شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
برای این تخریب و سیه نمایی شیوه دیگری هم بکار می‌گیرند و آن این است که شعار پیروان حضرت مهدی را می‌دهند. یک روز می‌گویند که یمانی آمده است بروید با آن بیعت کنید. روزی می‌گویند پسر امام زمان است یا روزی می‌گویند نائب خاص امام زمان است. من نشنیده‌ام که این‌ها بگویند که ما دجال هستیم ما سفیانی هستیم. کسانی که چهره‌های منفی دارند هیچ‌وقت این‌ها خودشان نمی‌گویند که یکی از این‌ها هستیم. چون منفی است طرف دار ندارد.
اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر، پدیده احمدالحسن به‌عنوان یکی از انحرافات جدی مهدویت مطرح شده است. حلقه مریدان او دیگر نه اختصاص به عوام دارد و نه مختص بی‌سوادان است، چراکه برخی از طلاب نیز به وی گرویده و از مبلغین او شده‌اند. چند سالی است که موکبی هم در مسیر پیاده‌روی اربعین به نام وی برپا می‌شود. سالروز آغاز امامت حضرت مهدی (عج) فرصت مناسبی است تا به واکاوی علمی این پدیده، چگونگی دعوت وی و راه‌های مقابله با وی پرداخته شود. به همین مناسبت با استاد نجم الدین طبسی، پژوهشگر نامی مهدویت و استاد درس خارج فقه مهدویت حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. او معتقد است این پدیده نه پدیده جدیدی است و نه راه‌حل جدیدی برای مقابله با آن وجود دارد. به باور او، آبشخور این انحراف، استکبار جهانی است و راه مقابله با آن نیز روشنگری و تبلیغ صحیح است. او در این گفتگو تلاش دارد تا به تفصیل، نقاط ضعف دعوت احمدالحسن را تشریح کند. مشروح گفتگوی شبکه اجتهاد با وی به قرار زیر است.
اجتهاد: دلیل ایجاد پدیده «احمد الحسن» را چه می‌دانید؟
طبسی: جریانات انحرافی و موج‌سواری مهدوی قضیه جدیدی نیست. در تاریخ نگاه کنید عده‌ی زیادی مدعی شده‌اند چون مسئله مهدویت از مسائل مسلمه است، عده‌ای از راه تقلب وارد می‌شوند و مدعی مهدویت می‌شوند و این هم دلیل بر واقعیت داشتن اصل قضیه است؛ مثلاً اگر یکی بخواهد پول تقلبی چاپ بکند، ۱۵۰۰ تومانی چاپ نمی‌کند چون که نیست. بلکه ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ و ۱۰۰۰ تومانی چاپ می‌کند. این ادعاهایی هم که می شود دلیل آن است که اصل قضیه واقعیت دارد. این‌ها موج‌سواری می‌کنند و مدعی می‌شوند که خودشان هستند. قضیه ادعای مهدویت در طول تاریخ بوده و در دوران اخیر هم ما دیدیم افرادی مثل سید کاظم رشتی و علی‌محمد باب. به‌حسب ظاهر عمامه سرشان بود و اهل تهجد و زیارت عاشورا هم بودند؛ اما در دام افتادند و جریان بابیت ایجاد شد، بعدازآن جریان مهدویت تا نعوذبالله خودش را به خدایی هم رساند. دلیل آن، این است که علاقه و توجه مردم به مهدویت خیلی زیاد شده است، برای نمونه جمکران را ببینید. در ایام ولادت امام عصر علیه‌السلام آمار جمعیت، چهار پنج میلیون است. شب‌های چهارشنبه چهارصدهزار نفر و شب‌های معمولی هم هزاران نفر آمار داده می شود. باآنکه مساجد مقدس کم نیستند؛ اما از سرتاسر ایران راهی می‌شوند برای زیارت مسجدی که به آقا امام زمان علیه‌السلام منتسب است.
