شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جدیدترین استفتائات در شهریورماه ۹۸ مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در عبادات و مسائل مستحدثه منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۱۱ استفتاء در شهریورماه ۹۸ به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
محلی که دو راه دارد
سؤال۱: روستایی دو جاده دارد، یکی به طرف شهر ۱۹ کیلومتر و دیگری ۲۲ کیلومتر است، اگرشخصی موقع رفتن از طرف ۱۹ کیلومتر برود و موقع برگشتن از طرف ۲۲ کیلومتر برگردد، نماز او به صورت تمام است یا شکسته؟
جواب: با توجه به اینکه برای تحقق مسافت شرعی مسیر رفت باید کمتر از چهار فرسخ (۲۰.۵ کیلومتر) نباشد، نماز تمام است.
نماز خادم افتخاری
سؤال۲: خادم افتخاری حرم امام رضا (علیه السلام) هستم و هفته‌ای یک مرتبه برای خدمت در حرم مطهر سفر می‌کنم و از محل زندگی تا حرم مطهر۱۳۰ کیلومتراست، حکم نماز بنده چیست؟
جواب: تا زمانی که عرفا شغل شما محسوب نشود، حکم مسافر را دارید و بدون قصد اقامت ده روز نماز شکسته است و در صورتی که عرفا شغل شما محسوب شود، نماز تمام است.
وضو و غسل با موی مصنوعی
سؤال۳: کسی که موی مصنوعی گذاشته است، آیا برای وضو مسح بر موی مصنوعی جایز است؟ وظیفه او نسبت به غسل چیست؟
جواب: موی مصنوعی اگر به صورت کلاه گیس باشد، واجب است برای مسح برداشته شود، ولی اگر موی مصنوعی بر پوست سرکاشته شده باشد و مانع رسیدن رطوبت مسح بر کف سر یا بُن موهای واقعی شخص باشد و برداشتن آن باعث عسر و حرج باشد، مسح روی آن کافی است، حکم غسل نیز همین است.
شک در وجود مانع قبل از وضو
سؤال۴: اگر قبل از وضو شک کند که مانعی در اعضای وضو وجود دارد یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
جواب: چنانچه احتمال وجود مانع در نظر مردم به جا باشد – مثل آن که بعد از گِل‌کاری احتمال بدهد که گِل به دست او چسبیده- باید بررسی کند یا به قدری دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده بر طرف شده و آب به زیر آن می‌رسد.
شک در تعداد تسبیحات اربعه
سؤال۵:
۱) اگر در رکعت سوم یا چهارم شک کنیم که تسبیحات اربعه را دو بار گفته ایم یا سه بار وظیفه چیست؟
۲) در صورتی که در این مورد بسیار شک کنیم و حالت وسواس باشد چه وظیفه‌ای داریم؟
جواب:
۱) می‌توانید یک مرتبه دیگر تسبیحات را بگویید.
۲) نباید به شک اعتنا کنید و باید بنا بگذارید بر این که تسبیحات اربعه سوم گفته شده است.
خمس هدیه
سؤال۶: مبلغی پول را در روزهای نزدیک به پایان سال خمسی به همسرم هدیه دادم، آیا به این پول خمس تعلق می‌گرفته یا خیر؟
جواب: اگر هدیه عرفاً مناسب شأن باشد – در نظر عقلا سفاهت و اسراف محسوب نشود – و بخشش صوری و به قصد فرار از خمس نباشد، خمس ندارد.
وام (تسهیلات) خرید کالا
سؤال۷: بانک تسهیلاتی را در اختیار مشتری می‌گذارد برای خرید کالا و به مشتری وکالت میدهد کالا را به صورت نقد از فروشنده برای بانک خریده و بصورت نسیه اقساطی به قیمت بالاتر به خودش بفروشد.
اولاً: آیا لازم است حتماً با عین همان پول بانک، خرید انجام بشود.
ثانیا: اگر قصد خریدکالا را داشته باشیم ولی چند ماه دیگر بخواهیم خرید کنیم، سودهایی که قبل از خرید کالا داده‌ایم، اشکال دارد؟ اگر این گونه عمل کرده باشیم الان چه وظیفه‌ای داریم؟
جواب:
۱) اگر بانک قید کرده است با همان پول خرید کنید، حق تعویض پول را ندارید، در غیر این صورت می‌توانید با پول دیگری خرید کنید.
۲) پرداخت سود، قبل از خرید، وجه شرعی ندارد، در فرض مرقوم ضمن مراجعه به مسئولان مربوط طبق قانون اقدام کنید، اگر مسئول مربوطه حق انعقاد قرارداد جدید داشته باشد، قرارداد جدیدی ـ هر چند شفاهی ـ طبق مورد مصرف منعقد کنید.
خمس حقوق بازنشستگی
سؤال۸: کارمندان و کارگرانی که در زمان کار کردنشان براساس قراردادی اجباری ماهانه مبلغی را به بیمه پرداخت میکنند و دولت یا کار فرما نیز مبالغی را به بیمه می‌‌پردازند و پس از بازنشستگی حقوقی را از بیمه دریافت میکنند، آیا حقوق زمان بازنشستگی متعلق خمس است؟
جواب: حقوق بازنشستگی درآمد کسب است و خمس دارد.
شرط ضمن عقد
سؤال۹: شخصی در ضمن قرارداد فروش خانه با خریدار شرط کرده است که اگر تا تاریخ فلان، پول خانه را ندادی، حق فسخ قرارداد برای فروشنده است و بعلاوه فلان مبلغ باید جریمه بدهی، یعنی هم خانه به ملک فروشنده بر می‌گردد و هم جریمه دریافت می‌شود؛ آیا این معامله و شرط ضمن آن صحیح است؟
جواب: شرط صحیح است، ابتدا جریمه را مطالبه کند، سپس عقد را فسخ کند.
دوبار گفتن تسبیحات اربعه
سؤال۱۰: در رکعت سوم و چهارم در نماز جماعت اگر قبل از آنکه ماموم سه بار تسبیحات اربعه را تمام کرده باشد، امام به رکوع برود تکلیف ماموم چیست؟ آیا می‌تواند در حالتی که ۲ بار تسبیحات اربعه را گفته همراه با امام به رکوع برود؟
جواب: می‌تواند برای رسیدن به رکوع امام جماعت، تسبیحات اربعه سوم را نگوید.
وجوب ازدواج
سؤال۱۱: آیا ازدواج بر کسی که دائما در معرض گناه است، واجب است؟
جواب: ازدواج واجب نیست و باید از گناه پرهیز کند، البته در صورتی که تنها راه ترک گناه ازدواج باشد، باید ازدواج کند.
