بررسی نظریه «ولایت فقیه»، برنامه یک‌ساله آیت‌‌الله علم‌الهدی

آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در اولین جلسه درس خارج فقه حکومتی، که همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، بررسی نظریه ولایت فقیه از نگاه مجتهدان اعصار مختلف را، به عنوان یک مسئله فقهی برای مباحث پیش‌روی سال جدید تحصیلی انتخاب کرد.

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و استاد حوزه، در جلسه درس خارج فقه که صبح امروز، سوم مهرماه در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، ضمن یادآوری مباحث مطرح شده در سال گذشته گفت: بحث مشروعیت اقامه حکم و قیام در عصر غیبت را در ۷۰ جلسه به پایان رساندیم و امسال سعی داریم تا شبهه متآخر بودن بحث ولایت فقیه در فقه را مورد بررسی قرار داده و پاسخ دهیم.

وی با اشاره به اینکه اصل ولایت فقیه در زمان ائمه(ع) و صحابه وجود داشته است، افزود: شبهه متأخر بودن ولایت فقیه و عدم وجود آن در صدر اسلام غلط است، بحث و بررسی این موضوع به طور جدی پس از غیبت حضرت حجت(ع) و با تلاش شیخ مفید آغاز شده و رواج یافته است.

آیت‌الله علم‌الهدی با بیان اینکه عمل به فرمان ولی فقیه در زمان پیامبر و ائمه رواج داشته است، ادامه داد: آنجا که دسترسی مردم به امام میسر نبوده فرمان نماینده و ولی امام معصوم(ع) معیاری برای عملکرد مردم در مباحث شرعی تلقی شده است و ما سعی داریم تا در سال جدید به بررسی نظریه ولایت فقیه از نگاه مجتهدان اعصار مختلف، به عنوان یک مسئله فقهی بپردازیم.

استاد مطرح حوزه علمیه مشهد، با بیان اینکه برای اثبات تحول نظریه ولایت فقیه در طول زمان ابتدا باید منظور از نظریه تحول یافته را فهمید، اضافه کرد: هرجا که در هر موردی نیاز به استخراج حکم از شرع مقدس لازم شود عمل به این طریق اجتهاد نام گرفته و در این راه سه اصل ابتدایی برای استنباط پیش روی ماست که این اصول، کتاب، سنت و عقل هستند و در آن‌ها هیچ تغییر و دخل و تصرفی انجام نشده است.

آیت‌الله علم‌الهدی اضافه کرد: تحول نظریه فقهی به معنای تغییر در مبادی استنباطی و یا تفاوت و اختلاف فتاوای علما نیست بلکه تغییر نظرات مشهور و مورد اجماع مجتهدان است که در طول زمان و بر اساس شرایط اجتماعی صورت می‌گیرد، خواه این نظرات تکامل یا تناقص یابد.

عضو مجلس خبرگان رهبری، با اشاره به اینکه مسئله ولایت فقیه جزء مباحث تحول یافته فقهی است، افزود: بر حسب شرایط سیاسی و اجتماعی اعصار مختلف، این نظریه فقهی دچار تحول شده اما در اصل و وجود آن از زمان قدما تا عصر حاضر هیچ شکی نیست و ما با تکیه بر نظر امام خمینی(ره) که فرمودند عنصر زمان در اجتهاد مؤثر است به بحث و بررسی این مسئله مشغول خواهیم شد.

آیت‌الله علم‌الهدی با بیان اینکه بحث درباره ولایت فقیه باید جامع ابواب فقهی را در بر گیرد، افزود: ما باید در طول جلسات امسال با ورود به مسائل فقهی مثل اجرای حدود، اموال و حتی عبادات سیاسی به تبیین و تشریح بحث ولایت فقیه پرداخته و به صورت جامع پاسخگوی موارد مربوط به این موضوع باشیم.

یادآوری می‌شود، درس خارج «فقه حکومتی» آیت‌الله علم‌الهدی، هر روز ساعت ۷ صبح، در مدرسه علمیه سلیمانیه، با حضور فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد برگزار می‌گردد.