نشست «تأثیر اندیشه سلفیه در تحولات جهان اسلام» برگزار شد

مهر: نشست علمی «تاثیر اندیشه سلفیه در تحولات جهان اسلام» شامگاه چهارشنبه ۱۶ دی‌ماه در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین سیدمهدی علیزاده موسوی دبیر کنگره خطر جریانهای تکفیری در این نشست علمی نسبت به نهادینه شدن تفکر افراطی در جامعه اسلامی هشدار داد و عنوان کرد: افراط گرایی به شدت توسط اینها گسترش پیدا می کند؛ اگر تطرف در جامعه اسلامی نهادینه شود، شیعیان قربانیان اصلی هستند چون تعداد و امکانات ما کمتر است.

سخنران این نشست علمی اظهار داشت: شاید یکی از مهمترین معضلات داخلی جهان اسلام بحث سلفیه به معنای عام است یعنی جایی از جهان اسلام را شاید پیدا نکنیم که نوعی از جریان سلفیه در آن وجود داشته باشد و به نوعی متاثر از این فضا نباشد.

وی شناخت کامل نسبت به عقاید تکفیری را اولین عنصر در ضرورت پرداختن به مسائل سلفیه دانست و بیان کرد: ما امروز باید شناخت کاملی نسبت به عقاید اینها داشته باشیم چون هریک از این گروهها دارای عقاید و ویژگی های خاص هستند که باید طبقه بندی شود.

رئیس پژوهشکده حج و زیارت، آینده پژوهی را یکی دیگر از ضرورتها در پرداختن به مسائل سلفیه دانست و گفت: برای فهم از تاثیر اندیشه سلفی در تحولات جهان اسلام نیازمند بررسی سه عنصر هستیم که اولین عامل، آگاهی است به این معنا که تا چه اندازه نسبت به خطر سلفیه آگاهی داریم.

وی تصریح کرد: متاسفانه امروز اطلاعات جامع و کاملی نسبت به این قضیه نداریم به عبارت دیگر گروهی به نام بوکوحرام داریم که هرنوع آموزشی به جز قرآن را حرام می داند؛ گروهی به نام الشباب داریم که قائل به کشتن افراد با شمشیراست. یا داعش را داریم که صرفا از این گروه مفهوم خلافت را می شناسیم اما توجه به این مساله نداریم که هشت مرحله برای رسیدن به خلافت تعریف کرده که تا هفت مرحله قبل از خلافت تحقق پیدا نکند چیزی به نام خلافت را مطرح نمی کند.

علیزاده موسوی به مراحل هفتگانه داعش برای تحقق خلافت اسلامی اشاره کرد و ادامه داد: مراحلی که از بحث جاهلیت آغاز شده و به بحث هجرت می رسد و بعد به امر به معروف و نهی از منکر، بعد به بحث جهاد و سپس توحش و بعد تمکین و سپس به مرحله امت می رسد و در نهایت به مرحله خلافت می رسد.

وی با طرح این سئوال که چرا از غرب و مناطق دیگر، جذب به داعش زیاد است، گفت: سربریدن آنها تحت تئوری توحش صورت می گیرد پس ما در این حوزه باید به عنوان مقدمه، آگاهی خود را بالابرده و شکل دهیم.

دبیر کنگره علمی خطر جریانهای تکفیری، زمان را یکی دیگر از عناصر تاثیرگذار تفکرات سلفیه در جهان دانست و ابراز داشت: مشکل موجود در این حوزه این است که زمان ما، زمان موسعی برای تقابل نیست به عبارت دیگر آگاهی از زمان نداریم.

وی ادامه داد: نباید اینگونه فکر کنیم که در ایران نشستیم و در قم هستیم پس اینها خطری برای ما ندارند. چگونه اینها در لیبی ظهور کردند و بخشهایی از این کشور را گرفتند؟ یا در عراق چگونه به یکباره ریختند و سه استان را گرفتند که بخش عمده ای از عراق بود یا در لبنان نیز به همین صورت؟ پس عنصر زمان هم برای ما بسیار محدود است و ۲۴ ساعته باید جهان اسلام را رصد کنیم و ببینیم چه اتفاقی می افتد؟

علیزاده موسوی ابزار را عنصر چهارم در این حوزه خواند و افزود: فعالیتهای اینها در فضای سایبری را ببینید؛ اینها فقط ۹۴۷ فیلم تولید کردند، ۹۷ عدد ولایت تعریف کرده اند و با این شرایط از ابزاری که در اختیار دارند استفاده می کنند.

وی افزود: ما ابزار در اختیار داریم اما ورود به این فضا به شدت محدود است؛ ما چه تعداد در تالارهای گفتگو و چت روم ها و مباحث مختلف، افرادی داریم که توان مقابله با اینها را دارند؟

رئیس پژوهشکده حج و زیارت در ادامه به تاثیر متضاد این گروهها در فضای بین الملل پرداخت و گفت: یکی تاثیر مخرب است و دیگری تاثیر به نفع جهان اسلام است؛ در تاثیر مخرب باید به این مساله توجه کنیم که از یکسو اندیشه سلفیه در واکنش به رشد اندیشه های غربی در جهان اسلام به عنوان یک گزینه مقابل به شدت رشد می کند. پس اگر نتوانیم اندیشه مدرن را در جهان اسلام مهار کنیم ناگزیر باید شاهد رشد این اندیشه باشیم.

