شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
قواعد استظهار مجموعه‌ای از قواعد اصولی است که با تشخیص ظهور تاسیس می‌شود و در راه کشف بسیاری از احکام شرعی از نصوص دینی موجود در قرآن و سنت به کار گرفته می‌شود. بحث از قواعد استظهار در حل مسائل نوپیدایی فکری و معرفی توانمندی فقه برای پاسخگویی در رشته مطالعات فقهی ضروری است.
جدیدترین اثر علمی قلم حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به‌زیور طبع آراسته شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسفندیاری (اسلامی) در گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه شده است.
قواعد استظهار بخشی از قواعد علم اصول است که ناظر به تنقیح ادله دلالت لفظی است و این مساله نیازمند بحث در خصوص مواردی مانند تشخیص وضع، اقسام وضع، نقش قراین و اقسام قراین است؛ از این رو، تمام اقسام قراین بررسی می‌شود و کارآیی آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، برای کشف دلالت دو عامل اصلی وضع و قرائن مدنظر ما قرار دارد که قرائن شامل همه اقسام آن اعم از قرائن متصل، منفصل، لفظی، لبی، قرینه سیاق و قرینه ارتکاز می‌شود
در این اثر تلاش می‌شود آنچه که در علم اصول در مباحث الفاظ آمده است، در قالب قواعد ارائه شود و اختلافاتی هم که در مباحث وجود دارد، به صورت محدود منعکس شود. از این رو، در این بحث به‌عنوان مثال این مساله مطرح می‌شود که اصالت الحقیقه به‌عنوان یکی از قواعد، چه اندازه کارآیی دارد و یا قاعده «حجیت اطلاق» تا چه میزان در مسائل جدید کارآیی دارد؛ زیرا هدف این تحقیق این است که قواعد استظهار تا چه اندازه می‌تواند به فقیه کمک نماید تا پاسخ مسائل مستحدثه و نوظهور را بیابد.
در این تحقیق، بحث‌های مقدماتی هم در راجع به ملاک تشخیص مسائل مستحدثه و همچنین مبانی و پیش‌فرض‌هایی که اوصولیون در قواعد استظهار دارند، مطرح می‌شود. این مبانی و پیش‌فرض‌ها ناظر به مباحث مقدماتی است که برای دلالت‌شناسی ادله لفظی لازم است و نوعی هرمنوتیک اصولیون است؛ زیرا روش‌های تفسیری که اصولیون به‌کار می‌گیرند، دارای مبانی خاصی است.
در بخشی از این اثر آمده است: قواعد استظهار، مجموعه‌ای از قواعد اصولی است که با تشخیص ظهور تأسیس می‌شود و در راه کشف بسیاری از احکام شرعی از نصوص دینی موجود در قرآن و سنت به کار گرفته می‌شود. مجموعه این قواعد در دو بخش ظهورات اولی و ظهورات ثانوی در این کتاب بحث شده است.
در بخش‌های اثر مباحث قرینه‌شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌توان از اصالت و تبعیت در نظام قرائن در این بخش سخن گفت؛ بحث از قواعد استظهار در حل مسائل نوپیدای فقهی و معرفی توانمندی فقه برای پاسخگویی در رشته مطالعات فقهی ضروری است.
یادآوری می‌شود، کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی در قطع رقعی و در ۶۰۸ صفحه، توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ و روانه بازار نشر شده است.
