شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: امیرالمؤمنین (ع) هنگام دفن حضرت زهرا (س) رو به قبر پیامبر اکرم (ص) کرد و گفت که به زودی فاطمه زهرا (س) به تو گزارش می‌کند و شرح حال خودش را می‌دهد. اما امیرالمؤمنین در یک جمله می‌فرماید که «ای پیامبر (ص) امت تو با هم همدست شدند و فاطمه را خرد کردند».
یک سؤال جدی وجود دارد که چرا امیرالمؤمنین (ع) این حوادث تلخ و ظلم و ستم‌هایی که اتفاق افتاده را به امت اسلامی نسبت می‌دهد.
یعنی عموم مسلمانان در ظلم‌هایی که بر حضرت زهرا (س) رفت مشارکت داشتند و سهیم بودند؟
حضرت زهرا در تنها سخنرانی‌اش در مسجد پیامبر این موضوع را مطرح و تحلیل کردند که در این قضیه گر چه برخی افراد دخالت اصلی را دارند که حضرت مستقیما با آن‌ها صحبت کردند و آن‌ها را مورد خطاب قرار دادند که «آیا تو از پدرت ارث می‌بری و من از پدرم ارث نمی‌برم؟»
اما آیا فقط همان چند نفر در این اتفاقات مؤثر بودند؟ اگر تقصیر متوجه بقیه است چه نوع تقصیری است؟ آیا اقدام عملی کردند یا با سکوت و تسلیم خودشان زمینه آن ظلم‌ها را فراهم آوردند؟ همین تسلیم ظالم شدن، مدارا کردن، سکوت کردن، اعتراض نکردن و مظلوم را تنها گذاشتن است که حضرت زهرا (س) می‌گوید شما هم مقصر هستید. در بالا تصمیم گیری می‌شود و طراحی صورت می‌گیرد و مأمور برای اقدام را هم مشخص می‌کنند. اینها محدود هستند و به چند نفر بیشتر نمی‌رسد. ولی این اقداماتی نیست که چند نفر بتوانند به نتیجه برسانند و باید شرایط خاصی در فضای عمومی جامعه وجود داشته باشد که بقیه مردم هم یا راضی باشند و یا سکوت کنند و کسی حاضر به حمایت از حضرت زهرا (س) نباشد. حضرت زهرا (س) هم اعلام کرد و هم کمک خواست اما کسی حاضر به حمایت ایشان نشد.
کل خطبه حضرت زهرا (س) نشان می‌دهد که مخاطب اصلی مردم هستند، حضرت آمده بود که شاید بتواند مردم را حرکت دهد. حداقل اتمام حجتی خواهد بود که کسی نگوید نمی‌دانستیم. بسیاری از افراد در جامعه مسلمان و متعبد هستند ولی تئوری آن‌ها این است که به من ربطی ندارد.
حضرت زهرا (س) فرمود که هیچ مسلمانی نمی‌تواند از خودش سلب مسئولیت کند. حضرت خطاب به مسلمانانی که در مسجد حضور داشتند فرمودند که «بندگان خدا امر و نهی متوجه شما است و مکلف هستید». این طور نیست که فقط کسانی که در رأس حکومت هستند مکلف باشند؛ هم آن‌ها مکلف هستند و هم شما مکلف هستید و دستور برای شما هم هست. چرا فکر می‌کنید فقط در برابر امور شخصی خود مسئولیت دارید؟ هیچ کس در درگاه الهی نمی‌تواند بگوید که من مسئولیتی نداشتم.
حضرت این تعبیر را به کار بردند که شما حاملان دین هستید و دین را هم باید برای خودتان دریافت کنید و هم باید به امت‌های دیگر برسانید. فاطمه زهرا (س) می‌گوید هرکس در حوزه قدرت و توانی که دارد باید امین الله باشد. امین الله مطلق امیرالمؤمنین علی (ع) است ولی به این معنا نیست که من و شما نیستیم. حامل وحی پیامبر اکرم (ص) است ولی در یک مرتبه نازله فاطمه زهرا (س) می‌گوید شما هم حامل وحی هستید؛ مسئولیت عمومی است.
ایشان وقتی به انصار رسیدند فرمودند که انصار در تاریخ اسلام منزلت ویژه‌ای دارند. شما دیروز به داد اسلام رسیدید؛ امروز به داد اسلام برسید و میدان را ترک نکنید. چرا این اتفاقات در مورد من می‌افتد و کسی چیزی نمی‌گوید؟ حضرت زهرا فرمود شما عده و نیرو دارید؛ چرا به میدان نمی‌آیید؟ شما دیروز در مقابل مشرکین، با همه قدرتی که داشتند، ایستادید. چرا حالا سکوت کرده اید؟ چرا در برابر ظلم تمکین می‌کنید؟ چرا جواب استغاثه من را نمی‌دهید؟ فاطمه زهرا (س) فرمودند چرا دیروز زبان داشتید و امروز لال شده اید؟ آن زبان‌های آتشین کجا رفت؟ دیروز بنده قدرت نبودید و امروز تسلیم قدرت طلبان شده اید.
سرِّش این است که دیروز به دنیا تعلق خاطر نداشتید و امروز همه شما را خریده اند و زبانتان بند آمده است.
در زندگی دنیا فرو رفته اید و دنیا گریبان شما را گرفته و تنفس را بر شما سخت کرده است.
اگر بالایی‌ها، با همه تدبیر، تسلیم و همراهی پایینی‌ها را نداشتند و سکوت پایینی‌ها نبود هرگز به اهداف خود نمی‌رسیدند؛ پس هم بالایی‌ها و هم پایینی‌ها مقصر هستند.
هزینه همراهی حضرت زهرا (س) را بالا بردند که کسی جرأت نکند از مظلوم حمایت کند.
أم سلمه همسر پیامبر از توهین به زهرا متأثر شد و سرش را از در خانه بیرون آورد و گفت آیا با دختر پیامبر (ص) باید این طور صحبت کرد؟ او حوریه‌ای در میان انسان‌ها است و در دامان پیامبر (ص) بزرگ شده است. در تاریخ است که یک سال حقوقش از بیت المال را گرفتند!!!
هزینه دفاع از مظلوم آنقدر بالا است که شخصیتی معتبر مانند أم سلمه یک سال حقوقش را قطع کردند به خاطر اینکه یک جمله در دفاع از حضرت زهرا (س) گفته است!!! (چکیده سخنرانی در شب شهادت حضرت زهرا(س)).
