شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در آبان و آذر ماه ۹۶ در موضوعاتی چون فضای مجازی، وحدت اسلامی، ورزشی، مسائل بانکی و اقتصادی منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۲۶ استفتاء به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
جایزه مسابقه پیامکی
س. حکم دریافت جوایزی که به ازای مسابقات پیامکی داده می شود چیست؟
ج. اگر در قبال شرکت در قرعه کشی چیزی دریافت نشود و کسر نمودن پول در قبال هزینه پیامک باشد فی نفسه اشکال ندارد ولی اگر مبلغی به جهت شرکت در قرعه کشی کسر می شود به نحوی که با پول شرکت کنندگان جایزه تهیه و به برنده می دهند، صورت شرعی ندارد و همان شرط بندی حرام می باشد.
خرید و فروش چک
س. به طور کلی خرید و فروش چک چه حکمی دارد ؟
ج. فروش چک مدت دار به دیگری به کمتر یا بیشتر از مبلغ مندرج در چک، جایز است. آنچه جایز نیست این است که مبلغی از کسی قرض بگیرد و در برابر آن، چک مدت دار به مبلغ بیشتر از مبلغ قرض به او بدهد. این عمل، قرض ربوی و حرام است، اگرچه بعید نیست اصل قرض صحیح باشد.
قضای نماز متوفی توسط چند نفر
س. آیا نماز قضای متوفی را افراد مختلف می توانند بخوانند؟ مثلاً نماز ظهر را یک نفر و عصر را نفر دیگر و مغرب را فرد دیگر … البته با رعایت فاصله زمانی، که نفر اول ظهر بخواند و با فاصله یک ساعت بعد فرد دیگر نماز عصر را بخواند.
ج. اشکال ندارد.
مکمل های دارویی و ورزشی
س. حکم خرید وفروش مکمل های دارویی و ورزشی چیست؟
ج. در صورتی که اطمینان به وجود چیزی در آن که خوردنش حرام است ندارد، فی نفسه اشکال ندارد.
سیر کردن فقیر
س. آیا به جای پرداخت یک مدّ طعام به فقیر، می شود ایشان را سیر کرد؟
ج. در کفاره ی افطار عمدی روزه ماه رمضان، اشکال ندارد، ولی در کفاره تأخیر و مواردی که پرداخت فدیه واجب است باید یک مدّ طعام پرداخت شود.
عقیقه برای چند نفر
س. آیا یک عقیقه را می توان به نیت چند نفر انجام داد؟
ج. کفایت یک عقیقه برای بیش از یک نفر، ثابت نیست.
تماشای مسابقه کشتی برای زنان
س. آیا نگاه کردن مسابقه کشتی برای زنان از تلویزیون اشکال دارد؟
ج. اگر به طور زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند بنابر احتیاط جایز نیست و همچنین اگر نگاه به قصد لذت و ریبه بوده یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد.
سال خمسی؛ شمسی یا قمری؟
س. آیا اگر ابتدای سال خمسی روز خاصی از سال قمری ـ مثلاً عید غدیر هر سال ـ باشد اشکالی ندارد؟
ج. مکلف در محاسبه خمس بر اساس سال شمسی یا قمری مخیر است.
توسعه نیت نماز وحشت
س. آیا می‌توان نماز وحشت شب اول قبر را به نیت همه ی مؤمنینی که در آن روز دفن شده‌اند خواند؟
ج. به قصد رجاء مانع ندارد.
اقتدا به پدر
س. آیا جایز است در خانه برای نماز جماعت به پدر خود اقتدا کرد؟ اگر وی راضی نباشد و بدون اطلاع، به وی اقتدا کنیم حکم چیست؟
ج. با وجود شرایط امامت جماعت، اشکال ندارد بلکه مستحب است؛ البته با دسترسی به روحانی به غیر روحانی اقتدا نشود.
شرط بندی در بازی رایانه‌ای
س. دو گروه در کلوپ، بازی رایانه‌ای انجام می دهند و شرط می کنند که هر گروهی که باخت، هزینه این بازی را به صاحب رایانه بپردازد، حکمش چیست؟
ج. حرام است.
رعایت قبله در نماز مستحب
س. آیا در خواندن نمازهای مستحب واجب است که رو به قبله باشیم؟
ج. در نمازهای مستحبی نیز باید رو به قبله بود؛ مگر این که نمازگزار در حال حرکت باشد، مثل این که در حال راه رفتن یا در حال حرکت ماشین نماز بخواند.
افتتاح حساب به نیت جایزه
س. بازکردن حساب قرض الحسنه در بانکها به نیت برنده شدن جوایز آنها چه حکمی دارد؟
ج. اشکال ندارد.
انتشار کتاب صوتی
س. آیا تبدیل کتاب به کتاب صوتی و انتشار آن به صورت رایگان نیاز به اجازه ناشر دارد؟
ج. بنابر احتیاط واجب باید با اجازه صاحب آن باشد.
پرورش خروس جنگی
س. پرورش خروسهای جنگی که اصولاً جهت زد و خورد تن به تن بین دو خروس و با حضور جمعیتی زیاد و شرط بندی کلان صورت می گیرد آیا صحیح است؟
ج. صرف پرورش آنها فی نفسه اشکال ندارد ولی شرط بندی مذکور جایز نمی باشد.
