شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
ایکنا: حجت‌الاسلام والمسلمین رضانیا معلم، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده رویان روز گذشته، ۱۷ آبان‌ماه در نشست مواجهه فعال و مثبت فقه با فناوری‌های جدید با تأکید بر باروری‌های پزشکی با اشاره به تفکیک رویکردها در فقه سنتی و مسائل مستحدثه، اظهار کرد: در مسائل مستحدثه برخلاف بحث‌های کلاسیک و سنتی که صرفاً به حکم‌شناسی و اثرشناسی می‌پردازد، ساختار و روش تحقیق علاوه بر حکم‌شناسی و اثرشناسی، مسئله‌شناسی نیز اضافه می‌شود.
وی در ادامه سخنان خود در این زمینه افزود: نخست باید بدانیم که ناباروی چیست و مسائل آن کدام است تا بتوانیم به احکام و اثرات حکمی آن بپردازیم.
عضو هیئت‌علمی پژوهشکده رویان با اشاره به تعریف سازمان بهداشت جهانی از ناباروی مبنی بر عدم موفقیت در فرزنددار شدن پس از دوازده ماه رابطه جنسی زوج بدون استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری، بیان کرد: موضوع اول در بحث‌های ناباروری مسئله درمان‌های پزشکی است.
رضانیا با اشاره به پنج شیوه درمانی یعنی دارو درمانی، جراحی ناهنجاری‌های آناتومیک، درمان‌های غیر تهاجمی یا تزریق داخل رحمی، درمان تهاجمی که تخمک زوجه با اسپرم زوج ممتزج می‌شود و همچنین، درمان‌های کمکیPGB، گفت: مسئله‌ای که از نظر فقهی بر همه درمان‌ها احاطه دارد این است که اگر ناباروری را بیماری بدانیم و معتقد شویم که لکل داءٍ دواء پس باید اذعان کنیم که از نظر شرع درمان ناباروری نیز مثل دیگر بیماری‌ها واجب است و استفاده از چنین شیوه‌هایی نیز مجاز خواهد بود.
وی افزود: اما اگر ناباروری را مصداق بیماری ندانیم این شیوه‌ها و به‌ویژه شیوه دارو درمانی، خلاف شرع است؛ چرا که ضرر زدن به جسم حرام است.
عضو هیئت‌علمی پژوهشکده رویان ادامه داد: مسئله دیگر تولید جنین در آزمایشگاه‌ها و تفاوت فقهی و حقوقی آن با جنین داخل رحم است که به اصطلاح قرآن «فی قرار مکین» است.
وی گفت: برای جنین داخل رحم در صورت فوت زوج یا زوجه میزان دو برابر ارث یک پسر از ما ترک برای مادر وجود دارد، آیا همین میزان برای زن که صاحب جنین آزمایشگاهی است هم وجود دارد؟
وی با بیان اینکه از نظر سنتی از زمانی که امتزاج به طور طبیعی در رحم ایجاد می‌شود از بین بردن جنین تا سه روز اول کفاره دارد، بیان کرد:اینجا این سوال ها پیش می آید که آیا درباره جنین آزمایشگاهی همین حکم جاری است.؟از نظر حقوقی و فقهی محیط آزمایشگاه باید چگونه باشد؟ اگر شرایط ایمنی آزمایشگاه رعایت نشد از نظر فقهی و حقوقی چه کسی مسئول است؟ اگر در ترکیب تخمک و اسپرم اشتباه صورت گرفت، مسئولیت این امر با کیست؟ در صورت ایراد خسارت، چه کسی مسئول پرداخت خسارت و جبران است؟.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: مسئله دیگر تعیین جنسیت توسط زوجین است. در اینجا پزشکان کروموزوم‌ها را دستکاری می‌کنند و با اراده انسانی جنسیت فرزند مشخص می‌شود و بعد از آن، انتقال جنین رخ می‌دهد.
رضانیا در پایان با اشاره به رشد بیست درصدی ناباروری خانوارها در کشور تصریح کرد: این هشدار بزرگی برای ما پژوهشگران حوزوی است که خود را بیش از پیش توانمند کرده و با ورود به مسائل جدید و بررسی آن‌ها و ارائه پاسخ‌های مناسب در رشد، تقویت و بالندگی جامعه دینی گام برداریم.
