شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در مشهد و در محله نوغان دیده به جهان گشود. پدر ایشان حجه الاسلام سیدحاجی رئیس الساداتی و همچنین مادر وی سیده عصمت خدادادحسینی از سلاله سادات حسینی و نسبش از هر دو طرف به حضرت زید بن علی بن الحسین علیهمالسلام می‌رسد. سید ابراهیم در ۵ سالگی پدر خود را از دست داد.
تحصیلات
تحصیل علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوی‌نژاد شروع کرد. در سال ۱۳۵۴ جهت ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم و مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت الله پسندیده تحت نظر امام خمینی اداره می‌شد، تحصیل نمود.
اصول فقه را نزد آیت الله مروی، لمعتین را نزد آیت‌الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را نزد آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده و آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت‌الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و یک دوره شناخت را نزد آیت الله مطهری و نهج البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی آموخت.
خارج اصول را نزد آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت الله آقا مجتبی تهرانی و رهبر معظم انفلاب تلمذ نمود و با اتمام دوره سطح حوزه, توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان نامه خویش با عنوان «ارث بلا وارث» در سال ۱۳۸۰ با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی (دانشگاه) شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.
با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت رساله دکترای خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکترای فقه و حقوق نائل شد.
مسئولیتها
حجت‌الاسلام رئیسی در سال ۱۳۵۹ پس از حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج، با حکم شهید قدوسی به سمت دادستان کرج منصوب شد و در تابستان ۱۳۶۱ همزمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده دار شد و سرانجام از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ به عنوان دادستان استان همدان خدمت نمود.
در سال ۱۳۶۴ به عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب شد و امام خمینی (ره) طی احکام ویژه و مستقیم او را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان مامور کرد.
بعد از رحلت امام (ره) از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۷۳ تا سال ۱۳۸۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد.
از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ده سال معاون اول قوه قضائیه بود. و از سال ۱۳۹۳ تا اسفند ۱۳۹۴ نیز به عنوان دادستان کل کشور خدمت نمود.
از سال ۱۳۹۱ تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان ویژه روحانیت نیز مشغول به کار می باشد و در ۱۷ اسفند ۹۴، با حکم ایشان به عنوان تولیت آستان قدس رضوی علیه السلام منصوب شد.
از سال ۱۳۸۵ به عنوان نماینده استان خراسان جنوبی به عضویت چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری در آمده و اکنون عضو هیئت رئیسه می‌باشد.
بنا به توصیه مکرر آیت الله مهدوی کنی و آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال ۸۰ تا کنون به عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدرسه مجد، مدرسه امیرالمومنین علیه السلام، مدرسه امام حسین علیه السلام و و مدرسه مروی به تدریس سطوح عالی حوزه همچون رسائل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بود و بعد از عزیمت به مشهد مقدس از ابتدای سال ۱۳۹۵ در مدرسه عالی نواب، به تدریس در موضوع «فقه وقف» پرداخت.
تا کنون یک دوره از درس‌های حوزوی ایشان در زمینه قواعد فقه در قالب سه جلد با عنوان قواعد فقه عبادی، قواعد فقه قضایی و قواعد فقه اقتصادی به رشته تحریر درآمده که از سوی طلاب درس ایشان، تدوین و از سال ۹۰ توسط چاپ دادگستر به چاپ رسیده است.
اهم سوابق مدیریتی و سیاسی
- دادستان کل کشور
- معاون اول قوه قضاییه به مدت ده سال
- ریاست سازمان بازرسی کل کشور به مدت ده سال
- ریاست شورای نظارت بر صدا و سیما
- عضو شورای عالی گزینش کشور
- دادستان تهران
- دادستان انقلاب اسلامی استان همدان
- انجام سه مأموریت ویژه قضایی در حوزه های اجتماعی در سه استان مختلف با حکم امام خمینی (ره)
- عضویت در هیأت امنای ستاد اجرایی فرمان امام (ره) به مدت ده سال از سوی مقام معظم رهبری
برخی سخنرانیها در اجلاس‌های بین المللی
- اجلاس مبارزه با فساد اداری در قاره آفریقا
- اجلاس مبارزه با جرائم سازمان یافته در آرژانتین
- اجلاس سلامت اداری در سوچی روسیه
- اجلاس حقوق بشر در پاکستان
- اجلاس نقش عاشورا در تحولات اجتماعی – استانبول ترکیه
- اجلاس دلالت های قانون اساسی در حفظ حقوق بشر – نیجریه
- اجلاس همکاری های بین المللی در مبارزه با فساد – چین
- اجلاس حقوق بشر سازمان ملل – ژنو
سوابق علمی
- سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم
- دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از مدرسه عالی شهید مطهری
- تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها
کتب چاپ شده
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضایی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی)
کتب در دست انتشار
- ارث بلاوارث در فقه و حقوق
- تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق
- سیر تحول در نظارت و بازرسی
برخی سخنرانیهای علمی ارائه شده
- تعدد اسباب مسئولیت
- بیع فاسد و اقسام آن
- مفهوم رهن
- مدیریت کارآمد
- نظارت اثر بخش
- تأثیر متقابل تصمیمات قضایی و اقتصادی
- جایگاه نظارت و بازرسی در اسلام
- عدالت و تأثیر آن بر سبک زندگی
مسئولیت‌های کنونی
- ریاست قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران
- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران
- نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری جمهوری اسلامی ایران
- عضو شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
- عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
