کرد که پدرم از دنیا رفته آیا به تشیع جنازه اش بروم، فرمود: نه. این روایت خلاف اصول مسلم اسلام است، این روایت خلاف اخلاقی است که در اسلام مطرح است. اسلام می‌گوید با زنان خوب رفتار کنید این روایت خلاف اصول مسلم است همه فقها هم قبول دارند که اگر روایتی خلاف اصول مسلم باشد، باید طرح و کنار گذاشته شود و علمش به اهلش واگذار شود، و این اشکالی است که باید به آن توجه شود.
آیتالله صانعی در ادامه در باب اخلاق گفت: عیادت بیمار، تشییع جنازه، مهمان کردن، آنچه را برای خود می‌پسندی برای دیگران بپسند و … اینها از اخلاق اسلامی است و ما گفته ایم اینها برای همه انسان‌هاست نه فقط برای مسلمانان بلکه تمام انسان‌ها باید با یکدیگر برخورد مسالمت آمیز داشته باشند، تکبر نکنند و تواضع داشته باشند، چه مسلمان باشند چه غیر مسلمان، برخی از فقها (قدس الله اسرارهم) طبق یک روشی که بوده می‌گفتند که غیر مسلمانان حق ندارند برای فاتحه حتی به مسجد مسلمانان بیاید. بنده به این نتیجه رسیدم که همه انسان‌ها پاکند و هیچ انسان نجسی نداریم. اسلام آمده مردم را دعوت کند وقتی می‌خواهید اینها را به طرف اسلام دعوت کنید، نمی‌توانید این مسئله را مطرح کنید.
او ابراز داشت: فقها یک بحثی دارند که می‌گویند نقل قرآن به غیر مسلمان حرام است، بیع مصحف و کتاب آسمانی قرآن به غیر مسلمان حرام است. امام امت (س) وقتی به این بحث می‌رسد می‌فرماید: خیر، نه تنها حرام نیست، بلکه مستحب و گاهی واجب است. استدلال امام چه بود؟! ما آمدیم قرآن را برای دعوت دیگران به اسلام بخواهیم حال غیرمسلمانی آمده و می‌گوید برنامه دینتان را بدهید وقتی برنامه را ندهیم می‌گویند حتماً دینتان مشکلی دارد.
وضع بعضی از قوانین در مورد سن ازدواج
آیتالله صانعی در خصوص وضع بعضی از قوانین در مورد سن ازدواج گفت: در مورد سن ازدواج هم تعیینش از سوی قانوگذار منع شرعی ندارد نمایندگان محترم می‌توانند با توجه به نظر کارشناسان روانشناسی و جامعه شناسی سنی را برای ازدواج معین کنند و علاوه بر بلوغ جسمی رعایت سایر موارد روحی و روانی و صدمات محتمله را نیز در قانون مورد توجه قرار دهند و سن بلوغ شرعی خصوصیتی ندارد.
او در خصوص بعضی از مسائل روز جامعه که مطرح است بیان کرد: ملاحظه کنید در گذشته زنان حقوق ناچیزی داشتند، و زنان حتی برای تحصیل در مدارس دچار مشکل بودند اما امروز بحمدلله می‌توانند به دانشگاه بروند، در علوم مختلف هم پای مردان متخصص و صاحب نظر شوند و در خصوص ورود زنان در اجتماعات و اماکن مختلف فرهنگی و مذهبی و همچنین ورزشی که امروزه زیاد در مورد آن بحث می‌شود با رعایت حدود شرعی و اجتماعی همانند حضور مردان فی حد نفسه مانعی ندارد و در بحث نظر زن، به بدن مرد اجنبی و حدود آن اقوال منع و جواز نیز وجود دارد چنانکه علامه در تذکره آنها را متذکر شده است و از فقهای معاصر نیز مرحوم آیتالله خویی (ره) علاوه بر جواز نظر به وجه و کفین مرد اجنبی؛ حد بیشتری را مستثناء کرده اند و البته نظر فقهی اینجانب که در حاشیه عروه نیز آمده است جواز در صورت عدم مفسده است. به هر حال اگر حضور زنان در این گونه اماکن مشکلاتی را برای آنها بوجود آورد بر مسئولین است که آن مشکلات و موانع را برطرف نمایند نه اینکه از حضورشان جلوگیری کنند.