این دلیل توجه و رغبت مردم است، دشمن هم کوتاه نمی‌آید و از دو طریق وارد می شود: گاهی واقعاً القای شبهه می‌کنند؛ مثلاً: امام زمانِ شیعه، کعبه را ویران می‌کند و امام زمانِ شیعه، مساجد را خراب می‌کند. امام زمانِ شیعه آدم می‌کشد. گاهی هم شعار پیروان حضرت مهدی را می‌دهند. یک روز می‌گویند که یمانی آمده است بروید با آن بیعت کنید. روزی می‌گویند پسر امام زمان است یا روزی می‌گویند نائب خاص امام زمان است. من نشنیده‌ام که این‌ها بگویند که ما دجال هستیم ما سفیانی هستیم. کسانی که چهره‌های منفی دارند هیچ‌وقت این‌ها خودشان نمی‌گویند که یکی از این‌ها هستیم؛ چون منفی است و طرف دار ندارد، بلکه به‌عکس از او متنفر می‌شوند. لذا هیچ‌وقت نمی‌گویند دجال هستیم
افرادی هم هستند که در مهدویت غور نکرده‌اند و تحقیق ننموده‌اند. حوزه‌های مقدسه ما بیشتر به جنبه فقه و اصول بها می‌دهد. نمی‌خواهم بگویم کار درستی نیست؛ اما گاه غور در مباحث فقهی و اصولی ما را از مباحث مهدوی بازداشته است و ما کمتر به این مسائل به‌طور تحقیقی وارد می‌شویم. دشمن هم از این فرصت، از این جای خالی و از این نکته کور سوءاستفاده کرده و ورود پیدا می‌کند.
باید مردم بدانند که در مورد یمانی باید در سه مرحله بحث بکنیم: مرحله اول بحث راجع به علامیت یمانی است این قطعی است که ما ده‌ها روایت داریم از علائم حتمی ظهور امام عصر روحی له الفداء مسئله ظهور یمانی است.
مسئله دوم قداست یمانی است یمانی چهره مثبت است یا منفی است؟ در ارتباط با مثبت یا منفی بودن ایشان ما یک روایت داریم اگر ما این روایت را قبول کنیم مثبت بودن ایشان بر ما ثابت می شود. آن روایت هم از امام صادق علیه‌السلام است که حضرت می‌فرمایند: «خروج ثلاثه السفیانی و الخراسانی فی سنۀ واحدۀ فی شهر واحد فی یوم واحد و لیس فیها رایۀ اهدی من رایۀ الیمانی یدعو الی الحق». این روایت را شیخ مفید در ارشاد نقل کرده ولی سندا مشکل دارد. من در کتاب روایات الیمانی عرض و نقد صفحه ۴۲ سندش را بحث کرده‌ام. اگر ما از ضعف سند اغماض کنیم، یمانی مثبت می شود چون به‌حق دعوت می‌کند.
اما مرحله سوم (البته من در مرحله دوم تردید دارم و آن را قبول ندارم) لزوم تبعیت از یمانی است که این مدعیان یمانی هم دنبال این هستند یمانی را جایگزین مرجعیت شیعه کنند؛ چون دشمنان از مرجعیت شیعه در طول تاریخ ضربه خورده‌اند.
حالا بر فرض اینکه یمانی آمده باشد، ولی جایگزین شدن او به جای مرجعیت شیعه به چه دلیل است؟ و همانطور دلیل لزوم تبعیت از یمانی چیست؟
ما از فقیه تبعیت می‌کنیم چون که ادله داریم ادله تبعیت از فقیه را از قدیم تا به امروز مطرح کرده‌اند. تنها دلیلی که این‌ها می‌توانند اقامه کنند روایتی است که نعمانی در کتاب شریفشان نقل فرموده است که اگر یمانی ظهور کرد سرپیچی کردن از او جایز نیست «خروج السفیانی والیمانی و الخراسانی فی سنه واحده وفی شهر واحد فی یوم واحد» همه در یک سال و در یک ماه و در یک روز خروج می‌کنند «ویل لمن ناواهم» وای به حال کسی که با این‌ها مخالفت بکند «ولیس فی الرایات رایه اهدی من رایه الیمانی» اهدی از پرچم یمانی در میان این پرچم ها نیست «یدعو الی صاحبکم» مردم را به سوی امام زمان علیه‌السلام دعوت می‌کند «و اذا خرج الیمانی» اگر یمانی خروج کرد «حَرَّمَ بَیْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ کُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْیَمَانِیُّ فَانْهَضْ إِلَیْهِ فَإِنَّ رَایَتَهُ رَایَهُ هُدًى وَ لَا یَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ یَلْتَوِیَ عَلَیْهِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِکَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لِأَنَّهُ یَدْعُو إِلَى الْحَق وَ إِلى طَرِیقٍ مُسْتَقِیم». (الغیبه النعمانی ص ۲۵۶).