تطهیر مبل یا صندلی
س. اگر فرش یا مبل منزل که آب در آن نفوذ می کند با مدفوع بچه نجس شود چگونه باید آن را تطهیر کنیم؟
ج. بعد از برطرف نمودن عین نجاست به یکی از دو طریق می‌توان تطهیر نمود:
۱ـ آب قلیل را روی محل نجس بریزد سپس آب غساله را با فشار دادن خارج کند.
۲ـ آب لوله را (که متصل به کر است) به محل نجس وصل کند به گونه‌ای که همه آن محل را فرا بگیرد و بنا بر احتیاط واجب باید هنگام اتصال آب با دست کشیدن و مانند آن غساله از جای خود حرکت کند.
مالکیت آثار در فضای مجازی
س. آیا کپی کردن کارهای گرافیکی یا دانلود فیلم، کلیپ و آهنگ با ذکر منبع در فضای مجازی اشکال شرعی دارد؟
ج. اگر قرائن و شواهد یا متعارفی وجود دارد که در این گونه امور استفاده برای عموم آزاد است، اشکال ندارد و الا استفاده، خرید و فروش و کپی برداری بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
ارتباط با نامحرم در فضای مجازی
س. آیا صحبت یا شوخی با نامحرم به شکل صوتی، تصویری یا نوشتاری و نیز فالو یا لایک کردن جنس مخالف در فضای مجازی حرام است؟
ج. به طور کلی ارتباط با نامحرم که مستلزم مفسده بوده و یا خوف وقوع در حرام در میان باشد، جایز نیست.
عقد موقت در فضای مجازی
س.
۱) آیا خواندن صیغه عقد موقت در فضای مجازی ـ برای حلال شدن رابطه مجازی ـ صحیح است؟
۲) برای خواندن عقد حتماً باید طرف مقابل را بشناسیم؟
ج.
۱) نوشتن کافی نیست اما خواندن عقد به صورت تلفنی و امثال آن با رعایت شرایط لازم اشکال ندارد و یکی از شرایط این است که بنابر احتیاط واجب در ازدواج با دختر باکره اجازه پدر یا جدّ پدری او لازم است و بنابر احتیاط بدون آن عقد صحیح نیست.
۲) فی نفسه لازم نیست؛ همین که در عقد مخاطب شما معلوم باشد، کفایت می کند.
استفاده شخصی از اینترنت در محل کار
س. بنده کارمند هستم استفاده شخصی از اینترنت و فضای مجازی در محل کار در حد نیاز چه حکمی دارد ؟
ج. استفاده شخصی از اموال بیت المال جایز نیست و موجب ضمان است، مگر با اذن مسئولی که شرعاً و قانوناً چنین حقی دارد.
حریم خصوصی در فضای مجازی
س. تعرض به حریم خصوصی دیگران از طریق فضای مجازی از لحاظ فقهی چه حکمی دارد؟
ج. فی نفسه جایز نیست.
شرکت در نمازهای اهل تسنن
س. بنده به علت شرایط کاری در شهری که برادران اهل سنت در آن ساکن هستند زندگی میکنم. آیا میتوانم در نماز جماعت و جمعه آنان شرکت نمایم؟
ج. نماز جمعه و جماعت با آنان برای حفظ وحدت اسلامی صحیح و مجزی است.
مجالس خلاف وحدت
س. اگر شخصی خلاف وحدت شیعه و تسنن صحبت کند نسبت به حضور در آن مجلس چه تکلیفی داریم؟
ج. هرگونه گفتار یا کردار و رفتاری که در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد یا موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین گردد شرعاً حرام اکید است و شرکت در آن مجلس اگر تأیید و ترویج آن باشد جایز نیست.
پیش بینی نتیجه مسابقات
س. پیش بینی نتیجه مسابقات و قرعه کشی بین کسانی که درست پیش بینی کرده اند و جایزه دادن به برندگان قرعه چه حکمی دارد؟
ج. شرکت در پیش بینی برد و باخت تیم ها اشکال ندارد ـ هر چند احتیاط در ترک آن است ـ اما بنابر احتیاط واجب مالک مبلغی که با شرط بندی به او می دهند نمی شود؛ بله اگر صاحب آن مبلغ بعداً با یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن را تملیک کند، اشکال ندارد.
صدمه زدن در ورزشهای رزمی
س. نظر معظم له در باره ورزش بوکس و کاراته و دیگر ورزشهای رزمی چیست و در صورت وارد شدن جراحات و کبودی در بدن حریف، دیه واجب می شود؟
ج. شرکت در این گونه ورزشها اگر ضرر قابل توجهی نداشته باشد اشکال ندارد، ولی صدمه زدن به دیگران جایز نیست مگر این که ضرر قابل توجهی نداشته باشد و طرف مقابل رضایت داشته باشد؛ در هر صورت اگر جراحت یا کبودی در بدن حریف وارد شود پرداخت دیه واجب است مگر این که از طرفِ مقابل، برائت از ضمان بگیرد.
دوچرخه سواری بانوان
س. حکم دوچرخه سواری برای بانوان چیست؟
ج. دوچرخه سواری زنان در مجامع عمومی و نیز در جایی که در معرض دید نامحرم است، جایز نیست.