وی با بیان اینکه در اسلام ستیزی شاهد سه موج هستیم، عنوان کرد: اولین موج در سال ۷۰ الی ۸۰ میلادی است که با تالیف کتاب آیات شیطانی شروع می شود، موج دوم با بهره گیری از جلوه های هنری آغاز می شود که پایه گذار آن، کشور دانمارک است و اوج آن فیلم معصومیت مسلمانان است که زندگی پیامبر(ص) به چالش کشیده می شود.

علیزاده موسوی با بیان اینکه همه شبکه ها و افراطی ها بعد از سال ۲۰۰۰ به وجود آمدند، گفت: بخش عمده ای از این شبکه ها در مصر و عربستان متمرکز هستند و این یعنی، سلفیه ابزار دست غرب شده که حاضر نیست آن را به راحتی از دست بدهد لذا آنها نمی خواهند داعش از بین برود و به همین دلیل در برابر حضور روسیه در سوریه برای جنگ با داعش واکنش نشان می دهند.

وی با بیان اینکه غرب در تعمیق شکافهای مذهبی موفق بودند، ابراز داشت: اینها بدر شیعی را علم کردند و در نیجریه شاهد حادثه ای بودیم که حکایت از ترس دولت این کشور از رشد شیعیان دارد.

رئیس پژوهشکده حج و زیارت تاکید کرد: تاثیری که سلفیه در حوزه اندیشه ای و ایدئولوژیک در جهان اسلام گذاشته این است که جبهه های مذاهب را نسبت به هم کاملا شفاف کرده است.

وی یکی از دلایل اعدام شیخ نمر توسط عربستان سعودی را شکستهای پی در پی در سوریه و عراق دانست و افزود: سعودی آیت الله نمر را شهید کرد تا جبهه بین شیعه و سنی را مجدد، تعمیق کند؛ از یکسو شیعیان را تحریک کند و در مشهد و تهران، کنسولگری را آتش بزنند و در جای دیگر، مساجد اهل سنت را آتش بزنند و اینگونه وانمود کند که مساله، جنگ شیعه و سنی است.  اگر این قضیه سفارت پیش نمی آمد، هیچ کشوری با عربستان همراهی نمی کرد.

او عنوان کرد: خطری که امنیت امروز جهان اسلام را تهدید می کند این است که شکافها عمیق تر می شود؛ سومین تاثیر مخرب، بحث اسلام هراسی است که امروز ابعاد آن، همه جهان را گرفته است.

این پژوهشگر اضافه کرد: چیزی که امروز به وجود آمده این است که زمینه ای فراهم می کنند که نظریه برخورد تمدنها و نظریه پایان تاریخ را تقویت کنند.

وی از تلاش غرب برای جلوگیری از گسترش اسلام معتدل در جهان خبر داد و اظهار داشت: متاسفانه در حوزه اسلام هراسی تاحدودی موفق بودند غافل از اینکه سیر مراجعان به غرب به این فضا بیشتر دامن می زند.

علیزاده موسوی جذب جوانان را عنصر مخرب بعدی دانست و گفت: طیف جوان، خاستگاه و نقطه جذب جریانهای سلفی است یعنی قوه محرکه ای که در اسلام باید فعال باشد، جذب این گروههای تروریستی می شوند.

دبیر کنگره خطر جریانهای تکفیری نسبت به نهادینه شدن تفکر افراطی در جامعه اسلامی هشدار داد و عنوان کرد: افراط گرایی به شدت توسط اینها گسترش پیدا می کند؛ اگر تطرف در جامعه اسلامی نهادینه شود، شیعیان قربانیان اصلی هستند چون تعداد و امکانات ما کمتر است.

وی با طرح این سئوال که آیا جریانهای افراطی، دستاوردی هم برای جهان اسلام داشته اند؛ گفت: همانگونه که تطرف موجب نهادینه شدن این اندیشه می شود در عین حال نوعی انزجار در عموم جامعه اسلامی به وجود آورده اند و چیزی تحت عنوان فکر جایگزین در ذهن مسلمانان و علما شکل گرفته است که همان فکر شیعی است.

علیزاده موسوی یکی از عوامل گسترش فکر شیعی در جهان را عملکرد این گروههای افراطی دانست و بیان داشت: گروههایی مانند بوکوحرام و الشباب از دل اهل سنت بیرون آمده است و همین زمینه و بستر را برای معرفی اندیشه اهل بیت(ع) را در دنیا فراهم کرده است.

وی تصریح کرد: امروز اقبال از اندیشه و تفکر شیعی به شدت فراهم شده و ما باید از این فرصت استفاده کنیم بنابراین واقعیت این است که شرایط به شدت حساس است و این گروهها به شدت دنبال جذب نیرو هستند و لذا باید سناریو تعریف کرده و طرحهای ایدئولوژیک و فرهنگی نسبت به آینده جهان اسلام ارائه دهیم.

دبیر کنگره خطر جریانهای تکفیری با بیان اینکه دورتادور کشور ما را اهل سنت فراگرفته و زمینه برای اختلافات وجود دارد، گفت: آنچه که کشور ما را تاکنون حفظ کرده، همگرایی و نزدیکی است که مانع از تعمیق شکافهای مذهبی شده و باید مراقب باشیم که جلوی این جریانها را در کشور بگیریم.