عمده روایت ما برای لزوم تبعیت این روایت است. این روایت در کتب اربعه ما نیست. فقط نعمانی نقل کرده و سندش هم مشکل دارد. چند نفر در سند روایت هستند که ضعیف‌اند. بعض از آن‌ها مجهول‌اند؛ مثلاً از احمد بن یوسف بن یعقوب جعفی در کتب رجالی اصلاً بحثی نشده است. فرض کنید که یمانی چهره مثبت دارد و ما هم فقط به استدلال این روایت که سندش مشکل دارد از او تبعیت کنیم، آن‌وقت باید از تبعیت مرجعیت که مستندش ده‌ها روایت دست بکشیم، این رشته را قطع کنیم و وصل کنیم به تبعیت از یمانی آن‌هم به استناد یک روایت ضعیف؟!
مسئله دوم تطبیق است فرض کنیم روایت سندش هم درست باشد و ما باید از یمانی تبعیت کنیم چه کسی گفته که تو همان یمانی هستی؟ چرا من نباشم؟ چرا فلانی نباشد؟ چرا تو باشی آن هم یک شخصیتی که نمی‌دانیم کیست؟ کجاست؟ می‌گویند غائب شده است. غائب شدن امام زمان علیه‌السلام کفایت می‌کند. برای غائب دوم روایات نداریم که گفته باشد تبعیت کنید در دوران غیبت از یمانی که او هم غائب است. اصلاً در روایاتمان اشاره به تعجیل در ظهور یمانی نشده است. بله گفته‌اند از علامات است؛ اما بگویند: اللهم عجل فی فرج الیمانی. چنین چیزی در روایات نداریم. از نظر سند مشکل دارد از نظر دلالت هم باید این سه نفر یمانی و خراسانی و سفیانی باهم باشند. ۵ و ۶ سال است که می‌گویند یمانی آمده است و کسی هم ایشان را ندیده است. برای بحث هم حاضر نمی‌شود. به استناد این روایت می‌گویید یمانی است پس دو نفر بعدی که در متن روایت است کجا هستند؟ مگر روایت نمی‌گوید با هم هستند درنتیجه همین روایتی که مورد استناد شماست علیه شماست.
اجتهاد: برخی برای تطبیق، همین که او به خوابشان می‌آید را کافی می‌دانند و تطبیق می‌کنند؟
طبسی: مذهب شیعه مبانی خاص خودش را دارد؛ که عبارت‌اند از: کتاب و سنت و اجماع و عقل. خواب از مبانی شیعه نیست. اگر کسی پذیرفت نباید خودش را به‌عنوان شیعه قلمداد کند، ممکن است اهل‌سنت مبانی دیگری داشته باشند یا بهاییت و وهابی‌ها و لائیک‌ها این مبانی را داشته باشند. مبانی آن‌ها را با مبانی شیعه خلط نشود، مبانی شیعه این چهار تاست. خواب در کجای فقه ما آمده تا چه رسد به اصول وعقائد. کجا مرجعی فتوا می‌دهد بعد می‌گوید مستند فتوایم خواب است. خواب در فرع فقهی مستند نیست چه رسد به اصول دین و اعتقادات. یا مثلاً استخاره می‌گیرند اگر خوب آمد فلانی یمانی است. کجا ما داریم استخاره اعتقاد می‌آورد. هیچ‌کدام از این‌ها جزء مستندات شیعه نیست.
اجتهاد: ممکن است چون اشکال عدم خروج صفیانی و خراسانی متوجه او شده است، ادعای فرزندی کرده است؟
طبسی: اگر فرزند زمان هم باشد مشکل است. چون اولاً باید ثابت کند امام زمان علیه‌السلام ازدواج کرده است، بعد هم ثابت کند که امام زمان الآن اولاد دارند. ما روایاتی داریم که حتی بعد از ظهور به هنگام رحلت، امام زمان بدون فرزند از دنیا می‌روند. «فانه یمضی ولا عقیب له» دو روایت داریم: یکی را مرحوم طبری و دیگری را هم مرحوم شیخ طوسی نقل فرموده‌اند. لذا هنوز قضیه اولاد امام زمان علیه‌السلام روشن نیست علاوه بر آنچه کسی گفته که فرزند امام تو هستی؟ از یک قبیله‌ای هستی که می‌گویند که ما اصلاً سید نیستیم و این بی‌خود می‌گوید سید هستم. همه طایفه شما عامی‌اند، یک بچه بگوید من سید هستم دروغ علنی و فسق علنی است و ملعون است «لعن الله خارج النسب لعن الله داخل النسب». خدا لعنت کند کسی را که سید باشد بگوید نیستم یا کسی که سید نباشد بگوید سید هستم. مسئله فرزندی برای امام زمان علیه‌السلام اثبات می‌خواهد چه کسی گفته است امام زمان علیه‌السلام در دوران غیبت فرزند دارند ممکن است بعدها ازواج کردند فرزند دار بشوند ولی الآن شما باید ثابت کنید ازدواج کرده‌اند و فرزند دارند و دوباره باید اثبات کنید آن فرزند تو هستی؟
اجتهاد: آن اشکال کبروی شما باز هم باقی است که آیا فرزند امام زمان علیه‌السلام لازم التبعیۀ است.
