شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: بحث رویت هلال از موضوعاتی است که در شروع ماه رمضان و با توجه به وجوب روزه در آن و روز عید فطر که روزه آن حرام است، اهمیت ویژه‌ای دارد. برخی سال‌ها در میان مراجع تقلید اختلافی در این باره پیش می‌آید که ممکن است برای مردم سؤال پیش بیاید که مثلا چرا دو روز به عنوان عید مطرح می‌شود.
در پاسخ باید گفت مهمترین عاملی که باعث این اختلاف می‌شود مبنای فقها برای رویت هلال است که برخی از فقها رویت با چشم غیر مسلح را ملاک می‌دانند؛ ولی برخی دیگر از فقها از جمله رهبر معظم انقلاب رویت با چشم مسلح (رویت با ابزار نجومی مثل تلسکوپ) را نیز برای اثبات اول ماه کافی می‌دانند.
حجت‌الاسلام اصفهانیان، مدیر خانه نجوم و عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری مطرح کرد که مهمترین دلیل این اختلاف، اختلاف مبنا در رویت با چشم مسلح و غیر مسلح است.
وی در توضیح اتحاد افق ابراز کرد که اگر هلال در منطقه‌ای رویت شود، فقط مربوط به همان منطقه و مناطق نزدیک است؛ مثلا اگر در ایران رویت شد دلیل نمی‌شود که در هند هم رویت شده باشد و نظر مشهور همین است.
همچنین، مهندس نجف رئیس بخش نجومی دفتر آیت‌الله سیستانی اظهار دارد: مبنای حضرت آیت‌الله سیستانی بر این استوار است که مکانی که هلال با چشم غیر مسلح رویت شود از اهمیت فراوانی برخوردار است. به عنوان مثال اگر هلال در قم رویت شود در سراسر کشور عید اعلام می‌شود اما اگر در نجف رویت شود احتمال اینکه عید شامل مناطق شرقی ایران نشود، وجود دارد.
مهندس نجف با تأکید بر اینکه مهم اینست که هلال در کدام منطقه رویت شود، تصریح کرد: اختلاف در شمول رویت هلال از اختلاف عرض جغرافیایی نشأت می‌گیرد. بر این اساس مثلا حجیت رؤیت در شوش تا منتها علیه ایران قابل اثبات نباشد؛ طبق نظر آیت‌الله سیستانی عرض جغرافیایی در تعیین شمول رویت نقش آفرین است.
وی خاطرنشان ساخت: هرچه ارتفاع بالا و پایین شود خطوط دید رویت نیز جابجا می‌شود؛ باید منتظر گزارشات رؤیت باشیم تا رویت را محرز بدانیم.
رئیس بخش نجومی دفتر آیت‌الله سیستانی ادامه داد: گاهی در صدور بیانیه استهلال اعلام می‌شود که در کدام مناطق چه روزی عید است. این کار پس از دریافت گزارشات علمی انجام می‌شود.
