شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حسین داریزین مؤلف کتاب «آیات الاحکام، در نظم حقوقی کنونی» آیات مربوط به قوانین موضوعه ایران اعم از مدنی، جزائی، خانواده، مسؤولیت مدنی و کیفری را گردآوری و تطبیق داده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، در کتاب «آیات الاحکام، در نظم حقوقی کنونی» سعی بر این بوده که به شیوه ای تازه و جامع، در بررسی آیات قرآن، قوانین موضوعه ایران اعم از مدنی، جزائی، خانواده، مسؤولیت مدنی و مسؤولیت کیفری آن مدنظر قرار گیرد و ارتباط منسجم تری با آیات شریف قرآن برقرار شود.
در این تحقیق با مطالعه دقیق آیات و قوانین و مراجعه به تفاسیر قرآن کریم و در یک برنامه منظم طولانی موضوع‌‌های حقوقی به تفکیک، استخراج و فیش برداری شده و سپس با قوانین موضوعه به تفکیک مدنی، کیفری، خانواده، مسؤولیت مدنی و مسؤولیت کیفری تطبیق داده شده است.
از آنجا که شیوه نگارش این کتاب در نوع خود روش نو و جدیدی بوده و موارد مشابهی تاکنون مورد تحقیق و پژوهش قرار نگرفته است؛ بنابراین برای تطبیق مواد قانونی با آیات، دشواری‌‌های بسیاری در پی داشته است.
جزئیات مطالب ارائه شده در این کتاب
این کتاب از هفت فصل تشکیل شده است؛ فصل اول «آیات و قوانین قضا و شهادات» است که۳۷ آیه را در بر می‌گیرد. در فصل دوم با عنوان «آیات و قانون مدنی» ۱۱۲ آیه را مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم ۱۷ آیه را که مربوط به «قانون مسؤولیت مدنی» می‌شود را آورده است.
«آیات و قاعده اصل قانونی بودن جرم و مجازات» عنوان فصل چهارم این کتاب است که محور بحث حول ۴ آیه است. فصل پنجم «آیات و قوانین کیفری» را آورده که مجموعا ۱۰۴ آیه در این موضوع احصا شده است. فصل ششم ۱۵ آیه مربوط به «قوانین مسؤولیت کیفری» را بررسی کرده است و ۸۱ آیه در زمینه «قوانین مربوط به حقوق خانواده» در فصل هفتم آمده است.
در مجموع ۴۴۱ آیه است و چه بسا برخی آیات چند حکم را شامل شود؛ البته مؤلف تلاش داشته که از تکرار آن آیات صرف نظر کند و همان یک آیه را محسوب کند.
بیع و ربا، رهن، ضمان، هبه، قمار و گروبندی، موجبات ارث، وصیت، عاریه، وکالت، قرض، صدقه، جعاله، معاوضه و نذر از جمله مباحث مهم مطرح شده در فصل دوم این کتاب است. همچنین مباحثی همچون تعریف مفهوم جرم و مجرم، معاوت در جرم، اصل قانونی بودن جرم و مجازات، اصل منصوص بودن جرائم و مجازات‌‌ها در فصل چهارم آمده است.
موجبات حد زنا، سرقت، محاربه و افساد فی الارض و حد شراب، قصاص نفی، قصاص عضو، قتل خطایی و شبه عمد، مجازات بدلی، دیه، تعزیر، اهانت و افترا، کلاهبرداری، خیانت در امانت، سقوط مجازات، عفو، قاعده درأ از جمله موضوعات مهمی است که می‌توان در فصل پنجم کتاب مطالعه کرد.
فصل ششم، مسؤولیت کیفری و عوامل رفع آن، حدود مسؤولیت کیفری اطفال، اجبار و اکراه، اضطرار، اشتباه و جهل، کیفیت عدم مسؤولیت در ارتباط با شرب خمر و مستی را مورد بررسی قرار داده است.
مسائل مهمی از جمله ازدواج، خواستگاری و نامزدی، چند همسری و تعدد زوجات، حسن معاشرت، سرپرست خانواده، نشوز، نفقه، شرایط الحاق ولد به شوهر، احکام ارضاع، فسخ ازدواج، انواع طلاق، انواع عده، لعان، ظهار، ایلاء، ازدواج موقت، مهر و تساوی حقوق زن و مرد، در فصل هفتم این کتاب آمده است.
ویژگی‌های کتاب «آیات الاحکام در نظم حقوقی کنونی»
وجه تمایز این کتاب با سایر کتاب‌‌های آیات الاحکام در این است که:
۱ـ در کتاب‌‌های آیات الاحکام تدوین شده به شماری آیات و عناوین محدودی اشاره شده که از انسجام مطلوبی برخوردار نبوده است.
۲ـ کلیه آیات الاحکام به همراه قوانین موضوعه مربوط درج شده است که سایر کتب آیات الاحکام از این امتیاز برخوردار نیستند.
۳ـ قوانین مجازات اسلامی مورد استناد نیز از قوانین وضع شده جدید به شمار می‌روند به این معنا که از قوانین نسخ شده چشم پوشی شده است. همچنین شیوه نگارش تازه ای در این کتاب به کار گرفته شده که در کتاب‌‌های آیات الاحکام مشابه به چشم نمی‌خورد.
۴ـ سعی بر این بوده که از حواشی پرهیز شود و مطالب کلیدی به صورت مختصر درباره هر حکم و در پایان آیات و قوانین مطرح شود. تلاش شده است که از موضوعات غیر حقوقی به دلیل جلوگیری از افزایش حجم کتاب، صرف نظر و از مباحث و موضوعات تخصصی فقهی و حقوقی استفاده شود.
بنابر گزارش وسائل، کتاب «آیات الاحکام در نظم حقوقی کنونی» تألیف حسین داریزین با شمارگان ۵۰۰ نسخه در قطع وزیری و با قیمت ۲۲۰ هزار ریال در ۳۸۲ صفحه از سوی انتشارات بهنامی منتشر شده است.