طبسی: بله اصلاً ما دلیلی نداریم که ما در دوران غیبت باید از فرزند امام تبعیت کنیم. روایت در مورد تبعیت از ولی‌فقیه است. این فرزند ادعایی امام اگر مجتهد بود ما از او تبعیت می‌کنیم. آن هم به‌عنوان اینکه یکی از مجتهدین است و اگر مجتهد نباشد خودش هم باید تقلید کند. اولاد ائمه مستثنا نیستند مگر اینکه خودشان معصوم باشند. بعد از اثبات فرزند داشتن امام در دوران غیبت، چه دلیلی داریم که تبعیت از او لازم است. قبلاً گفته‌ام که اگر امام صد تا فرزند داشته باشد و جلوی ما بایستند ما می‌گوییم منتظر شما نیستیم و با شما کاری نداریم. شما هم مثل ما باید تقلید کنید، اگر در دین اجتهاد ندارید.
ما دلیلی نداریم در مورد اینکه فرزندان امام زمان علیه‌السلام در دوران غیبت نقشی داشته باشند. چنانکه عرض کردم این‌ها از کم‌اطلاعی سوءاستفاده می‌کنند.
اگر بگویند آن دو روایت که می‌گوید: امام زمان علیه‌السلام از دنیا می‌روند درحالی‌که فرزندی ندارند، سندش ضعیف است. می‌گوییم: شما چرا بحث سندی می‌کنید؟ شما که می‌گویید علم رجال، علم بدعت است.
اجتهاد: آیا این انحراف ساخته‌وپرداخته استکبار است یا آن‌که پای منحرفان در مهدویت در میان است؟
طبسی: این‌ها پشت سرشان امارات و عربستان سعودی و اسرائیل است. دیدید قضیه بهایی‌ها روشن شد که تشکیلاتشان در اسرائیل است. این‌ها وزارت ادیان دارند که پول می‌دهند تا طرف دین تأسیس کند. سیاست کفتار پیر انگلیس همین است، تفرقه بینداز و حکومت کن. چرا جنگ فیزیکی راه بیندازد. با همین کار جهان را لقمه لقمه می‌کند تا بر همه مسلط باشد. امروز این جریان انحرافی احمد الحسن از همین نوع است مورد حمایت کشورهای خائن حاشیه خلیج‌فارس است و از آمریکا و اسرئیل هم حمایت می‌شوند.
چون نمی‌توانند با این موج بشری اعتقاد مهدویت مقابله کنند از این طریق وارد می‌شوند که ما یمانی هستیم و ما پسر امام زمان هستیم بعداً می‌گوید من وکیل پنجم ایشان هستم بعداً هم خواهید دید که می‌گوید امام زمان هستیم بعدها هم خواهد گفت ما خودمان پیامبر هستیم تا که می‌گوید خدا هستیم. فریب خوردن چهار تا معمم و چهار مذهبی دلیل بر واقعیت داشتن مسئله نیست. این‌ها هم اگر درست مطالعه بکنند برمی‌گردند.
اجتهاد: راه صحیح مقابله با وی چیست؟ به دیگر سخن، برای مقابله با وی، باید بر روی چه نقاط ضعفی در دعوت وی تمرکز کرد؟
طبسی: اگر مشکلی مثل این در جامعه بروز کرد وظیفه دین‌شناس و روحانی و حوزه‌هاست که مقابله کنند.
کتاب‌های نوشته در این زمینه زیاد است خودم دوتا کتاب نوشته‌ام به نام «روایات الیمانی، عرض و نقد» و «روایات یمانی» که در سایت درس خارج مهدویت است. در سایت ولاء صدیقه کبری روی دروس زوم کنند درس خارج مهدویت که هشت‌صدتا درس، هم به صورت تایپی وهم صوتی هست و به بحث‌های یمانی و اشکالات وارده که مفصلاً مطرح گردیده است مراجعه کنند.
